ထိုင္းႏိုင္ငံလွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားႏွင့္ အေျဖမရွိေသာပုစာၦမ်ား

ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၏ ဆႏၵျပပြဲသည္ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွသည္ ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕ေတာ္အထိ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ ေက်ာ္ ခ်ီတက္ပြဲကို သူတို႔ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ က်ားမ်ား ေနထိုင္ရန္ သတ္မွတ္ေပးထားသည့္ အမ်ိဳးသား ဥယ်ာဥ္ေနရာကို အစိုးရက ေရကာတာ တည္ေဆာက္မည္ဟု ဆိုသျဖင့္ ယခုလို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပကာ ခရီးရွည္ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ေရာက္လာသည့္ ခရီးရွည္ ခ်ီတက္ပြဲတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူမ်ားကို ၿမိဳ႕ေတာ္သူ ၿမိဳ႕ေတာ္သား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ႀကဳိဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဆႏၵျပပြဲကို ဦးေဆာင္ လာသူမွာလည္း ျပည္တြင္း မီဒီယာေတြက ဝိုင္းဝိုင္းလည္ေနၿပီး မနားတမ္း ေျဖၾကားေနခဲ့ရရွာသည္။

အစိုးရ၏ တုံ႔ျပန္မႈကလည္း ျမန္သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ယင္းလပ္က မဲေဝါင္ အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္တြင္ ဆည္ ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေရွ႕ဆက္လုပ္သင့္ မလုပ္သင့္ကို စုံစမ္းဦးမည္၊ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို နားေထာင္ၿပီးမွ လုပ္သင့္ မလုပ္သင့္ ဆက္ဆုံးျဖတ္မည္ဟု ေျပာကာ ေခြၽးသိပ္လိုက္သည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမ်ားက ယခုဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ပိုၿပီးစိပ္လာသည္။ ဟိုတိုက္ပြဲ သည္တိုက္ပြဲေတြ လုပ္သမွ်မွာလည္း ေအာင္ျမင္သြားသည္က မ်ားသျဖင့္ ျပည္သူ႔တိုက္ပြဲေတြ ပိုေတာင္းၿပီး ပိုတိုက္ပြဲ ဆင္လာၾကျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။ ဘန္ေကာက္တြင္ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရး တိုက္ပြဲမ်ားလည္း ဆင္ႏႊဲၾကသည္။ အိမ္နီးခ်င္း လာအိုႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမ်ားမွာ ကဲ့သို႔ လွ်ပ္စစ္သည္ စီးပြားဖြံ႕ ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ကို အေၾကာင္း ျပဳၿပီး တိုက္ပြဲဆင္ရျခင္းက ပိုၿပီး လူထုကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ေသာ သည္းေျခႀကဳိက္ လႈပ္ရွားမႈႀကီးတစ္ခု ျဖစ္လာေစသည္။

သို႔ေသာ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ား အေနႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈေတြကို မရပ္မနား ဆင္ႏႊဲရန္ အေၾကာင္းေတြက မ်ားလွသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ဆည္ႀကီးမ်ား အနီးတြင္ ေနထိုင္သူမ်ား အတြက္ လုံၿခံဳမႈ မရွိျခင္းကို အေၾကာင္းျပကာ ဆႏၵျပရန္အထိ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြက မ်ားလွသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္မီးသည္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ကိုသာ အားထားေနရသည္။ ျပည္တြင္း၌ မလုံေလာက္သျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားအထိ ေျခဆန္႔ၿပီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ဝယ္သုံးေနရသည့္ အေနအထား တြင္လည္း ရွိေနသည္။ ယမန္ႏွစ္ကအထိ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုအပ္ခ်က္မွာ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေၾကညာထားသည္။

