စင္ကာပူတြင္ အိမ္ေထာင္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒကို အက္ဥပေဒႏွစ္ရပ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ ယင္းဥပေဒႏွစ္ ရပ္ မွာ Administration of Muslim Law Act (AMLA) တြင္ အက်ံဳး၀င္သည့္ Muslim Marriages Act (1966) ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး ပဋိညာဥ္ (Women's Charter) တို႔ျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္တို႔၏ လက္ထပ္ ထိမ္းျမား မႈကို အမ်ဳိးသမီး ပဋိညာဥ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ Civil Registry (ROM) ႏွင့္ Registry of Muslim Marriages (ROMM) တို႔က ထံုးတမ္းႏွင့္ညီေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးသည္။
မြတ္စလင္တို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ Administration of Muslim Law Act (AMLA) သည္ မြတ္စလင္ ေရးရာမ်ားကို စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ခ်မွတ္ရန္ႏွင့္ စင္ကာပူတြင္ မြတ္စလင္တို႔ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္သည့္ ေရးရာမ်ားကို အႀကံျပဳရန္အတြက္ ေကာင္စီတစ္ခု ဖြဲ႔စည္းရန္ႏွင့္ ရွာရီရာ တရား႐ံုး တည္ေထာင္ရန္ တို႔ အတြက္ သက္ဆုိင္သည့္ ဥပေဒျဖစ္သည္။
ဥပေဒအရ မြတ္စလင္ တစ္ဦးသည္ လူပ်ဳိေပါက္ ျဖစ္လာခ်ိန္တြင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ သတို႔သမီးသည္ လက္မထပ္ရေသးေသာ တစ္ကိုယ္ေရ တစ္ကာယ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္သည္ႏွင့္ မြတ္စလင္ ဥပေဒ အရ တရား၀င္ျဖစ္ေသာ အုပ္ထိန္းသူ '၀ါလီ' က လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈကို သေဘာတူခြင့္ ျပဳေပး ရသည္။ ယင္း၀ါလီသည္ ဖခင္၊ အစ္ကို၊ မိခင္ဘက္မွ အဘိုး၊ ဦးေလး (ဖခင္ႏွင့္ ညီအစ္ကိုေတာ္သူ) ျဖစ္မည္ျဖစ္ ၿပီး၊ မိန္းကေလးသည္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း မျပဳႏိုင္သည့္ ကေလးျဖစ္ပါက မိခင္ျဖစ္သူက အလႅာ ၏ နာမေတာ္ျဖင့္ ေၾကညာေပးရမည္ ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ဖခင္ျဖစ္သူသည္ အသက္ရွင္လ်က္ ရိွေနေၾကာင္း မသိႏိုင္ေတာ့လွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ အေ၀းတစ္ေနရာ ေရာက္ေန လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ တစ္ဦးကလည္း အုပ္ထိန္းသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူသည္ စင္ကာပူရိွ မည္သည့္ေနရာတြင္ ေရာက္ရိွေနမွန္း မသိဘဲ အသက္ရွင္လ်က္ ရိွေနေသး လွ်င္ မွတ္ပံုတင္႐ံုးက တရား၀င္ေလွ်ာက္လႊာကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းၿပီး ဆင့္ေခၚႏုိင္ သည္။ ယင္းဆင့္ေခၚစာကို Muslim Court for the Marriage က သေဘာတူခြင့္ ျပဳေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ဆင့္ေခၚ လႊာသည္ ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း အက်ံဳး၀င္သည္။
သတို႔သမီးသည္ မြတ္စလင္ဘာသာေျပာင္း တစ္ဦးျဖစ္လွ်င္၊ မိသားစုအတြင္း တစ္ဦးတည္းေသာ ဘာသာေျပာင္း သူျဖစ္လွ်င္ အုပ္ထိန္းသူ မလိုအပ္ေပ။
စင္ကာပူတြင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို တရား၀င္ အတည္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရာ၌ မွတ္ပံုတင္သူ မွတ္ပံု တင္ အရာရိွကျဖစ္ေစ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို တရား၀င္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ လိုင္စင္ ရရိွထား သူ ကျဖစ္ေစ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။
လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို တရား၀င္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရာ၌ တင္းက်ပ္ေသာ ျပ႒ာန္းမႈမ်ားအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ ရမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းစည္းမ်ဥ္းမ်ားတြင္ သတို႔သား၊ သတို႔သမီး စံုညီရိွရမည္ျဖစ္ၿပီး အမ်ဳိးသား မြတ္စ လင္ သက္ေသႏွစ္ဦး (သို႔မဟုတ္) အမ်ဳိးသမီး မြတ္စလင္သက္ေသ ေလးဦး (မိသားစုႏွင့္ မသက္ ဆိုင္သူ) တို႔ရိွရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ပါ၀င္သည္။ အုပ္ထိန္းသူ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အႀကီးအကဲႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရိွသူတို႔ ရိွရမည္ျဖစ္သည္။
