Time in Rangoon 
အခ်ိန္ေတြ တေရြ႕ေရြ႕ ကုန္ဆံုးၿပီး ေခတ္ကာလေတြလည္း ေျပာင္းလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္စဥ္က အေၾကာင္းအရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ပံုျပင္လို ျဖစ္သြားခဲ့ရၿပီ။ အရင္တုန္းက ေတြ႔တဲ့လူတိုင္းကို အစ္ကုိ၊ အစ္မ ေခၚခဲ့ရတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မ်ိဳးဆက္က အခုဆိုရင္ ညီေလး၊ ညီမေလး ျပန္ေခၚရတဲ့ အခ်ိန္ကို ေရာက္လာခဲ့ၿပီ။ သဘာ၀ရဲ႕ နိယာမ တရားကို ဘယ္သူမွ ဆန္႔က်င္လို႔ မရႏိုင္တဲ့အတြက္ အသက္ေတြ ႀကီးလာသလို တခ်ိဳ႕အရာေတြ မေျပာင္းလဲခ်င္ေပမယ့္လည္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့ရၿပီ။ ဒီအခါ မ်က္စိေအာက္မွာတင္ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို သံုးသပ္ၾကည့္မိတဲ့အခါ ပထမဆံုး ျမင္ေတြ႔မိတဲ့ မ်ိဳးဆက္ႏွစ္ခုၾကား ကြဲျပားျခားနားေနမႈကေတာ့ လူေနမႈစ႐ိုက္ အေျခအေနပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ကေလးဘ၀ေတြဟာ သိပ္ေပ်ာ္ဖို႔ ေကာင္းခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းတက္တဲ့အခ်ိန္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး စာသင္ၾကၿပီး အိမ္ျပန္ေရာက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ လြယ္အိတ္ကိုပစ္ခ် ရပ္ကြက္ထဲမွာရွိတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ စုၿပီးေဘာလံုးကန္၊ လိုက္တမ္းေျပးတမ္းကစား၊ ေသနတ္ပစ္တမ္း ကစားနဲ႔ ေမွာင္တဲ့အခ်ိန္ထိ ကစားနည္း မ်ိဳးစံုနဲ႔ ကစားၾကတယ္။ ကစားလို႔လည္း၀ ေမွာင္တဲ့အခ်ိန္လည္း ေရာက္ၿပီဆုိေတာ့မွ ကိုယ့္အိမ္ကိုယ္ျပန္ၿပီး ေရမိုးခ်ိဳး၊ ထမင္းစားၿပီး အိမ္စာေတြ လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ၾကရတယ္။ ညဘက္ေရာက္ၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ တစ္ေနကုန္ ပင္ပန္းခဲ့တဲ့ ဒဏ္ေတြနဲ႔ မိဘေတြက လာေတာ့အိပ္ေတာ့လို႔ေတာင္ အတင္းေခၚစရာ မလိုေအာင္ကို ညဥ့္နက္ေအာင္ မေနႏုိင္ေတာ့ဘဲ အိပ္ေမာက်သြား တတ္ၾကတယ္။
တစ္ႏုိင္ငံမွာ ႐ုပ္၀တၳဳ ပစၥည္းေတြ တိုးတက္လာမႈဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ ဒါေပမဲ့ ႐ုပ္၀တၳဳေတြရဲ႕ တိုးတက္မႈေအာက္မွာ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ဆံုး႐ႈံးသြားတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကိုလည္း ထည့္တြက္ရပါ လိမ့္မယ္။ အဲဒီ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို အကာအကြယ္ ေပးရလိမ့္မယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ႐ုပ္၀တၳဳတိုးတက္မႈ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးထဲမွာ အနာဂတ္ရဲ႕ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ စေတးခံရတဲ့ အေျခအေနကို မလြဲမေသြ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခတ္အေျခအေနမွာ ႐ုပ္၀တၳဳ ပစၥည္းေတြ ေကာင္းေကာင္းမတိုးတက္ ေသးတာရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးကေတာ့ ကစားခုန္စားမႈ တစ္ခုပဲ ေပ်ာ္ရႊင္စရာအျဖစ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကရတယ္။ အခုေခတ္မွာေတာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေရွ႕ ထိုင္မိၿပီဆိုရင္ ကိုရီးယားကား ၾကည့္မလား၊ တ႐ုတ္ကားလား၊ ကုလားကားလား၊ ေဟာလိ၀ုဒ္ ႐ုပ္ရွင္ေတြပဲ ၾကည့္မလား တစ္ေနကုန္ မထတမ္း ၾကည့္ေနလို႔ ရတယ္။ ဂိမ္းေဆာ့မယ္ ဆိုရင္လည္း ဂိမ္းစက္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မ႐ိုးေအာင္ ကစားလို႔ရတယ္။ အိမ္ထဲက အိမ္ျပင္မေျပာနဲ႔ ထုိင္ရာကေနေတာင္ မထတမ္း ၾကည့္႐ႈေဆာ့ကစားႏိုင္တဲ့ တျခားနည္းပညာသံုး ပစၥည္းေတြဆိုတာလည္း ေပါမွေပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ကေလးသူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားလုပ္ရတဲ့ ကစားနည္းေတြကို သိပ္စိတ္မ၀င္ စားၾကေတာ့ဘူး။ ကေလးေတြမွာ ကစားခုန္စားမႈကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစခဲ့တဲ့ ေနာက္ထပ္အခက္အခဲ တစ္ခုကေတာ့ ၿမိဳ႕ျပလူေနမႈ ပံုစံခြက္ထဲမွာ ေနေနရတဲ့ ကေလးငယ္ေတြအဖို႔ လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ကစားႏုိင္ဖို႔ ေနရာေပ်ာက္ဆံုးေနျခင္းပါ။ ေနေတာ့လည္း တိုက္ခန္းမွာ ေနရတယ္။ အိမ္ေပၚကအိမ္ေအာက္ ဆင္းလိုက္ျပန္တာနဲ႔ ကားေတြလူေတြနဲ႔ ျပည့္က်ပ္ေနတဲ့ လမ္းက်ဥ္းက်ဥ္းက်ပ္က်ပ္ထဲ ေရာက္ေနျပန္ေရာ။ ကေလးေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကစားႏုိင္တဲ့ အမ်ားျပည္သူ အပန္းေျဖေနရာေတြ ဆိုတာကလည္း အေတာ္ေလးကို ရွားရွားပါးပါး ျဖစ္သြားၿပီဆိုေတာ့ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားခ်င္တဲ့စိတ္ ရွိေနေသးရင္ေတာင္မွ အေျခအေနက မေပးေတာ့ဘူး။ ကစားခုန္စား လုပ္တယ္ဆိုတာဟာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ သက္သက္အျပင္ အခ်င္းခ်င္းပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ ဆက္ဆံမႈကိုလည္း အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကစားခုန္စား မရွိတဲ့ အခုေခတ္ ကေလးငယ္ေတြမွာ အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိ၊ ခပ္႐ိုင္း႐ိုင္း လူမႈဆက္ဆံေရး ပံုစံေတြ ျဖစ္ေနတာ သိပ္ေတာ့အံ့ၾသစရာ မရွိပါဘူး။ သူငယ္တန္း ဖတ္စာထဲက "ညအခါ လသာသာ၊ ကစားမလား၊ နားမလား" ဆုိတဲ့ ေနရာေရာက္ရင္ လသာေနတဲ့ ညအခ်ိန္မွာ ထုပ္ဆီးတိုး၊ ၾကက္ဖခြပ္၊ ေရႊစြန္ညိဳ၊ ေျပးတမ္းလိုက္တမ္း ကစားတာေတြကို မျမင္ဖူးေတာ့တဲ့ ကေလးေတြ စိတ္ထဲမွာ ဘာေတြမ်ား ရွိေနႏိုင္ပါဦးမလဲ။ အက်ိဳးဆက္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာသန္စြမ္းမႈ အေျခအေနေတြ ပံုပ်က္သြားၿပီး ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ေလ်ာ့ရိေလ်ာ့ရဲ ပံုစံေလးေတြ ျဖစ္ရင္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္လည္း ထိုင္းမႈိင္းေလးလံတဲ့ ပံုစံေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္။
င္ငံ
