ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ တိုင္းရင္းသားခ်င္း ေျပာရန္ သမၼတ တိုက္တြန္း

ရန္ကုန္၊ နယူးေဒလီ (မဇၩိမ) ။   ။ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ လတ္တေလာျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡမ်ား ရပ္တန္႔ေစ ရန္ႏွင့္ ရခုိင္ ျပည္သူလူထုကုိ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း စည္း႐ံုးေျဖာင္းျဖရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ရခုိင္ ပါတီႏွစ္ခုကို တုိက္တြန္း လုိက္ေၾကာင္း အဆုိပါ ပါတီမ်ား၏ ေခါင္းေဆာ င္မ်ားက ေျပာသည္။ရ ခုိင္ဒီမုိ ကေရ စီအ ဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ALD ႏွင့္ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ RNDP တို႔အား ဗုဒၶ ဟူးေ န႔ ေတြ႔ ဆံုရာတြင္ သမၼတ က ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ALDဥကၠ႒ဦးေအးသာေအာင္ကမဇၩိမကိုေျပာသည္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အဓိက ေျပာျဖစ္တာေပါ့။ သမၼတ က ေျပာတယ္၊ တုိင္း ရင္းသားကိစၥေတြကုိ ဗမာေတြ ေျပာတာထက္စာရင္ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ေျပာတာက ပုိအဆင္ေျပမယ္တဲ့။ ရခုိင္ျပည္သူေတြကရခုိင္ပါတီေတြနဲ႔ပုိနီးစပ္တယ္ေလ”ဟုေျပာသည္။

သမၼတႏွင့္ ေတြ႔ဆံုမႈအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို အဓိကထား ေျပာဆိုသြားသည္ဟုလည္း RNDP ဥကၠ႒ေဒါက္တာေအးေမာင္ကမဇၩိမကိုေျပာသည္။

“တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး အေျခအေနေတြကုိပဲ ေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ပါတီေတြက ပူး ေပါင္းပါဝင္ေပးဖုိ႔ေပါ့။ပါတီေတြရဲ႕အၾကံဉာဏ္ေတြလည္းေတာင္းတာေပါ့”ဟုေျပာသည္။

ေတြဆံုပြဲသို႔ ALD ပါတီမွ ဦးေအးသာေအာင္၊ ဒု-ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္ျမင့္၊ ဦးသန္းဝင္း၊ ဦးညိဳထြန္း၊ ဦးမ်ိဳးေက်ာ္တို႔ ပါဝင္ၿပီး RNDP မွ ေဒါက္ တာေအးေမာင္၊ ဦးဘရွင္၊ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ဦးေဖသန္းတို႔ ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ဦးဘရွိန္ကေျပာသည္။

ဇြန္လဆန္းပိုင္း ကတည္းက စတင္ျဖစ္ပြားသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡမ်ား ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရာတြင္ ျမန္မာ အစုိး ရအေနႏွင့္ အခ်ိန္မီ တားဆီးခြင့္ရွိပါလ်က္ႏွင့္ တားဆီးေျဖရွင္းေပးႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိဟု လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ (HRW)ကယခုလ၁ရက္ကထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္အစီရင္ခံစာတခုတြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အာရွမွ ပါကစၥတန္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားႏိုင္ငံတို႔အပါအဝင္ အျခား မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ဘာသာေရး အေျခခံ အဖြဲ႔ မ်ားႏွင့္ NGO အခ်ဳိ႕က ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္မ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ သတ္ျဖတ္ခံေနရကာ လံုျခံဳ ေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားကလည္း၎တို႔အေပၚတရားလက္လြတ္ျပဳက်င့္ေနၾကေၾကာင္းစြပ္စြဲမႈမ်ားရွိေနသည္။

ထိုကဲ့သို႔ စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈမ်ားမွာ မွားယြင္းေနၿပီး လံုျခံဳေရး ေလွ်ာ့ခ်ရန္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ဦးဘရွိန္ က ေျပာသည္။

“ရခိုင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ လုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီး လုပ္ရမယ္။ ျပင္ပက လူေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ဝင္ေရာက္လာတယ္။ တခါတည္း ေရာက္ၿပီးသားဆိုျပီး တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး တန္းေပးလိုက္ ရမလို၊ ရခိုင္ေတြအဖို႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္ပိုင္ အခြင့္အေရးေတာင္ မရွိရေတာ့သလို၊ က်ေနာ္ကေတာ့ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ရခိုင္ကို အစၥေရး၊ ကြန္ဂို၊ ကိုဆိုဗို အျဖစ္မခံႏိုင္ဘူး။ လံုျခံဳေရးကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ရင္ ထိခိုက္မႈေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာ
ႏုိင္တယ္”ဟုမဇိၥ်မကိုေျပာသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ အက်ယ္အဝန္းခန္႔သာရွိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးကာစ (၁၉၆၂)က လူဦးေရ သန္း ၆ဝ ခန္႔သာရွိခဲ့ရာမွ ယခုအခါ သန္း ၁၆ဝ ခန္႔ ရွိလာခဲ့ၿပီး ထိုႏိုင္ငံမွ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားသည္ အိမ္ရွင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ ထံုတမ္းမ်ားကိုေလးစားလိုက္နာရမည္ဟုဦးဘရွိန္ကေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာအစိုးရ အဆက္ဆက္ကလည္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းခဲ့၍ ရခိုင္ေဒသ မလံုျခံဳျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟုလည္း၎ကဆိုသည္။

ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ေဒသမ်ားတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိျပီး ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး ၉၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေနသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေရအတြက္ ရွစ္သိန္းေက်ာ္ရွိမည္ ဟု ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး႐ုံး UNHCRမွခန္႔မွန္းထားသည္။

ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကြင္တားနားသည္ ဇူလုိင္လ
ေနာက္ဆုံးပတ္က ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ကမၻာ့အစၥလာမ္အဖြဲ႔ၾကီးျဖစ္သည့္ OIC မွ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တူရကီ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးသည္လည္း ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေလ့လာသည္။