သိပံၸပညာရွင္ Albert Einstein

Modern Physics ရဲ႕ဖခင္လို႔ အမ်ားကတင္ စားေလ့ရိွတဲ့ သိပံၸပညာရွင္ Albert Einstein ပဲျဖစ္ပါတယ္။ E=mc2 လုိ႔ ဆုိလုိက္တာနဲ႔ German လူမ်ိဳး သိပၸံပညာရွင္ Einstein ကို ရင္းႏွီးၿပီးသား ျဖစ္မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ Einstein နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သူ႔ဘ၀အေၾကာင္းေလးေတြနဲ႔ သူ႔ရဲ႕သိပၸံေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို MYMC ပရိသတ္ၾကီးကို တင္ဆက္ေပးသြားမွာ ပါ။ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔အတူ ကူညီတင္ဆက္ေပးမယ့္ ဒီေဂ်ကေတာ့ ^AnGeL^ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မျပည့္စံုမူမ်ား ရိွခဲ့တယ္ဆိုရင္လည္း နားလည္မႈနဲ႔ ခြင့္ လႊတ္ေပးမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ကဲ... ဒါဆုိရင္ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ DJ ကပဲ Einstein ရဲ႕ ငယ္ဘ၀နဲ့ သူၾကီးျပင္းလာပံုေလးကို စတင္ေျပာ ေပးပါအံုးေနာ္။ 

ကိုယ္ေရးအက်ဥ္းနဲ႔ ငယ္ဘ၀

သိပံၸပညာရွင္ Einstein ရဲ႕ နာမည္အရင္းကေတာ့ Alert Einstein ျဖစ္ပါတယ္။ Einstein ကို ၁၈၇၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာျဖစ္ျပီး ေမြးရပ္ဇာတိကေတာ့ German Empire ၾကီးထဲက ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ Ulm ျမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ဖခင္ကေတာ့ အေရာင္းအ၀ယ္ စီးပြားေရး သမား၊ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ Hermann Einstein ျဖစ္ျပီး မိခင္ကေတာ့ Pauline Einstein ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၈၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ Einstein တို႔မိသားစုဟာ Munich ျမိဳ႕ကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ျပီး အဲဒီျမိဳ႕မွာပဲ သူ႔အေဖနဲ႔ သူ႔ဦးေလးျဖစ္သူတို႔ဟာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းထုတ္လုပ္တဲ့ Company တစ္ခုကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့ပါ တယ္။ Einstein ဟာ အသက္ ၅ ႏွစ္ကစျပီး Catholic Elementary School မွာ သံုးႏွစ္ၾကာ ပညာစတင္ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ အသက္ ၈ ႏွစ္အရြယ္မွာ Einstein ဟာ primary နဲ႔ secondary ကို Luitpold Gymnasium ေက်ာင္းမွာ ၇ ႏွစ္တတ္ခဲ့ၿပီးေတာ့ Germany ကို ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ပါတယ္။ ကေလးဘ၀တုန္းက Einstein ဟာ စကားစေျပာဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး အခ်ိန္ယူခဲ့ရေပမယ့္လည္း elementary school မွာေတာ့ ထူးခြ်န္ထက္ျမတ္တဲ့ ေက်ာင္းသားစာရင္းမွာ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

