Time in Rangoon 
"အေမွာင္ဖံုးေနေသာ ရခိုင္ျပည္" စာအုပ္သည္ ရခိုင္ သမိုင္း၊ စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈ စီးပြား အေျခ အေန မ်ားႏွင့္ နိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဆိုလိုရင္းနွင့္ အဓိပၸါယ္ထိထိ မိမိရိွေအာင္ စုစည္းတင္ျပထားေသာ ရခိုင္ လူ႔အခြင့္ အေရးနွင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖဲြ႕(ရလဖတဖ)မွ ရခိုင္ဘုရင့္နိုင္ငံေတာ္ အခ်ဴပ္အျခာ အာဏာ က်ဆံုးသည့္ (၂၂၈)နွစ္ေျမာက္ ဝမ္းနည္းဖြယ္ အထိမ္းအမွတ္အေနျဖင့္ ထုတ္ေဝလိုက္ေသာ စာအုပ္ တစ္အုပ္ ျဖစ္သည္။
ဤစာအုပ္တြင္ ရခိုင္ျပည္သမိုင္းအက်ဥ္း၊ ဗမာနယ္ခဲ်႕ေအာက္ က်ေရာက္ခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္၊ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ ရၿပီး ရခိုင္ျပည္၊ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ ရခိုင္ျပည္၊ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပဲြနွင့္ ယခုလက္ရိွ ဦးသိန္းစိန္ စိုးရလက္ထက္ ရခိုင္ျပည္ စသည့္ အပိုင္းႀကီး ၅ ပိုင္းျဖင့္ ရခိုင္ျပည္၏ လူမႈ စီးပြား အေျခ အေန မ်ားနွင့္ နိုင္ငံေရးျဖတ္သန္းမႈမ်ားကို ပံုေဖာ္ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ဓညဝတီေခတ္၊ ေဝသာလီေခတ္၊ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္နွင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္၏ သမိုင္းကိုအက်ဥ္းခ်ဴပ္ေဖာ္ျပထားၿပီး ရခိုင္ ဘုရင့္ နိုင္ငံေတာ္ႀကီး စည္းလံုးမႈနွင့္ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး စနစ္ယိမ္းယိုင္ေနျခင္းကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ဗမာ ဘုရင္ ဘိုးေတာ္ေမာင္ဝိုင္း၏ ကြ်န္ျပဳျခင္းကို ခံခဲ့ရေသာ ရခိုင္ျပည္သူတို႔၏ ဘဝအေျခအေနနွင့္ သူ့ကၽြန္မ ခံေတာ္လွန္သည့္ အေျခအေနမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။
ဗမာနယ္ခဲ်႕ေအာက္မွ တစ္ဖန္ အဂၤလိပ္နယ္ခဲ်႕လက္ေအာက္သို႔ က်ေရာက္ခဲ့ရာတြင္ ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ အဂၤလိပ္နွင့္ပူးေပါင္းကာ ဗမာကို ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ကုလားျဖဴ အဂၤလိပ္ မ်ား၏ လိမ္လည္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ဆံုးရံႈးေနေသာ လြတ္လပ္ေရး ျပန္လည္မရိွနိုင္ခဲ့သည္မ်ားအား စုစည္းေဖာ္ျပ ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရိွရသည္။
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အသက္ေသြးေခၽြးမ်ားရင္းကာ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးတြင္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္တို႔ အပယ္ခံဘဝသို႔ က်ေရာက္ ခဲ့ရမႈမ်ားနွင့္ အခ်ဴပ္အျခာ အာဏာပိုင္နိုင္ငံအဆင့္ကေန ျပည္နယ္အဆင့္ကိုေတာင္ ေတာင္းဆို၍ မရရိွနိုင္ခဲ့ေသာရခိုင္ျပည္၏ သမိုင္းအခ်ဳိးအေကြး ျဖစ္စဥ္မ်ားနွင့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ ဘဝအေျခ အေနမ်ားကို သံုးသပ္တင္ျပထားသည္မ်ားမွာ ယေန႔လူငယ္မ်ားအဖို႔ သမိုင္းသင္ခန္းစာအျဖစ္ မွတ္ယူ စရာမ်ားလည္းပါဝင္ေနသည္ကို ေတြ႕ရိွရသည္။
ျမန္မာစစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ ရခိုင္ျပည္ရိွ ေျမေပၚ ေျမေအာက္၊ ေရေပၚ ေရေအာက္ သယံဇာတမ်ားကို ထုတ္ယူေရာင္း ခ်ကာ ရခိုင္ျပည္သူတို႔အား ဖိနိွပ္အုပ္ခ်ဴပ္ေနမႈမ်ားနွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအမည္ခံ စီမံကိန္းမ်ားေနာက္ကြယ္တြင္ ဆိုးဝါးေသာ ဒုကၡၡၡမ်ားကို ခါးခါးသီးသီးခံစားေနရေသာ ရခိုင္ျပည္သူတို႔၏ လူမႈစီးပြား ဘဝအေျခအေနမ်ားကိုလည္း ဤစာအုပ္ထဲတြင္ ဖတ္ရႈနိုင္သည္။
