"သူတို႔ကိုယ္တိုင္ပဲ ဘဂၤါလီပါလို႔ ေျပာလာခဲ့ၿပီး အခုမွ ပညာတတ္ တခ်ဳိ႕က ႐ုိဟင္ဂ်ာပါဆိုၿပီး ထလုပ္လာၾကတာ" သမိုင္းပါေမာကၡေဒါက္တာေအးခ်မ္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း

ရခိုင္ သမိုင္း ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္မ်ား ရွင္းလင္း ပြဲကို ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕ရွိ မဟီေဒါ တကၠ သုိလ္၌ မတ္လ ၉ ရက္က ျပဳလုပ္ ခဲ့ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဟု ဆိုသူမ်ား သည္ ဘဂၤါလီမ်ား သာျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ တကာ ပညာရွင္မ်ားက ရွင္းလင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ၎တို႔ ထဲတြင္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းလည္း ပါ၀င္ရာ ၎အား ရခိုင္သမိုင္း၊ ဘဂၤါလီ၊ ႐ုိဟင္ ဂ်ာ အစရွိ သည္တို ႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးျမန္း ခဲ့သည္ မ်ားကို ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပ လိုက္ ပါသည္။

ေမး - ဒီပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ေျပာသြား တဲ့ အထဲ မွာ ရခိုင္ေတြဟာ ကိုယ့္မင္း ကိုယ့္ ခ်င္းနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ေနထိုင္ လာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ လက္ရွိ အေျခ အေနမွာ ရခိုင္ သမိုင္းဟာ ခိုးခံရ မယ့္ အေျခ အေန တစ္ခု ေရာက္ေန တယ္ ဆိုၿပီး ေျပာသြား ပါတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ မွာရွိတဲ့ ရွစ္ေသာင္း ပုထိုးေတာ္ႀကီး ကိုေတာင္ ဗလီဆိုၿပီး ေျပာဆို လာတဲ့ အထိ သမိုင္းကို ခိုးယူ လာတာေတြ႔ ရပါတယ္ ဆိုၿပီး ေျပာ ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာ ဆို လာ တာနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ဆရာ့ရဲ႕ သေဘာ ထားကို သိလို ပါတယ္။

ေျဖ - အဲဒါ အမွ န္ပါပဲ။ ေျမာက္ ဦးၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၁၇၈၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂ ရက္မွာ သိမ္းၿပီးတဲ့ အခါ က်ေတာ့ နန္းေတာ္ ထဲမွာ သိမ္းထား တဲ့ ဘုရင္ရဲ႕ ေရႊတိုက္ မွတ္တမ္း မွတ္ရာေတြ ထားတဲ့ ထဲက အကုန္ လံုး အမရ ပူရကို သယ္ေဆာင္ သြားပါတယ္။ မ သယ္ေဆာင္ႏိုင္ တဲ့ဟာေတြ ကို အကုန္ မီး႐ႈိ႕ ပစ္ပါ တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ရခိုင္ မွတ္တမ္း ကို ေလ့လာ တဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ေလး အေထာက္ အထား ေတြက အား နည္းေနတယ္။ အဲဒါ အမွန္ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ အတူ စကားေျပာ သြားတဲ့ ပါေမာကၡႏွစ္ေယာက္ က ဆိုရင္ေတာ့ ရခိုင္ရာ ဇ၀င္၊ ရခုိင္ေက်ာက္စာ တို႔ကို ေလ့ လာ ထားတယ္၊ ျမန္မာ စာေတြ ကိုလည္း ေသေသ ခ်ာခ်ာ ေလ့လာ ထားတဲ့ အတြက္ သူတို႔က ဥေရာပ အေထာက္ အထားေတြ နဲ႔ ေပၚတူ ဂီတို႔၊ ဒက္ခ်္ တို႔ အေထာက္ အထားေတြ အားကိုးၿပီးေတာ့ ေျမာက္ဦး ေခတ္သ မိုင္းကို သုေတ သနျပဳႏိုင္ တဲ့သူ ေတြျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔ သူတို႔ ေက်းဇူးႀကီး တယ္လို႔ ေျပာခ်င္ ပါတယ္။