Einstein ဟာ အေတြးအေခၚနဲ႔ စူးစမ္းေလ့လာစိတ္ရွိသူ တစ္ေယာက္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူငယ္ရြယ္စဥ္မွာ သူ႔ဖခင္ဆီကေန အိတ္ေဆာင္သံ လိုက္အိမ္ေျမာင္ေလးတစ္ခုကို စၿပီးျမင္ဖူးတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ Einstein ဟာ ေလဟာနယ္ထဲက အရာတစ္ခုခုက သံလုိက္အိမ္ေျမွာင္ရဲ႕ လက္တံကို လႈပ္ရွားေအာင္ လုပ္ေနတာျဖစ္မယ္ဆုိၿပီး ေတြးေတာမိခဲ့ပါတယ္။ Einstein ဟာ ၾကီးျပင္းလာတာနဲ႔အမွ် စက္ကိရိယာတခ်ိဳ႕ကို ကိုယ္တိုင္ဒီဇုိင္း ဆြဲတီထြင္ျပီး သူ႔ရဲ႕သခ်ာၤစြမ္းရည္ကို ျပသခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္ကေန ၁၈၉၄ ခုႏွစ္ေတြမွာေတာ့ Poland ႏုိင္ငံသား ေဆးေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ Max Talmey က ၁၀ ႏွစ္သားအရြယ္ Einstein ကို သိပံၸပညာရပ္ေတြ၊ သခ်ာၤသင္ခန္းစာေတြနဲ႔ အေတြးအေခၚပိုင္းဆိုင္ရာ ေတြးေခၚခ်က္ေတြကို သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ထမင္းအတူတူစားရတဲ့ အခ်ိန္ပိုင္းေလးမွာ သင္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိမ်ိဳး သင္ၾကားေပးခဲ့မႈဟာ Einstein အတြက္ေတာ့ သိပၸံပညာရပ္အေပၚ ရူးသြပ္မႈကို အစေဖာ္ေပးလုိက္ျခင္းပါပဲ။ 

 ၁၈၉၄ ခုႏွစ္ AC/DC current wars ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ Einstein အေဖျဖစ္သူရဲ႕ Company ဟာ အရံွဴးေပၚခဲ့ျပီး စီပြားေရးအေျခအေနေၾကာင့္ သူတို႔မိသားစုဟာ အီတလီကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ၾကပါတယ္။ စစခ်င္းမွာေတာ့ Milan ျမိဳ႕ကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ျပီး ေနာက္ေတာ့ Pavia ဆိုတဲ့ ျမိဳ႕ေလးမွာ အေျခခ်ျဖစ္ခဲ့ၾက တယ္။ ဒါေပမယ့္ Einstein ကေတာ့ Munich ျမိဳ႕ေလးမွာပဲ က်န္ရစ္ခဲ့ျပီး သူ႔ရဲ႕ပညာေရးကို မထိခိုက္ ေအာင္ ဆက္လက္ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေဖကေတာ့ သူ႔သား Albert Einstein ေလးကို Electrical Engineer တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း Einstein ဟာ စာသင္ၾကားမႈလမ္းစဥ္နဲ႔ ပက္သက္ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းကအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ကေတာက္ကဆ ျဖစ္လုိက္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ႏွစ္အ နည္းငယ္အၾကာမွာ Einstein က အလြတ္က်က္မွတ္ၿပီး စာသင္ၾကားျခင္းဟာ တီထြင္ႏိုင္မွဳစြမ္းရည္ကို က်ဆင္းေစတယ္လို႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ Einstein ဟာ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ ဖုန္းနံပါတ္ကိုေတာင္ မွတ္မိသူ မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၈၉၅ မွာေတာ့ သူ႔မိသားစုရွိတဲ့ဆီကို ဆရာ၀န္ရဲ့ေထာက္ခံစာနဲ႔ ေက်ာင္းထြက္ျပီး သြားခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီ့အခ်ိန္ကစျပီး Einstein ဟာ "The Investigation of the State of Aether in Magnetic Fields" ဆုိတဲ့ သူ႔ရဲ႕ပထမဦးဆံုး သိပံၸလက္ေတြ႔ စမ္းသပ္ခ်က္ကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

