လိင္တူခ်စ္သူေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကိုလည္း ေလးစားေပးၾကပါ

လိင္တူခ်စ္သူေတြနဲ ့ပတ္သတ္ျပီး သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေတြဟာ ယေန ့ကမာၻမွာေရာျမန္မာနုိင္ငံ မွာပါ သေဘာထားအျမင္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီလိုသေဘာထားမွတ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ လိင္တူခ်စ္သူေတြဟာ ဖိနိပ္ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းေတြခံစားေနရျပီး လူအဖြဲ့အစည္းကဖယ္က်ဥ္ ခံခဲ့ရကာအသက္ေပး ဆပ္ခဲံရတဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြလဲျဖစ္ပြားခဲ့ဖူးပါတယ္။ လိင္တူျခင္း ခ်စ္ၾကိဳက္ စိတ္၀င္စားတာဟာစိတ္ ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ ့က ၁၉၉၀ ျပည့္နစ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျပီးျဖစ္ ပါတယ္။ဒါျပင့္ လိင္တူ ခ်စ္သူျခင္းလက္ထပ္ခြင့္ကို ကမာၻေပၚရွိ နုိင္ငံ၁၃ နို္င္ငံမွာ တရား၀င္ခြင့္ျပဳထားျပီးျဖစ္သလို အာရွတိုက္မွာ ရွိတဲ့ ထိုင္းနုိ္င္ငံနဲ ့ဗီယက္နာမ္နိုင္ငံမွာလဲ ၾကိဳးစားေနျပီလို ့သိရပါတယ္။ လိင္တူခ်စ္သူေတြ ခြဲျခားဖိနိအ္ဆက္ဆံခံရျခင္းေတြအတြက္ ၂၀၁၃ ခုနစ္ကေန စျပီး ျမန္မာနုိ္င္ငံမွာ အေျခစိုက္ခဲ့တဲ့ လိင္တူခ်စ္သူမ်ား အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာကြန္ယက္ (colour Rainbow) အဖြဲ့မွာဦးေဆာင္ ပညာေပးေနတဲ့ ကိုလွျမတ္နဲ ့ေတြ ့ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမး။ ။လိင္တူခ်စ္သူဆိုတဲ့ အဓိပါၸယ္ကိုအရင္ဆံုးရွင္းျပေပးပါ။

ေျဖ။ လိင္တူခ်စ္သူလို ့ေျပာလုိက္တာနဲ ့မ်ားေသာအားျဖင့္ အားလံုး ကမေကာင္းတဲ့ ဘက္ကို အရင္ျမင္ၾကတယ္။ လိင္တူခ်စ္သူ ဆိုတာ ေယာက်ၤားျဖစ္ေစ မိန္းမျဖစ္ေစ လိင္စိတ္ခံယူမူကြဲျပား တာကိုေျပာခ်င္ တာပါ။အာဆီယံနဲ ့နို္င္ငံတကာေတြမွာ သူတို ့အတြက္ သတ္မွတ္ထား တဲ ့အသံုးနူန္း ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ LGBT ဆိုတာပါ။ L ဆိုတာ Lesbia အမ်ဳီးသမီးျခင္း ခ်စ္ခင္နစ္သက္စိတ္၀င္စားသူ။ G ဆိုတာ gay ေပါ့ အမ်ဳိးသားခ်င္းပဲ ခ်စ္ခင္နစ္သက္စိတ္၀င္စားသူ။ B ဆိုတာ Bi sexual အမ်ဳိးသားေရာ အမ်ဳီးသမီးေရာ နစ္မ်ဳိးလံုးကို ခ်စ္ခင္နစ္သက္စိတ္၀င္စားသူ။T ဆိုတာ Trangender သြင္ျပင္ လကၡာေျပာင္းထားျပီး ေယာက်ၤားကေန မိန္းမလိုျဖစ္ေစ မိန္းမကေနေယာက်ၤား လိုျဖစ္ေစ ျပဴမူေနထို္င္ သူေတြ ဥပမာ အလွ ဖန္တီးရွင္ေတြလုိ ့ေပါ့။

ေမး၊ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ လိင္တူခ်စ္သူေတြရဲ ့အခြင့္အေရးနဲ႔ ့ပတ္သတ္ျပီး လူပ္ရွားမူေတြ ဘယ္အခ်ိန္က စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့တာပါလဲ။

ေျဖ၊ လိင္တူခ်စ္တူေတြရဲ ့အခြင့္အေရးနဲ႔ ့ပတ္သတ္ျပီး ဟိုးအရင္းတည္းက မေျပာပေလာက္တဲ့ လူပ္ရွားမူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အရင္ဆံုးေတာ့ထုိင္းနုိင္ငံမွာ ၂၀၀၇၊၂၀၀၈ေလာက္ ကတည္းက ထိုင္းအေျခစိုက္ လူ ့အခြင့္ အေရးေစာင့္ၾကည့္ေ၇း အဖြဲ ့ ံHREIB ကစခဲ့တာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္း ကလဲ ျမန္မာနုိ္င္ငံ လိင္တူခ်စ္သူေတြကို ေခၚယူျပီး သင္တန္းေပး ခဲ့တာေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ အခု ၂၀၁၃ မွာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ျပန္အေျခကေလး သူငယ္အစိုက္ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ ့Colour Rainbow အဖြဲ ့နဲ

့အတူျပည္တြင္းက လိင္တူခ်စ္သူေတြဖြဲ ့ထားတဲ့အဖြဲ ့ေသးေသးေလးေတြကို ပညာေပးမူေတြလုပ္ပါတယ္။ လိင္တူခ်စ္သူေတြနဲ ့ပတ္သတ္တဲ့ ပြဲေတြကိုလဲ

ျပည္တြင္းမွာတရား၀င္က်င္းပခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။

ေမး။ အခုလူအဖြဲ ့အစည္းမွာလိင္တူခ်စ္သူေတြအေပၚလူအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ မူေတြရွိလာတယ္လို ့ေျပာၾကတာရွိပါတယ္။ဘယ္လုိခ်ဳိးေဖာက္ မူေတြခ်ဳိးေဖာက္ ခံေနရ တာလဲသိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။ လိင္တူခ်စ္သူေတြအေပၚလူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရဆိုတဲ ့ေနရာမွာ နစ္ပိုင္း ရွိပါတယ္။ တစ္ပိုင္းကေတာ့ လူမူအဖြဲ အစည္း ကခြဲျခားဆက္ဆံ မူေတြ လုပ္ျပီး ခ်ဳိးေဖာက္ တာရွိသိလို ၊နိုင္ငံေတာ္ ကလဲ ဥေပဒအေၾကာင္းအရ ခ်ဴိးေဖာက္ ကန္ ့သတ္ထား တာ၊ ေနာက္ တစ္ခုအလုပ္အကိုင္ ရရွိခြင့္ စတာေတြရွိတယ္။

လူမူအဖြဲ ့အစည္းကခ်ဳိးေဖာက္တာဆိုတာကေတာ့ အရင္ဆံုးမိန္းမလို ၀တ္စားထားတဲ့ သူေတြ ့လိုက္ျပီဆို ရင္ အေျခာက္၊ နစ္ပိုင္းတစ္ပိုင္းစသည္ျဖင့္ ေပါ့၊ သူတုိ ့ရဲ ျဖစ္တည္မူကို အသိမွတ္မျပဳၾကဘူး၊ စကား အသံူးနူန္းေပါ့ နိုင္ငံတကာက သတ္မွတ္ထားတဲ့ လိင္တူ ခ်စ္သူဆိုတာရွိေပမယ့္ ဒိမွာက လိင္ဆိုတာနဲ ့လူေတြကမေကာင္းတာပဲျမင္ၾကတယ္၊ က်ား ၊ မ အဲလိုမျမင္ဘူး။ ဥပေဒအပိုင္းအရဆိုရင္လဲ ပုဒ္ပ ၃၇၇ ဆိုတာရွိေနတယ္ ။ ဒီပုဒ္မအရဆိုရင္ မိန္းမလို၀တ္စားဆင္ယင္ထားသူေတြက အခ်ိန္အေရြး ဖမ္းဆီးခံရ နုိ္င္တယ္။ ဒါကိုလဲ ေျပာင္း လဲျပင္ဆင္ ဖို ့လြတ္ေတာ္မွာဥေပဒပိုင္းအရ တင္ျပဖုိ ့စီစဥ္ေနပါတယ္။

ေမး၊ ဒီလိုိလိင္တူခ်စ္သူေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမူေတြ၊အခြင့္ေရးခ်ဳီးေဖာက္မူေတြရဲ ့ အက်ဳီးဆက္က ဘာေတြျဖစ္လာနုိင္ပါလဲ။