၄င္းအျပင္ ရခိုင္ျပည္မွ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို အလြန္အကံြ်ထုတ္ယူ ေရာင္းခ်ေနမႈမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ ျပည္အနံွ႔ ေတာေတာင္မ်ားျပဳန္းတီးလာမူ၊ ဇီဝမ်ဳိးကဲြမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လာမႈမ်ား၊
ေဂဟစနစ္နွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္ကိုလည္း အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ ေထာက္ျပေဝဖန္ထားသည္ကိုလည္း ဤ "အေမွာင္ဖံုးေနေသာ ရခိုင္ျပည္" စာအုပ္တြင္ ေတြ႕ရသည္။
၂ဝ၁ဝ ခုနွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၂၂) ရက္ေန႔တြင္ တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာ ဂီရိမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား အတိဒုကၡၡ ေရာက္ခဲ့ရပံုနွင့္ ယေန႔ထက္တိုင္ မုန္တိုင္းဒါဏ္ကို အလူးအလဲခံလိုက္ရေသာ အထူးသျဖင့္ ေျမပံု၊ ေပါက္ေတာ၊ ေက်ာက္ျဖဴနွင့္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ လူမႈဘဝအေျခအေနမ်ားကိုလည္း စုစည္း တင္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ထို႔ျပင္ ဂီရိမုန္တိုင္းၿပီးေနာက္ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပဲြျပဳလုပ္သည့္အခါ ဂီရိမုန္တိုင္းဒါဏ္သင့္ ရခိုင္ျပည္သူ မ်ား၏ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အတိဒုကၡေရာက္ေနၾကသည္ကို အခြင့္ေကာင္း ယူ၍ျပည္ေထာင္ စုၾကံ့ခိုင္ေရး နွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီမွ မည္သို႔မည္ပံု မဲခိုး၊ မဲလိမ္၊ မဲမသမာမႈမ်ားလုပ္ခဲ့သည္ကိုလည္း သံုးသပ္ေဝ ဖန္ ေထာက္ျပထားသည့္အတြက္ ရခိုင္ ျပည္သူမ်ားအပါဝင္ ျမန္မာနိုင္ငံရိွ တစ္ျခား တိုင္းရင္း သားျပည္ သူမ်ား လည္း ဖတ္သင့္ေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္ေပသည္။
၂ဝ၁၂ ခုနွစ္၊ ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔မွ စတင္ခဲ့ေသာ ကုလား-ရခိုင္ အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းမွာ ဘဂၤလီ ကုလားမ်ား၏ ရခိုင္ျပည္ကို နယ္ခဲ်႕သိမ္းပိုက္ရန္ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားနွင့္ ႀကိုးပမ္းလာခဲ့မႈမ်ားကို ဓမၼဓိဌာန္က်က် ေထာက္ျပေဝ ဖန္ သံုးသပ္ ေဖာ္ျပထားသည္မ်ားမွာ အလြန္ထိေရာက္မႈရိွလွသည္။
ထို႔ေနာက္ ဇြန္လအေရးခင္းနွင့္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တေက်ာ့ျပန္ ကုလား-ရခိုင္အဓိက ရုဏ္းမ်ား ၏ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားေသေၾက ဒါဏ္ရာရရိွမႈမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ား အျဖစ္ေရာက္ခဲ့ရပံုနွင့္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ ၏ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို သံုးသပ္တင္ျပထားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပဲြနွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြအျပီးတြင္ ေပၚေပါက္လာသည့္ ရခိုင္အမို်းသားနိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ အေျခ အေနမ်ားနွင့္ လာမည့္ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ျပင္ဆင္ရမည့္အေျခအေနမ်ားနွင့္ စိန္ေခၚမႈ မ်ားရိွ လာနိုင္ သည္မ်ားကို စိတ္ဝင္စားဖြယ္ သံုးသပ္ေဖာ္ျပထားၿပီး
