ရခိုင္နယ္စပ္ေဒသ ၊ ခိုး၀င္သူ ႏွင့္ လာဘ္ေပးမႈျပႆနာ

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမၻာ့လူဦးေရအမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ထိစပ္လ်က္ရွိပါသည္။ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္တြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ(လူဦးေရသန္းေပါင္း ၁၃၃၀ခန္႔ )၊ အေနာက္ေျမာက္ဘက္တြင္ အႏၵိယႏိုင္ငံ (လူဦးေရသန္းေပါင္း ၁၁၇၀ခန္႔)၊ အေနာက္ဖက္တြင္ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ (လူဦးေရသန္းပါင္း၁၆၀ခန္႔) တို႔ရွိၾကသည္။ ယင္းအနက္ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ လူဦးေရသန္း(၁၆၀)ခန္႔ရွိေသာ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏွင့္လည္းေကာင္း လူဦးေရသန္း(၁၁၇၀)ခန္႔ရွိေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္လည္းေကာင္း ထိစပ္လ်က္ရွိပါသည္။
ဘဂၤလာေဒ့ရွ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ယ္အ၀န္း၏ ငါးပံုတစ္ပံု (၅၅၅၉၈ စတုရန္းမိုင္) သာရွိၿပီး လူဦးေရမွာ သံုးဆခန္႔ပိုမ်ားပါသည္။ တစ္စတုရန္းမိုင္တြင္ လူဦးေရ(၂၈၂၇)ဦးေနထိုင္သျဖင့္ သိပ္သည္းဆမွာ ေပါက္ကြဲလုမတတ္ရွိသည္။ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္တြင္ လူဦးေရတိုးနႈန္းျမင့္မားၿပီး လူဦးေရသိပ္သည္းလြန္းမႈ၊ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ရန္ ေျမေနရာရွားပါးမႈ၊ (ဘဂၤလာေဒ့ရွ္၏ ေျမဧရိယာအမ်ားစုမွာ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသမ်ားျဖစ္ၿပီး ဒီေရာက္ေတာမ်ားျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းေနကာ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ေရလႊမ္းမိုးမႈ မၾကာခဏျဖစ္ေပၚသျဖင့္ လူအေျခခ်ေနထိုင္ရန္ ေျမေနရာရွားပါးလွသည္။)၊ စားနပ္ရိကၡာရွားပါးမႈ၊ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတမႈေၾကာင့္ (တစ္ေန႔၀င္ေငြ ၁.၂၅ ေဒၚလာေအာက္သာရွိသည္။) ႏိုင္ငံကိုစြန္႔ခြာသြားလိုသူ တစ္ေန႔တစ္ျခား မ်ားျပားလ်က္ရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ နယ္ခ်င္းစပ္ေနေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေလ့ရွိၾကသည္။ အိႏၵိယက ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ ၿခံစည္းရိုးမ်ား (ယခုအထိ ၁၇၉၀မိုင္ ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။ ၁၉၈၆-ခုႏွစ္မွ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္) ကာရံထားၿပီး ပစ္ခတ္မိန္႔မ်ားပင္ ေပးထားေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းသို႔ ၿခံစည္းရိုးကာရံခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အထိ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသား သန္း(၂၀)ခန္႔ အိႏၵိယ အတြင္းသို႔ေရာက္ရွိေနခဲ့ၿပီဟု သိရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ဖက္တြင္လည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ ခိုး၀င္မႈမ်ား အဆက္မျပတ္ရွိခဲ့သည္။ ၂၀၀၉-ခုႏွစ္တြင္ နတ္ျမစ္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ သံဆူးႀကိဳး ကာျခင္းကို ျမန္မာဖက္မွ စတင္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအထိ ၿပီးစီးျခင္းမရွိေသးသျဖင့္ ထိေရာက္ေသာ တားဆီးမႈမ်ား မျပဳလုပ္ႏိုင္ေသးေခ်။
