အင္ဒို နီး႐ွား ႏိုင္ငံမွ အစၥလာမ္ စစ္ေသြးၾကြ မ်ားက ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေပၚ ဂ်ီဟတ္ ဘာသာေရး စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲ မည္ ဆုိေသာ သတင္း မ်ားကုိ ပုဂၢလိက သတင္း မီဒီယာ မ်ားက သတင္း ေဖာ္ျပၾက သျဖင့္ ျပည္သူမ်ား ထိတ္လန္႔ မႈမ်ား ေပၚေပါက္ ေနၿပီး အဆုိပါ သတင္း ေဖာ္ျပမႈ သည္ စာနယ္ဇင္း က်င့္၀တ္ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိ ေ၀ဖန္ သုံးသပ္ ခ်က္မ်ား ေပၚထြက္ လာသည္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏြဲရန္ အစၥလမ္ စစ္ေသြးၾကြ ဝါဒီ အခ်ိဳ႕က ေဖာ္ထုတ္ ေျပာဆို ၿပီးေနာက္ ေမလ ၃ ရက္ေန႔က အင္ဒုိးနီးရွားႏုိင္ငံ၊ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာသံရံုးကိုခ်ိန္ကိုက္ဗံုးႏွင့္ ေဖာက္ခြဲရန္ ႀကံစည္ ခဲ့သည္ ဟု သံသယ ရွိသူ ၂ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီး မိၿပီး လက္လုပ္ဗံုး ၅ခုကို ရွာေဖြ ေတြ႕ ရွိ ခဲ့ သည္ဟု ႏုိင္ငံ တကာ သတင္း ဌာန မ်ားက ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာမ်ားကလည္း အင္ဒုိ နီးရွား ႏုိင္ငံမွ လာေသာ သတင္း မ်ားကုိ ကုိးကားၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဂ်ီဟတ္ ဘာသာေရး စစ္ပြဲျပဳ လုပ္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္ဆႏၵျပသည့္သတင္းႏွင့္ ဆႏၵျပဓာတ္ပုံကုိ ေ၀ေ၀ ဆာဆာျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့ရာ ျမန္မာ မြတ္ စလင္ အသုိင္း အ၀ုိင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ား အၾကား စုိးရိမ္မႈမ်ား တုိးပြား လာေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ျပည္တြင္း သတင္း မီဒီယာ မ်ား၏ သတင္းေဖာ္ျပမႈေၾကာင့္ စုိးရိမ္မႈမ်ား တုိးပြား လာရျခင္း ျဖစ္ၿပီး ပဋိ ပကၡ သတင္း မ်ား ေဖာ္ျပ ရာတြင္ ျမန္မာ သတင္း မီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ စာနယ္ဇင္း က်င့္၀တ္ႏွင့္ အညီ သတိထား ေဖာ္ျပ သင့္သည္ ဆုိေသာ ေ၀ဖန္ သုံးသပ္ မႈမ်ား ေပၚထြက္ လာသည္။
သမၼတ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရွိသူ လည္းျဖစ္ ျပန္ၾကားေရးဒု၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္သူ ဦးရဲထြဋ္က ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ ဘာသာေရး ႏွင့္ လူမ်ဳိးေရး ပဋိ ပကၡ မ်ားေၾကာင့္ အင္ဒုိ နီးရွား ႏုိင္ငံမွ အစြန္းေရာက္ အစၥလမ္ စစ္ေသြးၾကြ ဝါဒီ မ်ားက ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အေပၚ ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏြဲရန္ လႈံ႕ေဆာ္ ေျပာဆိုခ်က္ မ်ား ရွိ လာၿပီး ယင္း ေျပာဆုိ ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပုဂၢလိက သတင္း မီဒီယာမ်ားက က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ သတင္း ေဖာ္ျပ ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ျပည္သူ မ်ားကို ထိတ္လန္႔ ေစေၾကာင္း သူ၏ ေဖ့ဘုတ္စ္ လူမႈ ကြန္ရက္ စာမ်က္ ႏွာ တြင္ ေရးသား ထားသည္။