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ရရွိေရးအတြက္ ရင္းျမစ္တစ္ခု ထူေထာင္ရသည္မွာ သက္ေသာင့္ သက္သာေတာ့ မဟုတ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္ယူႏိုင္ရန္ တည္ေဆာက္ရသည့္ စရိတ္မ်ားကလည္း ေရရွည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရသည့္ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံအတြင္း လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အလုံအေလာက္ ရရွိႏိုင္ေရးအတြက္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားက လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား တင္ပို႔မႈအေပၚ ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ မွီခိုေနရသည့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္။

ေရအားလွ်ပ္စစ္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈသည္ ေရနံ တင္ပို႔ေရာင္းခ်သလိုမ်ိဳး မဟုတ္ေပ။ ေစ်းကြက္တြင္ ေစ်းႏႈန္း အတက္အက်ႏွင့္ ကစား၍မရေသာ ပို႔ကုန္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။

လာအိုႏိုင္ငံသည္ သဘာဝ ေရရင္းျမစ္ ေပါေသာႏိုင္ငံ ျဖစ္သျဖင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ လုပ္ငန္းအတြက္ ဆည္ တည္ေဆာက္ထားမႈ မ်ားကို ရင္းႏွီး ျပဳလုပ္ထားႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ လာအိုႏိုင္ငံကို ‘အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ဘက္ထရီႏိုင္ငံ’ ဟုပင္ တင္စားရေလာက္ေအာင္ လွ်ပ္စစ္ ရင္းျမစ္မ်ား ႂကြယ္ဝေနသည္ဟု ဆိုရမည္။ ယမန္ႏွစ္ကအထိ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ လိုအပ္ေနေသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကို လာအိုႏိုင္ငံက ယူသုံးေနရသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ လာအိုႏိုင္ငံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္သည့္ ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံႀကီး ငါး႐ုံထံမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားမ်ားကို ဝယ္သုံးေနရသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပးေဝေရးအဖြဲ႕ (EGAT) ကလည္း ႏိုင္ငံအတြင္း ဆည္ႀကီးငါးခု ေဆာက္ၿပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ရန္ စိတ္ဝင္စားေနသည္။ အကယ္၍ ထိုဆည္ႀကီးငါးခု ေဆာက္ၿပီး ေရမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္ႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြက္ မဂၢါဝပ္ ၂၈၀၀ ေက်ာ္ ရရွိမည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားပို႔ကာ ေရာင္းခ်ေပးေနသည္။ EGAT အဖြဲ႕အေနႏွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႏွစ္ခု ေအာင္ျမင္သြားလွ်င္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ား ဝယ္သုံးေနရမႈကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း ဟက္ႀကီးဆည္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ သံလြင္ျမစ္တြင္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ မိုင္းတုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းသာ ၿပီးစီးသြားလွ်င္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါဝပ္ ၆၀၀၀ ခန္႔ ထုတ္ယူႏိုင္မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ယင္းမွထိုင္းႏိုင္ငံသည္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မည္မွ် ရရွိႏိုင္မည္ကိုလည္း ေမွ်ာ္ကိုးေနဟန္ တူသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ လက္ရွိ လည္ပတ္ေနေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ လုပ္ငန္းမ်ားကို EGAT၊ ထိုင္းႏွင့္ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီမ်ား ဦးစီးလုပ္ေဆာင္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ရပ္တည္ခ်က္တစ္ခုမွာ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားထံမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ရသေလာက္ ဝယ္ၿပီးသုံးရန္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းမွာ ထင္ရွားေနသည္။ EGAT အဖြဲ႕ ဒုတိယအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားရာတြင္ “က်ဳပ္တို႔ကေတာ့ ရသေလာက္ ဝယ္သုံးေနမွာပဲ” ဟု ဆိုထားသည့္ စကားသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား သုံးစြဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မူဝါဒသာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ အစိုးရသည္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မည္မွ် ေခါင္းခဲေနရေၾကာင္းကို လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက သိခ်င္မွ သိၾကေပလိမ့္မည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စနစ္က်ေသာ ေလ့လာသုံးသပ္ထားခ်က္မ်ား မရွိေသာေၾကာင့္ အတိအက် ထုတ္ျပန္ႏိုင္မည္လည္း မထင္ေပ။ သို႔ျဖစ္ရာ လိုသည္ေျပာေလ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္မ်ားက လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ဝယ္ယူသုံးစြဲေနမႈမ်ား ရွိေနဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။

ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္ေနေၾကာင္း မဲေခါင္ စြမ္းအင္ႏွင့္ ေဂဟစနစ္ကြန္ရက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး မစၥတာ ဝီတြန္ပန္ပုံဆာခ်ာ႐ြန္က ဆိုသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ရျခင္းမွာ ေဒသတြင္း စြမ္းအင္လုပ္ငန္းတြင္ ၿပိဳင္ဆိုင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္မ်ား မရွိျခင္း၊ လုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ မ်ားေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ဥပမာ- လာအိုႏိုင္ငံသည္ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကန္႔သတ္ တားျမစ္ခ်က္မ်ားက ႏိုင္ငံေရးသေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္သည္အထိ တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည္။ “ေစ်းကြက္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကို အစိုးရ ဝန္ထမ္းေတြကပဲ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားၾကတာ။ တစ္ပါတီစနစ္ကို က်င့္သုံးတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေနေတာ့ အစိုးရ ဝန္ထမ္းေတြကလည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ အေရးမပါလွပါဘူး” ဟု ဝီတြန္က ဆိုသည္။

ကမာၻ႔ NGO အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ International Rivers အဖြဲ႕ကလည္း ႏိုင္ငံတကာ လွည့္ၿပီး ျမစ္ေၾကာင္းမ်ား ထိန္းသိမ္းေရးကို ေအာ္ဟစ္ေနၾကသည္။ လာအိုႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းရွိ အမွတ္ ၂ နမ္သီယမ္ဆည္ တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကမာၻ႔ဘဏ္ႏွင့္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္တို႔၏ မူဝါဒမ်ားကလည္း ေဝဖန္စရာေတြ ျဖစ္ေနသည္။ ဆည္ တည္ေဆာက္ေရး ျပဳလုပ္ေနသည့္ ျမစ္ေအာက္ပိုင္း ေဒသတြင္ ေနထိုင္ၾကသူမ်ား ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ ခြင့္ျပဳထားသည့္ ေငြပမာဏအေပၚ သူတို႔က မေက်နပ္သျဖင့္ ျပႆနာ ရွာေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

EGAT မွ မစၥတာေမာင္ကိုးက ‘ႏိုင္ငံတကာစံ’ ဆိုသည့္ စကားလုံးကို တြင္တြင္သုံးၿပီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပးေရး အဖြဲ႕မ်ားကို ထိုစံအတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သုံးရန္ ေျပာတတ္သည္။ သို႔ေသာ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ကို ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္မ်ားက ဝယ္ယူသုံးစြဲႏိုင္ေရး ဆိုသည့္အခ်က္မွာ မည္မွ်အထိ ဆက္လက္ ရရွိႏိုင္မည္နည္း ဆိုသည့္ အခ်က္ကလည္း မေရရာသည့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္။

EGAT ကမည္မွ်အထိ ေမွ်ာ္လင့္ထားသနည္း ဆိုလွ်င္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ ႀကီးျမင့္သျဖင့္ ထိုႏိုင္ငံမ်ားက ရင္းျမစ္မ်ားကို မိမိတို႔ႏိုင္ငံ အတြင္းသို႔ သြင္းၿပီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ထိုႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ျပန္လည္ တင္ပို႔ကာ ေစ်းႏႈန္း သက္သာစြာျဖင့္ ေရာင္းခ်ႏိုင္ရန္အထိ ႀကံစည္ထားၾကသည္။

