Time in Rangoon 
သုေတသနျပဳခ်က္အရ ေစာစီးစြာပညာသင္ၾကားေရးကို မေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ကေလးေတြမွာ ေနာက္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္ ျပႆနာေတြ က်ဴးလြန္ လာၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ လူငယ္ေတြကို ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ ေရးမွာ အေရး အႀကီး ဆုံးကေတာ့ ကိုယ္ခ်င္း စာၿပီး “မၽွေဝ ခံစား ၾကည့္ျခင္း” ျဖစ္တယ္။ မွ်ေဝ ခံစားတယ္ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ လူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ ခံစားမႈကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ သူတို႔ အေတြး အျမင္ကို လက္ခံျခင္း နဲ႔ သူတို႔ ေဖာ္ထုတ္ ခ်က္ကို စိတ္ဝင္စားစြာ နားေထာင္ေပးျခင္းတို႔လည္းပါဝင္တယ္။ သူတို႔ကို မွ်ေဝ ခံစား ေပးတာဟာ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္လိုက္မာန္ပါ လုပ္လိုစိတ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ္၊ ျပႆနာ ေတြကို ေျဖရွင္း ေပးႏိုင္မယ္၊ ေဒါသေတြကို တားဆီးေပးႏိုင္လိမ့္မယ္။
ဆရာေတြဘက္က ေဆာင္႐ြက္စရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။ လူငယ္ေတြစိတ္ဝင္စားတတ္တဲ့ ျပဇာတ္၊ စာေပ ေတြနဲ႔ စည္း႐ုံးၾကည့္မယ္။ စံထားအပ္သူေတြအေၾကာင္း အသံက်ယ္က်ယ္နဲ႔ ဖတ္ျပခိုင္းမယ္။ စာသင္ ရင္း သို႔မဟုတ္ ဆုံးမစကားေျပာရင္း လႈံ႔ေဆာ္မႈ၊ သဲလြန္စေဖာ္ထုတ္မႈ၊ အႀကံေပးမႈ၊ ျပန္လည္သုံးသပ္ခိုင္းမႈ၊ ခ်ီးက်ဴး မႈ ေတြကို မျပတ္ျပဳလုပ္ေပးေနမယ္။ လူငယ္ေတြကို ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း၊ ခ်ီးက်ဴးျခင္းေတြ မလုပ္ ေဆာင္ မီ ဦးေႏွာက္ဆူေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့နည္းဟာလည္း ေကာင္းမြန္တဲ့နည္းတစ္ခုျဖစ္တယ္။ ျပႆနာ ရွာတတ္ တဲ့ လူငယ္ေတြဟာ အျခား ကေလးေတြလိုမဟုတ္ဘူး။ Brainstroming လို႔ေခၚတဲ့ ဦးေႏွာက္ မုန္တိုင္း ဆင္ေပးလိုက္မွ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းၿပီး အေကာင္းဘက္ ဦးတည္ သြားႏိုင္ တာေတြ လည္းရွိ တတ္ တယ္။ အဆိုးဆုံးဆိုတဲ့ အဆင့္သတ္မွတ္ ျခင္းခံထားရသူေတြအတြက္ကေတာ့ အုပ္စုေလးေတြဖြဲ႕ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ သင္ၾကားမႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးသင့္တယ္။
“ပညာေရး” နဲ႔ “ပညာေပး” တာဟာ တကယ့္ကို အေရးပါတဲ့ စနစ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္လာၿပီလို႔ ဘယ္လိုပဲဆိုဆို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွာ အရက္စြဲလို႔၊ မူးယစ္ေဆးသုံးစြဲလို႔၊ ငယ္ငယ္႐ြယ္႐ြယ္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လို႔၊ ဆိုးသြမ္း ရမ္းကား လို႔၊ ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္လို႔ ေက်ာင္းထြက္ သြားရသူ ဦးေရ ျမင့္တက္ေနတယ္။ ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွာ လူငယ္ ၁ သန္း သို႔မဟုတ္ ေက်ာင္းေနသင့္တဲ့ အ႐ြယ္ရဲ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ဟာ ေက်ာင္းထြက္ သြားရ တာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ေယာက္်ားေလး ေက်ာင္းထြက္သြားသူဦးေရက မိန္းကေလး ေတြထက္ ပိုမ်ား တယ္။ တကယ့္အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ေက်ာင္းႀကီးေတြမွာေတာင္ ေက်ာင္းရွိ လူဦးေရရဲ႕ ထက္ဝက္နီးပါး ေက်ာင္းထြက္သြားတဲ့အထိ ျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္။ ေက်ာင္းထြက္ သြားသူ ေတြမွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ လူျဖဴေတြ ျဖစ္ေနၿပီး၊ ၆၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ၿမိဳ႕ျပဆင္ ေျခဖုံးရပ္ ကြက္ ေတြမွာ ေနထိုင္ၾကသူေတြ ျဖစ္ေနျပန္တယ္။