“အဲဒီလို ေျပာဆို မႈေတြကို သက္ဆုိင္ရာ ႏုိ္င္ငံ အစိုးရ မ်ားက လက္ မခံဘူူး ဆိုတာ လည္း သတိျပဳ ေစလို ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ရိွတဲ့ အစၥလမ္ ဘာသာေရး အဖြဲ႕ အစည္း မ်ားရဲ့ ေခါင္း ေဆာင္ မ်ားရဲ့ ဒီလို အၾကမ္း ဖက္တဲ့ အယူ အဆမ်ား အေပၚ သေဘာထား ကိုလည္း ေမးျမန္း ေဖာ္ျပ ေပးႏုိင္ရင္ ပိုသင့္ ေတာ္မယ္ လို႕ ထင္ပါ တယ္”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။
သတင္း သမားမ်ား တြင္ လိုက္နာ ရမည့္ က်င့္၀တ္ ၊ မူမ်ား ႐ွိၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတင္းေရး ရမည့္ အလုပ္ မွာ သတင္း သမား မ်ား၏ တာ၀န္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပဋိ ပကၡႏွင့္ သက္ဆိုင္ သည့္ သတင္း သာမက မည္သည့္ သတင္းကို မဆို က်င့္၀တ္ ႏွင့္ အညီ ေရးသား ရန္ လို အပ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ ျဖစ္ပ်က္ ေနေသာ ျဖစ္ရပ္မွန္ကုိ ပဋိပကၡျဖစ္ေပၚမည္ဆုိေသာ စုိးရိမ္စိတ္ျဖင့္ မေရးဘဲ ခ်န္ထား၍ မရ ေၾကာင္း ေဒးလီး အဲလဲဗင္း သတင္းစာ အယ္ဒီ တာခ်ဳပ္ ကို ေ၀ၿဖိဳးက ေျပာသည္။
”ဘာသာေရး ပဋိပကၡ မျဖစ္ေအာင္ ကေတာ့ က်င့္၀တ္မွာ ပါၿပီး သားပဲ။ ျဖစ္ တာ ကိုေတာ့ ျဖစ္တဲ့ အတိုင္း ေရးရ မွာပဲ။ ပဋိပကၡျဖစ္မွာ စိုးလို႔ ဆိုၿပီး ခ်န္ထား လို႔ မရဘူး”ဟု ကုိေ၀ၿဖဳိးက ဆိုသည္။
ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲ လုပ္မည္ ဆိုေသာ သတင္းကို ဆဲဗင္း ေဒး သတင္းစာ အေနျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳခဲ့ ေၾကာင္း၊ လတ္ တေလာ ပဋိပကၡ သတင္း မ်ားမွာ လူအမ်ား စိတ္ပါ ၀င္စား မႈ ရွိ ေနၿပီး ပုဂၢလိက သတင္း မီဒီ ယာမ်ား အေနျဖင့္ သတင္း ေဖာ္ျပ လ်က္ ရွိရာ ေန႔စဥ္ ထုတ္ သတင္းစာ တေစာင္ အေနျဖင့္ အင္ဒို နီး႐ွား ဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံ႐ံုး အနီး ဆႏၵ ျပသူမ်ား အေၾကာင္း ဓာတ္ပံုႏွင့္ သတင္း ေဖာ္ျပ ရာတြင္ ေသခ်ာ ဂ႐ု စိုက္၍ ပဋိပကၡ ပိုမိုႀကီး ထြားျခင္း မရွိေစရန္ ႀကိဳးစား သတင္ းေဖာ္ျပ ခဲ့ေၾကာင္း ဆဲဗင္းေဒး သတင္း စာမွ အမူေဆာင္ အယ္ဒီတာ ကိုအား မာန္က ေျပာသည္။