Einstein ဟာ Zurich, Switzerland က Eidgenössische Polytechnische Schule (ETH) ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ ေျဖဆုိခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီ စာေမးပြဲကို သူက်ခဲ့ေပမယ့္လည္း Mathematics နဲ႔ Physics ဘာသာေတြမွာေတာ့ အမွတ္အလြန္ ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ Einstein ကို သူ႔မိသားစုက Switzerland ေျမာက္ဘက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ Aarau ကိုလႊတ္ၿပီး Secondary School ကို ၿပီးေအာင္ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားေစခဲ့ပါတယ္။ Aarau မွာ Einstein ဟာ Maxwell ရဲ႕ Electromagnetic Theory ကို သင္ၾကားခဲ့ၿပီး အသက္ ၁၇ ႏွစ္မွာ သူေက်ာင္းၿပီးခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းၿပီးၿပီးခ်င္းပဲ Einstein ဟာ စစ္မႈထမ္းဥပေဒကို ေရွာင္ဖယ္ဖုိ႔အတြက္ သူ႔ဖခင္ရဲ႕ သေဘာတူညီမႈနဲ႔ German ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၉၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Zurich Polytechnic မွာ Mathematics နဲ႔ Physics ကို ၄ ႏွစ္ၾကာ ဆက္လက္သင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ 

အိမ္ေထာင္ေရးႏွင့္ မိသားစု 

 Einsten ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးနဲ႔ မိသားစုေရးရာကို ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၁၉၀၃ ခုႏွစ္မွာ Einstein ဟာ သူနဲ႔ ေက်ာင္းအတူတူတက္ခဲ့တဲ့ Mileva Maric နဲ႔ ဇန္န၀ါရီလမွာ လက္ထပ္ခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ သူငယ္ခ်င္းအျဖစ္ကေန အတူတူသြားလာ၊ စာေပအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးရင္းနဲ႔ ခ်စ္သူေတြ ျဖစ္သြားခဲ့ၾကတာပါ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ Einstein ဟာ Diploma ရခဲ့ေပမယ့္ Maric ကေတာ့ သခ်ာၤဘာသာရပ္မွာ အမွတ္နည္းတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲ က်ရံႈးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၀၄ ခုႏွစ္ ေမလမွာ သူတို႔ရဲ႕သားဦး Hans Albert Einstein ကို Switzerland ႏိုင္ငံ Bern ျမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယသား Eduard ကိုေတာ့ Zurich ျမိဳ႕မွာ ၁၉၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇူလုိင္လမွာ ေမြးဖြား ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Einstein ဟာ Berlin ကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ျပီး သူ႔အမ်ိဳးသမီးကေတာ့ သားႏွစ္ ေယာက္နဲ႔ က်န္ခဲ့ပါတယ္။ ကံမေကာင္းစြာပဲ Einstein တို႔ အိမ္ေထာင္ေရးဟာ ၅ ႏွစ္ၾကာ ခဲြျပီးေနထိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ၁၉၁၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ လမ္းခဲြခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၁၉ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔မွာေတာ့ Einstein ဟာ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျဖစ္တဲ့ Elsa နဲ႔လက္တဲြခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ Elsa နဲ႔က ၁၉၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ဆက္သြယ္မႈရွိခဲ့ၿပီး Einstein နဲ႔ အမ်ိဳးလည္းေတာ္ပါတယ္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သူတုိ႔ဟာ United States ကို အၿပီးအပိုင္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ၾကပါတယ္။ Elsa ဟာ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္မွာ ႏွလံုးနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရရွိခဲ့ၿပီး ဒီေရာဂါနဲ႔ပဲ ဒီဇင္ဘာ ၁၉၃၆ မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။

အလုပ္အကိုင္ 

 ဆက္လက္ျပီး Einstein ရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္အေၾကာင္းေလးေတြကို ေျပာျပပါမယ္။ Einstein ဟာ ဘြဲ႔ရၿပီးၿပီးခ်င္း ၂ ႏွစ္ေလာက္ စာသင္တဲ့အလုပ္ကို ရွာေဖြခဲ့ပါေသးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Einstein ရဲ႕ အတန္းေဖာ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ ဖခင္အကူအညီနဲ႔ Bern ျမိဳ႕က Patent Office မွာ လက္ ေထာက္စာေမးပဲြစစ္ေဆးသူအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၀၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Einstein ဟာ Swiss Patent Office မွာ ရာသက္ပန္ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ မ်ားေသာအား ျဖင့္ေတာ့ သူ႔အလုပ္ေတြက Electric signal ေတြရဲ႕ Transmission ျဖစ္ေပၚမွဳေတြအေၾကာင္းနဲ႔ Electrical, mechanical နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ ေမးခြန္းမ်ားစြာကို ေျဖရွင္းေလ့လာရပါတယ္။ Bern ျမိဳ႕က သူငယ္ခ်င္းတစ္ခုနဲ႔အတူ Einstein ဟာ Olympia Academy အဖြဲ႕ဆိုျပီး ေနာက္ေနာက္ ေျပာင္ေျပာင္ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ Science နဲ႔ philosophy အေၾကာင္းေတြကို မၾကာခဏ ေလ့လာေဆြးေႏြးေလ့ရိွပါတယ္။ သူတို႔ဖတ္တဲ့၊ ေလ့လာတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ Einstein ရဲ႕ သိပံၸပညာနဲ႔ အေတြးအေခၚေတြအေပၚ လြမး္မိုးမွဳအမ်ားၾကီးရိွတဲ့ Henri Poincare', Ernst Mach နဲ႔ David Hume တို႔အေၾကာင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ 

ပညာေရးအလုပ္အကိုင္

 ၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Einstein ရဲ႕ စာတမ္းတစ္ေစာင္ဟာ Physics စာအုပ္တစ္အုပ္မွာ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ ဧပရယ္လ ၃၀ ရက္ေန႔မွာေတာ့ Einstein ဟာ သူ႔ရဲ႕စာတမ္းျပဳစုခ်က္ကို အဆံုးသတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာတမ္းေၾကာင္းပဲ Einstein ကို Zurich University က PhD ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ ပါတယ္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ကို အမ်ားကေတာ့ Einstein ရဲ႕ ကံအေကာင္းဆံုးခုႏွစ္လုိ႔ ေျပာရေလာက္ေအာင္ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ သူ႔ကိုပညာေရးနယ္ပယ္က အသိအမွတ္ျပဳသြားေစတဲ့ စာတမ္း ၄ ေစာင္ကိုလည္း ထုတ္ျပန္ႏုိင္ ခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သူ႔ကိုထက္ျမတ္တဲ့ သိပၸံပညာရွင္ တစ္ေယာက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳျခင္းခံရၿပီး Bern University မွာ ဆရာအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ Einstein ဟာ Patent office ကေန အလုပ္ထြက္လုိက္ၿပီးေတာ့ Zurich University မွာ Physics ပညာရပ္ကို သင္ၾကား ပို႔ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Professor တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ၁၉၁၄ ခုႏွစ္မွာ Germany ကို အလုပ္တာ၀န္နဲ႔ ျပန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္မွာ Einstein ဟာ German Physical Society ရဲ႕ President အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ 

၁၉၁၁ ခုႏွစ္မွာ Einstein ဟာ သူ႔ရဲ႕ general relativity ကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ရဲ႕ ဆြဲငင္အားေၾကာင့္ ၾကယ္တစ္စင္းရဲ႕ အလင္းေရာင္ဟာ ေကြ႕ေကာက္သြားႏုိင္တယ္ဆုိတာကို တြက္ခ်က္လုိ႔ ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတြက္ခ်က္မႈကို ၁၉၁၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၉ ရက္ Solar Eclipse မွာ အတည္ျပဳျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္ရပ္ဟာ Einstein ကို ကမာၻေက်ာ္ သိပၸံပညာရွင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေစခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ Einstein ဟာ Physics ပညာရပ္မွာ Nobel Price ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံခဲ့ရတဲ့အျပင္ Royal Society က Copley Medal ကိုလည္း ၁၉၂၅ ခုႏွစ္မွာ ရရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ 

