ကုလစိုးရိမ္မႈ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြ ေထာက္ခံ

ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလ သမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ သတိေပ းခ်က္ ကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက အာ႐ံုစိုက္ဖို႔ လိုတယ္ လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြ နဲ႔ ေလ့လာသံုးသပ္သူ ေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ 

ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလအထူးကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana 

မၾကာေသးခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quntana) ရဲ႕ ခရီးစဥ္နဲ႔ ပက္သက္လို႔ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ ရြန္ ေကာ္ဘန္ (Ron Corben) ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕ကေန ေပးပို႔ထားတဲ့သတင္းကို ကိုေက်ာ္သိခၤ က တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚကို သြားေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ႏိုင္ငံတြင္း ဆက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ခ်က္ျခင္း ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းဖို႔ လိုတယ္ လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၅ ရက္ၾကာခရီး သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား က ေျပာပါတယ္။

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြနဲ႔ လက္႐ွိ အင္းစိန္ ေထာင္တြင္းမွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ အစိုးရ အဖြဲ႔က အႀကီးတန္း အရာ႐ွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့သလို၊ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပး တိမ္းေ႐ွာင္ ေနၾက ရတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီကိုလည္း သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး၊ ဒီဒုကၡသည္စခန္း ေတြရဲ႕ အေျခ အေန ဟာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေပမဲ့လည္း အခုထိ လံုေလာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ မ႐ွိေသး ဘူးလို႔လည္း မစၥတာ ကင္တားနား က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္နဲ႔ပက္သက္ၿပီး မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ ကနဦး အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေနနဲ႔ပက္သက္ၿပီး တိုးတက္မႈ မ႐ွိတာ၊ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာ ဆက္ၿပီး ျဖစ္ပြားေနတာ စတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားမႈ အဖြဲ႔ တဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Alternative ASEAN Network ေျပာေရးဆုိခြင့္႐ွိသူ ဒက္ဘီ စေတာဟဒ္ (Debbie Storhard) က ေျပာပါ တယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေရတႀကီး ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းရမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာေတြကို အခုထိ ကိုင္တြယ္ ေျဖ႐ွင္း တာမ်ိဳး မ႐ွိေသးဘူး။ ေ႐ွ႕ဆက္ လုပ္ရမွာေတြက အမ်ားႀကီး ႐ွိေနေသးတယ္ ဆိုတာ ကို မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ ခရီးစဥ္က ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ ခရီးစဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ သိပ္ၿပီး အေကာင္းျမင္လြန္း အားႀကီးေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပက္သက္ၿပီး ႏိုးႏိုးၾကားၾကား ျဖစ္ဖို႔ ေဆာ္ၾသသလို ျဖစ္မယ္လို႔ က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ KIA တို႔အၾကား မၾကာေသး ခင္က တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။

အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ KIO တို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ အဆင့္အထိ အေျခအေန တိုးတက္ လာတာကို သူ႔အေနနဲ႔ အားရတဲ့ အေၾကာင္းလည္း ကင္တားနား က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ KIA ကလို႔ သံသယ႐ွိသူေတြကို ဖမ္းၿပီး ႏွိပ္စက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံ စာေတြ နဲ႔ပက္သက္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္မိတဲ့ အေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာစစ္တပ္ေရာ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ႏွစ္ဘက္စလုံးကပါ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကဖို႔ကို လည္း ႏွစ္ဘက္စလံုးကို မစၥတာ ကင္တားနား က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

ကင္တားနားအေနနဲ႔ ရခိုင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အေရး ကိစၥေတြနဲ႔ပက္သက္ၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အျမင္မ်ိဳး ႐ွိေပမဲ့လည္း ျမန္မာအစိုးအေနနဲ႔ ျပႆနာေတြကို အခုထက္ပိုၿပီး ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းဖို႔ လိုအပ္ေန တုန္းပဲ လို႔ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာ႐ွင္မ်ားအဖြဲ႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ ဘင္ဂ်မင္ ဇ၀က္ ကီး (Benjamin Zawacki) က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာျပည္ထဲက အဲ့ဒီေနရာေတြကို သြားေရာက္လည္ပတ္ခြင့္ရတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အထူး ကုိယ္စားလွယ္ တေယာက္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး အခုလို အေကာင္း ဘက္ကေန ထုတ္ၿပီး ေျပာဆိုဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခ်က္ေပါ့ေလ။ တိုင္းရင္း သားေဒသ ၂ ခုမွာ အေျခအေနေတြက ပိုၿပီး ေကာင္းလာတယ္၊ အေျပာင္းအလဲေတြ ႐ွိလာတယ္ဆိုေပမဲ့ တကယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ပိုပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ ဆိုးလာေနတာပါ”

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက တိုးတက္မႈဆိုလို႔ ေထာင္ေတြထဲကို ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႔အစည္းေတြ သြားခြင့္ ရတာ တခုပဲ ႐ွိပါတယ္လို႔ အာ႐ွဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ လက္ေထာက္ ညြန္ၾကား ေရးမႉး ေဖးလ္ ေရာဘတ္စန္ (Phil Robertson) က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာ ႏိုင္ငံထဲက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ပက္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကိုယ္စား လွယ္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အားနည္းသြားေအာင္ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက တြန္းအားေတြ

ေပးေန တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

လာမယ့္လမွာေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားအေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ အစီရင္ခံစာ အျပည့္အစံုကို ကုလသမဂၢဆီ တင္သြင္းလိမ့္ မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

VOA