အရပ္စကားတစ္ခုရွိပါတယ္။
ကာမပုိင္ေယာက်ၤားရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးကုိ ကုိယ္ထိကာယ လြန္က်ဴးမိလ်ွင္ ဒု-သ-န-ေသာ ထုိက္လိမ့္ မယ္ဆုိတဲ့ စကား ရပ္ေလး တစ္ခုပါ။ ထုိဒု-သ-န-ေသာ ဆုိတဲ့ စကားလုံးေလးခုျဖစ္ေပၚလာပုံဟာ ဒီလုိပါ။တကယ္ေတာ့(ဒု၊သ၊န၊ေသာ)ဆုိတဲ့စကားလုံးေလးခုဟာ သူေဌးသားေလးဦးရဲ့လူဘဝရေနခုိက္ ေငြေၾကး ခ်မ္းသာ မွဳ အရွိန္အဝါကုိ မေကာင္းတဲ့အကုသုိလ္ေနရာမွာ အသုံးခ်ျပီး ေသလြန္တဲ့အခါ ေလာဟ ကုမၻီငရဲ က်ေရာက္ျပီး ဆင္းရဲဒုကၡမ်ဳိးစုံခံစားရင္း ပင္ပန္းၾကီးစြာ ေအာ္ဟစ္ျမည္တမ္းလုိက္တဲ့အသံမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ ဒု-သ-န-ေသာ ျဖစ္ေပၚလာပုံအတိတ္အေၾကာင္းကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ အင္မတန္မွ ေၾကာက္စရာေကာင္း၊အင္မတန္မွ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာျဖစ္ျပီး သံေဝဂယူစရာျဖစ္ပါတယ္။ဒီအေၾကာင္းကုိ ေကာသလမင္းၾကီးအားအေၾကာင္းျပဳျပီး ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္က ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
သာဝတၳိျပည့္ရွင္ ဘုရင္ေကာသလမင္းသည္ တစ္ခုေသာ ပြဲသဘင္ေန႔၌ ပု႑ရိကအမည္ရွိတဲ့ ဆင္ျဖဴေတာ္ကုိစီးျပီး ေနျပည္ေတာ္ကုိ လွည့္လည္ပါတယ္။အဲဒီအခါမွာ အိမ္တစ္အိမ္၏ ျပတင္းေပါက္မွေန၍ မိမိအားလွမ္းေမ်ွာ္ၾကည့္ရွဳေနေသာ မိန္းမတစ္ေယာက္ကုိ ျမင္လွ်င္ အလြန္တက္မက္တဲ့ စိတ္ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ျမိဳ႔ေတာ္ကိုဆက္လက္လွည့္လည္ျခင္း မျပဳနုိင္ေတာ့ဘဲ နန္းေတာ္သုိ႔ ျပန္လာခဲ့ရပါတယ္။
နန္းေတာ္သုိ႔ေရာက္တဲ့အခါ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မင္းလုလင္ တစ္ေယာက္ကုိေခၚ၍ ထုိမိန္းမသည္ ကာမပုိင္ လင္ရွိ သူျဖစ္ သေလာ၊ မရွိသူျဖစ္သေလာဟူေသာ အေၾကာင္းကုိစုံစမ္းရန္ ေစလႊတ္လုိက္ပါတယ္။မင္းလုလင္၏ စုံစမ္းခ်က္အရ ကာမပုိင္ လင္ရွိသူျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရလ်ွင္ ထုိမိန္းမ၏ ေယာက်ၤားကုိေခၚေစျပီး မိမိအနီး၌ အျမဲခစားရန္ မင္းလုလင္အျဖစ္တာဝန္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ မင္းလုလင္ဟာ မင္းမွဴထမ္း လုပ္ရမွာကုိ စိတ္မပါေသာ္လည္း ဘုရင္ရဲ့ အမိန္႔ကုိ မျငင္းပယ္ဝံ့တာေၾကာင့္ တထိတ္ထိတ္ တလန္႔လန္႔နဲ႔ နန္းေတာ္တြင္း၌ ခစားေနရတာပါ။ေကာသလမင္းၾကီး၏ အၾကံကုိလည္း တစ္စြန္းတစ္စ ရိပ္မိေနတာေၾကာင့္ တာဝန္ဝတၱရား ပ်က္ကြက္ျခင္း မရွိေစရန္ အထူးဂရုစုိက္ျပီး ေဆာင္ရြတ္ေပးပါတယ္။ ေကာသလမင္းၾကီးသည္ တစ္လ ႏွစ္လခန္႔ၾကာသည့္တုိင္ေအာင္ ထုိမင္းလုလင္အေပၚ၌ အျပစ္ရွာလုိ႔မရတဲ့ေနာက္ဆုံး ထုိမင္းလုလင္ကုိေခၚကာ ေနျပည္ေတာ္ကေန တစ္ယူဇနာေလာက္ေဝးတဲ့ ေရအုိင္သုိ႔သြားေစ၍ အရုဏဝတီမည္တဲ့ ေျမနီမွဳန္႔ႏွင့္ ကုမုျဒာ ၾကာပန္းတုိ႔ကုိ ယူေဆာင္ရန္ေစခုိင္းလုိက္ပါတယ္။