၂၀၀၀-ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာအစိုးရက နယ္စပ္ေဒသထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ပိုမိုျပဳလုပ္လာသျဖင့္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းမွ ထိုင္း၊ မေလးရွား ၊ အင္ဒိုနီးရွားသို႔တိုင္ ေလွစီးထြက္ခြာမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။ စြန္႔စားထြက္ခြာ သူမ်ားလြန္းသျဖင့္ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ လူကုန္ကူးသူမ်ား၏ ေစ်းကြက္တစ္ခု အျဖစ္သို႔ပင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လက ဂြၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး (၇၀)ခန္႕ကို လူကုန္ကူးသည့္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ျဖင့္ ဖမ္းဆီးရမိျခင္း ၊ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၂၀)ရက္ေန႔ကလည္း ဘဂၤါလီလူမ်ိဳး(၉၀)ဦးကို ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္ သဲခံု၌ လူကုန္ကူးသည့္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ျဖင့္ ဖမ္းဆီးရမိျခင္း တို႔က အထင္အရွား သက္ေသခံေနၾကသည္။ ယင္းသို႔ ခရီးရွည္ ခရီးၾကမ္းမ်ားကိုပင္လွ်င္ အသက္စြန္႔၍ သြားေရာက္ေနၾကလွ်င္ နယ္ခ်င္းစပ္ေနေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ဘဂၤါလီဦးေရ မည္မွ်အထိခိုး၀င္ေနခဲ့ၾကၿပီကို တြက္ဆရန္မွာ ၾကက္သီးထစရာပင္ ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီ အမ်ားအျပား ရွိေနၿပီကိုကာ အရွိတရား တစ္ခုအျဖစ္ လက္ခံ ထားရမည္ သာျဖစ္သည္။ ယင္းခိုး၀င္ ဘဂၤါလီမ်ားေၾကာင့္ လူမႈေရး ၊ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားတြင္ လြန္စြာရႈပ္ေထြးလာခဲ့ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား (အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသ)တြင္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈလြန္စြာ ေလ်ာ့ရဲအားနည္းလာခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။ ခိုး၀င္သူဘဂၤါလီမ်ားမွာ ဥပေဒအရ တရား၀င္ေနထိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ား မဟုတ္ၾကသျဖင့္ ဥပေဒကို အစဥ္ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကရသူမ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းေၾကာက္ရြံ႕ေနရမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသက္သာေစေရးအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားအတြင္းရွိ ၀န္ထမ္း အဆင့္ဆင့္အား လာဘ္ေငြ ႏွင့္ ရုပ္၀တၱဳပစၥည္းမ်ား (ဥပမာ ဆန္၊ ဆီ၊ သားငါး၊ အိမ္အသံုးအေဆာင္ စသည္တို႔)အား စဥ္ဆက္မျပတ္ေပးကမ္းကာ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ရေရးအတြက္ ႀကိဳးစားေလ့ရွိၾကသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားအတြင္း ၀န္ထမ္း အဆင့္ဆင့္မွာလည္း ယင္းသို႔လာဘ္ေငြႏွင့္ ရုပ္၀တၱဳပစၥည္းမ်ား မယူခ်င္အဆံုး ရရွိေနၾက၍ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီမ်ားကို အေရးတယူ ဖမ္းဆီးမႈ မျပဳေတာ့ဘဲ လက္သပ္ေမြးထားကာ ၀င္ေငြရလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖန္တီးထားခဲ့ၾကသည္။