အေမရိကန္မွာ ေက်ာင္းေတြဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ျပႆနာကို အဓိကေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္လာ တာ ေၾကာင့္ ေက်ာင္းေတြကို အေျခခံၿပီး နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ လုပ္ေဆာင္လာၾကတာလည္းေတြ႕ရတယ္။ ဥပမာ ေက်ာင္း ေျပးတဲ့ ကေလးေတြကို ရဲေတြနဲ႔ လူမႈေရးအသင္းအဖြ႔ဲေတြက ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး သတင္းေပးတာတို႔ မိသားစု နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္တာတို႔ ျပဳလုပ္ေပးၾကတယ္။ ေက်ာင္းမေျပးႏိုင္ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ဟာလည္း ရာဇဝတ္မႈမျဖစ္ေအာင္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတယ္လို႔ဆိုတယ္။
စာသင္ခန္းေတြမွာ ေက်ာင္းသားအ႐ြယ္အစား ခ်ဳံ႕ျခင္းဟာ ဆရာေတြအတြက္သာမက ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ပါ စည္းကမ္း လိုက္နာေစေရး အေထာက္အကူေပးႏိုင္တယ္။ အစိုးရက စာသင္ခန္းတစ္ခန္းမွာ ေက်ာင္းသား ဦးေရကို ၂၀ အထိသာထားရမယ္လို႔ ေလွ်ာ့ခ် လိုက္တာဟာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ ရည္ ကို ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန၊ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးတက္သြားတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသားဦးေရကို စာသင္ခန္းတစ္ခန္း ၁၅ ေယာက္ကေန ၁၈ ေယာက္အ ထိသာ ထားၾကတာမ်ားတယ္။
ေက်ာင္းေသးတာဟာလည္း ျပႆနာကိုေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့ နည္းတစ္နည္းျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းေသးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ ရတာ စီမံခန္႔ခြဲရတာ ပိုေကာင္းတာေၾကာင့္ ထိေရာက္မႈရွိတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ စနစ္ေတြနဲ႔ သင္ၾကားေပးေနတဲ့ေက်ာင္းေတြဟာ ပိုၿပီး ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ခ်ီကာဂို၊ နယူးေယာ့ခ္၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕ေတြမွာ ေက်ာင္းသား ၅၀၀ ေလာက္ပဲ လက္ခံသင္ၾကား ေပးေနတဲ့ ေက်ာင္းေတြျဖစ္ေအာင္ စီစဥ္ေနၾကၿပီ။ တကယ္လို႔ ေက်ာင္းသားဦးေရ မ်ားလာရင္ လည္း ေက်ာင္းခြဲတစ္ခုအေနနဲ႔သာ ထပ္မံဖြင့္လိုက္ ၾကတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အလယ္တန္းအဆင့္ ေက်ာင္းေပါင္း ၃၃ ေက်ာင္းကို လက္ရွိေလ့လာၾကည့္ရာမွာ ဆရာ ဆရာမေတြကို ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ ဆက္တိုက္ ထားႏိုင္ျခင္းဟာလည္း စည္းကမ္းေကာင္းေအာင္၊ သင္ၾကားမႈ ေကာင္းေအာင္ စီမံေပးႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္း တရား တစ္ခုျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။
ျပႆနာရွိတဲ့မိသားစုေတြရဲ႕ကေလးေတြဟာ ျပႆနာေလးေတြ ေက်ာင္းအထိပါလာတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိသားစု အေရး ျပႆနာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာၿပီး သူတို႔ကို အေႏြးေထြးဆုံးနဲ႔ အေလးေပးၿပီး ဆက္ဆံျပဳစု သင့္တယ္။ ေက်ာင္းေတြက လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္ ေဆာင္႐ြက္ေပး သည္ဆိုေစ မိသားစုအိမ္တြင္းေရးေတြက အဖ်က္တရားဆီဦးတည္ဖို႔ စိန္ေခၚေနတတ္တယ္။ ဒီလို ကေလးမ်ိဳး ေတြကို “မင္းေနာက္ေၾကာင္းကို မေတြးနဲ႔ ဆရာတို႔က မင္းကိုယုံတယ္” ဆိုတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ အားေပး ဖို႔လို အပ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ျပႆနာကေလးေတြရဲ႕ ေရွ႕ေရးဟာ မိဘေတြမွာလည္း တာဝန္ရွိ တယ္ ဆိုတာ ေမ့မထားေလနဲ႔။