ေမး - ရခိုင္ သမိုင္းကို ျပည္တြင္း ကသူေတြ ေလ့ လာမႈ အားနည္းတာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါ သလဲ။

ေျဖ - ဘာေၾကာင့္ အားနည္း သလဲဆိုရင္ အိမ္မွာ စားစရာ ဆန္ မရွိရင္ အိမ္မွာ ဘယ္မွာေက်ာက္စာ ထိုင္ဖတ္ ဖို႔ အခ်ိန္ေပးႏိုင္မွာ လည္းဗ်ာ။ အဓိက ကေတာ့ စီးပြားေရး ပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ ဒီသုေတ သန အလုပ္ေတြ ကို လုပ္ႏိုင္ တယ္ ဆိုတာကေတာ့ ဂ်ပန္ အစိုးရက ကြၽန္ေတာ့္ကို လစာေကာင္းေကာင္း

ေပးထား လို႔ေပါ့။ သုေတသ နလုပ္ ကြၽန္ေတာ္ လန္ဒန္သြား ဒီဟာေတြ လုပ္ႏိုင္ တာေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ ငံမွာ သုေတ သန လုပ္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္၊ အမ်ဳိးသား စာၾကည့္တိုက္ ဒါကလြဲလို႔ ဘာမွမရွိ ဘူး။ အဲလိုေပါ့ ရခုိင္ေတြသာ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္တြင္းက သုေတသီေတြ ဆိုလို႔ရွိရင္ အေတာ္ေလး ကို ကိုယ္ ခ်င္း စာ ပါတယ္။ သူတို႔လည္း လုပ္ခ်င္ မွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔လို အခုလို လိုက္ၿပီးေတာ့ ကူးတာတို႔၊ ပိုက္ဆံ သံုးတာ တို႔ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ မလုပ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ အဲဒါေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒီတိုး တက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာကေတာ့ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ တကၠသိုလ္ေတြကေနၿပီးေတာ့ ဒီသုေတသန စီမံကိန္းေတြ အတြက္Proposal တင္တာ ပိုက္ဆံ ထုတ္တာ ဘယ္ေလာက္ ကုန္မယ္၊ ခရီး သြားတာ ဘယ္ေလာက္ ကုန္မယ္ အစရွိသျဖင့္ အဲဒါေတြ ေပးပါဆိုရင္ ထုတ္ေပး တာေပါ့ေလ။ ၿပီးရင္ သုေတ သန လုပ္ၾက တာေပါ့ေလ။ ဘယ္ႏွႏွစ္အတြင္း ၿပီးေအာင္ လုပ္မယ္ ဆိုတာေတာ့ တင္ျပ ရတာေပါ့ေလ။

ေမး - ႐ုိဟင္ဂ်ာ အသုံး အႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ရွင္းျပေပးေစ ခ်င္ပါတယ္။ ဒီပြဲမွာလည္း ဆရာရွင္းျပ သြားတာက ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ ဘူးသီးေတာင္က Mr. Abdul Gaffa က တီထြင္ ခဲ့တာ လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီ စကား လုံးေၾကာင့္ ပဲ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးတို႔မွာ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနတာ ရွိေန ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဆရာ့ရဲ႕ အျမင္ကို သိခ်င္ ပါတယ္။

ေျဖ - မွန္ပါတယ္။ ဒီ႐ို ဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားေၾကာင့္ လည္း တစ္ပိုင္း ပါတာေပါ့။ အဓိ က ကေတာ့ အဂၤလိပ္ေခတ္ ကတည္းက ၿဗိတိသွ်ေတြက လယ္ ကူလီ အျဖစ္ ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိးေတြကို တင္သြင္း လာတယ္။ ေနာက္ ထပ္ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ခိုး၀င္ လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ၊ အဲဒီမွာ သူတို႔ေတြက ဘဂၤါ လီလို႔ မေခၚပါနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လို႔ ေခၚပါဆိုၿပီး အမွန္ ကေတာ့ သူတို႔က တိုင္းရင္းသား တစ္မ်ဳိး အျဖစ္ ေတာင္း ဆိုတာေပါ့ေလ။ ဟုတ္တယ္ မလား။ ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက ဘယ္လိုမွ လက္ မခံႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေပါ့။ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခား သား တစ္ေယာက္က ႏိုင္ငံျခားသား တစ္ေယာက္ ပါပဲ။ အေမရိ ကန္ျပည္မွာ ျမန္မာ တစ္ေယာက္က အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံသား ခံယူ လို႔ ရွိ ရင္လည္းBirth of Place ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ဘား မားလို႔