ကမာၻအႏွ႔ံ လႈပ္ရွားမႈမ်ား

 ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ ဧပရယ္လ ၂ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ရဲ႕ ဖိတ္ေခၚမႈနဲ႔ New York ျမိဳ႕ေတာ္ကို စာေပ ပို႔ခ်ဖုိ႔အတြက္ ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး Washington ကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ ၿပီး အိမ္ျဖဴေတာ္ကို ႏုိင္ငံတကာ သိပၸံပညာရွင္မ်ားကိုယ္စား သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ Europe ကို အျပန္လမ္းမွာ လည္း သိပၸံပညာရွင္မ်ားစြာနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီးေတာ့ ပညာေရးေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္မွာ အာရွဘက္ကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး Japan မွာေတာ့ ေတာ္၀င္မိသားစုနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ သူေတြ႔ခဲ့ဖူးသမွ် လူေတြထဲမွာ Japan လူမ်ိဳးေတြကို အႏွစ္သက္ဆံုးျဖစ္တယ္လုိ႔ Einstein ဟာ သူ႔ရဲ႕သားျဖစ္သူကို ေရးထားခဲ့တဲ့ စာတစ္ေစာင္ထဲမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

Germany ကုိ Hitler အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ေတာ့ Einstein ဟာ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွာ United States ကို အၿပီးအပိုင္ ေျပာင္းေရႊ႕ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္ပါေတာ့တယ္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ ဧပရယ္လမွာ Einstein ဟာ US က University ေတြကို သြားေရာက္ေနတုန္း သူၾကား သိလုိက္ရတာက German အစိုးရက ဥပေဒအသစ္တစ္ခုကို ထုတ္ျပန္လုိက္ၿပီးေတာ့ Nazi Booking Burnings ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ သူ႔ကိုလည္း $5000 နဲ႔ ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္ျပန္လုိက္တယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕ ထက္ျမတ္မႈဟာ Nazi ေတြအတြက္ေတာ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာတစ္ခု ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ Germany က အျခားေသာ သိပၸံပညာရွင္တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ဒီအျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ United States ကို ေျပာင္းေရႊ႕ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၄၀ မွာေတာ့ Einstein ဟာ US ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူခဲ့ပါတယ္။ 

သိပၸံပညာ လႈပ္ရွားမႈမ်ား

(^AnGeL^) Einstein ဟာ သူ႔ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး စာအုပ္ေပါင္းစြာနဲ႔ စာတမ္းမ်ားစြာကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူ႔ရဲ႕ စာအုပ္ေတြဟာ Physics အေၾကာင္းျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕စာအုပ္ေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္း၊ ဘာသာေရးအေၾကာင္းနဲ႔ လူမႈေရး အေၾကာင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ထင္ရွားတဲ့ သိပၸံလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။ 

Annus Mirabilis papers 

Annus Mirabilis papers ကေတာ့ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ Annalen der Physik မွာ ပါ၀င္ခဲ့တာပါ။ ဒီစာတမ္းမွာေတာ့ Einstein ဟာ photoelectric effect, Brownian motion, the special theory of relativity နဲ႔ E = mc2 အေၾကာင္းကို ေရးသားထားပါတယ္။

Thermodynamic fluctuations and statistical physics

ဒီစာတမ္းကေတာ့ Einstein ရဲ႕ ပထမဦးဆံုး ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ စာတမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာတမ္းရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲ စာတမ္းေတြကိုလည္း ၁၉၀၂ ခုႏွစ္၊ ၁၉၀၃ခုႏွစ္ နဲ႔ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါေသးတယ္။ 

General principles

Einstein ဟာ the Principle of Relativity ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ တျခား Principle ေတြျဖစ္တဲ့ the Principle of Equivalence, the Principle of Adiabatic Invariance of the Quantum Number နဲ႔ Mach's Principle တုိ႔ကိုလည္း ေတြ႔ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။

Theory of relativity and E = mc2

Theory of Relativity ကို အေျခခံၿပီးေတာ့ Einstein ဟာ E = mc2 ဆုိတဲ့ ညီမွ်ျခင္းတစ္ခုကို ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီညီမွ်ျခင္းကေတာ့ Nuclear စြမ္းအား ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့အထိ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ Einstein ရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ညီမွ်ျခင္းလုိ႔လည္း ေျပာလုိ႔ရပါ တယ္။ 

