ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္မွ တိုင္းျပည္တိုးတက္မွာလား

ျမန္မာျပည္ မတိုးတက္ဘူးဟုေျပာသည္၊

အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ(LDC)ထဲမွာ ပါေနသည္ဟုေျပာသည္။ အေရွ႕ ေတာင္အာရွမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေနာက္အက်ဆံုးဟုေျပာသည္။ မွန္ပါသည္။ ေျပာသာေျပာေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံအတြက္၊ တိုင္းျပည္အတြက္ ႀကိဳးစားၿပီး လုပ္ေပးတဲ့သူက မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနသည္။ တိုင္းျပည္ အတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ေတြ ျပင္ဆင္ခ်မွတ္ေပးၿပီး တည္ေဆာက္ျပဳျပင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္ အဖြဲ႔အစည္းႀကီး ေပၚလာသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ(၂၀၀၈)ကို ျပည္သူကအတည္ျပဳ ေပးခဲ့ၿပီးသျဖင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဒီမိုကေရစီ မ်ိဳးေစ့စတင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာျခင္းျဖစ္သည္။ constitutions အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လႊတ္ေတာ္ ၃ ရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းထားျခင္းျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ၿပီး ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကဲ့သို႔ပင္ ဗဟိုမွ အရာရာကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲသည့္ Unitary စနစ္ျဖစ္သည္။ ယခင္က ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေစာ္ဘြားမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ္လည္း ဗဟိုအစိုးရမွ ကြပ္ကဲမႈရွိခဲ့မႈ အေနအထားျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ consitutions သည္ programmatic ျဖစ္ၿပီး Libral democratic institutions ျဖစ္သည့္အတြက္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံႏွင့္ မတူညီေပ။ ယခု ၂၀၀၈ constitutions သည္ neutral ျဖစ္ပါသည္။

အဂၤလန္ရွိ constitutions သည္ ေရးသားထားျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ tradition အရ သတ္မွတ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အေလ့အထအရ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းျခင္းျဖင့္ ျပင္ဆင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။ ဆိုလိုတာက House of Lord သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ျပင္ဆင္ႏိုင္၍ flexible ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ လႊတ္ေတာ္သို႔ လာေရာက္ၿပီး ေမးခြန္းမ်ားေျဖၾကားရေၾကာင္း ေလ့လာႏိုင္သည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ၁၇၈၉ ခုႏွစ္က ပထမဦးဆံုး ေရးသားခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူေတြမႀကိဳက္သည့္ အခ်က္ဆိုတာရွိတာ မထူးဆန္းေပ။ သို႔ေသာ္ျပင္ဆင္ရန္ခက္ခဲေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ျပည္နယ္အမ်ားစုက သေဘာတူရန္ လိုအပ္သည္။ တင္းၾကပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ Federal စနစ္ က်င့္သံုးေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ျပည္နယ္မ်ားအၾကား ပိုၿပီး တူညီမႈရွိရန္ႏွင့္ စနစ္တက်ရွိရန္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ျပဳလုပ္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဥပမာ-အျမန္လမ္းမ်ား၌ ေမာင္းႏွင္ရမည့္ အျမန္ႏႈန္းကို ျပည္နယ္အားလံုး တစ္ေျပးညီ သတ္မွတ္သည္။ ကုန္ကားအရြယ္အစား သတ္မွတ္မႈ တစ္ေျပးညီျဖစ္သည္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ပို၍ရယူသည္။ သမၼတသည္ တပ္မေတာ္၏အႀကီးအကဲျဖစ္သည္။ လႊတ္ေတာ္သို႔ မိန္႔ခြန္းမ်ားေပးပို႔ျခင္းသာရွိၿပီး လႊတ္ေတာ္ကို လူကိုယ္တိုင္ မလာေရာက္ေပ။ constitutions တိုင္းမွာ မေရး ထားတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိပါသည္။ ဥပမာ- Supreme court သည္ legistation လုပ္ခြင့္ရွိျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာအေၾကာင္း ေျပာျပရင္ ၿပီးႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာ ျမန္မာႏိုင္ငံ constitutions ျဖစ္သည္။

ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ စတင္ေရးဆြဲစဥ္က ပါတီအားလံုး၊ တိုင္းရင္းသားအားလံုး၊ လူမ်ိဳးအားလံုး၊ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလံုး၊ အဖြဲ႔အစည္းအားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုေရးဆြဲရန္ ဘယ္သူတက္သည္ မတက္သည္မေျပာလို။ ေရးဆြဲခ်ိန္ တြင္ပါ၀င္ရန္ ဖိတ္ေခၚမႈကိုျငင္းဆိုတာလဲ မေျပာလိုပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို တစ္ျပည္လံုး ဆႏၵခံယူခဲ့သည့္ အခ်ိန္တြင္လည္း ကန္႔ကြက္တာ လဲမေျပာလိုပါ။ မႀကိဳက္လို႔ ကန္႔ကြက္တာရွိသည္။ မဲမေပးတာလည္းရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ့္အိမ္က ကၽြန္ေတာ့္ အေမသည္ပင္ မဲသြားမေပးပါ။ ဒါလည္းမျပစ္မဟုတ္။ ျပည္သူေတြက တစ္ႏိုင္ငံလံုး ၉၀% ေက်ာ္မဲေပး အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ ေၾကာက္လို႔ဘဲမဲေပးေပး၊ လိုအပ္လို႔ဘဲ မဲေပးေပး သမိုင္းက အေျဖေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္သူအတည္ျပဳထားသည့္ အေျခခံဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ အဲဒီေတာ့ မေရႊေခ်ာတို႔ အံ့ၾသၿပီး ဘာလုပ္ရမွန္း မသိျဖစ္သည္။ သူမ်ားေတြ လႊတ္ေတာ္မွာပါေတာ့ သူလည္းပါခ်င္ လာသည္။ သူမ်ားေတြ ရာထူးရေတာ့ သူလည္းရခ်င္လာသည္။ သူမ်ားေတြလူရာ၀င္ေတာ့ သူလည္း ၀င္လာခ်င္သည္။ အစိုးရက ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္အတူ ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ား လုပ္ေပးခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္တိုးတတ္ ခ်င္လို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။

တိုင္းျပည္အတြက္ ဘာမွမလုပ္ခဲ့ဘူးတဲ့သူအဖို႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို မသိႏိုင္ေပ။ အေျပာတျခား အလုပ္တျခားျဖစ္ေနေပသည္။ လႊတ္ေတာ္မွာ ပါ၀င္လာတာကို ႀကိဳဆိုသည္။ ႏိုင္ငံျခားသား ကို ေယာက်္ားေတာ္ထားၿပီး အျခားႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္ခဲ့တဲ့သူ၊ အျခားႏိုင္ငံမွာသာ ပညာသင္ခဲ့တဲ့သူအဖို႔ အဂၤလိပ္လို ေျပာတတ္တာမထူးဆန္းပါ။ နံနက္စာကို ဗိုလ္စားဘဲစားတတ္တာ လဲမထူးဆန္းပါ။ ႏိုင္ငံျခား ေရာက္ရွိခ်ိန္မွာ မ်က္ႏွာအရြယ္မက်ေအာင္ အလွျပင္တာ၊ ကိုရီးယားေရာက္ခ်ိန္ မ်က္ခံုးေမႊးျပင္၊ မ်က္ႏွာ အလွျပင္တာေတြလဲ မထူးဆန္းပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို စတင္အသံုးျပဳ သည္မွာ သံုးႏွစ္ပင္မျပည့္ေသးပါ။ မျပည့္စံုဘူး။ သံုးမရဘူးဆိုၿပီး ျပင္ဆင္ဖို႔လုပ္တာေတာ့ ထူးဆန္းသည္။

ျပည္သူေတြ အတည္ျပဳထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကို သံုးမရဘူးဟုေျပာတာ၊ ေ၀ဖန္တာ ျပည္သူကို ေစာ္ကာျခင္း ျဖစ္သည္။ လူႀကီးမဆန္တာေတြ႔ရသည္။ သူ႔မွာ ျမန္မာဓေလ့ေတြ၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ရဲ႕ ရိုးရာ အစဥ္အလာေတြ ဆိုတာမရွိေတာ့။ မၾကားဘူးေတာ့။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ(၂၀၀၈)က သူ႔ကို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးထားသည္ကို ေမ့ေနသည္။ ျမန္မာစကားပံုရွိသည္။ “ယုန္သား“ မရခင္က သံပုရာသီးရွာေနသည္။ သူ႔ကိုယ္သူ အထင္ႀကီးလြန္းသည္။ သူဘာတတ္လဲ ေမးခ်င္သည္။ အမွန္ေတာ့ သူပညာတတ္သူျဖစ္သည္။ သူတတ္သည့္ပညာမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးေတြက ေျပာတာကို ေခါင္းၿငိမ့္ ေဖာက္သည္ခ်သည့္ အတတ္ပညာ တစ္ခုသာရွိသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးေတြက ေျပာတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးကို ျမန္မာျပည္မွာ အဂၤလိပ္လိုေျပာၿပီး ဂုဏ္ယူေနသည္။ သူ႔အေဖက အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္၊ တပ္မေတာ္ကို ထူေထာင္ခဲ့သည္။ သူက ျမန္မာျပည္ကို ကၽြန္ျပဳသည့္ အဂၤလိပ္ကို လင္ေတာ္ သည္။ ျပည္ပေတာက္ပမႈေတြ ရယူၿပီး သူတို႔အလိုက်လုပ္ေနသည္။ အႏၱရာယ္ကို မျမင္ေတာ့ေပ။ တစ္ခု သတိေပးခ်င္သည္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားမွာ သိကၡာရွိသည္။ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေျပာရရင္ အမ်ိဳးသား ဂုဏ္သိကၡာဆိုတာ ရွိပါသည္။

