အေမရိကန္ ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီမႈ လက္မွတ္ထုိး

Trade and Investment Framework Agreement (TIFA) ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ အေျခခံ မူေဘာင္ သေဘာ တူညီ ခ်က္ တစ္ရပ္ကို အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ဒမီထရတ္စ္ မရန္း တတ္စ္ (Demetrios Marantis) နဲ႔ ျမန္မာဘက္က ကုန္သြယ္ေရး ဒုတိယ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ပြင့္စန္း တို႔ ႏွစ္ဦး မေန႔တုန္းက လက္မွတ္ ထိုးခဲ့ၾကတာပါ။

ဒါဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကိစၥရပ္ေတြအတြက္ ေရွ႕ဆက္ ေဆြးေႏြး ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ ဖို႔ အခင္းအက်င္းတစ္ခု ဖန္တီးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး အထူး ကိုယ္စား လွယ္႐ံုးက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး သာယာ၀ေျပာတဲ့ အနာဂတ္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းေတြကို အေမရိ ကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ေထာက္ခံ ကူညီ အားေပးဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ သံအမတ္ႀကီး မရန္းတတ္စ္ (Marantis) က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ကိစၥေတြဟာ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ အားျဖစ္ေစသလိုပဲ၊ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အေျခ ခိုင္မာေစဖို႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္း အဖဲြ႔အစည္းေတြ အားေကာင္း ခိုင္ခ့ံဖို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရိွဖို႔နဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈေတြ အားေကာင္းဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း သံအမတ္ႀကီး မရန္းတတ္စ္ (Marantis) က ေျပာပါတယ္။

အခု သေဘာတူညီခ်က္ဟာဆိုရင္ ျမန္မာလူထုကို အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ ဖ႔ံြၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြအပါအ၀င္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အေထာက္အပ့ံ ျဖစ္ေစမယ့္ လုပ္ငန္း အစီအမံေတြ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အခင္းအက်င္း ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အခုခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေအာက္မွာ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ေတြကို ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔ အေမရိကန္ တာ၀န္ရိွသူေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရပိုင္းနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလာတဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းကဆိုရင္ ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရးဟာ အရင္ကထက္ ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ပထမဆံုး သံုးလပတ္အတြင္းမွာပဲ အေမရိကန္ ျမန္မာ ႏွစ္ဘက္ကုန္သြယ္ေရးဟာ ေဒၚလာ သန္း ၉၀ အထိ ရိွတယ္လို႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္႐ံုး ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရိွပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔က ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ပမာဏဟာ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၂၀ အၾကမ္းဖ်င္း ရိွမယ္လို႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္႐ံုး ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

အခုသေဘာတူညီခ်က္ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ပထမဆံုး တရား၀င္ ခရီးစဥ္အတြင္း ျဖစ္ထြန္းမႈ တစ္ခုပါ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ မေန႔က မနက္ပိုင္းကေတာ့ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ ကိုသြားၿပီး၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ထဲ ပါတီႏွစ္ရပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဟယ္ရီ ရိ (Harry Reid)၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစ္ခ်္ မက္ေကာနဲလ္ (Mitch McConnell) တို႔အျပင္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘန္ ကာဒင္ (Ben Cardin)၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ကယ္လီ အာယတ္ (Kelly Ayotte) နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္ မက္ကိန္း (John McCain) တို႔နဲ႔အတူ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ မေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀ါရွင္တန္ဒီစီကေန ျပန္လည္ ထြက္ခြာသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

From : ..voa