ေရး တာပဲ။ ဒါကေတာ့ ဘယ္လိုမွ မရွိတဲ့ လူမ်ဳိး တစ္မ်ဳိး ကို ရွိပါတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္ တဲ့သူကို တိုင္းရင္းသား ပါဆိုၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္း သားေတြနဲ႔ တန္းတူ အခြင့္ အေရး ေပးရမယ္ဆို လို႔ရွိရင္ ဘယ္လို မွ တိုင္းရင္းသားေတြက ေက်နပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ ဘူးေပါ့ေလ။ တကယ္ လို႔ ျဖစ္ေစ ခ်င္ တယ္ ဆိုလို႔ ရွိရင္ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ခံယူတဲ့ ပံုစံေပါ့။ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံ လံုးက တိုင္းရင္း သားေတြက ဒီ႐ို ဟင္ဂ်ာ ဆိုတာကို လက္ခံ ပါသလား၊ အသိ အမွတ္ ျပဳပါ သလားဆုိၿပီး လုပ္ရင္ေတာင္ ကြၽန္ေတာ္ ထင္တယ္ ဘယ္ သူမွ လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီနည္းအျပင္ မရွိဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ခံႏိုင္တဲ့ နည္းက လည္း ဒီတစ္ နည္းပဲ ရွိတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားျဖစ္မႈ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ ဆိုလို႔ရွိ ရင္လည္းပဲ သူတို႔က ဘယ္လိုမွ အၾကံဳးမ၀င္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္ လည္း ဆိုေတာ့ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္နဲ႔ ယင္းႏွစ္ မတိုင္မီ ကာလ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဟု ျဖစ္ေပၚလာၿပီး နယ္ေျမ တစ္ခုခုတြင္ ေနထုိင္ဆဲေသာ တိုင္းရင္း သား ကို သာလွ်င္ တိုင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳ ပါသည္ဟု အဲဒီလို ဆိုထား တဲ့အတြက္ သူတို႔ က ဘယ္လိုမွ အၾကံဳး မ၀င္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံ သားျဖစ္ မႈကို ေပးရမယ္ ဆိုတာ ကေတာ့ ဒါကြၽန္ေတာ္ တို႔ လက္ ခံ  ရ မွာပါပဲ။ ႏိုင္ငံ သားျဖစ္ ဖို႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံ သားျဖစ္ဖို႔ သူတို႔ေလွ်ာက္ႏိုင္တယ္။ ဒီဥပေဒ အတိုင္း ေလွ်ာက္ရ မယ္။ ေလွ်ာက္ေပမယ့္ ဒီ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ အသိ အမွတ္ျပဳဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ သူတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘဂၤါလီ အေနနဲ႔ ေလွ်ာက္ႏိုင္တယ္။ ဒါ လူ႔အခြင့္အေရးပဲ၊ ဟုတ္တယ္ မလား။ ဒါကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ ျငင္းစရာ အေၾကာင္း မရွိ ပါဘူး။

ေမး - ရခိုင္ျပည္ နယ္မွာ ဘဂၤါလီေတြ ကို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒ အရ စာရင္းေကာက္ ယူတဲ့ အခါမွာ ဘဂၤါလီေတြက သူတို႔ကို ႐ုိဟင္ဂ်ာလို႔ စာရင္းသြင္းမွ လက္မွတ္ထိုးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုတာေတြ ရွိခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရပ္ဆိုင္း ခဲ့ရမႈေတြ လည္း ရွိခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔  ဆရာရဲ႕ အျမင္ကို သိခ်င္ပါ တယ္။

