ႀကိဳးေပး၍ အဆံုးစီရင္မႈ မ်ားျပားလာေသာ အီရန္

ကုလသမဂၢ၏ အီရန္ႏိုင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ အာမက္ရွာဟီးဒ္ႏွင့္ ခရစၥေတာ့ေဟး တို႔သည္ အက်ဥ္းနည္းျဖင့္ စစ္ေဆး၍ ႀကိဳးေပးအဆံုး စီရင္ျခင္းျပစ္ ဒဏ္ေပးျခင္းမ်ား

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အစကတည္းက အီရန္ႏိုင္ငံအတြင္း အထူးမ်ားျပားလာျခင္းကုိ ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႕ရန္ အီရန္အစုိးရအား ေတာင္းဆုိလိုက္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အရမ္းကုိ အံ့အားသင့္မိပါတယ္။ အာဏာပုိင္ေတြ အေနန႔ဲေသဒဏ္အျပစ္ ေပးျခင္းမ်ားကို ဆက္လက္ က်င့္သံုးေနတာကို တရားဝင္ ဆုိင္းငံ့ထားဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတာင္းဆိုထားတ့ဲၾကားက အာဏာပုိင္ေတြက အခုလိုတုိးၿပီး လုပ္ေနတာဟာ အလြန္ရက္စက္တ့ဲ လူမဆန္၊ လူစိတ္ကင္းမဲ့တ့ဲ ၊ လူ႔သိကၡာကို ေလွ်ာ့ခ်တ့ဲလုပ္ရပ္ပါပဲ။ ထိုသို႔ေသာ ေသဒဏ္အျပစ္ ေပးျခင္းကို အဓိကေျပာဆုိေနေပသည္။ ဇန္နဝါရီလ ပထမႏွစ္ ပတ္အတြင္း လူေပါင္း ၄ဝႀကိဳးေပး ေသဒဏ္ခ်ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းပို႔ခဲ့ရာ ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္ပတ္တည္းမွာပင္ ၃၃ ဦးကို ႀကိဳးေပးခဲ့သည္။ အနည္းဆံုး အမ်ဳိးသမီး၂၈ ဦးပါ၍ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕လည္း ပါသည္။ ၿပီးခ့ဲသည့္ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ စုစုေပါင္း ၆၂၅ ဦးကို ေသဒဏ္အျပစ္ေပး ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္ ဆုိ၏။

ဤေသဒဏ္ အျပစ္ေပးခံရသူ အမ်ားစုမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းမ်ား ျဖစ္၍ တခ်ဳိ႕မွာ မုိယာရာေဘး ရာဇဝတ္မႈျဖစ္ေသာ ဘုရားသခင္ အားရန္ျပဳမႈ သုိ႔မဟုတ္ အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး ထိခုိက္ေသာ က်ဴးလြန္မႈမ်ား ျဖစ္သည္ဟုသိရ၏။

အစိုးရက အႀကီးအက်ယ္ စိုးရိမ္ေနသည္မွာ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒက ေသဒဏ္စီရင္ရန္ လုိအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ အေရးႀကီးဆံုး ရာဇဝတ္မႈမ်ား အတြက္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီျခင္း မရွိေပ။ ထုိ႔အျပင္ အမႈကို တရားစစ္ေဆး စီရင္ရာတြင္ ထူးျခားေသာ တရားစီရင္ေရး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ အက်ဥ္းနည္းႏွင့္ စစ္ေဆးစီရင္ျခင္းမ်ား သို႔မဟုတ္ မိမိစိတ္ထင္ရာ ကြပ္မ်က္ျခင္းမ်ားသည္ တရားခံ၏ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား မေပးဘဲ စစ္ေဆးစီရင္ ကြပ္မ်က္ျခင္းမ်ားကို စိုးရိမ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေသဒဏ္အျပစ္ ေပးျခင္းသည္ ယင္းဥပေဒကုိ မဖ်က္သိမ္း ရေသးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ၾကျခင္း ျဖစ္ရာ ထပ္မံ၍တစ္ႀကိမ္ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါသည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ တရားစီရင္ေရးကို ေလးစားလုိက္နာမႈ အဆင့္ျမင့္ဆံုးအထိ အဆင့္ ဆင္ျ့ပဳလုပ္ၿပီးမွသာ မျဖစ္မေန ေသဒဏ္ေပးရမည္ဆုိပါက ေသဒဏ္ေပးရန္ စဥ္းစားရပါမည္။ ယခုအခါ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္းအတြက္ အေရးႀကီးဆံုး ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ မျဖစ္မေန လုိအပ္မွသာလွ်င္ က်င့္သံုးရမည့္ သေဘာျဖစ္ေၾကာင္း မစၥတာေဟးက ေျပာသည္။

