ကယားျပည္နယ္အတြင္းရွိေက်းရြာအခ်ိဳ႕၌ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဓမၼျပဳက်င့္ခံရျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္းမ်ား ရွိလာပါက တရားဥပေဒအရတိုင္ၾကားျခင္းမရွိဘဲ ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံအတိုင္းသာ ေက်းေအးေပးရမႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ကယားျပည္နယ္အေျခစိုက္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔မွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး မူအန္းေဂ်လာ ကဆိုသည္။
အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားတြင္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံျဖစ္သည့္ ၾကက္(သို႔)ဝက္တစ္ေကာင္ကို သတ္၍ အသား မ်ားကို ေက်းရြာအတြင္းရွိ အိမ္မ်ားကိုလိုက္ေဝကာ ရြာေဆးေၾကာသည့္ဟုဆိုကာ အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီး ကို ရပ္ရြာမွဝိုင္း၀န္းဖိအားေက်ေအးေစျခင္းျဖစ္သည္။
“ရြာက ဝိုင္းဖိအားေပးလို႔ ကာယကံရွင္က မေက်နပ္လည္း ေက်ေအးေပးလိုက္ရတာ မ်ားတယ္။ ရြာနာမည္ ပ်က္ တယ္။ ရြာနာတယ္ဆိုၿပီး မတိုင္ဖို႔ ဖိအားေပးတာေပါ့။ ဓေလ့ထံုးစံအတိုင္းၾကက္၊ ဝက္သတ္ၿပီး တစ္အိမ္ကို တစ္ ပိႆာေလာက္ လိုက္ေဝလိုက္ရင္ၿပီးၿပီ။ ရြာေဆးတယ္ေပါ့ ဒါဆိုရင္ ဒီေကာင္မေလးကို မယူလည္းရတယ္ဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ တန္ဖိုးက ဝက္တစ္ေကာင္ ၾကက္တစ္ေကာင္ တန္ဖိုးလို ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ကယန္း အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔မွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး မူအန္းေဂ်လာ ကေျပာသည္။
အယူအဆမွားေနသည့္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ရန္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အေနျဖင့္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီမ်ားကို ပညာေပးျခင္း၊ ကူညီေပးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ ဘိုးဘြားအစဥ္ အဆက္က သင္ၾကားလာသည့္ေရွးရိုးစြဲအယူအဆမ်ားကိုစြန္႔လြတ္ရန္ လက္မခံႏိုင္ေသးဘဲလူနည္းစုသာ လက္ခံၾကေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ကာယကံရွင္ကိုယ္တိုင္မွေက်ေအးေပးလိုက္သည့္အတြက္ ဥပေဒအရ တိုင္ၾကားႏိုင္ရန္အကူအညီေပးႏိုင္ရန္ အခက္အခဲမ်ားရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရသူ အမ်ားစုမွာ အသက္ ၉ႏွစ္ေအာက္မွ ၂၂ႏွစ္အၾကားအမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ကယန္းေဒသတစ္ခုျဖစ္သည့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ ကယားျပည္နယ္အစပ္ရွိေက်းရြာတစ္ခုတြင္ အသက္ ၂၂ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးကို အဓမၼျပဳက်င့္ရန္ႀကိဳးစားခဲ့သည့္ျဖစ္ရပ္တစ္ခု လက္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တရားဥပေဒအရ တိုင္ၾကားျခင္းမျပဳဘဲ ရြာနာမည္ပ်က္မည္ဆိုသည့္ဖိအားေပးမႈျဖင့္ ၾကက္တစ္ေကာင္သတ္၍ ေၾကေအးခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုေက်းရြာမွာ ၿမိဳ႔ႏွင့္ေ၀းလံေသာေဒသမွမဟုတ္ဘဲ လြိဳင္ေကာ္-ေတာင္ငူဆက္သြယ္ ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ တည္ရွိၿပီး ရဲစခန္းရွိသည့္ရြာျဖစ္ေၾကာင္း ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ထံမွသိရွိရသည္။
“အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးကို ဥပေဒနဲ႔မလုပ္ဘဲ ဒီလိုရိုးရာဓေလ့နဲ႔ၾကက္သတ္ ဝက္သတ္ၿပီး ေလ်ာ္ေပးတာ ေနာက္ထပ္လုပ္ေအာင္ မလုပ္ေသးတဲ့လူေတြကိုလည္း လုပ္ေအာင္လမ္းဖြင့္ေပးေနသလိုပဲ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈေတြကို ရိုးရာဓေလ့နဲ႔ရွင္းတယ္ဆိုတာႏိုင္ငံမွာလက္ရွိျပဌာန္းထားတဲ့ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုး ဥပေဒကို မဆန္႔က်င္ရင္ က်င့္သံုးခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ဒီလိုလိင္အၾကမ္းဖက္ကိစၥေတြကိုေတာ့ ဥပေဒအရ ခြင့္ မျပဳထားဘူး”ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနဦးေဌးဦး(စိန္ဂြ်န္း)က ေျပာသည္။
အဆိုပါလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ခံရမႈျဖစ္ရပ္မ်ားကိုရိုးရာဓေလ့အစဥ္အလာႏွင့္ေျဖရွင္းေနၾကျခင္းသည္ ဥပေဒကို နားမလည္၍ျဖစ္ေနၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္၎ေက်းရြာမ်ားတြင္ဥပေဒကိုနားလည္ေစရန္ ဥပေဒႏွင့္ ေျဖရွင္း ၾကရန္ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပစ္မႈဆိုင္ရာက်င့္သံုးဥပေဒ၌ အမ်ိဳးသမီးကိုကာယီအိေျႏၵေႏွာက္ယွက္ပါကပုဒ္မ (၃၅၄)အရ ေထာင္ဒဏ္(၂)ႏွစ္၊ အဓမၼျပဳက်င့္ပါကပုဒ္မ(၃၇၆)အရ ေထာင္ဒဏ္(၁၀)ႏွစ္မွတစ္သက္တစ္ကြ်န္းျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။
“ကြ်န္မတို႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြအၾကမ္းဖက္ခံရတာဒီႏွစ္ထဲမွာ(၆)မႈျဖစ္ေနၿပီ။ အမ်ားစုက ရွက္တာနဲ႔ ထုတ္ေဖာ္မေျပာၾကဘူး။ လက္လွမ္းမမီတဲ့ေနရာေတြမွာလည္းရွိေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အၾကမ္း ဖက္တဲ့လူေတြအမ်ားစုက မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးထားၾကတာပဲ ေဆးက(ရာမ) ဒီေဒသေတြမွာ အလြယ္ တကူ ဝယ္လို႔လည္းရေနတယ္ေလ” ဟုလြိဳင္ေကာ္အမ်ိဳးသမီးစင္တာမွတြဲဖက္ တာဝန္ခံ မူခ်ယ္ရီကေျပာသည္။
ျပည္နယ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးအၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ကိစၥမ်ားကိုဥပေဒႏွင့္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေရွ႕ေန ငွားရမ္းခသည္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ကူညီေပးေနသည့္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အတြက္ အဓိက အခက္အခဲျဖစ္ေန ေၾကာင္း၊ ကယားျပည္နယ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကဲ့သို႔ အခမဲ့ဝန္ေဆာင္မႈေပးသည့္ ေရွ႕ေနမ်ား ရွိမည္ဆိုပါ က အဆင္ေျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္လိုအပ္ေနေၾကာင္း၎က ဆက္ေျပာသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ကယားျပည္နယ္ရွိႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားပါ၀င္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ယံုၾကည္ မႈ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ လားရႈိးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ကေလးငယ္မ်ား အၾကမ္းဖက္ ခံရသည့္အေၾကာင္းကို ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔က တင္ျပခဲ့ၿပီးဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပးရန္နွင့္ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္ေရး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္မူထဲတြင္ အမ်ိဳးသမီး ႏွင့္ကေလးမ်ား အတြက္ အခန္း က႑ ကို ေသခ်ာေရးဆြြဲေပးရန္သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိရသည္။
