နုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္မွ New York Times သို႔ ေျဖၾကားခ်က္မ်ား

 

Bill Keller: ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြကို မေမးခင္မွာ သမတၾကီးရဲ႕ ကိုယ္ေရးကို္ယ္တာ ကိစၥေတြကို ေမးခ်င္ ပါတယ္၊  အေမရိကန္ လူမ်ဳိးေတြက သမတၾကီးကို ေကာင္းေကာင္း သိပ္မသိၾကေသးဘူးဆုိေတာ့ သမတ ၾကီးရဲ႕ မိဘေတြ အေၾကာင္းနဲ႔ ပညာ ေရးေနာက္ခံ အေၾကာင္းေလး ဦးစြာေျပာျပပါဦး၊၊

Thein Sein: က်ေနာ္က အညၾတဘ၀ လာပါတယ္၊ က်ေနာ့္မိဘေတြက လက္လုပ္လက္စားေတြပါ၊၊ ျမစ္၀ ကြ်န္းေပၚေဒသ၊ ဟိုင္းၾကီးကြ်န္းနားက ရြာေလးတရြာမွာ က်ေနာ့္ကို ေမြးပါတယ္၊ က်ေနာ့္ မိဘေတြ ကလယ္ သမားေတြပါ၊၊

BK: က်ေနာ္ ဖတ္ဖူးတာက သမတၾကီးရဲ႔ ဖခင္က ဘုန္းၾကီး၀တ္ဖူးသလားလို႔၊၊ အဲဒါအမွန္ပဲလား၊၊

TS: က်ေနာ့္ဖခင္က အေမဆံုးျပီးေတာ့မွ ရဟန္းေဘာင္၀င္ခဲ့တာပါ၊ သူ႔ဇနီးဆံုးျပီးေတာ့ အေဖက က်ေနာ္နဲ႔ ဆယ္ႏွစ္ ေလာက္ေနပါတယ္၊ ျပီးေတာ့မွ ရဟန္းေဘာင္၀င္သြားတာပါ၊ ရဟန္းဘ၀နဲ႔ပဲ ကြယ္လြန္သြား ပါတယ္၊ 

BK: အဲဒီေတာ့ သမၼတက အဲဒီရြာမွာပဲ ေက်ာင္းတက္ခဲ့တာလား၊။

TS: ရြာမွာက မူလတန္းေက်ာင္းပဲရွိတယ္ေလ၊၊ အဲဒါေၾကာင့္ ျမိဳ႔ (ပုသိမ္) တက္ျပိးေတာတႏွစ္ေလာက္ ေက်ာင္း သြားတက္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ရြာမွာက အလယ္တန္းေက်ာင္းလည္းမရွိပါဘူး၊ အနီးဆံုးေက်ာင္းကမိုင္ ၄၀-၅၀ ေလာက္သြား ရတယ္။ အဲဒီမွာ သံုးႏွစ္ေလာက္ သြားတက္ရတယ္။ အဲဒါျပီးေတာ့ ျမိဳ႔(ပုသိမ္)ကို ျပန္တက္ ျပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္သံုးႏွစ္ ေလာက္ ေက်ာင္းျပန္တက္တယ္၊ ေက်ာင္းျပီးေတာ့ ဗိုလ္ေလာင္း သင္တန္းေျဖ တယ္၊ေအာင္သြားတယ္။ ဗိုလ္ေလာင္း သင္တန္းမွာ ၄ ႏွစ္တက္တယ္။ ၀ိဇာဘြဲ႔ရတယ္။ ဒုဗိုလ္ ျဖစ္လာတယ္၊

BK: ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္မွ ျမန္မာျပည္ကေန ႏုိင္ငံျခားကို ခရီးထြက္ဖူးတာလဲ၊၊

TS: ကာနယ္ (ဗိုလ္မွဴး) ဘ၀မွာ အရင္ဆံုး စစ္ရံုးရဲ႔ ရံုးအုပ္ၾကီးအျဖစ္နဲ႔ တရုတ္ျပည္နဲ႔ စင္ကာပူကို အရင္ဆံုး ေရာက္ဖူး တယ္။