ခိုး၀င္ဘဂၤါလီမ်ားအေနျဖင့္ ေနထိုင္မႈၾကာၿပီး အတည္တက် ျဖစ္လာေသာအခါ တစ္ဆင့္တက္၍ တိုင္းရင္းသားမ်ား (ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ရွိသူ) သာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ ရြက္ခြင့္ရွိေသာ လုပ္ငန္းႏွင့္ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းမ်ားသို႔ လာဘ္ေပး၍ ရယူေဆာင္ရြက္ လာၾကျပန္သည္။ ယင္းလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ရွိမွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ လယ္ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ ဆန္စက္ထူေထာင္ခြင့္၊ ငါးဖမ္းႏွင့္ ခရီးသြားစက္ေလွ ထူေထာင္ပိုင္ခြင့္၊ ေစ်းမ်ား၌ ဆိုင္ေရာင္းခ်ခြင့္၊ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ စသည္ျဖင့္ အေရးပါသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး လာဘ္ေငြေပးျခင္းျဖင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိသြားခဲ့ၾကသည္။ ယင္းလုပ္ငန္းမ်ားမွ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရွိေသာ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီမ်ားအတြက္ ၀င္ေငြရလမ္းေျမာက္မ်ားစြာကို ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့သည္။ ၀န္ထမ္းအဆင့္ဆင့္အားလည္း မက္ေလာက္ေအာင္ ပံုေအာ၍ လာဘ္ထိုးႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသို႔ေငြေၾကး အရင္းအႏွီးမ်ားစြာကို ပိုင္ဆိုင္လာေသာအခါ ေဒသအတြင္း ၾသဇာအာဏာ ထူေထာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၱရားမွ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ မ်ားအထိ ေပါက္ေျမာက္နီးစပ္ေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကပင္ ရရွိခံစားခြင့္မရွိေသာ အထူးအခြင့္အေရးမ်ားကို တရားမ၀င္ရယူႏိုင္လာခဲ့ၾကသည္။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးတို႔တြင္ တိုင္းရင္းသားရခိုင္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္စရာ ျဖစ္လာခဲ့ပါကလည္း ထိပ္တန္းအုပ္ခ်ဳပ္သူ အာဏာပိုင္မ်ားကို အသြင္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ဗိုလ္က်အႏိုင္ယူႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း ေလာကတြင္ “ကုလားလာရင္ ပိုက္ဆံပါ၊ ရခိုင္လာရင္ ျပႆနာရွာ” ဟူေသာ ဆိုရိုး ေပၚေပါက္ရသည္အထိ ပ်က္စီးျခင္းငါးပါးတိုင္ခဲ့ရသည္။ယင္းမွတစ္ဆင့္တက္၍ အေရးအႀကီးဆံုးျဖစ္သည့္ “ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္” ရရွိကိုင္ေဆာင္ႏိုင္ ေရးအတြက္ အာဏာရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားအား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ တရားမ၀င္ရယူ ကိုင္ေဆာင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ (ဤတြင္ အခ်ိဳ႕လ၀က အရာရွိမ်ားအေနျဖင့္ ခိုး၀င္ဘဂၤါလီမ်ားကို ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ ထုတ္မေပးလိုေသာ္လည္း ႏိုင္ငံအေပၚသစၥာမဲ့ေသာ အာဏာပိုင္ဆိုသူအခ်ိဳ႕က ႏႈတ္အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားျဖင့္ အတင္းအဓမၼ ခိုင္းေစ သျဖင့္ ထုတ္ေပးခဲ့ရေၾကာင္း သိရပါသည္။)  ဤသို႔ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရ မည္သို႔မွ် ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ ရႏိုင္စြမ္းမရွိသူ ဘဂၤါလီ အမ်ားအျပားကို ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၌လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပား၌လည္းေကာင္း ေတြ႕ျမင္ ေနရပါသည္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ ဤျဖစ္ရပ္အား သိသိႀကီးျဖင့္ အံႀကိတ္ရင္းငံု႔ခံေနခဲ့ၾကရပါသည္။ (ဤဘဂၤါလီမ်ားအနက္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ေက်းဇူးသစၥာကို မေစာင့္သိဘဲ ‘ရိုဟင္ဂ်ာ’ လႈပ္ရွားမႈမ်ား၌ ပါ၀င္ေနၾကေသာ၊ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ေနၾကေသာ ဘဂၤါလီမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူႏိုင္ရန္ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ သင့္ၾကပါ သည္။) တရား၀င္မဟုတ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ လက္၀ယ္ရွိေနေသာ ဘဂၤါလီမ်ားမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္သာမက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၌ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးမ်ား ထူေထာင္ကာ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို ခ်ယ္လွယ္ေသာ အဆင့္သို႔ ေရာက္လာခဲ့သည္။ စီးပြားေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္အတြက္ အဆင့္တိုင္းတြင္ ဘဂၤါလီတို႔၏ သဘာ၀အတိုင္း လာဘ္ေပးကာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသျဖင့္ ႀကီးက်ယ္ေသာ အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ကားအေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေရွ႕တန္းေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ဗမာ၊ ရခိုင္ စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားျဖစ္၍ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိသည္ဟု ခံယူကာ လာဘ္ေပးေစလိုစိတ္မရွိသျဖင့္ ဘဂၤါလီမ်ားအား မယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဘဲ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အမ်ားအျပား၌ ေနာက္သို႔ေရာက္သြားခဲ့ၾကသည္။ ဤကား နယ္စပ္မွ ခိုး၀င္သူ ဘဂၤါလီမ်ား၏ အက်င့္စရိုက္ေၾကာင့္ ၀န္ထမ္းမ်ား အက်င့္စာရိတၱပ်က္စီးရကာ နယ္စပ္စည္းရိုးမ်ား က်ိဳးေပါက္ခဲ့ရျခင္း အေၾကာင္းတရားမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ခိုး၀င္သူမ်ားေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္လည္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးရဲမ်ား ႏွင့္ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား စာရိတၱပ်က္ျပားကာ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ၾကားသိရပါသည္။ နယ္စပ္ၿခံစည္းရိုးကာၿပီး ပစ္သတ္မိန္႔မ်ား ေပးထားေသာ အိႏၵိယနယ္စပ္၌ပင္ ဘဂၤါလီမ်ား၏ လာဘ္ေပးမႈဒဏ္ကို မခံႏိုင္သျဖင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။