ရန္လိုၿပီး ျပႆနာရွာတတ္တဲ့ လူငယ္ေတြနဲ႔ ဆရာေတြဟာ တစ္ပတ္ကို အနည္းဆုံး တစ္ႀကိမ္ေလာက္ အလြတ္ သေဘာနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးသင့္တယ္။ အေမရိကန္မွာ ျပႆနာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ၉၅၉ ေယာက္ ကို သုေတသနလုပ္ၾကည့္ရာမွာ မူးယစ္ေဆးသုံးစြဲမႈ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အရက္ေသစာေသာက္သုံးမႈ ၂၇ ရာခိုင္ ႏႈန္း၊ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေက်ာင္းေျပးမႈ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈေၾကာင့္ ေလွ်ာ႔က်သြားတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ေကာင္း တယ္ ဆိုတဲ့မူကို အစိုးရကပါလက္ခံၿပီး ေငြေၾကးအကုန္အက်ခံကာ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈေတြ မၾကာမၾကာ လုပ္ေပးေနၿပီ။ ထိေရာက္မႈ အေတာ္ေလး ရွိတယ္လို႔လည္း ဆိုတယ္။ ေဒၚလာ ၁၀၀၀ ေလာက္အ ကုန္အက်ခံၿပီး ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈေတြလုပ္လိုက္တိုင္း ရလဒ္ေကာင္းေတြထြက္ေနတာေၾကာင့္ တြက္ေျခကိုက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈလို႔ အစိုးရက သတ္မွတ္ထားတယ္။
အုပ္စုဖြဲ႕လမ္းၫႊန္မႈဟာ လူငယ္ေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီအစဥ္လို႔ဆိုေပမယ့္ အပ်က္ သေဘာ ေဆာင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ေရာက္သြားတာေတြလည္းရွိတယ္လို႔ဆိုတယ္။ အဖြဲ႕အစည္း ေတြေက်ာင္း ေတြမွာ ဘယ္လို လႈပ္ရွားမႈေတြ ေဆာင္႐ြက္ေနသည္ဆိုေစ စိတ္ပါဝင္စားျခင္း၊ ပါဝင္ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ျခင္း မရွိတဲ့ မိဘေတြ ေၾကာင့္ ျပႆနာဆက္လက္ ႀကီးထြားေနရတာေတြလည္းရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြက အ႐ြဲ႕တိုက္ၿပီး ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္႐ြက္လိုစိတ္မရွိတာကို မိဘေတြကလည္း လစ္လ်ဴ႐ႈထားလိုက္ခ်ိန္မွာ အျခားအင္အား ႀကီးတဲ့ ျပႆနာ အုပ္စုတစ္စုကို ထပ္မံျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ တြန္းအားေပးလိုက္သလိုလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးေရးအဖြဲ႕ေတြ ဖြဲ႕ထားရသလို ဖ်န္ေျဖေရးအဖြဲ႕ေတြလည္း ဖြဲ႕ထားၾကရ ေသးတယ္။ ေက်ာင္းေတြနဲ႔ လူမႈေရးအဖြဲ႕ေတြ မည္မၽွလႈပ္ရွားေဆာင္႐ြက္ေနၾကသည္ျဖစ္ေစ အိမ္ျပန္ ေရာက္ခ်ိန္မွာ စိတ္ခ်မ္းသာမႈမရႏိုင္တဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ ထင္ရာစိုင္းလိုမႈေတြကို ျပန္ၿပီးျဖစ္ ေပၚေစႏိုင္ပါေသးတယ္။ ျပႆနာတစ္ခုဟာ အပ္နဲ႔ထြင္းရမွာကို ေပါက္ဆိန္နဲ႔သြားေပါက္လိုက္ရင္ သို႔မဟုတ္ ေပါက္ဆိန္နဲ႔ေပါက္ရမွာကို အပ္နဲ႔ သြားထြင္းေနရင္ လိုရင္းမေရာက္ ျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။ ရန္လိုတဲ့ ျပႆနာ ေတြဟာ မ်က္စိေအာက္မွာတင္ ဖ်န္ေျဖလိုက္ရင္ ၿပီးၿပီးေပ်ာက္ေပ်ာက္ျဖစ္သြားမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ထင္ရေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္က ျပႆနာေတြဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕အနာဂတ္နဲ႔ အမ်ားႀကီး ဆက္စပ္ ေနတာေၾကာင့္ ေခါင္းေရွာင္မေနသင့္တဲ့ ကိစၥတစ္ရပ္အေနနဲ႔ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
ေမာကၡ
0 comments:
Post a Comment