ျမန္မာႏုုိင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုုိ႔မႈ အားလုုံးနီးပါး EU ႐ုုပ္သိမ္း

 ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ အႀကီိးအကဲ Catherine Ashton

လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္က ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေပၚ ဆိုင္းငံ့ ထားခဲ့တဲ့ ဥေရာပ သမဂၢ (EU) ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔ အေရး ယူမႈ ေတြကို EU က အခုအခါ အၿပီးအပိုုင္ ဖယ္ရွားေပးလိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္း တိုးတက္မႈ ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို တံု႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ေရာ၊ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေရွ႕ေလွ်ာက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္သြား လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ တဲ့အတြက္ပါ လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ ပိတ္ပင္တာကလြဲလို႔ ျမန္မာအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကို အၿပီး အပိုင္ ႐ုပ္သိမ္းေၾကာင္းကို တနလၤာေန႔က EU ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပ ထားပါ တယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြဘက္က ေ၀ဖန္မႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြး က တင္ျပထားပါတယ္။

တနလၤာေန႔ကပဲ Luxembourg ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ၂၇ ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ေတြရဲ႕ အစည္း အေ၀းမွာ ျမန္မာအေပၚ EU ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အားလုံးနီးပါးကို ႐ုပ္သိမ္း ေပးလိုက္ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေကာင္စီ အစည္း အေ၀း အၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္း ပြဲမွာေတာ့ ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ အႀကီိး အကဲ ကက္သရင္း အက္ရွတြန္ (Catherine Ashton) က အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

“ဒီကေန႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံနဲ႔ EU ဆက္ဆံ ေရးမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာ အေပၚ ခ်မွတ္လာခဲ့တဲ့ EU ရဲ႕  စီးပြား ေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အရ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔ အေရး ယူမႈ ေတြကို ဖယ္ရွား ေပးလုိက္ ပါၿပီ။ လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ ပိတ္ပင္ခ်က္ တခုပဲ ဆက္လက္ ထားရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲစရာေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ေန ေသးတယ္ ဆိုတာကို က်မတို႔ သိပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ တိုက္ဖ်က္ ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြ ေရွ႕ဆက္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာ ကိုလည္း က်မတို႔ ေလွ်ာ့တြက္မထားပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ခုအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ပိုမိုထိေတြ႔ၿပီး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးလုပ္ ငန္းေတြ ေရွ႕ဆက္ႏုိင္ေအာင္ ကူညီရမယ့္အခ်ိန္လို႔ က်မတို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ အခက္ အခဲ စိန္ေခၚမႈေတြကို ပြင့္လင္း လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ေအာက္မွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္း ကိုင္ တြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔အတူ တျခားႏုိင္ငံတြင္းက အေရးပါတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ က်မ တို႔ အနီးကပ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္ဖို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ျမန္မာအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေရး ယူမႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို EU က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဧၿပီလက စတင္ ဆိုင္းငံ့ေပးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အခု တႀကိမ္ မွာေတာ့ အၿပီးအပိုင္ ဖယ္ရွားေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို ျမန္မာအေပၚ EU ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ကိစၥကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံကလည္း လိုလား ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အခုထက္ ပိုမို ေကာင္း မြန္ေအာင္ ဆက္ၿပီး လုပ္သြားဖို႔ လိုအပ္ေနေသးတဲ့အေပၚမွာ ေရွ႕ဆက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသြားရမွာ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ၀ီလ်ံ ဟိတ္ (William Hague) ကလည္း မေန႔က ဥေရာပေကာင္စီ အစည္း အေ၀း မတိုင္ခင္မွာ ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။ 

“ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ဖိႏွိပ္ဖို႔အတြက္ အသုံးျပဳႏုိင္တဲ့ စစ္သုံးပစၥည္းေတြနဲ႔ လက္နက္ တင္ပို႔မႈကို ပိတ္ပင္ တာက လြဲလို႔ က်န္ေနတဲ့ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဖယ္ရွားဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံက လိုလား ပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ တာ ၀န္ ၀တၱရားေတြကေတာ့ လုံးလုံးလ်ားလ်ား အၿပီးမသတ္ေသးပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တုိးတက္ လာဖို႔၊ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အေျခအေန ပိုၿပီး ေကာင္း မြန္ လာဖို႔၊ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အထူးသျဖင့္ မူဆလင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို တိုက္ခုိက္ ေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ရမွာေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။”

ျမန္မာအက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ က်န္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ခၽြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ သလို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး မတူကြဲျပားၾကတဲ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြၾကား ဆက္ ဆံေရး ပိုမို ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း လိုအပ္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာဆို သြားပါတယ္။

လူ႔အခြင့္ အေရး အဖြဲ႔ေတြ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ ထင္သေလာက္ မတိုးတက္ ေသးတဲ့အတြက္ EU အေနနဲ႔ အေရးယူမႈေတြကို အၿပီးပိုင္ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တာဟာ အခ်ိန္ ေစာလြန္း ေနေသးတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။

ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဖယ္ရွားဖို႔အတြက္မွာ EU ဘက္က ျမန္မာအစိုးရအေပၚ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆုိင္ရာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြ အေကာင္အထည္ ေပၚလာျခင္း မရွိေသးခင္မွာ အခုလို အေရး ယူမႈ ေတြကို ဖယ္ရွား မေပးသင့္ဘူးလို႔ လန္ဒန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Burma Campaign UK က လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ မဇုိရာဖန္း က ေျပာပါတယ္။

“က်မတို႔ဘက္က အခ်ိန္ မေတာ္ေသးဘူးလို႔ ျမင္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ EU ဘက္က သတ္မွတ္ ခ်က္ေတြ ထားတဲ့ ၄ ခ်က္အေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဒါ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ သတ္မွတ္ ခ်က္ေတြ ေပါ့ေနာ္။ အခုထက္ထိ သူတို႔ဘက္က မျပည့္စံုေသးဘူးဆုိတာကို က်မတို႔ ျမင္ရတယ္။ ျမန္မာ ျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြအားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔၊ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္နက္ ပဋိ ပကၡေတြ ရပ္ဆုိင္းဖို႔၊ တျပည္လံုးဆုိင္ရာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ပ့ံမႈေတြကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဘက္က ခြင့္ျပဳဖို႔ေပါ့ေနာ္ အဓိက တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ၊ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးတခုျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္ နယ္မွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြရဲ႕ အေျခ အေန ေတြကို ျမႇင့္တင္ ေပးဖို႔ ေပ့ါေနာ္ ဒီအခ်က္ အလက္ ေတြကို ျပန္ၾကည့္ ရမယ္ ဆိုရင္ အခုထက္ထိ တခုမွ မျပည့္စံုေသးဘူးေပ့ါေနာ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ EU ဘက္က ျမန္မာအေပၚမွာ ထားေနတဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တာကို က်မတို႔ဘက္က အခ်ိန္ မေတာ္ ေသးဘူး လို႔ ျမင္ပါတယ္။”

ျမန္မာအေပၚ EU ရဲ႕ အေရး ယူ မႈေတြ အားလံုးနီးပါး ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံ လိုၾက တဲ့ ဥေရာပ လုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ပိုၿပီး ယံု ၾကည္ မႈ ရွိရွိနဲ႔ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္ အေရးအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ EU အေနနဲ႔ ကုန္သြယ္ ေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ကို ဦးစားေပးၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခ အေန ေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ပစ္လိုက္ တာမ်ိဳး မျဖစ္ ေစဖို႔ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပ ေျပာဆို ေနၾက ပါတယ္။

မခင္ျဖဴေထြး 

From: VOA