ညေန မိမိ ေရခ်ဳိးရန္အမီ ျပန္ေရာက္မလာပါက အျပစ္ဒဏ္ေပးမည္ဟူ၍လည္းမိန္႔ၾကားလုိက္ပါတယ္။ ထုိမင္းလုလင္လည္း ဘုရင္၏ အမိန္႔ကုိ ၾကားတဲ့အခါ အလြန္ထိတ္လန္႔တဲ့အတြက္ အိမ္ကုိခ်က္ခ်င္းျပန္ျပီး ထမင္းထုပ္ကုိယူကာ အပူတျပင္းထြက္ခြာသြားပါတယ္။ ေရအုိင္သုိ႔ေရာက္လ်ွင္ ခဏတာ အနားယူျပီး အရုဏဝတီေျမမွဳန္႔ႏွင့္ ကုမုျဒာၾကာပန္းတုိ႔ကုိ ယူေဆာင္ကာ ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ျမဳိ့တံခါးဝေရာက္ေတာ့ ေနမဝင္ေသးေသာ္လည္း တံခါးပိတ္ထားျပီး ျဖစ္သည္ကုိေတြ႔ေတာ့ မင္းၾကီး၏ အထူးတမန္ေတာ္ျဖစ္၍ တံခါးဖြင့္ေပးရန္ေတာင္းဆုိေသာ္လည္း မင္းၾကီးက မည္သူမ်ွ ဖြင့္မေပးရန္ အမိန္႔ထုတ္ထားေၾကာင္း တံခါးမွဴးက ျပန္ေျပာပါတယ္။
ထုိမင္းလုလင္ဟာ မိမိအခ်ိန္မီ ျပန္၍ေရာက္လာေၾကာင္းကုိ တံခါးမွဴးကုိသက္ေသထား၍ ေျမမွဳန္႔ႏွင့္ၾကာပန္းတုိ႔ကုိ ထားခဲ့ျပီး ျမိဳ႔ျပင္ရွိေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာသြားအိပ္ပါတယ္။ မင္းျပစ္မင္းဒဏ္သင့္၍ ခ်စ္လွစြာေသာဇနီးႏွင့္ကြဲကြာရေတာ့မည္အျဖစ္ကုိလည္း ေတြးျပီး ပူပန္ေနတာေၾကာင့္ေကာင္းစြာမအိပ္နုိင္ပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ေကာသမင္းၾကီးကေတာ့ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ မင္းလုလင္ကုိသတ္ျပီး သူမိန္းမကုိ အပုိင္သိမ္းယူရမယ့္အျဖစ္ကုိေတြးျပီး အိပ္မေပ်ာ္ပဲျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ညသန္းေခါင္းခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ နန္းေတာ္၏ အျပင္မွ "ဒု၊သ၊န၊ေသာ" ဟူေသာ အသံၾကီးေလးခုကုိထူးဆန္းစြာေပၚထြက္လာတာကုိၾကားရေတာ့ ထိတ္လန္႔တုန္လွဳပ္သြားပါတယ္။
အဲဒီတစ္ညလုံးလည္း အိပ္မေပ်ာ္နုိင္ရွာေတာ့ပဲ နံနက္မုိးလင္းလ်င္ လင္းခ်င္း ပုေရာဟိတ္ပုဏၰားကုိေခၚ၍ အေၾကာင္းစုံကုိေျပာျပပါတယ္။ပုေရာဟိတ္ပုဏၰားၾကီးက မင္းၾကီးၾကားလုိက္တဲ့အသံတုိ႔ကုိ ေကာင္းစြာ အနက္အဓိပၸါယ္ကုိေဖာ္နုိင္စြမ္းမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္အထင္ေသးမည္ဆုိတာေၾကာင့္ ရမ္းသမ္းျပီး အဓိပၸါယ္ျပန္လုိက္ပါတယ္။ဘယ္လုိျပန္လုိက္သလဲလုိ႔ဆုိေတာ့ အရွင္မင္းၾကီးၾကားလုိက္တဲ့ အသံက အရမ္းကုိေၾကာက္စရာ ေကာင္းလွေၾကာင္း၊အသက္အႏၱရာယ္ပင္ထိခိုက္နုိင္ေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ေလ်ွာက္ထားပါတယ္။
