'ေရေႏြးၾကမ္း ေသာက္ပါဦးလား' ဆိုတဲ့ စကားဟာ မႏၲေလးၿမိဳ႕အေနာက္ဘက္ ဧရာ၀တီျမစ္ ကမ္းနား တေလွ်ာက္ မွာေတာ့ သာမန္ ဖိတ္ေခၚမႈထက္ ပိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ေတြ ပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတာ နယ္ခံ မဟုတ္ရင္ မသိႏိုင္ေလာက္ ပါဘူး။ ကမ္းနား လမ္းဘက္ကို လူစိမ္း တစ္ေယာက္ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္ ဒီလိုလိုက္ ေမးတတ္ တဲ့ သူေတြနဲ႔ ၾကဳံရတတ္ၿပီး တကယ္တမ္းမွာ ေရေႏြးၾကမ္းအစား ေသြးသားနဲ႔ ဧည့္ခံဖို႔ စကားလုံး လွလွနဲ႔ ဖိတ္ေခၚ လိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ခပ္ယဥ္ယဥ္ေျပာရရင္ လိင္လုပ္သား၊ ဒါမွမဟုတ္ ျပည့္တန္ဆာေတြဟာ ႏိုင္ငံ အသီးသီးရဲ႕ ကန္႔လန္႔ ကာေနာက္ ကြယ္က အေမွာင္ထဲမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရွိခဲ့ၾကမွာ ပါပဲ။ ဒီႏိုင္ငံမွာလည္း မႏၲေလး ရတနာပုံ မင္းေနျပည္ေတာ္ကို ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ မင္းတုန္းမင္း တရားႀကီး လက္ထက္ကတည္းက ျပည့္တန္ဆာ ေတြရဲ႕ ရပ္ကြက္ ရွိခဲ့သလို မင္းတရားႀကီး ကိုယ္တိုင္လည္း ပတ္သက္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ သုေတသီတခ်ဳိ႕ရဲ႕ စာေပ အေထာက္အထား တခ်ဳိ႕ကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ ႐ုပ္၀တၳဳ ပစၥည္းေတြ တိုးတက္လာတဲ့ ဒီဘက္ေခတ္မွာ သူတို႔ရဲ႕က႑ဟာ အသြင္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ပိုက်ယ္ျပန္႔လာပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ေသမင္းနဲ႔ ထိပ္ပုတ္ေခါင္းပုတ္ လုပ္ေနရတဲ့ ေရာဂါမ်ဳိးနဲ႔ လုံျခဳံမႈနဲ႔ အာမခံခ်က္ မရွိတဲ့ ဘ၀မွာ သူတို႔ဟာ ဘယ္လို စိတ္မ်ဳိးနဲ႔ ရွင္သန္ေနႏိုင္ၾကသလဲ ဆိုတာ ဆန္းစစ္ခ်င္ စရာ ေကာင္းေနပါတယ္။
အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လႈပ္ရွားေနၾကသူ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေျပာစကားအရေတာ့ ျပည့္တန္ဆာ ဘ၀ေရာက္ၾကရတဲ့ သူေတြရဲ႕ အနည္း ဆုံးထက္ ၀က္ေက်ာ္ဟာ ဆင္းရဲတြင္း နက္လြန္းလို႔ ေရာက္ၾကရတယ္လို႔ သုံးသပ္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။
ဆိုလိုတာက အေနအစားေခ်ာင္လို႔ ျပည့္တန္ဆာ ဘ၀ကို ခံယူသူက ရွိေတာ့ရွိေပမယ့္ ဆင္းရဲလို႔ျဖစ္ရတဲ့ သူေလာက္ အေရအတြက္ မမ်ားပါဘူး။ ျပည့္တန္ဆာေတြ၊ အႏွိပ္ခန္းေတြ၊ ေကတီဗီနဲ႔ စင္တင္က မိန္းကေလးေတြကို ေအ႔ဒ္စ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပညာေပးတာ၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္ေပးေနတဲ့ အင္န္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕က လုပ္သက္ရင့္ ၀န္ထမ္းျဖစ္တဲ့ အိန္ဂ်ယ္ေလး (နာမည္လႊဲ) ကေတာ့ ျပည့္တန္ဆာေတြ က်က္စားတဲ့ နယ္ပယ္ကို ေလးမ်ဳိး ေလာက္ခြဲျခားႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒါက ဘန္းစကားနဲ႔ 'ဘိ' လို႔ေခၚတဲ့ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ေနရာတစ္ခုမွာ 'ေခါင္း' ေတြရဲ႕ ေအာက္မွာရွိသူေတြ၊ ဒုတိယက စင္တင္တခ်ဳိ႕၊ ေနာက္ၿပီး ဟိုတယ္ တည္းခိုခန္းေတြမွာ စတည္းခ် သူေတြနဲ႔ အလြတ္လပ္ဆုံး လႈပ္ရွားႏိုင္သူေတြက က်ဳံးေဘးလို၊ လမ္းေဘးလို ေနရာက ျပည့္တန္ဆာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ တခ်ဳိ႕ ျပည့္တန္ဆာေတြဟာ အခုအခါ အနည္းဆုံး က်ပ္ ၅,၀၀၀ ကေန ၁၅,၀၀၀ အထိ ပ်မ္းမွ်ရၾကေလ့ ရွိေပမယ့္ 'ေခါင္း' ကို ေပးရတာနဲ႔ ဘာမွ မက်န္ပါဘူးတဲ့။ 'ေခါင္း' ကျဖတ္တာနဲ႔ ဘာနဲ႔ဆိုရင္ တခ်ဳိ႕ ျပည့္တန္ဆာေတြဆို (တစ္ႀကိမ္) ကို က်ပ္ ၅၀၀ ေလာက္သာ က်န္ပါသတဲ့။
