အင္တာနက္ အသံုးျပဳျခင္းက မထင္မွတ္ေသာ ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားရွိေန

အတြဲ (၁၅)၊ အမွတ္ (၂၃)

အင္တာနက္ အသံုးျပဳရာတြင္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ရယူႏိုင္သကဲ့သို႔ မိမိဘက္မွ ေပးဆပ္ရေသာ ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း MIDO (Myanmar ICT For Development Organization) မွ တာဝန္ ရွိသူမ်ားက နည္းပညာ တကၠသိုလ္ဘားကမ့္ (မိတၳီလာ) တြင္ေျပာသည္။

“ကြ်န္မတို႔ အေနနဲ႔ အင္တာနက္ သံုးတဲ့အခါ ဘာမွ ဆုံး႐ႈံးမႈမရွိဘူးလို႔ ထင္ရေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ဆံုး႐ႈံးတယ္။ ဖုန္းနဲ႔ သံုးမယ္ဆိုရင္လည္း ကၽြန္မတို႔ရဲ႕တည္ေနရာ ဘယ္ေနရာက သံုးတာလဲ ဆိုတာေတြကို လိုက္ၾကည့္လို႔ရတယ္” ဟု MIDO မွ မရတနာကေျပာသည္။ ဒီဂ်စ္တယ္ လံုၿခံဳေရးတြင္ ရာႏႈန္းျပည့္ စိတ္ခ်ရျခင္း မရွိေၾကာင္း ယင္းကေျပာသည္။ “အင္တာနက္သံုးတဲ့အခါ ကိုယ့္ဘက္ကေပးလိုက္ရတာေတြက အခ်ိန္၊ ေငြအျပင္ တျခားအရာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သတိမထားမိတာေတြ ရွိပါတယ္။ အင္တာနက္ေပၚမွာ ကိုယ္အသံုးျပဳလိုက္လို႔ က်န္ခဲ့တဲ့အရာေတြ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ေျခရာေတြ ဘယ္ေလာက္က်န္ခဲ့တာလဲ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အခ်က္အလက္က သူမ်ားကို ဘယ္ေလာက္ ေပးလိုက္ၿပီး ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္က ကိုယ့္ဆီကို ဘယ္ေလာက္ ျပန္ေရာက္လာသလဲ ဆိုတာကို သိရွိႏိုင္ပါတယ္” ဟု မရတနာကေျပာသည္။

ထိုကဲ့သို႔ မိမိဘက္မွ ေပးလိုက္ရေသာ အခ်က္မ်ားကို ဝက္ဘ္ဆိုက္ တစ္ခုတြင္ အလြယ္တကူ စစ္ေဆး ၾကည့္႐ႈႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။ www.myshadow.org တြင္ မိမိအသံုးျပဳေသာ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္ေဆးႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ “myshadow.org မွာ သြားစစ္လိုက္လို႔ ရတယ္။ myshadow.org ကို ဝင္လိုက္တယ္ဆိုရင္ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ကၽြန္မတို႔သံုးတဲ့အခါမွာ သံုးလိုက္တဲ့ စက္ပစၥည္း အမ်ိဳးအစားေတြ၊ ေနာက္ထပ္ ဘယ္လိုအြန္လိုင္း ဝန္ေဆာင္မႈ အမ်ိဳးအစားေတြကို သံုးထားသလဲဆိုတာေတြ ဥပမာ ဂ်ီေမးလ္ကို ကြန္ပ်ဴတာမွာ သံုးတာလား၊ အင္တာနက္ဆိုင္မွာ သံုးတာလား၊ ဖုန္းနဲ႔ သံုးတာလား ဆိုတာ အဲဒါေတြကိုေရြးၿပီး ၾကည့္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟုဆိုသည္။

အင္တာနက္ အသံုးျပဳရာတြင္ အဓိကအခ်က္တစ္ခု အေနျဖင့္ Update ျဖစ္ေနေသာ AntiVirus မ်ားကို သံုးရန္လည္း အေရးႀကီးသည္ဟု MIDO မွ မႏွင္းႏုႏုႏိုင္က ေျပာသည္။ “AntiVirus က ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာပဲ သံုးသံုး Update ျဖစ္ေနဖို႔ လိုတယ္။ ပိုက္ဆံေပးၿပီး ဝယ္သံုးတာ ျဖစ္ျဖစ္၊ အြန္လိုင္းေပၚကေန ေဒါင္းလုပ္ ဆြဲတာပဲျဖစ္ျဖစ္ Update ျဖစ္ဖို႔က အဓိကပါ” ဟုေျပာသည္။ မိမိအသံုးျပဳေသာ ဂ်ီေမးလ္၊ ေဖ့စ္ဘုတ္ စသည္ တို႔တြင္ link ဝင္ေရာက္လာတတ္ကာ ယင္းအလြယ္တကူ မဝင္ေရာက္ဘဲ Virus ဟုတ္၊ မဟုတ္ စစ္ေဆးရန္လည္း လိုအပ္ေၾကာင္း မႏွင္းႏုႏုႏိုင္က ေျပာသည္။

“ကိုယ့္ဆီေရာက္လာတဲ့ Link ေတြဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ဟုတ္၊ မဟုတ္မေသခ်ာရင္ www.virustotal.com မွာ သြားစစ္လိုရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက Password ေတြကို သတိထားဖို႔နဲ႔ အမ်ားအလြယ္တကူ သိေစႏိုင္တဲ့ Password ေတြကို မသံုးမိေစဖို႔ လိုအပ္တယ္” ဟု မႏွင္းႏုႏုႏိုင္ကေျပာသည္။ “ကိုယ့္ဘက္ကေပးလိုက္ရတဲ့ ဟာေတြက အခ်က္အလက္ေတြ၊ စက္ပစၥည္းနံပါတ္ေတြ၊ ကိုယ္က ဘယ္ေနရာကေန သံုးေနသလဲဆိုတဲ့ Location ေတြ အဲဒါေတြေပါ့” ဟု မရတနာက ဆိုသည္။ ေန႔စဥ္အင္တာနက္ အသံုးျပဳေနေသာ္လည္း မိမိဘက္မွ ေပးဆပ္ရေသာ ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားကို သတိမထားမိေၾကာင္း၊ မိမိအခ်က္အလက္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း နည္းပါးေၾကာင္း ေန႔စဥ္အင္တာနက္ အသံုးျပဳေနသူတစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ကိုမင္းေဇယ်ာကေျပာသည္။

ထြန္းထြန္း၊ မိုးသူ
Internet Journal