လူတုိ႔၏ လြတ္လပ္စြာ စုေဝးခြင့္၊အသင္းဖြဲ႕ခြင့္၊ တစ္ကမၻာလံုးက လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အေျခခံမူမ်ားႏွင့္ စံၫႊန္းအျဖစ္ လက္ခံထားေသာ အရာမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္လ်က္ လူနည္းစုအဖြဲ႕မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္သည္ဆိုၿပီး လူတစ္ဦးခ်င္း ေသဒဏ္အျပစ္ ေပးေနျခင္းကို မစၥတာရွာဟီးဒ္က ေျပာသည္။ လြတ္လပ္ေသာ တစ္သီးပုဂၢလ လူ႔အခြင့္အေရး ကြၽမ္းက်င္သူက အစုိးရသည္ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ၂၆ တြင္ ဘာေလာ့ခ်္ မ်ဳိးႏြယ္စုဝင္ ၁၆ ဦးကို ထိုေန႔မတုိင္မီက နယ္ျခားေစာင့္ ၁၄ ဦးကုိ သတ္ျဖတ္မႈအား လက္စားေခ်သည့္ အေနျဖင့္ ႀကိဳးေပးစီရင္ခဲ့သည္ဟု မွတ္တမ္းျပဳ ထားသည္ ဆုိ၏။ တျခားျပစ္မႈမ်ားအတြက္ လက္စားေခ်သည့္ ပုံစံမ်ဳိးျဖင့္ လူတစ္ဦးခ်င္းကို ေသဒဏ္အျပစ္ ေပးျခင္းသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ဥပေဒအရ တရားမ ဝင္ေသာ လုပ္ရပ္ျဖစ္သည္ ဆုိသည္မွာ ေမးစရာ မလုိေသာ ကိစၥျဖစ္သည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူက ေျပာသည္။ အီရန္အစိုးရသည္ လူတုိင္း၏ အသက္ရွင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကို ေလးစား လုိက္နာရန္ ဥပေဒအ ရ ျဖစ္ေစ တာဝန္ရွိသည္။ ဤသည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး အားလံုးထဲတြင္ အေျခခံအက်ဆံုး လူ႔အခြင့္အေရးႀကီး ျဖစ္သည္ဟုဆို၏။ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၏ အသနားခံခ်က္ကုိ ကုလသမဂၢ အထူး ကုိယ္စားလွယ္က ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ တျခားရက္စက္မႈမ်ား၊ လူမဆန္၊ လူစိတ္ကင္းမဲ့ေသာ သိကၡာခ်ဆက္ဆံမႈ၊ အျပစ္ေပးမႈဆုိင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ဂ်ဴအန္အီးမင္ေဒ့ဇ္ က ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ျပင္သစ္ၿမိဳ႕ ေတာ္ဝန္မ်ားသည္ အီရန္အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံထားရသူ မစၥစ္မာရမ္ ရာဂ်ာဗီအား ေထာက္ခံၾကၿပီး အီရန္တြင္ ေသ ဒဏ္ေပးေနျခင္းကုိ အီရန္အစိုးရက ဟန္႔တားရန္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဖိအားေပးေရး အတြက္ႏွင့္ အီရန္ရွိကမ့္ လစ္ဘာတီ စခန္းတြင္ ေနထုိင္ၾကသူမ်ားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ခ်က္ခ်င္းအေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရန္ ဖိအားေပးေရးကို ေထာက္ခံၾကသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္မ်ားက ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ရန္ မစၥစ္မာရမ္ ရာဂ်ာဗီထံသုိ႔ ေပးအပ္ ခဲ့ရာ အီရန္တြင္ ယခင္က သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ သမၼတ ဟက္ဆန္႐ူယာနီ ေရြးေကာက္ပြဲ ကတည္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဴိးေဖာက္မႈမ်ား အလြန္ျမင့္မားလာမႈကို မွတ္သားမိသည္ဆုိ၏။ အီရန္ေဒသအတြင္း စစ္လုိလားမႈႏွင့္ လွ်ဳိ႔ဝွက္ ႏ်ဴကလီးယား ပ႐ုိဂရမ္တုိ႔ေၾကာင့္ ျပင္သစ္က အဓိက စိုးရိမ္ေနရသည္။ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္က ကမ့္အာရွရတ္ကုိ အီရတ္ တပ္ဖြဲ႕က တုိက္ခုိက္မႈအား ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်သည္။ ဤကိစၥကို အေနာက္က အေရးမယူဘဲ တိတ္တိတ္ေနျခင္းသည္ ေနာက္ထပ္ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကုိ လမ္းခင္း ေပးသလို ျဖစ္ေနသည္ ဆုိ၏။ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္မ်ားက ျပင္သစ္အစိုးရ၊ ဥေရာပ သမဂၢႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတုိ႔အား အီရန္တြင္ ရက္စက္စြာ ေသဒဏ္အျပစ္ ေပးေနျခင္းမ်ားကို ရပ္တန္႔ေစရန္ခ်က္ခ်င္း အေရးယူ ေဆာင္ ရြက္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ၿပီး ဓားစာခံ ဖမ္းဆီးသြားေသာ အာရွရတ္မွ ခုနစ္ဦးကို ေစလႊတ္ေပးရန္ႏွင့္ ကမ့္လစ္ဘာတီမွ အီရန္အတိုက္အခံ အဖြဲ႕ဝင္ ၃ဝဝဝ ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးရန္ႏွင့္ ကမ့္လစ္ဘာတီမွ အာရွရတ္ လူမ်ားစြာ သတ္မႈႀကီးကို စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအတြက္ ေပးရန္ေတာင္းဆို လုိက္သည္။