“ေဖာ္ျပ လိုက္တဲ့ သတင္း ေတြေၾကာင့္ လူေတြ စိုးရိမ္စိတ္ ေတြ ပိုႀကီး သြားမွာ။ တဖက္နဲ႔ တဖက္ သံသ ယေတြ ျဖစ္လာ မွာနဲ႔ လူမႈ ကြန္ရက္ ေဖ့ဘုတ္စ္ စာမ်က္ႏွာ ေတြမွာလည္း သံသယ ျဖစ္စရာေတြ မ်ားေနတဲ့ အတြက္ ေၾကာင့္ အဲလိုပံုမ်ိဳးေတြကို မသံုးဘဲနဲ႔ ေရြး ၿပီးေတာ့ သံ႐ံုးလံုၿခံဳေရး ေပးထား တဲ့ပံုကို အေပၚ က ေနျမင္ ရတဲ့ အေနအထားနဲ႔ ပံုေလးကို ေရြးၿပီးေတာ့ သံုးခဲ့တာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အမွန္ေျပာရရင္ အနာ မက်က္ ေသးဘူး။ တဖက္နဲ႔ တဖက္ သံသယေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ကာလမွာ ေဖာ္ျပလိုက္တဲ့ သတင္း ဓာတ္ ပံုေၾကာင့္ သံသယ ေတြ ပိုပြား လာမွာ။ ပိုၿပီးေတာ့ ပူပန္ လာမွာ မ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ဆံုးျဖတ္ ေရြးခဲ့ တာပါ”ဟု ကိုအား မာန္က ဆိုသည္။
အ ေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ဘာကေလ တကၠသိုလ္တြင္ သတင္းစာ ပညာဘြဲ႕ ဆည္းပူး ခဲ့သူ သတင္းစာ ဆရာ ဦးျမင့္ ေက်ာ္ကမူ သတင္း မီဒီယာ မ်ား အေနျဖင့္ ပဋိပကၡ သတင္းမ်ား ေရးသား ေဖာ္ျပ ရာတြင္ တဖက္သတ္ ေရးသားျခင္း မ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ႐ႈ႕ေထာင့္ ေပါင္းစံု၊ ဘက္မ လိုက္ဘဲ မွ်မွ် တတ ေရးသား ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္ ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
”တဖက္ထဲ ေရးလိုက္ လို႔ စိုးရိမ္ စရာႀကီး လို႔ လူေတြ ကျမင္ လာရင္ ရန္ျပဳဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္လာမယ္။ ရႈေထာင့္ စုံက ျပည့္ျပည့္ စံုစံု ေဖာ္ျပ ရင္ေတာ့ ျပႆနာ မ႐ွိဘူး”ဟု ဦးျမင့္ ေက်ာ္က သုံးသပ္သည္။
လူငယ္ သတင္း သမားမ်ား အတြက္ သတင္းစာ ပညာမ်ား ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကား ေနေသာ သင္တန္း ဆရာ ဦးရဲႏုိင္ မုိးကမူ သတင္းသမားမ်ားအေနျဖင့္ ပဋိပကၡသတင္းမ်ား ေရးသားရာတြင္ မည္သည့္ သတင္း အရင္း အျမစ္ က လာ သည္ကို ေသခ်ာစြာ အကဲျဖတ္ ဆန္းစစ္မႈ(Verification) လုပ္ရန္ လိုအပ္ ေၾကာင္း၊ မည္သည့္ မီဒီယာတြင္ ပါ၀င္သနည္း၊ ယင္းမီဒီယာက မည္သည့္သတင္းရင္းျမစ္ကိုကိုးကားထားသနည္း စသည့္ အခ်က္ မ်ားကို ေလ့လာ သံုးသပ္ သင့္ေၾကာင္း အႀကံဳသည္။
”ကိုယ္သိတဲ့ သတင္းက လူတစ္ ဦး ႏွစ္ဦး ကပဲ ေျပာ တာလား။ လူ တစု ကပဲ ေျပာ တာလား။ အဲလို မဟုတ္ ဘဲနဲ႔ အဲဒါကို လိုအပ္ တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ Highlight အသားေပး ေရး တာမ်ိဳး ျဖစ္လာ ရင္ အဲဒါက ပဋိပကၡ ကို တနည္း နည္းနဲ႔ ေစ့ေဆာ္ သလိုမ်ိဳး ျဖစ္သြား မွာကို စိုးရိမ္ရတယ္။ လူေတြက စိတ္လႈပ္ရွားမယ္။ စိတ္လႈပ္ ရွားရင္ သံသယျဖစ္ၿပီ။ သံသယစိတ္မ်ားလာရင္ ေၾကာက္စိတ္မ်ားလာေရာ။ ေၾကာက္စိတ္ မ်ား လာ ရင္ လူေတြက ကာကြယ္ဖို႔ အတြင္း ေဒါသစိတ္ ေတြ ထြက္လာတာေပါ့”ဟု ဦးရဲႏိုင္မိုးက သံုးသပ္ ေျပာသည္။
