ကင္တားနား အႀကံေပးခ်က္ ျမန္မာ လက္မခံ

 တနလၤာေန႔ မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔က လူ ႔အခြင့္ အေရးေကာင္ စီ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမၢ လူ႔အခြင့္ အေရး စံု စမ္း စစ္ေဆးေ ရး မႉး ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က ျမန္မာႏိုင္ ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန စိုးရိမ္စရာ အေနအထားမွာ ဆက္ၿပီး

ရွိေနေသး တယ္ ဆို တာ ကိုေထာက္ျပေျပာ ဆို ခဲ့တဲ့ အေပၚ မွာျမန္ မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္က လက္မခံ ေၾကာင္း ေခ် ပေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။

အေနာက္ႏုိင္ငံ အမ်ားစုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ခုထက္ ပိုၿပီး ပိုေကာင္း မြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္ဆုိတာကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သလို ဒီအေပၚ မွာ ျမန္မာ အစိုးရ ကိုလည္း သတိေပး တိုက္တြန္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ အမ်ား စုေတြဟာ လက္ရွိ အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိတဲ့အတြက္ လက္မခံႏုိင္ေၾကာင္း တနလၤာေန႔ က လူ႔အခြင့္ အေရးေကာင္စီမွာ အခုလုိ တံု႔ျပန္ ေခ်ပသြားပါတယ္။

“အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ အမ်ားစုဟာ လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ကိုက္ညီမႈ မရွိေတာ့ တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ သူတင္ျပတဲ့ အခ်က္ေတြ ထဲ မွာျမန္ မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တစိတ္ တပိုင္း အျဖစ္ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ခုခ်ိန္ မွာ ေဆာင္ရြက္ေနဆဲ ကိစၥေတြျဖစ္သလုိ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ လည္းျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ အစီရင္ခံစာထဲက တခ်ိဳ႕ အခ်က္အလ က္ေတြ ဟာျမန္ မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာကို ထိပါးတဲ့ ရည္ရြယ္ ခ်က္ ရွိရွိနဲ႔ ႀကိဳတင္ စီမံေရးသားမႈေတြ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း” ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကိုယ္စား လွယ္ က ေျပာသြား တာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ ရြက္ေနသလို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပႏုိင္တဲ့ တိုးတက္မႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္လို႔ဆိုၿပီး လူ႔အခြင့္ အေရးေကာင္ စီ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပန္လည္ သံုးသပ္မႈေတြ လုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္က ေျပာသြားပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံ ကေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရ ရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ကို အသိ အမွတ္ျပဳတဲ့ တခ်ိန္တည္း မွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံၿပီး ဒီျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေရွ႕ဆက္ အေကာင္းအထည္ ေဖာ္သြားဖို႔ တိုက္တြန္းေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္တေလာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳဆိုပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရမယ့္ စိန္ေခၚ မႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္ဆိုတာ ကို လည္း အာဆီယံ က နားလည္လက္ခံထား ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မႈလုပ္ငန္းေတြ မွာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံၿပီး ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ဆက္လက္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ သြားဖို႔ အာဆီယံ က တိုက္တြန္းပါတယ္။”

အာဆီယံအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အနီး ကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေန တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ လို႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ခုထက္ ပိုၿပီး ကိုင္တြယ္ေဆာင္ ရြက္မႈေတြ လုပ္သြားဖို႔လည္း အာဆီယံႏုိင္ငံရဲ႕ ကိုယ္စား ထုိင္းႏုိင္ငံ ကိုယ္စား လွယ္က တိုက္တြန္း ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စား လွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား သူ႔အစီရင္ ခံစာထဲ မွာ ေထာက္ျပထားတဲ့အ တိုင္း ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ ထဲမွာ က်န္ေန တဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ခၽြင္းခ်က္မရွိ ခ်က္ခ်င္း ျပန္လႊတ္ေပး ဖို႔ ေတာင္းဆို သြားပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ထပ္ၿပီး လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ဥေရာပသမဂၢအေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီလိုလႊတ္ေပးမႈေတြဟာ ခၽြင္းခ်က္ မရွိရ ဘူးဆိုတာကို က်မတို႔ အေလးအနက္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဆက္လက္ အက်ဥ္းက်ခံေနရ ဆဲျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္း သားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ဟာ ဘယ္သူေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီး သူတို႔ကို ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပး ဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ က်န္ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္ သံုးသပ္ႏုိင္ဖို႔အ တြက္ ေကာ္မတီ ဖြဲ႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ မၾကာေသးခင္က သမၼတ႐ံုးက ဦးေဆာင္ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ အေပၚမွာလည္း ဥေရာပသမဂၢက ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အခုလို ေဆာင္ရြက္မႈေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပန္ လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္လာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး႐ံုး ဖြင့္ဖို႔ကိစၥ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ အျမန္ဆံုး ေဆာင္ ရြက္ဖို႔ လည္း ဥေရာပသမဂၢ က တိုက္တြန္း သြားပါတယ္။

အလားတူ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး႐ံုးဖြင့္ဖို႔ကိစၥကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စု ကလည္း တိုက္တြန္းခဲ့ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအ ရ ေဆြးေႏြးမႈေတြ အခုထက္ ပို ခိုင္မာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း တရားေရး ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အထူးကိုယ္စား လွယ္ရဲ႕ အႀကံေပး ခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္က ေထာက္ခံ တင္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။

“၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒအားလံုး ကို ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံညႊန္းေတြနဲ႔ အညီ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္အာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ အထူးကိုယ္စား လွယ္ ရဲ႕ အႀကံေပး တင္ျပမႈကို က်မတို႔ အခိုင္အမာ ေထာက္ ခံပါတယ္။ အသစ္ျပဌာန္းမယ့္ ဥပေဒေတြ အတြက္ civil society လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ေတြ အပါအ၀င္ သက္ဆုိင္ရာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔အတူ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ႏွီးေႏွာတိုင္ပင္မႈေတြ ရယူႏုိင္ဖို႔အတြက္ လူထုၾကား အခ်က္ အလက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖန္႔ေ၀ တာ အသိေပးတာေတြ ရွိရပါမယ္။”

ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ၾကသူေတြအေပၚ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က အင္အားသံုး အၾကမ္း ဖက္ ႏွိမ္နင္း မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္က အထူးစိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ လက္ရွိအေျခအေနထက္ ပိုၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္ေတြနဲ႔ စုေ၀းခြင့္ေတြ ခြင့္ျပဳဖို႔လည္း ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္း သြားပါတယ္။

မေန႔က လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံလည္း တံု႔ျပန္ေျပာသြားပါ တယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြကို တက္တက္ႂကြႂကြ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း ပူးေပါင္းၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြမွာလည္း တိုးတက္မႈေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္က စကားျပန္ကေနတ ဆင့္ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကလည္း ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေန တဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ပဋိပကၡေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကား ၿငိမ္းခ်မ္း 

ေရးေဆြးေႏြး မႈေတြ မၾကာခင္ကပဲ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ လက္ခံ က်င္းပေပးေနတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အေျခအေနေတြ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္လာေ နတယ္။”လို႕တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကိုယ္စား လွယ္က စကားျပန္ ကေနဆင့္ ေျပာသြား ခဲ့တာပါ။

ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာ့အေရးကို အေကာင္းဘက္ကၾကည့္ၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အကူအ ညီေတြ ေပးသြားဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

VOA

ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေမာင္ေ၀