BK: အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိေနျပီလဲ၊၊

TS: ၄၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိမယ္။။

BK: ျမန္မာျပည္က ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မွဳေတြေအာက္မွႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ ဆုိ႔မွဳေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အေပၚ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေျပာခ်င္လဲ၊၊

TS: ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳေတြေၾကာင့္ သာမန္ျပည္သူေတြကို အၾကီးအက်ယ္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူ ဆတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳေတြေၾကာင္ နိုင္ငံျခားတုိက္ရုိက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ (FDI) ေတြ မရခဲ့ ဘူး။ သာမန္ျပည္ သူေတြအတြက္ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္းေတြ နည္းပါးခဲ့တယ္။ အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံေတြ ကို ထြက္ျပီးေတာ့ အလုပ္သြားလုပ္ရတယ္။ ျမန္မာအလုပ္သမား ၃ သန္း ေလာက္က ထုိင္းနဲ႔ ေဒသတြင္းက ႏုိင္ငံေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳ ေတြက စစ္အစိုးရကို အင္အားေလွ်ာ့နည္း ေအာင္ရည္ရြယ္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သာမန္ျပည္သူေတြက ပိုျပီးေတာ့ ထိခုိက္ခဲ့ပါတယ္။

BK: ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မွုေတြေၾကာင့္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြၾကားမွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ဒီမုိကေရစီ စနစ္္ကို ေျပာင္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ စဥ္းစားလာတာမ်ဳိးေရာ ရွိခဲ့ရဲ႕လား၊

TS: အစကတည္းက ဒီမုိကေရျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြကို လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္၊ လိုအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မွဳ ေတြကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ အခ်ိန္ယူျပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္၊ ပညာေရးစနစ္ကို တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ခဲ့ တယ္။ လမ္းျပေျမပံု ၇ ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့တယ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ေရးဆြဲခဲ့ တယ္။ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ခဲ့တယ္၊ ျပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔မွဳေတြ မရွိလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးက လုပ္ဖို႔ပါပဲ၊ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳေတြေၾကာင့္ ဒါေတြကို လုပ္ခဲ့တာမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။

BK: မေန႔တုန္းက Asia Society မွာ ရွင္းျပခဲ့တဲ့ အေျဖကို ျပန္ေကာက္ခ်င္ ပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ သိပ္မရွင္းလို႔ပါ၊ စစ္အစိုးရက အေျပာင္းအလဲ လုပ္လာတဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူေတြၾကားထဲမွာ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႔က်ေတာ့ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္း ေၾကာင့္ သမၼတၾကီး စိတ္ေျပာင္းသြားတာလို႔ ေျပာၾကတယ္၊ တခ်ဳိ႔က်ေတာ့လည္း အာရပ္ေႏြဦး က အေၾကာင္းရင္းလို႔ ေျပာေနၾကတယ္။

TS: အဓိက အေၾကာင္းရင္းက ျပည္သူလူထုရဲ႔ ဆႏၵပါ၊ အစကတည္းက ျပည္သူ ေတြက ဒီမုိကေရစီနစ္ကို လိုလားတယ္ဆုိတာကို က်ေနာ္တို႔ သိပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ရုတ္ခ်ည္း အေျပာင္းအလဲေတြကို က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ ခ်င္ဘူး။ အဲ့လို အေျပာင္းအလဲမ်ဳိးက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္မ်ား ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕အေျပာင္းအလဲက တျဖည္းျဖည္းခ်င္း အေျပာင္းအလဲမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါကလည္း ျပည္သူ ေတြ ရဲ႕ဆႏၵ ေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့တာပါ၊ အာရပ္ေႏြဦးတို႔ တျခား အေၾကာင္းေတြနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူ။

BK: လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ အကန္႔အသတ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ ပါ၀င္ေန တယ္၊ အေရးေပၚ အေျခအေနမွာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာကို ျပန္သိမ္းလို႔ ရေနတယ္၊ စစ္တပ္က လည္း ပါလီမန္ မွာ ၂၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းကို ယူထားတယ္၊ ဒီလို ျပဌာန္းခ်က္ေတြက ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ထိ လိုအပ္ေနမယ္လို႔ သမၼတ ၾကီး ယူဆသလဲ၊၊