မင္းဟိန္းထက္(ျမစ္မခ)
အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားတြင္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံျဖစ္သည့္ ၾကက္(သို႔)ဝက္တစ္ေကာင္ကို သတ္၍ အသား မ်ားကို ေက်းရြာအတြင္းရွိ အိမ္မ်ားကိုလိုက္ေဝကာ ရြာေဆးေၾကာသည့္ဟုဆိုကာ အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီး ကို ရပ္ရြာမွဝိုင္း၀န္းဖိအားေက်ေအးေစျခင္းျဖစ္သည္။
“ရြာက ဝိုင္းဖိအားေပးလို႔ ကာယကံရွင္က မေက်နပ္လည္း ေက်ေအးေပးလိုက္ရတာ မ်ားတယ္။ ရြာနာမည္ ပ်က္ တယ္။ ရြာနာတယ္ဆိုၿပီး မတိုင္ဖို႔ ဖိအားေပးတာေပါ့။ ဓေလ့ထံုးစံအတိုင္းၾကက္၊ ဝက္သတ္ၿပီး တစ္အိမ္ကို တစ္ ပိႆာေလာက္ လိုက္ေဝလိုက္ရင္ၿပီးၿပီ။ ရြာေဆးတယ္ေပါ့ ဒါဆိုရင္ ဒီေကာင္မေလးကို မယူလည္းရတယ္ဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ တန္ဖိုးက ဝက္တစ္ေကာင္ ၾကက္တစ္ေကာင္ တန္ဖိုးလို ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ကယန္း အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔မွ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး မူအန္းေဂ်လာ ကေျပာသည္။
အယူအဆမွားေနသည့္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးစံကို ေျပာင္းလဲႏိုင္ရန္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အေနျဖင့္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီမ်ားကို ပညာေပးျခင္း၊ ကူညီေပးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ ဘိုးဘြားအစဥ္ အဆက္က သင္ၾကားလာသည့္ေရွးရိုးစြဲအယူအဆမ်ားကိုစြန္႔လြတ္ရန္ လက္မခံႏိုင္ေသးဘဲလူနည္းစုသာ လက္ခံၾကေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ကာယကံရွင္ကိုယ္တိုင္မွေက်ေအးေပးလိုက္သည့္အတြက္ ဥပေဒအရ တိုင္ၾကားႏိုင္ရန္အကူအညီေပးႏိုင္ရန္ အခက္အခဲမ်ားရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရသူ အမ်ားစုမွာ အသက္ ၉ႏွစ္ေအာက္မွ ၂၂ႏွစ္အၾကားအမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ကယန္းေဒသတစ္ခုျဖစ္သည့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ ကယားျပည္နယ္အစပ္ရွိေက်းရြာတစ္ခုတြင္ အသက္ ၂၂ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးကို အဓမၼျပဳက်င့္ရန္ႀကိဳးစားခဲ့သည့္ျဖစ္ရပ္တစ္ခု လက္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တရားဥပေဒအရ တိုင္ၾကားျခင္းမျပဳဘဲ ရြာနာမည္ပ်က္မည္ဆိုသည့္ဖိအားေပးမႈျဖင့္ ၾကက္တစ္ေကာင္သတ္၍ ေၾကေအးခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုေက်းရြာမွာ ၿမိဳ႔ႏွင့္ေ၀းလံေသာေဒသမွမဟုတ္ဘဲ လြိဳင္ေကာ္-ေတာင္ငူဆက္သြယ္ ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ တည္ရွိၿပီး ရဲစခန္းရွိသည့္ရြာျဖစ္ေၾကာင္း ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ထံမွသိရွိရသည္။
“အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးကို ဥပေဒနဲ႔မလုပ္ဘဲ ဒီလိုရိုးရာဓေလ့နဲ႔ၾကက္သတ္ ဝက္သတ္ၿပီး ေလ်ာ္ေပးတာ ေနာက္ထပ္လုပ္ေအာင္ မလုပ္ေသးတဲ့လူေတြကိုလည္း လုပ္ေအာင္လမ္းဖြင့္ေပးေနသလိုပဲ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈေတြကို ရိုးရာဓေလ့နဲ႔ရွင္းတယ္ဆိုတာႏိုင္ငံမွာလက္ရွိျပဌာန္းထားတဲ့ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုး ဥပေဒကို မဆန္႔က်င္ရင္ က်င့္သံုးခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ဒီလိုလိင္အၾကမ္းဖက္ကိစၥေတြကိုေတာ့ ဥပေဒအရ ခြင့္ မျပဳထားဘူး”ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနဦးေဌးဦး(စိန္ဂြ်န္း)က ေျပာသည္။
အဆိုပါလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ခံရမႈျဖစ္ရပ္မ်ားကိုရိုးရာဓေလ့အစဥ္အလာႏွင့္ေျဖရွင္းေနၾကျခင္းသည္ ဥပေဒကို နားမလည္၍ျဖစ္ေနၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္၎ေက်းရြာမ်ားတြင္ဥပေဒကိုနားလည္ေစရန္ ဥပေဒႏွင့္ ေျဖရွင္း ၾကရန္ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပစ္မႈဆိုင္ရာက်င့္သံုးဥပေဒ၌ အမ်ိဳးသမီးကိုကာယီအိေျႏၵေႏွာက္ယွက္ပါကပုဒ္မ (၃၅၄)အရ ေထာင္ဒဏ္(၂)ႏွစ္၊ အဓမၼျပဳက်င့္ပါကပုဒ္မ(၃၇၆)အရ ေထာင္ဒဏ္(၁၀)ႏွစ္မွတစ္သက္တစ္ကြ်န္းျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။
“ကြ်န္မတို႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြအၾကမ္းဖက္ခံရတာဒီႏွစ္ထဲမွာ(၆)မႈျဖစ္ေနၿပီ။ အမ်ားစုက ရွက္တာနဲ႔ ထုတ္ေဖာ္မေျပာၾကဘူး။ လက္လွမ္းမမီတဲ့ေနရာေတြမွာလည္းရွိေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အၾကမ္း ဖက္တဲ့လူေတြအမ်ားစုက မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးထားၾကတာပဲ ေဆးက(ရာမ) ဒီေဒသေတြမွာ အလြယ္ တကူ ဝယ္လို႔လည္းရေနတယ္ေလ” ဟုလြိဳင္ေကာ္အမ်ိဳးသမီးစင္တာမွတြဲဖက္ တာဝန္ခံ မူခ်ယ္ရီကေျပာသည္။
ျပည္နယ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးအၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ကိစၥမ်ားကိုဥပေဒႏွင့္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေရွ႕ေန ငွားရမ္းခသည္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ကူညီေပးေနသည့္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အတြက္ အဓိက အခက္အခဲျဖစ္ေန ေၾကာင္း၊ ကယားျပည္နယ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကဲ့သို႔ အခမဲ့ဝန္ေဆာင္မႈေပးသည့္ ေရွ႕ေနမ်ား ရွိမည္ဆိုပါ က အဆင္ေျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္လိုအပ္ေနေၾကာင္း၎က ဆက္ေျပာသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ကယားျပည္နယ္ရွိႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားပါ၀င္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ယံုၾကည္ မႈ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ လားရႈိးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ကေလးငယ္မ်ား အၾကမ္းဖက္ ခံရသည့္အေၾကာင္းကို ကယန္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔က တင္ျပခဲ့ၿပီးဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေပးရန္နွင့္ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္ေရး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္မူထဲတြင္ အမ်ိဳးသမီး ႏွင့္ကေလးမ်ား အတြက္ အခန္း က႑ ကို ေသခ်ာေရးဆြြဲေပးရန္သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိရသည္။
မင္းဟိန္းထက္(ျမစ္မခ)