အဲဒီေတာ့မင္းၾကီးလည္း အလြန္ေၾကာက္လန္႔တာေၾကာင့္ အဲဒီအႏၱရာယ္ကုိ တားဆီးနုိင္မည့္ ယၾတာကုိ အျမန္စီ စဥ္ခုိင္းပါတယ္။ ပုေရာဟိတ္ပုဏၰားၾကီးက မင္းၾကီး၏ အမိန္႔ျဖင့္ သတၱဝါတုိ႔ကုိသတ္၍ (သဗၺသတ)မည္ေသာယဇ္ပူေဇာ္မွဳကုိျပဳလုပ္ရန္ ဆင္၊ျမင္း၊က်ြဲ၊ႏြား၊အစရွိေသာ တိရိစၦာန္ အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ သတုိ႔သား သတုိ႔သမီးမ်ားကုိ တစ္မ်ဳိးလ်ွင္ တစ္ရာစီ ရရွိေအာင္ ဖမ္းဆီးေစပါတယ္။သားသမီး ေဆြမ်ဳိးမ်ားဖမ္းဆီးျခင္းခံရေသာ ျမဳိ့သူျမဳိ့သားမ်ားလည္း ဟစ္ေအာ္ငုိေၾကြးၾက၊တစ္ခ်ဳိ႔လည္းေတာထဲသုိ႔ေျပးပုန္းၾကနဲ႔ သာဝတၳိျမဳိ့ၾကီးမွာ ကမာၻပ်က္သည့္အလားျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။
ထုိအျဖစ္ပ်က္ေတြကုိ မလႅိကာမိဖုရားၾကီးၾကားေတာ့ ေကာသလမင္းၾကီးကုိ ပုဏၰားရဲ့ စကားကုိ မယုံၾကည္သင့္ေၾကာင္း၊ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ကုိသာ အေၾကာင္းအက်ဳိး သိေအာင္ေလ်ွာက္ ထားေမးျမန္း သင့္ေၾကာင္း ေလ်ွာက္ထားပါတယ္။ေကာသလမင္းၾကီးလည္း မလႅိကာမိဖုရားၾကီးကိုေခၚကာ ျမတ္စြာဘုရား သီတင္းသုံးေတာ္ မူတဲ့ ေဇတဝန္ေက်ာင္းသုိ႔သြားျပီး အေၾကာင္းစုံကုိျမတ္စြာ ဘုရားအားေလ်ွာက္ ထားပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ဒကာေတာ္မင္းၾကီး မေၾကာက္ပါလင့္၊ဘာအႏၱရာယ္မွမရွိပါဟုမိန္႔ၾကားျပီး ဒု၊သ၊န၊ေသာ ဟူေသာ အသံၾကီးေလးခုအေၾကာင္းကုိ အနက္အဓိပၸါယ္ေပၚလြင္ေအာင္ေဟာေတာ္မူပါတယ္။
♠ ထုိ ဒု၊သ၊န၊ေသာ ဟူေသာ အသံၾကီးေလးခုမွာ ေလာဟကုမၻီငရဲ၌က်ခံေနရတဲ့ ငရဲသားေလးဦးတုိ႔က အသီးသီး ေအာ္ဟစ္လုိက္သည့္အသံမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိငရဲသားေလးဦးမွာ ေရွးဘဝက သူေဌးမ်ားျဖစ္ၾကေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ေငြမ်ားကုိ အက်ဳိးရွိေအာင္အသုံးမခ်ဘဲ ကာမပုိင္ေယာက်ၤားရွိ တဲ့မိန္းမ၊ ကာမပုိင္ေယာက်ၤား မရွိတဲ့ မိန္းမ စတဲ့ မိန္းမမ်ားကုိေငြျဖင့္ျဖားေယာင္းျပီး ေသာက္စားမူးရစ္ ျပီး မွားယြင္းစြာ ေဖာက္ျပန္ခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ထုိမေကာင္းမွဳမ်ားေၾကာင့္ ေသလြန္သည့္အခါ ေလာဟ ကုမၻီငရဲသုိ႔ က်ေရာက္ျပီး ဆင္းရဲ ဒုကၡမ်ား ခံစားရ၍ ေနာင္တ ..တရားရရွိေၾကာင္းထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားတဲ့ စကားသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူတုိ႔ေျပာလုိတဲ့ စကားကုိ အျပည့္အဝဆုံးေအာင္ မေျပာနုိင္ရွာပဲ အစ တစ္လုံးစီသာေျပာဆုိနုိင္ျပီး ေအာက္သုိ႔ျပန္ျပီးနစ္ျမဳပ္သြားၾကေၾကာင္း၊ ငရဲသားေလးဦးတုိ႔အနက္ ပထမဆုံးတစ္ဦးမွာ
♠ "ဒုဇၨီဝိတ မဇီဝိမွ" သူေဌးသားဘဝက မေကာင္းေသာ အသက္ေမြးမွဳျပဳခဲ့မိျခင္းကုိ ျပန္လည္ေျပာ ဆုိလုိေသာ္လည္း ♠ ေရွ့ဆုံး(ဒု)ဆုိတဲ့စကားတစ္လုံးကုိသာေျပာနုိင္ျပီး ေအာက္သုိ႔ျပန္လည္ နစ္ျမဳပ္ သြားေၾကာင္း၊