ညီလာခံတြင္ မစၥစ္ရာဂ်ာဗီက ႏ်ဴကလီးယား ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးျခင္းကို အေလွ်ာ့ေပး ရပ္တည္ျခင္း ျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ ဂ်ီနီဗာ သေဘာတူညီခ်က္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာလည္း တီဟီရန္မွ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ မူလာေတြကို ႏ်ဴကလီးယားမ်ားအား ရာသက္ပန္ ပိတ္သိမ္းပစ္ရန္၊ ဖိအားေပးရန္ ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။ အေနာက္အေနျဖင့္ လြတ္လပ္ခြင့္၊ လူ႕အခြင့္ အေရးႏွင့္ ႏ်ဴကလီယားမ်ား ညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအရ အီရန္တုိ႔၏ ဆန္႔က်င္မႈတု႔ိကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈမထားရန္ ေျပာၾကားလုိက္သည္။ ထုိ႔အျပင္ အီရန္တြင္ ဘာသာေရးအရ ႏုိင္လိုမင္း ထက္ ျပဳမႈႏွင့္ အတူ ၎တို႔၏ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ခံစားေနရေသာ အီရန္လူမ်ဳိး တို႔ကိုလည္း ဤအတုိင္း ပစ္မထားပါရန္ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္က ကမ့္အာရွရတ္ တြင္ ေနထုိင္သူမ်ားက အစုလိုက္ အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ ကမ့္လစ္ဘာတီကို ဒံုးက်ည္ျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈမ်ားသည္ အီရန္က အၾကမ္းဖက္ နည္းဗ်ဴဟာမ်ား က်င့္သံုးေနေၾကာင္းႏွင့္ ထင္ရွားေသာ သက္ေသမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ကမ့္လစ္ဘာတီ တြင္ ေနထုိင္ၾကသူမ်ားအား ၎းတို႔ကို လႊဲေျပာင္း မေပးရမခ်င္း ႏုိင္ငံတကာ ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေအာက္တြင္ ထားရွိရန္ႏွင့္ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္ လူအစုလိုက္ အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈအတြက္ လြတ္လပ္ေသာ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး လုပ္ရန္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ အီရန္တြင္ ယခု ၂ဝ၁၄ လဆန္းပိုင္းတြင္ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ား ကို ေသဒဏ္အျပစ္ေပးျခင္း အႀကိမ္မ်ားတုိး၍သာ လာေနျခင္းႏွင့္ အီရန္အစုိးရ၏ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာႏွင့္ ကုလသမဂၢ၏ စံႏႈန္းမ်ားကို လုိက္နာေဆာင္ရြက္ေရး၊ တစ္ကမၻာလံုးရွိ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတုိင္းက လက္ခံထားေသာ လူတုိင္းလူတုိင္း၏ အေျခခံအက်ဆံုး လူ႔အခြင့္အေရးႀကီး ျဖစ္သည့္ လူတုိင္းအသက္ရွင္ခြင့္ကုိ အေလး ထားေလးစား လုိက္နာေရးတုိ႔ကို အေနာက္ႏွင့္ ဥေရာပ သမဂၢ ႏိုင္ငံမ်ားက စိုးရိမ္တႀကီး ေတာင္းဆိုေနျခင္းကုိ သူ႔ႏုိင္ငံသူ႔ ဥပေဒအရ သူလုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနသည္မွာ မိမိတို႔ႏွင့္မဆုိင္ သူတပါး၏ ျပည္တြင္းေရးကို ဝင္မစြက္ဖက္သင့္ဟူေသာ မူႏွင့္ေနမည္လား၊ အီရန္သည္လည္း ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္း အဖြဲ႕အစည္းဝင္ ႏိုင္ငံျဖစ္၍ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာက က်င့္သံုးေနေသာ စံႏႈန္းမ်ားအရ လုိက္နာမည္ဟု ဖိအားေပးလုိက္နာ က်င့္သံုးေစမည္လား စာ႐ႈသူတုိ႔ စဥ္းစားၾကည့္ႏုိင္ပါရန္ ေရးသားလုိက္ရပါသည္။

ျမ၀တီ