ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ သတိထား

(ေခြးေလေခြးလြင့္ မိသားစုတစ္ခုအား ေတြ႔ရစဥ္။ (ဓာတ္ပုံ-ၾကည္ႏုိင္))

ေကာင္းကင္ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ‘လ’ ႀကီးက အဆုတ္နာေရာဂါသည္တစ္ေယာက္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ေထြးခ်သြားတဲ့ သလိပ္ဖတ္ႀကီးလို ၀ါ၀ါပ်စ္ပ်စ္ႀကီး သာေနတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္အရိပ္ကိုယ္ ျပန္လန္႔သြားတဲ့ ေခြးတစ္ေကာင္က စူးစူး၀ါး၀ါး ထုိးေဟာင္လုိက္တယ္။ အဲဒီေခြးရဲ႕ ေဟာင္သံက တီး၀ိုင္းတစ္၀ိုင္းစဖို႔ အခ်က္ေပးသံ ျဖစ္ေနတဲ့အလား ေခြးႀကီးေခြးငယ္ ေခြးအသြယ္သြယ္တို႔ လိုက္ေဟာင္ၾကေလရဲ႕။ ဒီလိုနဲ႔ မၾကာမီအခ်ိန္ အေတာအတြင္းမွာပဲ တစ္ရပ္ကြက္လံုးကေခြးေတြ ေဟာင္ၿပီးသား ျဖစ္ေနၿပီ။

ဘယ္အရပ္ ဘယ္ေဒသက ျပန္လာမွန္းမသိ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္အရပ္ေဒသက ေရာက္လာမွန္းမသိတဲ့ Overseas ေခြးတစ္ေကာင္က Rabies Virus လို႔ေခၚတဲ့ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါပိုးကို သယ္ေဆာင္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေရာဂါပိုးဟာ ေခြးထီးကေနတစ္ဆင့္ ေခြးမဆီကို လိင္ဆက္ဆံမႈကေနတစ္ဆင့္ ကူးစက္ၿပီး ေခြးထီးအခ်င္းခ်င္းက်ေတာ့ ရန္ျဖစ္ၿပီး ကိုက္ၾကရာက တံေတြးကေနတစ္ဆင့္ ကူးစက္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ Rabies Virus ဆိုတာ လိင္တူခ်င္းဆိုရင္ ရန္လိုတဲ့ပံုစံနဲ႔ ကူးစက္ၿပီး လိင္ကြဲဆိုရင္ ခ်စ္ၾကည္ေရးပံုစံနဲ႔ ကူးစက္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းဆိုႏိုင္တယ္။ အိမ္ေမြးတိရစၦာန္ေတြထဲက ေၾကာင္ကိုပါ ကူးစက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ တိရစၦာန္ခ်စ္သူေတြ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ မခ်စ္မိၾကဖို႔ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္။

ကံအေၾကာင္းမလွလို႔ ေခြး႐ူးကိုက္ခံရၿပီ ဆိုပါေတာ့။ ဘာမွန္းမသိရတဲ့ ‘ကံ’ ဆိုတာႀကီးက ေတာ္ေတာ္ဆိုးတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ‘ဒါ၀င္’ ရဲ႕ ‘သဘာ၀ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈ’ (Natural Selection) ဆိုတဲ့ Survival for the fittest ကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ဂ်ပန္ပညာရွင္ ‘ခိမုရ’ က Survival for the Luckiest ဆိုတဲ့ Neutral Selection ဆိုတာႀကီးကို ခ်ျပခဲ့တာေပါ့။ ေၾသာ္ ... ‘ကံေကာင္းသူမ်ားသာ အသက္ရွင္ၾကသည္’ ဆိုပါလား။ ဒါေပမဲ့ ေခြး႐ူးအကိုက္ခံရ႐ံု သက္သက္နဲ႔ေတာ့ ကံဆိုးတယ္လို႔ မေခၚႏိုင္ေသးပါဘူး။ ေခြး႐ူးအကိုက္ခံရရင္ ေခြး႐ူးျပန္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးလိုက္႐ံုပဲေပါ့။