အစြန္းေရာက္ အစၥလမ္ ၀ါဒီ မ်ား၏ ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲ ဆင္ႏြဲ မည္ ဆုိေသာ ေျပာဆို ခ်က္မ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ မ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ ေအးခ်မ္း စြာ ေနထိုင္ လိုေသာ အစၥလမ္ ဘာသာ ၀င္မ်ား၏ ပံုရိပ္ကို ထိခုိက္ ေစေၾကာင္း၊ အစၥလမ္ ဘာသာ အေပၚ နားလည္မႈ လြဲမွား ေစႏုိင္ေစကာ မတူ ကြဲျပား သည့္ လူမႈ အဖြဲ႕ အစည္း မ်ား၊ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ၊ သဟဇာတ ျဖစ္စြာ ေနထုိင္ ႏုိင္ေရး လႈပ္ရွား မႈ မ်ားကိုလည္း ထိခိုက္ ေစႏိုင္ေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္က သုံးသပ္သည္။
”ဒီလို ေျပာဆို တိုက္တြန္း ခ်က္မ်ားဟာ လူ႕ အသိုင္း အ၀န္း ႏွစ္ခုၾကား မွာ သံသယ ေတြပို မိုမ်ားျပား လာ ေအာင္ ရည္ရြယ္ ခ်က္ရိွရိွနဲ႕ ေဆာင္ရြက္တာလည္းျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အတြက္ က်ေနာ္တို႕အားလံုးက သတိရိွ ရိွနဲ႕တုံ႕ျပန္ဖို႕ လိုပါတယ္”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ေမာ္လ၀ီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အတြင္း ေရးမွဴး ဦးရဲေနာင္သိန္း က ျပည္တြင္း မီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ ႏွစ္ဖက္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနစဥ္ ကာ လတြင္ အၾကမ္း ဖက္မႈ ျဖစ္လာ ေစႏိုင္ေသာ အားေပး လႈံေဆာ္ သည့္ အေရး အသား မ်ားကို ေ႐ွာင္ ေစ လိုေၾကာင္း၊ ပုဂၢလိက သတင္း မီဒီယာ အခ်ဳိ႕သည္ က်င့္၀တ္ႏွင့္ မညီေသာ ေရးသား မႈမ်ား ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
”တိုင္းျပည္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးကို ဦးတည္ တယ္ဆိုရင္ ဟိုမွာမီးတစ၊ ဒီမွာ မီးတစ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဖြတာမ်ိဳး စြတာ မ်ိဳး ေတြ မေရးသင့္ဘူး။ မေန႔ကဂ်ာနယ္တေစာင္မွာ ဂ်ီဟတ္ဘာသာေရးစစ္ပြဲလုပ္မယ့္အေၾကာင္း ေရးထား လိုက္တာ စုိးရိမ္ထိတ္လန္႔ေစတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္တယ္။ ဂ်ီဟတ္ ဘာသာေရး စစ္ပြဲ ဆုိတာကို သေဘာ မတူဘူး။ မီဒီယာေတြ အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္း အစၥလမ္ အဖြဲ႕ ေတြ ရဲ႕ သေဘာ မတူတဲ့ သေဘာ ထား ေတြကုိ ေဖာ္ျပ သင့္တယ္။ ေရး သင့္တယ္။ တဖက္ တည္း မေရး သင့္ဘူး”ဟု ဦးရဲေနာင္ သိန္းက ဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္ နယ္ႏွင့္ မိထီၱလာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရးႏွင့္လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ လူေသ ဆုံးမႈ မ်ား ရွိ ေနၿပီး အစုိးရက အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ထိန္းသိမ္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေနရ ဆဲျဖစ္ သည္။
From : ..irrawaddy
Time in Rangoon 