အေမရိကန္သို႔ ခိုး၀င္ေသာ မကၠစီကို နယ္စပ္၌ပင္ ရံဖန္ရံခါ လာဘ္ေပးမႈမ်ားရွိေၾကာင္းသိရသျဖင့္ ခိုး၀င္သူ ႏွင့္ လာဘ္ေပးမႈသည္ တြဲေနသည့္ သဘာ၀ပင္လားဟု စဥ္းစားရမလို ျဖစ္ေနပါသည္။ ခိုး၀င္သူမွာ သူ၏တရားမ၀င္မႈေၾကာင့္ အခ်ိန္မေရြးလာဘ္ေပးရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ အသက္အႏၱရယ္ႀကံဳလာလွ်င္ ရွိသမွ်စည္းစိမ္အားလံုးကို ပံုေပးရန္ ၀န္ေလးမည္ မဟုတ္ေခ်။တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွ လူခိုး၀င္မႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္သာ ျဖစ္ေနျခင္းမဟုတ္ဘဲ အျခားေသာ ကမၻာ့ေဒသမ်ားတြင္လည္း ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေၾကာင္းသိရသည္။ ၾသစေၾတလ်သို႔ အာဖဂန္ ႏွင့္ သီရိလကၤာ မွ လူမ်ား ေရေၾကာင္းျဖင့္ ခိုး၀င္မႈ၊ သီရိလကၤာ မွ အိႏၵိယ တမီးလ္နာဒူးမွ တမီးလ္မ်ား ခိုး၀င္မႈ၊ မကၠဆီကိုမွ အေမရိကန္သို႔ နယ္စပ္မွ ခိုး၀င္မႈ၊ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္မွ အိႏၵိယသို႔ နယ္စပ္မွ ခိုး၀င္မႈ၊ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္မွ ထိုင္းႏွင့္ မေလးရွားသို႔ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းမွ ခိုး၀င္မႈတို႔သည္ ထင္ရွားေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားျဖစ္သည္။
ဘဂၤလာေဒ့ရွ္မွ အိႏၵိယသို႔ ခိုး၀င္သူ သန္းႏွစ္ဆယ္ခန္႔၊ မကၠဆီကိုမွ အေမရိကန္သို႔ ခိုး၀င္သူ (၁၁.၂)သန္းခန္႔ ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား ရွိသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ခိုး၀င္သူႏွင့္ ယင္းမွ ေပါက္ပြားသူ ရွစ္သိန္း(အခ်ိဳ႕က ဆယ္သိန္းအထိ ခန္႔မွန္းၾကသည္) အထိရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇြႏ္လအတြင္း ဘဂၤလီဆူပူမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာတြင္ ေသေၾကသူ ဘဂၤါလီ ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အေရအတြက္မွာ ရွစ္ဆယ္ခန္႔ရွိခဲ့သည္။ ေငြေၾကးတန္ဖိုးအားျဖင့္ ႀကီးစြာ ဆံုးရံႈးခဲ့ၾကရသည္။ သတ္ျဖတ္ခံရေသာ ရခိုင္အမ်ားစုမွာ လည္လွီးသတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ မီးရႈိ႕သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အား အပိုင္းပိုင္းလွီးကာ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္း၊ ဖုတ္ကင္၍စားျပျခင္း စေသာ လူမဆန္စြာ ရက္ရက္စက္စက္ ျပဳမူျခင္းကို ခံခဲ့ၾကရသည္။ ဤဒဏ္ရာဓဏခ်က္မ်ား အနာအကင္းမေသေသးမီ ဇြန္လအေရး အခင္းမ်ိဳးတဖန္ ႀကံဳၾကရျပန္သည္။
ရခိုင္ျပည္တြင္ ခံစားေနရေသာ ခိုး၀င္ ဘဂၤါလီမ်ားအေရးကို မၾကာေသာအခ်ိန္အတြင္း တစ္စံုတရာ ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေျဖရွင္းၾကရေတာ့မည္။ ဘဂၤါလီမ်ားကား လာဘ္ေပးရန္၊ ၀န္ထမ္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးရန္ အဆင္သင့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနၾကသည္။ နည္းနည္းေပး၍ မရလွ်င္ မ်ားမ်ားေပးၾကလိမ့္မည္။ မ်ားမ်ားေပး၍ အလုပ္မျဖစ္လွ်င္ ပံုေအာ၍ေပးရန္ ႀကံစည္ၾကေပလိမ့္မည္။ ပံုေအာေပး၍ မျပတ္လွ်င္ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇြန္လ ႏွင့္ ေအာက္တိုလာလ တို႔တြင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဆူပူတိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို တစ္ဖန္ျပန္၍ ဖန္တီးၾကမွာ ေသခ်ာသည္။