အဲ ... “႐ံုပဲေပါ့” လို႔ ေျပာလိုက္တာကေတာ့ လြယ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကာယကံရွင္ အဖို႔မွာေတာ့ ‘ကံေကာင္းျခင္း’ ဆိုတာႀကီးကို ေငြနဲ႔၀ယ္ရတာဆိုေတာ့ သိပ္ေတာ့မလြယ္ဘူးေပါ့။ Vero-rab လို႔ေခၚတဲ့ ေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆးက အစြမ္းထက္လွေပမယ့္ ေစ်းႀကီးလွတယ္။ ေစ်းသက္သာတဲ့ MPF ကာကြယ္ေဆးကလည္း ခ်က္ပတ္လည္ကို ၁၄ လံုးႀကီးမ်ားေတာင္ ထိုးရတာဆိုေတာ့။ (ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာင္ အလုပ္သင္ဆရာ၀န္ ဘ၀က ဘုမသိဘမသိနဲ႔ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ရေနတဲ့လူနာကို သြားကိုင္မိလို႔ Vero-rab ထိုးလုိက္ရတာ လခေျခာက္လစာေလာက္ ျပဳတ္သြားဖူးတယ္) ဒီေတာ့လည္း ‘အုန္းသီးမန္း’ ကေလးနဲ႔ တခ်ဳိ႕လည္း ၿပီးလုိက္ၾကရေတာ့တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက virus ပိုးဆိုတာ မန္းလုိက္႐ံုနဲ႔ ေျပးသြားတဲ့ မေကာင္းဆိုး၀ါး ငေၾကာက္ႀကီး မဟုတ္ဘူး။

ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ဆိုတာမ်ဳိးက ကိုက္ၿပီးခ်က္ခ်င္း ထျဖစ္တတ္တာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ လနဲ႔ႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၾကာၿပီးမွ ျဖစ္တတ္တာ။ ေရာဂါပ်ဳိးခ်ိန္ ၾကာတယ္။ တခ်ဳိ႕ကိုယ့္ကို ကိုက္သြားတဲ့ေခြးကို အ႐ူးမွန္း၊ အေကာင္းမွန္း မသိလို႔ “ဒီေခြးဘယ္အခ်ိန္ ႐ူးမလဲ” ဆိုၿပီး (ေဆးကလည္း မထိုးခ်င္ေတာ့) လနဲ႔ခ်ီၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရတာ အေမာ။ ‘ယဥ္ယဥ္ေလးနဲ႔႐ူး’၊ အဲေလ ေရာဂါႏုေနခ်ိန္မွာ အ႐ူးလား၊ အေကာင္းလားဆိုတာ ခြဲရအခက္သား။

ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ျဖစ္ၿပီဆိုမွေတာ့ အသက္ရွင္ဖို႔လမ္းက သိပ္မရွိဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေငြဘယ္ေလာက္ပဲကုန္ကုန္ ေခြး႐ူးျပန္ ကာကြယ္ေဆးကေတာ့ ထိုးရမွာပဲ။ ‘လူမေသ ေငြမရွား‘ ဆိုတဲ့ စကားပံုကလည္း အရွိသား။

ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာရပ္ကေတာ့ Hydrophobia လို႔ေခၚတဲ့ ‘ေရကို အလြန္ေၾကာက္ျခင္း’ ပါပဲ။ ဒီေတာ့ မုန္႔ဟင္းခါးသည္ေတြနဲ႔ လက္သုပ္သည္ေတြက ‘၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါ မျဖစ္ပါေစနဲ႔’ လို႔ ဆုေတာင္းၾကသလိုမ်ဳိး ေရသန္႔ဘူးေရာင္းစားတဲ့ သူေတြနဲ႔ ေရခဲေရေရာင္းတဲ့ သူေတြကလည္း ‘ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ မျဖစ္ပါေစနဲ႔’ လို႔ ဆုေတာင္းသင့္တယ္ဆိုၿပီး ၾကံၾကံဖန္ဖန္ ေတြးၾကည့္ႏိုင္တယ္။

Rabies Virus သယ္ေဆာင္ျဖန္႔ျဖဴးေရး လုပ္ငန္းမွာ အဓိကက ‘ေခြး’ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေခြးထဲမွာေတာင္ အမ်ားစုနဲ႔ ေရာေႏွာၿပီး ေနထိုင္ဆက္ဆံရတဲ့ (အဲ ...အေပါင္းအသင္းဆံ့တဲ့) ေခြးေလေခြးလြင့္ေတြက အဓိက ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရွိသြားၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ ေခြးေလေခြးလြင့္ေတြခမ်ာ ပိုင္ရွင္မဲ့တဲ့ပုဒ္မနဲ႔ ေသဒဏ္ေပးခံ ရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ယန္းေပါဆတ္ဆိုတဲ့ ေတြးေခၚရွင္က ‘လြတ္လပ္မႈဆိုတာ အႏၲရာယ္ႀကီးတယ္’ လို႔ ေျပာခဲ့တာကိုး။ Tom and Jerry (ေၾကာင္နဲ႔ၾကြက္ကာတြန္းကား) ထဲမွာလည္း ေခြးေတြအတြက္ လည္ပတ္ရဲ႕ အေရးပါပံုကို ေဖာ္ျပထားတယ္။