လက္ထပ္မဂၤလာ အခမ္းအနား ကုန္က်စရိတ္အတြက္ သတို႔သမီး၏ မိသားစုကို လက္ေဆာင္မျဖစ္မေန ေပးရ မ ည္ျဖစ္သည္။ (စင္ကာပူေဒၚလာ ၂၀၀ ထက္မနည္းေပးရန္ သတ္မွတ္ထားသည္) ယင္း လက္ေဆာင္ သည္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအျဖစ္ ဇနီးျဖစ္သူ၏ ကုန္က်စရိတ္မ်ားႏွင့္ ယင္းပမာ ဏသည္ ညီမွ်ရမည္ျဖစ္သည္။
လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း မွတ္ပံုတင္မႈကို ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ သက္ေသမွလြဲလွ်င္ တက္ေရာက္သူ အားလံုး သည္ (ROMM) ႐ံုးတြင္ ေလွ်ာက္လႊာကို လာေရာက္လက္မွတ္ ေရးထိုးရမည္ျဖစ္သည္။ သတို႔သားသည္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားရန္အတြက္ ေလွ်ာက္လႊာႏွင့္ ေၾကညာသေဘာတူညီမႈတို႔ကို လက္မွတ္ေရးရၿပီး လက္ထပ္ ထိမ္းျမား မႈကို တရား၀င္ ျဖစ္လာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ တရားသူႀကီး၊ ခါဒီက ေမးျမန္း ရာတြင္ အစၥလာမၼစ္ဆိုင္ရာ ဗဟုသုတမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေက်နပ္သည္အထိ ေျဖၾကားႏိုင္ရမည္ ျဖစ္ သည္။
သတို႔သား၊ သတို႔သမီးစံုတြဲသည္ အသက္ (၂၁) ႏွစ္ အရြယ္ရိွရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မိဘမ်ား၏ သေဘာ တူညီ ခ်က္ျဖင့္ ခြင့္ျပဳပါက ၁၆ ႏွစ္အရြယ္လည္း လက္ထပ္ထိမ္းျမားႏိုင္သည္။ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ သတို႔ သမီး အတြက္ အထူးခြင့္ျပဳခ်က္ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။
လက္ထပ္မည့္ သတို႔သား၊ သတို႔သမီး စံုတြဲသည္ ခန္႔အပ္ထားသူ တစ္ဦးက ပို႔ခ်မည့္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း အတိုင္ပင္ခံသင္တန္း Marriage Conselling Course ကို တက္ေရာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသင္ တန္းက ထုတ္ျပန္ေပးေသာ လက္မွတ္သည္ သံုးႏွစ္သာ အက်ံဳး၀င္သည္။ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦး သည္ အိမ္ေထာင္ရိွဆဲ ျဖစ္ပါက ကြာရွင္းလက္မွတ္ရိွရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းလက္မွတ္သည္ လက္မထပ္ မီ ရက္ ၉၀ သက္တမ္း ရိွရမည္ျဖစ္သည္။ သတို႔သားတြင္ အသက္ရွင္လ်က္ ဇနီးမယား ရိွပါက ဇနီးမယား ကို ေထာက္ပံ့ႏိုင္ရန္အတြက္ ဘ႑ာေရး ျပည့္စံုေၾကာင္း သက္ေသအေထာက္အထား ျပရန္လိုအပ္ မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ေနာက္ထပ္အိမ္ေထာင္မျပဳမီ ရိွဆဲဇနီးမယား အားလံုး၏ သေဘာတူ ခြင့္ျပဳခ်က္ လည္း လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး အေနျဖင့္ သက္ရိွထင္ရွား ဇနီးေလးဦးအထိ ယူခြင့္ ရိွသည္။
လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ မွတ္ပံုတင္ျခင္းကို (ROM) ႐ံုးတြင္ (သို႔မဟုတ္) ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ သြားေရာက္ မွတ္ပံု တင္ ရန္ သတို႔သား၊ သတို႔သမီး ႏွစ္ဖက္စလံုးက ရက္ေရြးခ်ယ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး မြတ္စလင္ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း မွတ္ပံုတင္မႈ ေဆာင္ရြက္ၿပီးေနာက္ ၂၁ ရက္အတြင္း၊ သံုးလအတြင္း အရပ္ဘက္ မွတ္ပံု တင္မႈကို ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေနာက္ သတို႔သား၊ သတို႔သမီးသည္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း မွတ္ပံုတင္ကို လိုင္စင္ရ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ေဆာင္ရြက္ေပးသူထံသို႔ ယူေဆာင္သြားရမည္ ျဖစ္သည္။ လိုင္စင္ရ လက္ထပ္မဂၤလာ ေဆာင္ရြက္ေပး သူသည္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး တရားသူႀကီး (သို႔မဟုတ္) ရပ္ရြာေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။