မိမိတို႔ရခိုင္အမို်းသားပါတီနွစ္ခုၾကား တစ္ေပါင္းတစ္စည္းတည္း ျဖစ္မလာနိုင္သည့္တိုင္ေအာင္၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္မီွနွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြကာလတြင္ မိမိတို႔အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားကိုေရွ႕ရႈ၍ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္၊
ႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္သင့္သည္မ်ားနွင့္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို အၾကံျပဳတိုက္တြန္းထားသည္မ်ားမွာလည္း ရခိုင္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ားအဖို႔ဗဟုသုတအျဖစ္ ေလ့လာမွတ္သားသင့္ေပသည္။
လူ့အခြင့္အေရးနွင့္ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေရး ေတာင္းဆိုေနၾကသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီမူဆလင္ နိုင္ငံတကာေရာက္ ပညာတတ္တစ္ခ်ဳိ႕၏ သမိုင္းလိမ္မ်ား၊
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမေဒသ တစ္ခ်ဳိ႕အား ဖဲ့ထုတ္ရန္ႀကိဳးစားေနမႈမ်ားနွင့္ နည္းအမ်ဳိးမ်ိဳးျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ သူမ်ားအား လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေနမႈမ်ားကို အက်ဥ္းခ်ဴပ္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာလည္း အမ်ားျပည္ သူမ်ား အတြက္ ေလ့လာမွတ္သားဖြယ္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္နွင့္ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ့အခြင့္အေရး၊ အမို်းသား တန္းတူေရး အစရိွသည္မ်ားကို ေတာင္းဆိုတိုက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကသည့္
၈၈လူထုအုန္ၾကြမႈႀကီးနွင့္ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္းေရးဟု နာမည္ေက်ာ္ၾကားသည့္ လူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ရခိုင္ျပည္ သူမ်ားနွင့္ ရခိုင္သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ မည္သို႔မည္ပံု ပါဝင္ႀကိဳးပမ္း လႈပ္ရွားခဲ့ၾကသည့္ သမိုင္း တစိတ္ တေဒသအား ေဖာ္ျပထားသည္ကိုလည္း စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေတြ႕ရသည္။
ရခိုင္ျပည္ တစ္နံတစ္လ်ားတြင္ စစ္တပ္မ်ားအဆမတန္ တိုးခဲ်႕မႈေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္အနံွ ေျမယာမ်ား သိမ္းဆည္း ခံရမႈမ်ားအျပင္ တစ္ျခားလူ့အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈမ်ားေၾကာင့္ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ ဘဝပံု ရိပ္ တစိတ္တေဒသအား ထင္ဟပ္လာေအာင္ ဤစာအုပ္က စုစည္းေဖာ္ျပထားသည္မွာလည္း အမ်ားျပည္ သူ မ်ားအတြက္ စိတ္ဝင္စားစရာ ျဖစ္ေစပါသည္။
အခ်ဴပ္ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္ပထဝီအေနအထား၊ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ား၊ လူမႈစီး ပြား အေျခ အေန မ်ား၊ ရိုးရာအစဥ္အလာ၊ က်န္းမာေရးနွင့္ ပညာေရး၊
လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးနွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ရခိုင္ျပည္ရိွ ဖြံ႔တိုးတက္ေရးစီမံကိန္းမ်ား အစရိွသည့္ ရခိုင္ျပည္နွင့္ ပက္သက္သမွ် အေၾကာင္းအရာအလံုးစံုကို ျခံဳငံုသိရိွလိုေသာ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားအပါအဝင္ ျမန္မာတိုင္းရင္း သားတိုင္း ဤ "အေမွာင္ဖံုးေနေသာ ရခိုင္ျပည္" စာအုပ္ကို ေလ့လာဖတ္ရႈသင့္ပါေၾကာင္း တိုက္တြင္း နိႈးေဆာ္တင္ျပလိုက္ရပါသည္။
မွတ္ခ်က္ ။ ။ Arakan Times
.jpg)
0 comments:
Post a Comment