ေသဒဏ္ေပးခါနီး အက်ဥ္းသားကို လိုရာတစ္ခု ေတာင္းဆိုခြင့္ေပးတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး ၾကားဖူးတယ္။ ဥပမာ စားခ်င္တာ စားခြင့္ျပဳတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး။ ဒါေၾကာင့္ ေခြးေတြကို ေသဒဏ္ေပးခါနီးမွာ သူတို႔အႀကိဳက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ အမဲသားေကြၽးတာကေတာ့ မဆိုးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆိုးတာကေတာ့ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ေခြးထက္ငတ္တဲ့ လူတခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ ေခြးေတြခမ်ာ သူတို႔ေ၀စုကို ျပည့္ျပည့္၀၀ မရလိုက္ရွာတာပါပဲ။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ရပ္ကြက္ထဲမွာ ေခြး႐ူးရွိေနသတဲ့။ ဒီေတာ့ ကေလးေတြ အျပင္မထြက္ရဲၾကဘူး။ ကေလးေတြ မေျပာပါနဲ႔။ လူႀကီးေတြေတာင္ အျပင္ထြက္ရင္ ေက်ာမလံုဘူး။ ဘယ္အခ်ိန္မ်ား ေနာက္ကေန ေခြး႐ူးက ဘြားခနဲေပၚလာၿပီး ၀င္ဆြဲမလဲရယ္လို႔ ရင္သိမ့္တုန္ေနရတယ္။ လွ်ိဳ႕၀ွက္သည္းဖို၀တၳဳ ဖတ္ရသလိုလို၊ သရဲကား ၾကည့္ေနရသလိုလို။ (ျမန္မာသရဲကားေတြကေတာ့ ေၾကာက္စရာမေကာင္းဘဲ ရယ္ရတယ္)။ အင္း ... သရဲရထားစီးရတာ အရသာရွိတယ္ဆိုရင္ ေခြး႐ူးရွိတာကပဲ အခမဲ့သရဲရထား စီးရသလို ေနမွာပဲေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီသရဲရထားက တကယ့္အႏၲရာယ္ ရွိတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေခြးေတြကို အမဲသား ညစာစားပြဲနဲ႔ တည္ခင္းဧည့္ခံဖို႔ စီစဥ္ရေတာ့တာေပါ့။ ညတစ္ည လသာသာမွာ အဆိပ္လူးျမား (အဲေလ ... အဆိပ္လူး အမဲသား) ေတြ လိုက္ပစ္ရေတာ့တာေပါ့။

ဒီလိုနဲ႔ Good Morning။ သာယာလွပတဲ့ နံနက္ခင္းေလးတစ္ခုမွာ အမဲသားညစာ သံုးေဆာင္ၿပီး ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္သြားရွာတဲ့ ေခြး႐ုပ္ကလာပ္ေတြကို လုိက္ေကာက္ၾကရေတာ့တာေပါ့။ အဲ့ဒီလို လိုက္ေကာက္တဲ့အခါ ေခြးအမ်ားစုက ပိုင္ရွင္မဲ့ ေခြးေလေခြးလြင့္ေတြ မဟုတ္ဘဲ လည္ပတ္အပ်ံစားေတြနဲ႔ ေခြးႀကီးေခြးေကာင္း သူေဌးေခြးေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕လိုက္ရတယ္။ ေခြးေလေခြးလြင့္ေတြခမ်ာ တစ္ေနကုန္ ေမာႀကီးပန္းႀကီး ရွာေဖြစားေသာက္ၿပီး ညဥ့္နက္ခ်ိန္ အိပ္ေပ်ာ္ေနၾကခ်ိန္မွာ ျခံ၀င္းက်ယ္ႀကီးေတြထဲ တစ္ေနကုန္ အေညာင္းမိေနတဲ့ သူေဌးေခြးေတြက ညဘက္က်မွ ထြက္ကဲရတာကိုး။
ဒါကိုပဲ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ သူငယ္နာမစင္တဲ့ ကြၽန္ေတာ့္မိတ္ေဆြႀကီး တစ္ေယာက္က “စားရတဲ့ေခြး ပိုငတ္တယ္ဆိုတာ ဒါမ်ဳိးေပါ့” လို႔ ပ်စ္ပ်စ္ႏွစ္ႏွစ္ ေ၀ဖန္ေလရဲ႕။


Written by: နရီမင္း
Eleven Media