ဘဂၤါလီတို႔၏သေဘာကို ရခိုင္ျပည္နယ္၌သာမဟုတ္၊ အျခားေဒသမ်ား၌လည္း ေတြ႕ေနရသည္။ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံ အာသံျပည္နယ္၌ ဘိုဒိုလူမ်ိဳးစု (ေဒသခံမြန္ဂိုလိြဳက္ တိုင္းရင္းသားမ်ား) ႏွင့္ ခိုး၀င္ ဘဂၤါလီမ်ား အၾကားအဓိကရုဏ္းျဖစ္ပြား၍ ညမထြက္ရအမိန္႔ထုတ္ျပန္ကာ အေျခအေနကို ထိန္းသိမ္းခဲ့ရသည္။
ဘဂၤါလာေဒ့ရွ္မွ ခိုး၀င္လာသူမ်ားေၾကာင့္ (ေဒသခံ)ဟိႏၵဴတို႔အဖို႔ရာ ဘာသာေျပာင္းလွ်င္ေျပာင္း မေျပာင္းလွ်င္ ပင္လယ္ထံသို႔ ေဂ်ာင္း ၾကေတာ့ရန္သာရွိေတာ့သည္ ဟု အေနာက္ ဘဂၤလားျပည္နယ္မွ အထင္ကရ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦးျဖစ္သည့္ တပ္ဟာဂြတာရိြင္ က ေျပာသည္ကို ၾကားဖူးပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ရခိုင္တို႔ကား ဗုဒၶဘာသာကို မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္သလို ရခိုင္ေျမကိုလည္း တစ္လက္မမွ်ပင္ အဆံုးအရံႈး ခံၾကမည္ မဟုတ္ေခ်။ ရခိုင္နယ္စပ္တြင္ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒ အတိုင္း ႏိုင္ငံ႔၀န္ထမ္းမ်ားက ခိုး၀င္သူမ်ားအား စိစစ္ၾကရေသာအခါ လာဘ္ေပးမႈမွာ နံပါတ္တစ္ သတိမူၾကရမည့္ ရန္သူႀကီး ျဖစ္သည္။
ခိုးထုပ္ခိုးထည္ႏွင့္မိလွ်င္ ရရွိမည့္ျပစ္ဒဏ္ေတြကေတာ့ အဆင္သင့္ရွိေနပါ၏။ ႏိုင္ငံသားဥပေဒ ပုဒ္မ(၁၈) အရ ခိုး၀င္သူဘက္မွ က်ဴးလြန္လွ်င္ ေထာင္ဒဏ္ ဆယ္ႏွစ္ ႏွင့္ ေငြဒဏ္ ငါးေသာင္း က်ခံရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ အားေပးကူညီသူမ်ားကမူ ပုဒ္မ(၁၉)အရ ေထာင္ဒဏ္ ခုနစ္ႏွစ္ ႏွင့္ ေငြဒဏ္တစ္ေသာင္း က်ခံေစရမည္ျဖစ္သည္။
 သို႔ရာတြင္ သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ဘဂၤါလီမ်ားထံမွ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လာမည့္ လာဘ္ေငြမ်ားကို သာမန္ စိတ္ဓါတ္ႀကံ႕ခိုင္မႈမ်ိဳးျဖင့္ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံႏိုင္ရန္မွာ မလြယ္လွေခ်။ ခိုင္က်ည္ေသာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ ရွိသူမ်ားကိုသာ စိစစ္ေရးအလုပ္အတြက္ ေရြးခ်ယ္တာ၀န္ေပးသင့္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက သမင္ေမြးရင္းက်ားစားရင္းျဖင့္ သံသရာလည္ေနဖြယ္ရာသာ ျမင္မိေပသည္။
ျပႆနာေျဖရွင္းသည့္ နည္းစနစ္ပိုင္းတြင္လည္း မကၠဆီကိုနယ္စပ္မွ ခိုး၀င္ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္း၊ သီရိလကၤာမွ ခိုး၀င္တမီးလ္ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္း၊ ထိုင္းနယ္စပ္ ခိုး၀င္ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္း၊ ၾသစေၾတလ်မွ ခိုး၀င္ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္း၊ အိႏၵိယနယ္စပ္မွ ခိုး၀င္ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္း၊ ကိုဆိုဗိုမွ ခိုး၀င္ျပႆနာ ေျဖရွင္းနည္းမ်ားကို ေလ့လာၿပီး မဟာဗ်ဴဟာ နည္းဗ်ဴဟာက်က် ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ပါမွ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ေနာင္ေရး၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုသားမ်ား၏ ေနာင္ေရးကို ကာကြယ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါသည္။