စင္ကာပူတြင္ မြတ္စလင္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးႏွင့္ မြတ္စလင္ မဟုတ္သူတို႔ လက္ထပ္ျခင္းကို ခြင့္မျပဳေပ။ မြတ္စလင္ မဟုတ္ေသာ သတို႔သမီး အေနျဖင့္ ဘာသာေျပာင္းရန္အတြက္ သင္တန္းတက္ေရာက္ ရမည္ျဖစ္သည္။ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းသူမ်ားက သတုိ႔သား အေနျဖင့္ ဘာသာေျပာင္းလာသူ သတို႔သမီးကို ဇနီးမယားအျဖစ္ႏွင့္ မြတ္စလင္ တစ္ဦးအျဖစ္ လမ္းၫႊန္ႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည့္စံုေၾကာင္းလည္း ေမးျမန္းၾကမည္ ျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္မဟုတ္ေသာ သတို႔သမီးသည္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားရန္အတြက္ ဘာသာေျပာင္း သင္တန္းမ်ား တစ္ႏွစ္ေရာက္ၿပီးမွသာ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ ရရိွမည္ျဖစ္သည္။
စင္ကာပူတြင္ မြတ္စလင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းမွလြဲလွ်င္ အျခားဘာသာ၀င္မ်ား ဘာသာျခားအခ်င္းခ်င္း လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈအတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ မရိွေပ။ မြတ္စလင္ႏွင့္ ဂ်ဴးတို႔ လက္ထပ္မႈအတြက္ ေလွ်ာက္ထားမႈတြင္ သီးျခားစည္းမ်ဥ္းမ်ား ရိွႏိုင္သည္။
စင္ကာပူတြင္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား လက္ထပ္ရန္အတြက္ လူ႔စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာနထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းခြင့္ျပဳခ်က္ မရခဲ့ပါက ေနာင္တစ္ခ်ိန္ ယင္းခြင့္ျပဳခ်က္ လိုအပ္လာပါက ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားသည္ ေနရပ္ျပန္ပို႔ ခံရႏုိင္ၿပီး စင္ကာပူသို႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ၀င္ေရာက္ရန္ တားျမစ္မႈကို ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ တိမ္းေရွာင္သူ စာရင္း၌လည္း ထည့္သြင္းခံရမည္ ျဖစ္သည္။
မြတ္စလင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈက လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္မႈကို ခြင့္မျပဳေပ။ လူတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ အမ်ဳိးသား အဂၤါႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးအဂၤါ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးျဖင့္ ေမြးဖြားလာပါက အေျပာင္းအလဲ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။
စင္ကာပူတြင္ ၿပီးခဲ့သည္ ဆယ္ႏွစ္အတြင္း ကြာရွင္းျပတ္စဲရန္ ေလွ်ာက္ထားမႈ နည္းပါးလာၿပီး လက္ထပ္ရန္ ေလွ်ာက္ထားမႈ ျမင့္တက္လာခဲ့ေၾကာင္း စာရင္းအင္းဌာနက ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က စင္ကာပူတြင္ လက္ထပ္ရန္ မွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားမႈ ၂၇၉၃၆ ရိွခဲ့သည္။ မြတ္စလင္ လက္ထပ္မႈ ျမင့္တက္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က လက္ထပ္မႈ မွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားမႈ စုစုေပါင္းတြင္ မြတ္စလင္လက္ထပ္မႈက ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရိွခဲ့ရာမွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ အထိ ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ မြတ္စလင္တို႔၏ ကြာရွင္းရန္ ေလွ်ာက္ထားမႈသည္ လက္ထပ္ၿပီး ငါးႏွစ္အတြင္း ေလွ်ာက္ထားမႈႏွင့္ လက္ထပ္ၿပီး ငါးႏွစ္မွ ကိုးႏွစ္အတြင္း ေလွ်ာက္ထားမႈသည္ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရိွခဲ့သည္။ ဘ႑ာေရး ျပႆနာႏွင့္ လက္ထပ္ၿပီးေနာက္ အိမ္ေထာင္ေရး ကိစၥမ်ားသည္ မြတ္စလင္တို႔ ကြာရွင္းမႈတြင္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းႏွစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။
Ref:Wikipedia
From: Eleven
Time in Rangoon 