♠ ဒုတိယငရဲသားက "သ႒ိဝႆသဟႆနိ" ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ေသာင္း တုိင္ေအာင္ ငရဲ၌ က်ခံရပုံကုိ ညည္းညဴေျပာဆုိျခင္း သာျဖစ္ေၾကာင္း ထုိသုိ႔ေျပာဆုိေသာ္လည္း စကားဆုံးေအာင္မေျပာနုိင္ပဲ ♠ (သ) တစ္လုံးထဲ သာေျပာဆုိျပီး ေအာက္သုိ႔ နစ္ျမဳပ္သြားေၾကာင္း၊
♠ တတိယ ငရဲသားက "နတၳအေႏၱာ ကုေတာအေႏၱာ" ငရဲဒုကၡ၏ အဆုံးအဆ မထင္ပုံကုိညည္းညူလုိေသာ္လည္း ♠ (န)တစ္လုံးသာညည္းညဴနုိင္ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း၊
♠ စတုတၳငရဲသားအေနနဲ႔ က်ြန္နဳ္ပ္သည္ ေနာင္ဘဝတြင္ ေကာင္းေသာ အလုပ္ကုိသာအားထုတ္မည္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ျဖင့္ ေသာဟံနဴန ဣေတာ ဂႏာၱြ စေသာ ဂါထာကုိ ရြတ္ဆုိလ်က္ ♠ (ေသာ)ဟူေသာ အစ တစ္လုံးသာေျပာဆုိနုိင္ျပီး အဆုံး သတ္သြားေၾကာင္းေဟာေတာ္ မူပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ့ (ဒု၊သ၊န၊ေသာ) ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ကုိနားၾကားျပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ ေကာသလမင္းၾကီး အင္မတန္ေၾကာက္လန္႔တုန္လွဳပ္သြားျပီး ေနာက္ေနာင္ သူတစ္ပါး မယားမ်ားအား ျပစ္မွားျခင္းမွ လုံးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ပါေတာ့မည္ဟုဆုံျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ျပီး ၊ ထုိအခုိက္တန္႔မွာပင္ ၾကာပန္း သြားယူေသာ မင္းလုလင္လည္း ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံကုိေရာက္လာေတာ့ ကာယကံရွင္မ်ား စုံညီေနခ်ိန္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ထပ္မံျပီး "အိပ္မေပ်ာ္ဘဲ နုိးၾကားေနသူအား ညတာသည္ရွည္၏" "ခရီးပန္းသူအား တစ္ယူဇနာခရီးသည္ ရွည္လ်ား၏" "တရားကုိမသိေသာ လူမိုက္တုိ႔အား သံသရာသည္ ရွည္ၾကာလွေပ၏" ဟူေသာ တရားေဒသနာေတာ္ကုိေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။
တရားအဆုံးမွာ မင္းလုလင္သည္ ေသာတာပန္အျဖစ္သုိ႔ေရာက္ရုံမွ်မက မင္းျပစ္ မင္းဒဏ္ မွလည္း ကင္းလြတ္ သြားပါတယ္။ေကာသလမင္းၾကီးလည္းယဇ္ပူေဇာ္ရန္ဖမ္းဆီးထားေသာ သတၱဝါ အားလုံးကုိ ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပး ရန္ အမိန္႔ေပးလုိက္ပါတယ္။ အသက္ေဘးမွ လြတ္ကင္းသြားတဲ့ သူမ်ားလည္း မလႅိကာ မိဖုရားၾကီး ကုိ ေက်းဇူးတင္၍ မဆုံးနုိင္ေအာင္ရွိေနပါေတာ့တယ္။ ဒီေဒသနာေတာ္အရ (ဒု၊သ၊န၊ေသာ)ဆုိ တဲ့ အျပစ္သည္ အင္မတန္ပင္ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ၊သံေဝဂယူဖြယ္ရာပင္ျဖစ္ပါတယ္။ အားလုံးေသာ သူမ်ား လည္း သူေဌးသားေလးဦးရဲ့ အျဖစ္ဆုိးနဲ႔ မၾကဳံေအာင္ ကုိယ္က်င့္သီလကုိေစာင့္ထိန္းၾကပါလုိ႔ အသိေပးႏွဳိးေဆာ္ လုိက္ရပါသည္။ အားလုံးကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။
[အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)]