မေလးရွားေလယာဥ္ကို ပစ္ခ်ရာတြင္အသံုးျပဳခဲ့ဖြယ္ရွိေသာ ဒံုးက်ဥ္အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း။

 ေဆာင္းပါး၊ ဇူလိုင္ (၂၀) သမန္းက်ား

ဇူလိုင္လ (၁၇) ရက္ေန ့က ယူကရိန္းႏိုင္ငံအေရွ ့ဖက္၊ ရုရွားနယ္စပ္အနီး၊ သူပုန္မ်ားထိန္းခ်ဳပ္ရာနယ္တြင္ လူေပါင္း ၂၉၈ ဦးကိုတင္ေဆာင္ကာ အျမင့္ေပ ၃၃၀၀၀ မွပ်ံသန္းေနေသာ မေလးရွားေလေၾကာင္းပိုင္ Boeing 777 MH 17 ပ်က္က်ခဲ့ရာ ဒံုးက်ဥ္ျဖင့္ပစ္ခ်ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူကရိန္းသမၼတက ခ်က္ျခင္းလိုလိုေျပာၾကားလိုက္ျပီး ေနာက္ တစ္ေန ့တြင္ အေမရိကန္သမၼတအိုဘားမားကလည္း မေလးရွားေလယာဥ္သည္ ဒံုးက်ဥ္ျဖင့္ပစ္ခ်ခံရျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ယင္းဒံုးက်ဥ္သည္ သူပုန္နယ္ေျမမွပစ္ခတ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့သည္။

အျမင့္ေပ ၃၃၀၀၀ တြင္ တစ္နာရီမိုင္ ၆၀၀ ႏွဴန္းျဖင့္ ညအေမွာင္တြင္ပ်ံသန္းေနေသာ Boeing 777 ဂ်က္ေလယာဥ္ ၾကီးကို ေျမျပင္မွမည္ကဲ့သို ့ထိမွန္ေအာင္ ပစ္လိုက္ပါသနည္း။ MH 17 ကို ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္ျဖင့္ ပစ္ခ် ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ရေၾကာင္း အုိဘားမားကေျပာၾကားခဲ့သည္ျဖစ္ေလရာ ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္ အလုပ္ လုပ္ပံုကို ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို ့။

ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္ကို ေလေၾကာင္းအႏၱရယ္ကာကြယ္ရန္၊ ရန္သူ ့ဒံုးက်ဥ္မ်ားကို ပစ္ခတ္ဖ်က္စီးရန္ အသံုးျပဳ ေလ့ရွိသည္။ ရုရွားလိုလားသူ သူပုန္မ်ားက မၾကာေသးမွီကပင္ ယူကရိန္းကုန္တင္ေလယာဥ္တစ္စီးႏွင့္ ဂ်က္တိုက္ ေလယာဥ္တစ္စီးကို အလားတူဒံုးက်ဥ္ျဖင့္ပင္ ပစ္ခ်ခဲ့ေသးသည္။
ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္ ၃-မ်ိဳးရွိသည္။ တာေ၀း၊တာလတ္၊တာတုိျဖစ္ျပီး တာေ၀းပစ္ဒံုးက်ဥ္မ်ားမွာ ၾကီးမားေလးလံ ကာ သတ္မွတ္ထားေသာေနရာတြင္ အေသတပ္ဆင္ထားေလ့ရွိသည္။ တာလတ္ပစ္ဒံုးက်ဥ္မ်ားကို ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ မ်ားေပၚတြင္ တပ္ဆင္ထားေလ့ရွိျပီး တာတိုပစ္ဒံုးက်ဥ္မ်ားကိုမူ ပခံုးေပၚထမ္းကာပစ္ရသည္။

မေလးရွားေလယာဥ္ကို ပစ္ခ်ခဲ့ေသာဒံုးက်ဥ္မွာ Buk အမ်ိဳးအစားျဖစ္ျပီး ရုရွားလုပ္လက္ေဟာင္းအမ်ိဳးအစား၊ ကိုယ္ တိုင္တြန္းကန္အားေပးႏိုင္၊ တာလတ္ပစ္ ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ ဒံုးက်ဥ္အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ Buk ဒံုးက်ဥ္မ်ားကို ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့ျပီး ခရုစ္ဒံုးက်ဥ္မ်ား၊ ေလယာဥ္မ်ား၊ စမတ္ဗံုးမ်ားကိုဖ်က္ဆီးရန္ ရည္ရြယ္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

တာလတ္ပစ္ဒံုးက်ဥ္မ်ားကို ျပင္ဆင္ခ်ိိန္အနည္းဆံုးအတြင္း ပစ္ခတ္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ျပဳလုပ္ ထားသည္။

မေလးရွားေလယာဥ္သည္ ဘိုးအင္းဂ်က္ေလယာဥ္ၾကီးမ်ား ပံုမွန္ပ်ံသန္းေလ့ရွိေသာ အျမင့္ေပ ၃၃၀၀၀ တြင္ပ်ံသန္း ေနရာမွ ေရဒါေပၚမွ ရုတ္တရက္ေပ်ာက္သြားေၾကာင္း အင္တာဖက္ယူကရိန္းသတင္းဌာနက တင္ျပသည္။ Buk ဒံုး က်ဥ္ပစ္စင္သည္ ဒံုးက်ဥ္မ်ားကို အျမင့္ေပ ၇၂၀၀၀ အထိပစ္ခတ္ေပးႏိုင္ရာ မေလးရွားေလယာဥ္ကို အလြယ္တကူ ပစ္ခ်ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

Buk ဒံုးက်ဥ္မ်ားသည္ ပစ္မွတ္ကို semi-active radar homing စနစ္ျဖင့္ေျခရာခံသည္။ ေရဒါက ပစ္မွတ္ရွိေသာ ဖက္သို ့ ဒံုးက်ဥ္ကိုလြတ္လိုက္သည္။ ဒံုးက်ဥ္က ပစ္မွတ္ရွိရာဖက္သို ့ ဦးတည္ပ်ံသန္းရင္း ပစ္မွတ္မွထုတ္လြတ္ေသာ signal ကိုဖမ္းယူကာ ဒံုးက်ဥ္ကိုယ္ထည္တြင္တပ္ဆင္ထားေသာ ထရန္စမီတာက ပစ္မွတ္တည္ေနရာကို ေရဒါထံ သို ့ ျပန္ပို ့ေပးသည္။ ထိုအခါ ေရဒါက ဒံုးက်ဥ္လမ္းေၾကာင္းကို ပစ္မွတ္ထံ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲတည့္ေပးေသာ စနစ္ျဖစ္ သည္။

သို ့ေသာ္ အျမင့္ေပ ၃၃၀၀၀ တြင္ပ်ံသန္းေနေသာ ဘိုးအင္း ၇၇၇ ေလယာဥ္ၾကီးကို စစ္ေလယာဥ္တစ္စီးနွင့္မူ မမွား တန္ေကာင္းရာ။ MH-17 က ကုဒ္အလြဲမ်ားေပးပို ့ေနျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ အပူကိုေျခရာခံျပီး ပစ္မွတ္ကိုဖ်က္ဆီး ေလ့ရွိေသာ ဒံုးက်ဥ္က ေလယာဥ္မွထုတ္လြတ္ေသာအပူကို ေျခရာခံမိျပီး ေလယာဥ္အမ်ိဳးအစားမခြဲျခားႏိုင္ေတာ့ပဲ ပစ္ခ်မိျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရးဌာနမွ ေလေၾကာင္းပ်ံသန္းမႈဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္သူ ေမရီရွီယာဗို ကသံုးသပ္သည္။

ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္မ်ားတြင္ ရန္သူ၊မိတ္ေဆြ ခြဲျခားေသာစနစ္ Identification friend-or-foe (IFF) ပါ၀င္ျပီး ဒံုးက်ဥ္မပစ္လြတ္မွီ အေသးစိပ္အခ်က္အလက္မ်ားကို ေရွးဦးစြာခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာေလ့ရွိသည္။