ကေလးငယ္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ မွ်တေကာင္းမြန္စြာ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာႏုိင္ဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ သင့္ေတာ္တဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိရသလို အရြယ္နဲ႔ မလိုက္တဲ့ ဖိအားေတြရဲ႕ ဒဏ္ကေနလည္း ကင္းလြတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သင့္ေတာ္တဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မရွိေတာ့ရင္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေကာင္းမြန္စြာ ဖြံ႔ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈကို ထိခိုက္ႏုိင္ေစသလို စိတ္ကူးစိတ္သန္းနဲ႔ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးလိုမ်ိဳး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈပါ ခံစားရႏုိင္ပါတယ္။ ႐ုပ္၀တၳဳ နည္းပညာ တိုးတက္မႈနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပလူေနမႈ အေျခအေနေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ အခြင့္အေရးေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနတာနဲ႔ ထပ္တူအေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္ထပ္စဥ္းစားစရာ တစ္ခုကေတာ့ မိဘေတြရဲ႕ အတၱနဲ႔ လြဲမွားေနတဲ့ ပညာေရး စနစ္ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်ာင္းေနအရြယ္ ကေလးသူငယ္ ရာခိုင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စက္႐ုပ္ကေလးေတြလို ေန႔စဥ္ရွင္သန္ လႈပ္ရွားေနထိုင္ ၾကရတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ အေတြးအေခၚ မရွိဘဲ စီစဥ္ေပးထားတဲ့အတိုင္း လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ေနရတဲ့ အရာေတြကို စက္႐ုပ္လို႔ ေခၚၾကတယ္ဆိုရင္ ပံုေသစီစဥ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုပဲ တစ္ေန႔ၿပီးတစ္ေန႔ လုပ္ေနရတဲ့ ကေလးသူငယ္ ေတြကိုလည္း လူသားစက္႐ုပ္ ကေလးေတြလို႔ပဲ ေခၚရမွာေပါ့။ အတၱကို အမွီျပဳတဲ့ မိဘေတြရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာဟာ ကိုယ့္ကေလးငယ္ကို ႏွစ္ရာက်ေနတဲ့ သေဘာကို သတိမထား မိတတ္ၾကဘူး။ အခုေခတ္ ကေလးေတြမွာ ကစားခ်ိန္၊ နားခ်ိန္၊ မိသားစုနဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထိုင္ရတဲ့ အခ်ိန္ရယ္လို႔ မရွိေတာ့ဘဲ အရြယ္နဲ႔ မမွ်ေအာင္ ပညာေရးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေအာက္မွာ မႏုိင္၀န္ ဖိအားေတြ ထမ္းေနၾကရတယ္။ ကိုယ့္သားသမီးကို ပညာတတ္ႀကီး ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အတန္းထဲမွာ အဆင့္အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အမွတ္အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ မိဘေတြရဲ႕ အတၱၿပိဳင္ဆိုင္မႈေအာက္မွာ ကေလးေတြဟာ နားခ်ိန္ရယ္လို႔ မရွိေအာင္ က်ဴရွင္ၿပီး ေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းၿပီးက်ဴရွင္ လံုးလည္ခ်ာလည္လိုက္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ကေလးဘ၀ေတြ စေတးခံေနရတယ္။ သူတို႔မွာ ကိုယ္ပိုင္စဥ္းစား ဆင္ျခင္ဥာဏ္ေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြ ကြန္႔ျမဴးစရာ အခ်ိန္မရွိေတာ့ဘဲ အစီအစဥ္အတိုင္း အသက္မပါသလို လိုက္လုပ္ေနၾကရတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာလည္း ပညာသင္ၾကားမႈထက္ အယူသြတ္သြင္းတဲ့ စနစ္ကပဲ ႀကီးစိုးေနၿပီး ေက်ာင္းျပင္ပ ဗဟုသုတနဲ႔ စိတ္ကူးစိတ္သန္း ျဖန္႔ၾကက္မႈ အခြင့္အေရးဆိုတာ မရွိသေလာက္ဘဲ။ မိဘေတြက ကိုယ့္သားသမီးေတြကို ပံုစံခြက္တစ္ခုနဲ႔ ႀကီးျပင္းေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ပံုစံခြက္ဟာ သူတို႔နဲ႔ အလိုက္ဖက္ဆံုးလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ မေရြးခ်ယ္တတ္ဘဲ သူတို႔အျမင္မွာ အေကာင္းဆံုးလို႔ ထင္တဲ့ပံုစံခြက္နဲ႔ ကေလးကို ပံုသြင္းယူပါတယ္။ အ၀ိုင္းကို ေလးေထာင့္ထဲ မ၀င္၀င္ေအာင္ သြင္းတဲ့အခါ ေလးေထာင့္လည္း မက်၊ အ၀ိုင္းလည္း မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ပံုစံပ်က္သြား ရတတ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကိုယ့္သားသမီးကို ငါပိုင္တဲ့အရာ တစ္ခုလို မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ ပံုစံသြင္းယူတဲ့အခါ စိတ္ကူးစိတ္သန္းနဲ႔ ဥာဏ္ရည္ ဥာဏ္ေသြးေတြ ေပ်ာက္ဆံုးရတယ္။ အရြယ္နဲ႔ မလိုက္ေအာင္ ဖိအားဒဏ္ေတြကို ခံစားရၿပီး အထီးက်န္မႈနဲ႔ သိမ္ငယ္မႈေတြေၾကာင့္ အံ၀င္ခြင္က် မျဖစ္တဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတယ္။
တကာ ပညာေရးမွာ ဘက္စံုထူးခြၽန္မႈကို အေလးေပးလာၾကၿပီ။ ဥပမာ ကမၻာ့ထိပ္တန္း တကၠသိုလ္ေတြကို တက္ဖို႔၀င္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့အခါ စာထူးခြၽန္မႈ တစ္ခုတည္းနဲ႔ ၀င္ခြင့္မရႏုိင္ေတာ့ဘူး။ လူမႈဆက္ဆံေရးမွာ ထူးခြၽန္မႈ ရွိရဲ႕လား။ ဘယ္အားကစားေတြမွာ ထူးခြၽန္မႈရွိလဲ။ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြ ေကာင္းမြန္ရဲ႕လား အစရွိတဲ့ ဘက္စံုအေျခအေနေပၚကို မူတည္ၿပီး ေရြးခ်ယ္လာၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ့္သားသမီး၊ ကိုယ့္မ်ိဳးဆက္ကို တကယ္ထူးခြၽန္တဲ့ လူငယ္ေတြ ျဖစ္လာေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ စာၿပီးရင္းစာ က်ဴရွင္ၿပီး က်ဴရွင္တက္တဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ေျပာင္းလဲပစ္ရလိမ့္မယ္။ ဖိအားနည္းတဲ့ ငယ္ဘ၀မွာမွ ေပ်ာ္ရႊင္လြတ္လပ္စြာ မေနခဲ့ရဘူးဆိုရင္ တကယ္စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ အရြယ္မွာ ပိုလို႔သာ ခံစားရဖို႔ ရွိေတာ့တယ္။ အတင္းအဓမၼ ထိန္းခ်ဳပ္ပံုသြင္းတဲ့နည္းဟာ ထူးခြၽန္ထက္ျမက္တဲ့ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာႏုိင္ေစေရးအတြက္ အလုပ္မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း သူတို႔ရဲ႕ ငယ္ဘ၀မွာ ပံုစံသြင္းခံခဲ့ရတာမ်ိဳး အေတာ္ေလး နည္းပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို ကစားခုန္စားမရွိ တီဗီြဂိမ္း ကစားရင္း စာပိေနတဲ့ ႐ွဴနာ႐ႈိက္ကုန္း ပံုစံေလးေတြေတာ့ မျမင္ေတြ႔ခ်င္တာ အမွန္ပါ။ ခ်စ္မွာလား ႏွစ္မွာလားဆိုတာကို မိဘေတြ အေသအခ်ာ စဥ္းစားသင့္ပါၿပီ။
င္ငံ
Eleven Media Group
(ေဆာင္းပါးရွင္ - သူရိန္လႈိင္၀င္း)