ကိုယ္လုပ္ရမဲ့ အလုပ္ကို ကိုယ္လုပ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ေမးပါမည္။ အစ္မႀကီး တိုင္းျပည္အတြက္ ဘယ္ေလာက္တာ၀န္ ေက်ၿပီးၿပီလဲ။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးလို႔ ခံယူတယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္တာ၀န္ ေက်ၿပီးၿပီလဲ။ တာ၀န္ေက်ၿပီးတာေတြကို ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာပါအုန္း။ အစ္မႀကီး တာ၀န္ေက်သေလာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ရယ္ခ်င္သည္။ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္လို႔ ေထာင္ထဲ၀င္ရျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အထင္မႀကီးပါ။ ဘယ္ပါတီမွလည္း မဲမေပးပါ။ ဘယ္ပါတီမွလည္း မယံုပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ရတာကိုေတာ့ ဂုဏ္ယူသည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ေပးဆပ္ခဲ့တဲ့စစ္သည္ေတြကို ေလးစားသည္။ ျပည္သူခ်စ္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြက တိုင္းျပည္ကို ထည္ထည္၀ါ၀ါ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားတည္ေဆာက္ ခဲ့တာေလးစားသည္။ က်ရာတာ၀န္ ေက်ပြန္ျခင္းသည္ သိကၡာရွိေသာ ၀န္ထမ္းျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ၀န္ထမ္းျဖစ္ရတာ ဂုဏ္ယူသည္။ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္လဲ မျဖစ္လိုပါ။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္လဲ မျဖစ္လိုပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕အသိပညာက အဲ့ဒီေလာက္ မျမင့္မားပါ။ ကိုယ့္အဆင့္က သာမန္၀န္ထမ္းအဆင့္သာ ရွိတာမို႔ ကိုယ္နဲ႔တန္တဲ့ အဆင့္မွာ ရပ္တည္ခြင့္ရတာကို ေက်နပ္ပါသည္။

ပင္စင္ခံစားရတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္က ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ပင္စင္သည္ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ဦးစားဖို႔အတြက္ေတာ့ လံုေလာက္ပါသည္။ ဘုရားရိပ္၊ တရားရိပ္မွာ ေနေပ်ာ္ပါသည္။ ေနထိုင္ တတ္ရင္ ပင္စင္မွရသည့္ေငြျဖင့္ ဘ၀ကူးေကာင္းေအာင္ လွဴလို႔ရေသးသည္။ အစ္မႀကီးရဲ႕ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ဗုဒၶဆိုတာလည္း ရွိမယ္မထင္ပါ။ ကုသိုလ္ဆိုတာလဲ လုပ္ရေကာင္းမွန္း သိမယ္မထင္ပါ။ အသက္ႀကီးလာၿပီ ဆိုတာလဲ သိမယ္မထင္ပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုတာ ျပင္ခ်င္တိုင္း ျပင္လို႔မရဘူးဆိုတာလဲ သိပံုမေပၚပါ။ ကိုယ္ေသရင္ ကိုယ့္ေနာက္မွာ ဘာမွ မပါဘူးဆိုတာလဲ သိပံုမေပၚပါ။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖို႔ထက္ ဗုဒၶဘုရားေအာက္မွာ တရားဘာ၀နာပြားမ်ားႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေစခ်င္ပါသည္။ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ မဟုတ္ေသာ္လည္း ေကာင္းတဲ့အႀကံေပးခ်င္ပါသည္။

ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္မွ တိုင္းျပည္တိုးတက္ မွာလားလို႔ အစ္မႀကီးကို ေမးလိုပါသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟာ ျပည္သူေတြ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္သည္။ ပါတီေကာင္းစားေရး၊ လူတစ္ဦး ေကာင္းစားေရးအတြက္ လုပ္ေပးထားတာမဟုတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ျပည္သူတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ ေ၀ဖန္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကိုယ္ကဘယ္လိုလူမ်ိဳးလဲ… ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေမြးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဟုတ္ရဲ႕လား… ျမန္မာျပည္ကို တကယ္ခ်စ္ရဲ႕လား ေမးလိုပါတယ္… အစ္မႀကီး တိုင္းျပည္ခ်စ္တယ္ဆိုရင္ လက္ေတြ႔ျပပါ။ အခ်ိန္မရွိေတာ့ဘူးဆိုတာ သတိရပါ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေကာင္းရာေကာင္းက်ိဳး လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရန္ အခ်ိန္မီပါေသးသည္။ ဖခင္ရဲ႕မ်က္ႏွာကို မေထာက္ဘဲ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ခဲ့ၿပီးၿပီ မဟုတ္လား။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူရဲ႕မ်က္ႏွာ၊ လူမ်ိဳးရဲ႕မ်က္ႏွာကို ေထာက္ဖို႔ အႀကံျပဳ လိုသည္။ အသိတရားရဖို႔ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ… ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးကိုေခၚရမွာလဲ…ေမးရင္ အေျဖရွိပါသည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ ကၽြန္ေတာ္အႀကံျပဳျခင္းျဖစ္ပါသည္။

From: ( ေမာင္ၿငိမ္းခ်မ္း)