မတ္လတြင္ MH 370, ယခု MH 17 ဆံုးရွံဳးလိုက္ရျပီျဖစ္ေသာ မေလးရွားေလေၾကာင္းသည္ MH 17 ႏွင့္ အဆက္ အသြယ္ျပတ္ေတာက္သြားျပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေနာက္ဆံုးအဆက္အသြယ္ရရွိခဲ့ေသာေနရာမွာ ယူကရိန္းေလပိုင္နက္တြင္ ျဖစ္ေၾကာင္း တြစ္တာတြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဘိုးအင္းကုမၸဏီကလည္း ယူကရိန္းေလပိုင္နက္ထဲမွာေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့တဲ့ မေလးရွားေလေၾကာင္းေပၚ လိုက္ပါသြား ခဲ့တဲ့ ခရီးသည္နဲ ့ေလယာဥ္အမႈထမ္းမ်ားအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို ့ အေလးအနက္ဆုေတာင္းေပးပါတယ္။ အာဏာပိုင္ မ်ားက အကူအညီလိုလာခဲ့ရင္ ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ ့ ကူညီသြားဖုိ ့ ဘိုးအင္းကုမၸဏီက အသင့္ရွိပါတယ္ဟု ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာခဲ့သည္။

ေလယာဥ္ပ်က္က်လ်င္က်ျခင္းလိုလို ယူကရိန္းသမၼတက အဆိုပါေလယာဥ္သည္ ပစ္ခ်ခံရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း စြပ္စြဲ ေျပာဆိုလိုက္ျပီး အေမရိကန္သမၼတအိုဘားမားကလည္း ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္ကို သူပုန္နယ္ေျမမွ ပစ္လြတ္ လိုက္သည့္ အေထာက္အထားမ်ားကိုေတြ ့ရေၾကာင္း ေနာက္တစ္ေန ့တြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့သည္။

သမၼတအိုဘားမားကလည္း ရုရွားလိုလားသူ သူပုန္မ်ားသည္ ရုရွားအကူအညီမပါဘဲ ေျမျပင္မွေ၀ဟင္ပစ္ဒံုးက်ဥ္ကို ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းမရွိဟု ေျပာၾကားထားျပီး ရုရွားကလည္း ေလယာဥ္သည္ ယူကရိန္းေလပိုင္နက္ထဲတြင္ ပစ္ခ်ခံရျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ယူကရိန္းတြင္သာ တာ၀န္အျပည့္ရွိသည္ဟု တုန္ ့ျပန္ထားသည္။

ဇူလိုင္လ (၂၀) ရက္ေန ့အထိတြင္ လူ (၁၉၆) ဦး၏ အေလာင္းမ်ားကို ရွာေဖြေတြ ့ရွိခဲ့သည္။ သက္ဆိုင္ရာက ယင္း အေလာင္းမ်ားကို အိတ္မ်ားတြင္ထည့္ကာ အေအးခန္းရထားေပၚတြင္ တင္ေဆာင္ထြက္ခြာသြားေသာ္လည္း မည္ သည့္ေနရာသို ့ ပို ့ေဆာင္မည္ကိုမူ မသိရေသးေခ်။

ရုရွားလိုလားသူ သူပုန္မ်ားကလည္း အေနာက္အင္အားစုကို ေလယာဥ္ပ်က္က်ရာသို ့ ၀င္ထြက္သြားလာခြင့္ျပဳရာ တြင္ ကန္ ့သတ္မႈမ်ားရွိေနျပီး ေလယာဥ္ပ်ံသန္းမႈမွတ္တမ္းပါ၀င္ေသာ ေသတၱာနက္ကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာ အရပ္ဖက္ ေလေၾကာင္း အဖြဲ ့အစည္းကိုသာ လြဲေျပာင္းေပးအပ္ႏိုင္မည္ဆိုကာ လက္၀ယ္ထားရွိေၾကာင္း ေလ့လာေရးသား တင္ျပအပ္ပါသည္။

Lashio News Diary