ေျဖ - ကြၽန္ေတာ္က အဲဒီ အရပ္ေဒ သကပါ။ အဲဒီ အရပ္မွာေမြးၿပီး အဲဒီ အရပ္မွာ ႀကီးျပင္း ခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ သူတို႔စ ကားကို လည္း ေကာင္းေကာင္း တတ္ပါတယ္။ သူတို႔ကုိ ဘာလူမ်ဳိးလဲလို႔ ေမးရင္ ဘဂၤါလီ လို႔ပဲေျဖ လာခဲ့တာ။ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဒီစကားပဲ ၾကားလာခဲ့တာ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ တစ္ခါမွ မၾကားဖူး ဘူး။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ပဲ ဘဂၤါလီပါလို႔ ေျပာလာခဲ့ၿပီး အခုမွ ပညာတတ္တခ်ဳိ႕က ႐ုိဟင္ဂ်ာပါဆိုၿပီး ထလုပ္ လာၾကတာ။ ဒါေနာက္မွေပၚ လာတာ။ ႏိုင္ငံေရး အရ ဒါ ရည္ရြယ္ခ်က္ တစ္ခုေတာ့ ရွိရမယ္။

ေမး - ရခိုင္မွာ ရွိတဲ့ မြတ္ ဆလင္ေတြ ရဲ႕ သမိုင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေလးကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။

ေျဖ - ရခိုင္မင္းေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ကတည္းက မြတ္ဆလင္ေတြ မရွိဘူး မဟုတ္ဘူး၊ ရွိပါတယ္။ ကမန္ေတြ ဆိုလို႔ ရွိရင္ ရခိုင္မင္းေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ကတည္းက ေလးတပ္မွာ အမႈထမ္းရတာ။ ကမန္ေတြက ပါရွန္ အႏြယ္ေတြေပါ့။ ကမန္ ဆိုတာ ပါရွန္စကား၊ ဘာလဲဆိုေတာ့ေလးကိုေခၚတာ၊ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က ေလးတပ္မွာ အမႈထမ္း ရတာ။ေနာက္ ဆုံးေတာ့ ရခိုင္ဘုရင္က သူတို႔ကို ရမ္းျဗဲကြၽန္းမွာ ေနရာခ်ထားေပးတယ္။ တျခားေနရာမွာ ကမန္မ ရွိပါဘူး။ ဒါကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ လက္ခံလို႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံသား အက္ဥပေဒအရ အက်ဳံး၀င္ ပါတယ္။

ေမး - ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ ပ်က္ခဲ့တဲ့ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ လာသူေတြ ကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရား ၀င္ အေျခ အေန တစ္ခု ေပး လိုက္မယ္ ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ လူဦးေရေပါက္ဖြားမႈ ႏႈန္းထားက တစ္ခ်ိန္မွာ သူတို႔အေန နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ရ ေဒသတစ္ခုအျဖစ္ ေတာင္းဆိုလာႏိုင္မယ့္ အေနအထား ရွိလာႏိုင္ မလား။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျပည္နယ္အဆင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ အေန အထားေတြ ရွိခဲ့ တာကိုေတြ႔ခဲ့ ရပါတယ္။

ေျဖ - ခုနက ကြၽန္ေတာ္ျပ ခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္း ထဲက အလယ္ သံေက်ာ္ေၾက ညာခ်က္ ထဲမွာ ရခိုင္ျပည္ နယ္ကို ခြဲပါ။ ဒီတစ္ျခမ္းကို သူတို႔ကိုေပးရမယ္ဆိုၿပီး။ ကုလားတန္ျမစ္ရဲ႕ အေနာက္ဘက္ျခမ္းကို သူတို႔ရဲ႕ မြတ္ ဆလင္ျပည္ နယ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးပါဆိုၿပီး ေတာင္းဆိုဖူးခဲ့တာပဲ။ အဲဒီတုန္းက ဒီေလာက္ထိ လူဦးေရ မမ်ားခင္ ကေတာင္ ဒီလိုေတာင္းခဲ့ ဖူးတာ၊ ဒီထက္ ပိုမ်ားလာရင္ ေတာင္းေတာ့ မွာေပါ့။ သိပ္ေသခ်ာ တာေပါ့။

သန္းေဇာ္ထြန္း

Eleven Media Group