Photons

၁၉၀၅ ခုႏွစ္မွာ Einstein က အလင္းေရာင္ထဲမွာ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ အမႈန္ေတြ ပါ၀င္တယ္လုိ႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအဆုိကိုေတာ့ ၁၉၁၉ ခုႏွစ္ကမွ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ခံခဲ့ရတာပါ။ 

Einstein ရဲ႕ အျခားေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကေတာ့ 

Quantized atomic vibrations 

Adiabatic principle and action-angle variables

Wave-particle duality

Theory of critical opalescence

Zero-point energy

General relativity and the Equivalence Principle

Hole argument and Entwurf theory

Cosmology

Modern quantum theory

Bose–Einstein statistics

Energy momentum pseudotensor

Unified field theory

Wormholes

Einstein–Cartan theory

Equations of motion တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေန႔ရက္မ်ား

 ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ဧပရယ္လ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ ကလီစာတြင္း ေသြးေၾကာေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါ တယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း ဒီေနရာကိုပဲ Dr. Rudolph Nissen နဲ႔ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူခဲ့ပါေသးတယ္။ သူမကြယ္လြန္မွာ Nuclear စြမ္းအင္ကို ေကာင္းတဲ့ဘက္မွာ အသံုးခ်ဖုိ႔ တိုက္တြန္းခဲ့ၿပီးေတာ့ ေပါင္းစပ္ စက္ကြင္း Theory ကို တင္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီ Theory ကို ၿပီးျပည့္စံုေအာင္ ထပ္မံရွင္းမျပႏိုင္ခင္ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ မနက္ ၁ နာရီ ၂၅ မိနစ္က Priceton ေဆးရံုမွာ သူကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ Einstein မေသဆံုးခင္မွာ သူ႔ေရာဂါအတြက္ ထပ္မံခြဲစိတ္ကုသဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ Einstein က သူ႔ဘ၀မွာ လုပ္သင့္တာေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးၿပီမုိ႔ အခုအခ်ိန္မွာ သူသြားဖုိ႔အခ်ိန္တန္ၿပီ။ ကံကိုသာ ပံုအပ္လုိက္ေတာ့မယ္ဆုိၿပီး ခြဲစိတ္မႈကို ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ သူကြယ္လြန္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ သူ႔ရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကို အလွဴခံၿပီး Einstein ဟာ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ထိ ဥာဏ္ေကာင္းခဲ့တယ္ဆုိတာကို အေျဖရွာ ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ 

Einstein ဟာ ဒီကမာၻမွာ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ ခဲယဥ္းတဲ့ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြဟာ အံ့မခန္းေတြခ်ည္းပါပဲ။ ကဲ.. ဒီေလာက္ဆုိရင္ေတာ့ ကမာၻေက်ာ္ သိပၸံပညာရွင္ၾကီး Albert Einstein အေၾကာင္းကို MYMC ပရိသတ္ၾကီး အေတာ္အသင့္ သိၿပီလုိ႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္ေနာ္။ မျပည့္စံုမႈမ်ား ရွိခဲ့ရင္လည္း နားလည္ခြင့္လႊတ္ေပးၾကမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ MYMC ပရိသတ္ေတြအေနနဲ႔ ဒီေန႔ တင္ဆက္ေပးလိုက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ လာေရာက္ဖတ္ရူၾကတဲ့ ပရိသတ္ေတြကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဘယ္လို အေၾကာင္းအရာေလးေတြကို MYMC ပရိသတ္ ေတြအတြက္ တင္ဆက္ေပးမလဲ ဆိုတာကို ေစာင့္ေမွ်ာ္အားေပးၾကပါဦးေနာ္။ 

Written and Translated | Bene | ^AnGeL^

Myanmar youth Media