အႀကီးမားဆုံး ျပႆနာတစ္ခုမွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ဝယ္ယူသုံးစြဲ ေနရမႈကို မည္မွ်အထိ ဆက္လက္ ထိန္းထားႏိုင္မည္နည္း ဆိုသည့္အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံသည္လည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆိုသည့္ ျပႆနာမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသကဲ့သို႔ မိမိတို႔ ဝယ္ယူေနရသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း ကန္႔ကြက္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားထံမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ဆြဲထုတ္ယူလိုက္ျခင္းသည္ ထိုႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပိုလွ်ံေနေသာေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ထိုႏိုင္ငံမ်ား၌ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျပတ္ေတာက္ၿပီးမွ ရေနျခင္းသည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေပၚ တန္ျပန္ သက္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံတကာ စြမ္းအင္အဖြဲ႕ (IEA) ၏ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ လာအိုျပည္သူ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သည္ လွ်ပ္စစ္မီး မရရွိဟု ဆိုထားသည္။

ထိုအစီရင္ခံစာ ေလာက္ႏွင့္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားထံက လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျဖတ္ေတာက္ယူငင္ ဝယ္ယူသုံးစြဲေနျခင္းကို ရပ္တန္႔ လိမ့္မည္လည္း မဟုတ္ေပ။

ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလက ထိုင္းႏိုင္ငံ စြမ္းအင္ဝန္ႀကီး ပုံဆက္ရက္တာပံပိုင္ဆယ္က မိုင္းတုံတြင္ ေဆာက္လုပ္ေနသည့္ ဆည္ႀကီးကို အျမန္ဆုံး ၿပီးစီးေအာင္ ေဆာင္လုပ္ႏိုင္ရန္ တိုက္တြန္းထားေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုဆည္ႀကီး ၿပီးသြားလွ်င္ ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါဝပ္ ၁၀,၀၀၀ ခန္႔ ရႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းတြင္ ေရးသားထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လာမည့္လအတြင္း က်င္းပမည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားၿပိဳင္ပြဲတြင္ မီးေမွာင္ က်သြားသည့္ အျဖစ္မ်ိဳး မေရာက္ေစရန္ အေတာ္ေလး ႀကဳိးပမ္းေနရသည့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္။ ႏိုင္ငံအတြင္း စိတ္မခ်ရသည့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပးေဝေရး အေနအထားေၾကာင့္ မီးစက္ႀကီးမ်ား၏ အေထာက္အကူကို ယူကာ မၾကာမီ ၿမိဳ႕႐ြာမ်ားအတြင္း မီးစက္သံေတြ တအုန္းအုန္းႏွင့္ ဆူညံလာႏိုင္စရာ အေၾကာင္းေတြကလည္း ရွိေနသည္။

မိမိတို႔ ႏိုင္ငံအတြင္း သဘာဝ ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ား၏ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပမႈမ်ားေၾကာင့္ သဘာဝကို ပ်က္စီးေစေသာ ဆည္မ်ားကို မေဆာက္ေတာ့ဘဲ ျပႆနာေပါင္း မ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ၿပီး ဆည္ေဆာက္ေနသည့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားထံမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားမ်ား ဝယ္ယူသုံးစြဲ ေနရမႈသည္ ဘန္ေကာက္အတြက္ အေျဖမရွိေသာ ပုစာၦသာ ျဖစ္သည္။

အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားသည္လည္း သူတို႔ႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို မျဖစ္မေန လိုအပ္ၾကမည္သာ ျဖစ္သည္။ တစ္ဦး အရွက္လုံရန္ အတြက္ တစ္ဦးက အဝတ္ေတြ ပုံေပးၿပီး ကိုယ္လုံးတီးေနရန္ ဆိုသည္ကေတာ့ မမွ်တရာ ေရာက္ေပလိမ့္မည္။

အယ္ဒီတာတစ္ဦး

Ref: Damming Questions for Thailand, Tan Hui Yee ၏ ေဆာင္းပါးကို မွီျငမ္းပါသည္။