TS: ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔သေဘာနဲ႔သူ အေရးေပၚအေျခအေနကိုေၾကညာ လို႔ မရပါဘူး၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို သမၼတက ခန္႔အပ္တာပါ။ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာရင္ သမၼတနဲ႔အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက အဆံုးအျဖတ္ေပးရပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ က သူ႔သေဘာနဲ႔သူအာဏာသိမ္းႏိုင္တယ္ဆုိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒုတိယေမးခြန္းျဖစ္တဲ့ ပါလီမန္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္ေနရာယူထားတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အခန္းက႑မွာ တပ္မေတာ္က အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာကပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာရွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္မွာ တပ္မေတာ္ကို ေဘးဖယ္ထားဖို႔ဆုိတာက မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေတာ့ ပါလီမန္ထဲက တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အေရအတြက္ကေတာ့ ေလွ်ာ့သြားမွာေပါ့။ အင္ဒိုနီးရွား မွာလည္း အခ်ိန္ၾကာ လာတာ နဲ႔အမွ် လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ ေလ်ာ့ သြားတာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔မွာ လည္း ဒီလိုမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာမွာေပါ့၊၊

BK: ဒါျဖင့္တခ်ိန္က်ရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ ေတြ ရုပ္သိမ္းသြားတာမ်ဳိး ျဖစ္လာ မယ္လို႔ ထင္လား၊

TS: အေျခအေနအေပၚ မူတည္ပါတယ္၊

BK: အေရးေပၚ အေျခအေနေၾကညာတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေရာ၊ ဆက္ရွိေနဦးမွာလား။၊ (သမတ အၾကံေပးၾကား ျဖတ္၀င္ေျဖ)၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ အေရးေပၚအေျခအေနက သမၼတနဲ႔ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံျခံဳေရး ေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ရပါတယ္၊ အဓိက အဆံုးအျဖတ္ေပးတာက သမၼတပါ၊၊

BK: ဒါျဖင့္ရင္ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ အေရးအေပၚ အေျခအေနက ထုတ္ျပန္ရတာလဲ၊

TS: အေရေပၚအေျခအေနက ေဒသတခုအတြက္ျဖစ္ျဖစ္၊ တႏုိင္လံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ ပါတယ္၊ တုိင္းသူျပည္သားေတြ အႏၱရာယ္က်ေရာက္ႏုိင္တဲ့အေျခအေနမွာ သမၼတက ထုတ္ျပန္တာပါ။ တရား ဥပေဒ စိုးမွဳေရးနဲ႔ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သမၼတက ယူဆတဲ့အေျခအေနမွာ သမၼတက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးနဲ႔ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အမိန္႔ထုတ္ ေပးတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။

BK: အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သမၼတၾကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ၾကားမွာ အျပန္ အလွန္ ေလးစားတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေတြ႔ရတယ္။ တေန႔မွာ သမၼတလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထား သလားလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမးတဲ့အခါမွာ ပါတီေခါင္းေဆာင္ တုိင္းက ႏို္င္ငံအၾကီးအကဲ ျဖစ္ခ်င္ၾက တာခ်ည္းပဲ လို႔ေျပာတယ္၊ သမၼတၾကီးအေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိို သမၼတ တေယာက္အေနနဲ႔ စိတ္ကူးၾကည့္လို႔ ရ လား၊၊

TS: ဒါကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီဖို႔ အရင္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္၊ (မွတ္ခ်က္၊ ၊ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပံု အရ ႏို္င္ငံျခားသားခံယူထားတဲ့ ကေလးေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ သမၼတ အရည္အခ်င္းနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး) အဲ့လို ကိုက္ညီသြားျပီဆုိရင္ေတာ့ ျပည္သူလူထု ရဲ႔ အဆံုးအျဖတ္ေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္၊