"႐ုပ္ရည္အရ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ ရွိတဲ့သူေတြက 'ေခါင္း' ေအာက္မွာ လုပ္ၾကရ တာမ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕လုံျခဳံ မႈ အတြက္လည္း ေခါင္းေတြေအာက္မွာ ေနရင္း ဒီလိုေခါင္းပုံျဖတ္ခံၿပီး လုပ္ၾက ရတာပဲ။ စီးပြားေရး လုပ္ဖို႔ ဆိုတာလည္း အရင္းအႏွီးရွိမွ ျဖစ္တာေလ၊ စားဖို႔ ေတာင္မွ တပိန္ပိန္ တလိမ္လိမ္ ဘ၀မွာ အေမေပးတဲ့ လယ္တစ္ကြက္နဲ႔ ဒီလိုပဲ လုပ္စားၾကရတာ" လို႔ အိန္ဂ်ယ္ေလး က ေျပာပါတယ္။
သူကိုယ္တိုင္က မိန္းမလ်ာ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ ျပည့္တန္ဆာေတြရဲ႕ ဘ၀က သူတို႔ ဘ၀ ေလာက္ေတာင္ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္ စရာ မေကာင္းဘူးလို႔ ေျပာပါေသးတယ္။ "ကြ်န္ေတာ္ သူတို႔ (ျပည့္တန္ဆာေတြ) ကြန္ဒုံး သုံးမသုံး၊ ေခါင္းေတြကို ခြင့္ေတာင္းၿပီး ေခ်ာင္းၾကည့္ ဖူးတယ္။ ကြန္ဒုံး သုံးၾကတယ္ဗ်။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ကို ၾကည့္ရတာ စိတ္ပ်က္စရာပါ၊ မ်က္လုံးေတြ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္နဲ႔ လုံး၀ကို အသက္မဲ့တဲ့ သူေတြလိုပါပဲ" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ သူ႔အေျပာအရ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားတဲ့ ျပည့္တန္ဆာေတြဟာ သူ႔ အႏၲရာယ္ကို သူေၾကာက္လို႔ ကြန္ဒုံး သုံးဖို႔ႀကိဳးစားၾကတာမ်ား တယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။
အႏၲရာယ္ရွိၿပီး ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ ေျခမ်ားတာက လိင္ဆက္ဆံဖက္ နည္းလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သန္႔တယ္ထင္တဲ့ သူေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။ မဂၤလာေတာင္ၫြန္႔ၿမိဳ႕နယ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ၿပီး HIV/ AIDS Prevention and Care Centre အဖြဲ႕က ေဒၚျဖဴျဖဴသင္း ကေတာ့ သူတို႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေနအထားအရ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ ေအ႔ဒ္စ္ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းက ပိုျမင့္လာတာကို ေတြ႕ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
"ကြ်န္မတို႔ အဖြဲ႕ စလႈပ္ရွားျဖစ္တာ ၂၀၀၂ ကပါ။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း မွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း ပိုျမင့္လာတာမွာ ၂၀၁၀ မွာ အေယာက္ ၈၀၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မွာ အေယာက္ ၃၀၀ ေက်ာ္အထိ ေတြ႕လာရပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အတိုင္း အတာနဲ႔ လုပ္ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ မသိ ေသးတာေတြ အမ်ား ႀကီးရွိေနဦး မွာပါ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းသာ လုပ္ႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ ဒီထက္ အဆမ်ားစြာ မ်ားေနႏိုင္ပါတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကြန္ဒုံးကို လက္၀ယ္ ေတြ႕ ရင္၊ ေဆာင္ထားရင္ တရား႐ုံးေရာက္ ၾကရလို႔ ျပည့္တန္ဆာေတြဟာ ကြန္ဒုံးကို အႏၲရာယ္ တစ္ခုလို ျမင္လာေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။ ကြန္ဒုံး သုံးသင့္တာ သိေပမယ့္ ျပည့္တန္ဆာေတြမွာ ေတာင္းဆို ပိုင္ခြင့္ ျငင္းဆန္ ပိုင္ခြင့္ မရွိတာေတြဟာလည္း ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းကို ျမင့္ေစတာပါပဲ။ ဒီအေနအထားမွာ သူတို႔ရဲ႕လုံျခဳံမႈအတြက္ တစ္ဖက္မွာ တရား၀င္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္မယ့္ 'လိုင္စင္' ကို တခ်ဳိ႕ျပည့္တန္ဆာေတြက လိုလား ၾကတယ္လို႔ ဆို ပါတယ္။
လိုင္စင္ရွိျခင္း အားျဖင့္ က်ီးလန္႔စာစား မျဖစ္ေတာ့ဘဲ သူတို႔လႈပ္ ရွားတဲ့ေနရာေတြမွာ လုံျခဳံမႈ ရႏိုင္တယ္လို႔ အိန္ဂ်ယ္ေလးက ေျပာပါတယ္။ "တစ္ေယာက္က ေခၚသြားေပမယ့္ ဟိုေရာက္မွ တစ္ေယာက္မကဘဲ အုပ္စု လိုက္ ေလး၊ ငါးေယာက္ ျဖစ္ေနတာ၊ ပိုက္ဆံ အျပည့္မေပးတာ၊ ကိုယ္ထိ လက္ေရာက္ ႐ိုက္တာမ်ဳိးအျပင္ ပိုက္ဆံ လုံး၀ မရလိုက္တဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးေတြလည္း ျပည့္တန္ဆာေတြ ၾကဳံရတတ္ပါတယ္။
လိုင္စင္ရွိရင္ ပိုလုံျခဳံမယ္။ လိုင္စင္လုပ္တာဟာ ဒါမ်ဳိး လုပ္စားေနပါတယ္ ဆိုၿပီး ေပၚတင္ျပေနမွာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ေသြးစစ္ၿပီး ေရာဂါကင္းရင္ လိုင္စင္ လုပ္ေပးေပါ့၊ ကားေတြ လိုင္စင္လဲသလို ကာလ အပိုင္းအျခားနဲ႔ လုပ္ရမွာေပါ႔။ အင္န္ဂ်ီအို အဖြဲ႕ေတြ အားလုံး ပူးေပါင္း လုပ္ရင္ ဘယ္သူမွ မလြတ္ႏိုင္ပါဘူး၊ တခ်ဳိ႕က ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ပိုးရွိတာလည္း မယုံတာမ်ဳိး ရွိတယ္" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
လိုင္စင္ ကိစၥကို တစ္ဖက္မွာ လုပ္သလို ဒီဘ၀က ႐ုန္းထြက္ခ်င္သူေတြကိုလည္း အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ေတြဖန္တီးေပးဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက သုံးသပ္ပါတယ္။ "လိင္လုပ္သားေတြ အေနနဲ႔ အကူ အညီမဲ့ ေနပါတယ္။ သူတို႔အတြက္ ဥပေဒအရလည္း အားနည္းေတာ့ အေျခအေန ဆိုးတယ္လို႔ ေျပာလို႔ ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ လုပ္ေဆာင္ေနေပမယ့္ လိင္လုပ္သားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းတာ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ အားမရေသးပါဘူး" လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ျပည့္တန္ဆာေတြရဲ႕ ဘ၀မွာ ၾကားရတာေတြ ကလည္း စုံပါတယ္။ အသက္ မျပည့္ေသးတဲ့ သမီးကို ႏွစ္သိန္း၊ သုံးသိန္းရရင္ ထည့္ေပးလိုက္တဲ့ အေမ ေတြရွိေနသလို ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာလည္း ကိုယ္တိုင္ျမင္ဖူး ၾကားဖူးခဲ့ ပါတယ္။ ျပည့္တန္ဆာေလာကမွာ 'အသစ္' လို႔ ထင္ေအာင္ ေသြးဆြတ္ထားတဲ့ ဂြမ္းကို သားအိမ္အစပ္ထိ ထိုးထည့္ၿပီး အဂၤါဇာတ္ကို ေက်ာက္ခ်ဥ္စိမ္တာမ်ိဳး ေခတ္စား သလို 'အသစ္' ႀကိဳက္တဲ့သူေတြ အညာမိေနတာလည္း ရွိေၾကာင္း အိန္ဂ်ယ္ေလး ကေျပာၿပီး ဒါေတြဟာလည္း ကူးစက္ေရာဂါႏႈန္း မ်ားေစတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုပါတဲ့။
From:စကၤာပူဖီး
Time in Rangoon 
