Time in Rangoon 
ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အပူပိုင္းဇုန္ ေဒသႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား၊ ဥေရာပႏိုင္ငံ မ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အမ်ားစုတြင္ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါေၾကာင့္ ၁ဝ မိနစ္လွ်င္ လူ တစ္ ဦးႏႈန္းျဖင့္ အသက္ ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိသည္။
ယင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ အေမရိကန္ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕တို႔ ပူးေပါင္းကာ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါကို စတင္ တိုက္ဖ်က္ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ေဟာေျပာပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆး အခမဲ့ ထိုးေပးျခင္းတို႔ကို က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ NGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ အရွိန္အဟုန္ျမွင့္၍ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ျဖစ္ပြားႏႈန္းသည္ ေလ်ာ့နည္း ပေပ်ာက္သြားျခင္း မရွိဘဲ ယခင္ထက္ပင္ ပိုမိုမ်ားျပားလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ပေပ်ာက္ေရးကို စီမံခ်က္ႏွစ္ရပ္ ခ်မွတ္ကာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္မ်ား အရ သိရသည္။ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါသည္ ကမၻာ့ လူသတ္ေရာဂါမ်ား အနက္တြင္ တစ္မ်ဳိး ပါဝင္ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ ရွိရာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူတို႔ သတိျပဳလိုက္နာ ေရွာင္ရွားႏိုင္ေစရန္ ရန္ကုန္ ေဆးပညာဌာန (ေဆး-၁)မွ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ခ်စ္မိုးထံသို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သတင္းအဖြဲ႕ သြားေရာက္ကာ သိလိုသည္မ်ား ေမးျမန္းခဲ့ ပါသည္။
ဆက္လက္၍ ''ေခြးတစ္ေကာင္ဟာ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ခံစားေနရၿပီ ဆိုရင္ အေၾကာင္းမရွိဘဲ သခင္ကို ကိုက္တတ္လာျခင္း၊ ရန္လိုတတ္ျခင္း၊ ပါးစပ္မွ သြားရည္တမ်ားမ်ား ျဖစ္လာျခင္းတို႔ အျပင္ ပံုမွန္ မဟုတ္တဲ့ အလြန္ ၿငိမ္သက္မႈမ်ိဳးနဲ႔ တစ္သီးတျခား ေနတတ္ျခင္းတို႔က ဒီေရာဂါ ခံစားေနရတယ္ ဆိုတဲ့ လကၡဏာျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို လကၡဏာေတြ ရွိတဲ့ ေခြးမ်ဳိး အကိုက္ခံရၿပီဆိုရင္ အကိုက္ခံရတဲ့ သူဟာ တစ္လ သို႔မဟုတ္ သံုးလအ တြင္း ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာ ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ သံုးေလးရက္အတြင္း ဒီေရာဂါကို အျမန္ဆံုး ခံစားရၿပီး ခုနစ္ရက္ေလာက္ အထိ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာ ခ်စ္မိုးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ အတြက္ ကာကြယ္နည္း သံုးနည္းရွိရာ ပထမ နည္းကေတာ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျခင္း၊ ဒုတိယ နည္းကေတာ့ မိမိတို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္အျပင္အျခား တိရစၦာန္တို႔ႏွင့္ မထိေတြ႕ေအာင္၊ မကိုက္ခံရေအာင္ ေနျခင္းႏွင့္ ကိုက္ခံရသည့္ ဒဏ္ရာကို အေသအခ်ာ ရွာေဖြသန္႔စင္ ကုသၿပီး ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ရေၾကာင္း သိရသည္။ ကာကြယ္ေဆး အေနႏွင့္ ႏွစ္မ်ဳိးရွိၿပီး အေရးေပၚ ကာကြယ္ေဆး Immunoglo Bulin ႏွင့္ ပံုမွန္ ကာကြယ္ေဆး Vaccine တို႔ ျဖစ္သည္။ ထိုေဆးႏွစ္မ်ဳိးမွ အေရးေပၚ ကာကြယ္ေဆးသည္ အကိုက္ခံ ၿပီးၿပီးျခင္း ဒဏ္ရာ၏ အတြင္းႏွင့္ အျပင္ ပတ္လည္ကို ထိုးရသည့္ ေဆးျဖစ္ၿပီး ပံုမွန္ ကာကြယ္ေဆးမွာ လက္ေမာင္းမွာ ေဆးေလးလံုး သို႔မဟုတ္ ငါးလံုးကို သတ္မွတ္ရက္ အတုိင္း ရက္ျခားထိုး၍ ကာကြယ္ထားရမည္ ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါသည္ ကမၻာေပၚရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အျဖစ္ မ်ားေၾကာင္း သိရသည္။ လူတို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္မ်ားကို ခ်စ္ခင္ျခင္း သနားျခင္းမ်ားႏွင့္ အတူတကြ စားေသာက္ ေနထိုင္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္သည့္ အေလ့အထ မ်ားလည္း ရွိသည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္း မ်ားသည္ စည္းကမ္းမရွိ ပူးကပ္စြာ ေနထုိင္ျခင္းမ်ားမွ ေရာဂါရွိ၊ မရွိ မသိႏိုင္သည့္ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္မ်ားမွ ကူးစက္ လာႏိုင္ၿပီး မိမိတို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေခြးေလေခြးလြင့္မ်ား ေတြ႕လွ်င္ သနားၿပီး အစာကို လမ္းေဘး ခ်ေကြၽးသည့္ အေလ့အထမ်ားလည္း ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွ တစ္ဆင့္လည္း ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း ပိုမို ဆိုးဝါးလာ ႏိုင္သည္။ ယင္းတို႔၏ အေလ့အထ အမ်ားဆံုး ျပဳမူတတ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ အိႏိၵယႏိုင္ငံ၌ အဆိုပါေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈသည္ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အတူ ပိုမိုတိုးပြား လာေၾကာင္း သိရသည္။
အျခားတိုးတက္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေခြးေလေခြးလြင့္မ်ားကို သတ္မွတ္ႏႈန္းထား အတုိင္းသာ ထားရွိျခင္း၊ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္မ်ားကို က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ၍္ ေမြးျမဴျခင္း၊ အျခားႏိုင္ငံမွ ဝင္ေရာက္လာ သည့္ ေခြးမ်ဳိးစိတ္သစ္မ်ားကို အလြယ္တကူ အဝင္မခံဘဲ က်န္းမာေရး စိစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ အေလ့အထ မ်ားေၾကာင့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားသည္ ေလ်ာ့နည္း ပေပ်ာက္လာေၾကာင္း သိရသည္။
''ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရန္ကုန္ ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီးမွာ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါေၾကာင့္ လူေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္ အသက္ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရၿပီး ၿမိဳ႕နယ္ေလးေတြမွာေတာ့ လူအေယာက္ ၂ဝ ဝန္းက်င္ေလာက္ အသက္ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရပါတယ္။ ရန္ကုန္က လူဦးေရ ထူထပ္တာရယ္၊ ေခြးေလေခြးလြင့္ ပိုမ်ားတာေတြေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဧၿပီလ ေက်ာင္းပိတ္ ရက္ဆိုရင္ ကေလးေတြ လမ္းမေပၚမွာ ကစားေနတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္ေတာ့ ပိုဆိုးတာေပါ့'' ဟု ရန္ကုန္ ေဆးပညာ ဌာန (ေဆး -၁)မွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါသည္ ကမၻာေပၚ၌ ၁ဝ မိနစ္လွ်င္ လူတစ္ေယာက္ႏႈန္းျဖင့္ အသက္ဆံုး႐ႈံး ေနမႈအေပၚ ကမၻာ့ တိရစၧာန္ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ OIE ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ကုသေရး ဦးစီးဌာနတို႔ ပူးေပါင္းၿပီး စီမံခ်က္ႏွစ္ရပ္ ခ်မွတ္ကာ လာမည့္ ၂ဝ၂ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လက္ရွိျဖစ္ပြားမႈ ႏႈန္းထားမ်ားေအာက္ တစ္ဝက္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရးကို အေကာင္ထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေခြးအ ေကာင္ေရ ၃ ဒသမ ၆ သန္းေက်ာ္ရွိရာ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေခြးအေကာင္ေရ ၅ဝဝ ေက်ာ္ကို ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္တြင္လည္း အဆိုပါ အေရအတြက္ထက္ ကာကြယ္ေဆး ပိုၿပီး ထိုးႏိုင္ေအာင္ စီမံခ်က္ခ် ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါသည္ ငွက္ဖ်ား၊ တီဗြီ ေရာဂါမ်ားကဲ့သို႔ အမ်ားျပည္သူတို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ လူသတ္ေရာဂါ တစ္မ်ဳိးျဖစ္ေနသည္ကို သတိမူကာ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္မ်ားအား စနစ္တက် ေမြးျမဴကာ ေနထုိင္သင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္း ေလ်ာ့က်ေစရန္ သက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားမွ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ကာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္သျဖင့္ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္း တုိင္းတြင္လည္း ကိုယ္စီတာဝန္မ်ား ထားရွိကာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာသုခ ျပည့္ဝေစလိုေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပလိုက္ရပါသည္။ ။
By ေမာင္မ်ိဳး (ဧရာဝတီ)
0 comments:
Post a Comment