ေျဖ။ အရင္ဆံုးေတာ့ကေလးဘ၀ကစတာပေပါ ့စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြက စေနာက္ေလွာင္ေျပာင္တာေတြရွိမယ္။ မိဘ၊ဆရာ ၊ဆရာမေတြ ကအတင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တာေတြရွိမယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္းျပင္ပေရာက္သြားခဲ့တဲ့ ကေလးေတြရွီ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အစိုးရပိုင္းမွာတာ၀န္ရွိတာေပါ့၊ ၃၇၇ ဆိုတဲ့ပုဒ္မ ၊ ျပီးေတာ့ HIV AIDS ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့ သူေတြဆိုရင္ ေဆးရုံေဆးခန္းေတြမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ ခေတြပိုေပးရတာရွိတယ္။ ဒါဖြဲ႔့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ နုိင္ငံသားတုိင္း တန္းတူ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ ခြင့္ဆုိတာၾကီးကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနပါတယ္။ မႏၱေလးမွာျဖစ္သြားတဲ့ကိစၥလဲ ဒီလိုပဲ တရားပေဒ အရေဆာင္ရြက္ရမယ့္အရာကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ထက္ေက်ာ္လြန္ျပီး နိပ္စက္ခဲ့တာေတြ။ အဓိကလူ ့အခြင့္အေရးကို သိရပါမယ္။ လိင္တူ ခ်စ္သူမွ မဟုတ္ဘူးမည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကိုမွ အနုိင္က်င့္ေစာ္ကား ခြင့္မရွိဘူး၊ သာတူညီမွ်ရွီရမယ္။

ေမး၊ အစိုးရပိုင္းက ဥပေဒအေၾကာင္းရခ်ဳိးေဖာက္ထားတဲ့ပုဒ္ပ ၃၇၇ ကိုလြတ္ေတာ္ မွာျပင္ဖုိ ့ၾကိဳးစားေနတယ္ ဆိုေတာ့ လက္ရွိေဆာင္ရြက္ ခ်က္ကို သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။ ပုဒ္မ၃၇၇ဆိုတာက ျဗိတိသွ်အစိုးရလက္ထက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ ပုဒ္မပါ။ ဒီမတိုင္ခင္ က ျမန္မာနုိ္င္ငံမွာ ဒီလိုပုဒ္မမ်ဳိးမရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီ၃၇၇ ဆိုတဲ့ ပုဒ္မကို ျမန္မာလုိဘာသာျပန္ေတာ့ သဘာ၀မက်တဲ့ လိင္ဆက္ဆံမူျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကက ဒီပုဒ္မရဲ ့အဓိပၸယ္ပါ။ သဘာ၀ မက်တဲ့လိင္ဆက္ဆံမူဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ ။ ဒီအဓိပၸယ္ကို တိတိက် က်ျပန္လည္ မေဖာ္ျပဘူးဆိုရင္ လိင္တူခ်စ္သူေတြဟာ အခ်ိန္မေရြးဖမ္းဆီးခံနုိ္င္ရပါတယ္။ ဥေပဒဆုိတာတိုင္းသူျပည္သားေတြကို အကာကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒျဖစ္သင့္ ပါတယ္။ ဖိနိ္ပ္တာမ်ဳိး မျဖစ္သင့္ ပါဘူး။

ေမး ၊ ဒီဥေပဒကို လြတ္ေတာ္မွာ တင္မယ္ဆုိတာ ျပင္ဆင္ဖို ့လား ဖ်က္သိမ္း ဖို့ လား။ ဘယ္လြတ္ေတာ္အမတ္ေတြကတင္သြင္းသြားမယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။ လက္ရွိ လြတ္ေတာ္အမတ္ေတြထဲ မွာလဲ ဒီကိစၥကို စိတ္၀င္စားသူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတုိ ့နဲ ့တရား၀င္ေဆြးေႏြးမူေတြမလုပ္ရေသးေပမယ့္ အၾကမ္းျပင္းေျပာထား တာေတြရွီပါတယ္။ စာသားအရျပင္ဆင္မွာလား ဖ်က္သိမ္းဖုိ ့လုပ္မွာ လားဆို တာ ေဆြးေႏြးေနတုန္းပါ။ ဥေပဒေၾကာင္း အရေရာ ေသခ်ာေဆြးေႏြးျပီးမွ လြတ္ေတာ္ တင္ဖို ့လုပ္သြားပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခု က ဒီဥပေဒျပင္ဆင္ဖုိ ့အတြက္ ျဗိတသွ်သံရုံးကလဲ အကူညီေတြ အမ်ားၾကီးေပးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့သူတုိ့လုပ္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီဥပေဒနဲ ့ပတ္သတ္ျပီးျပင္ဆင္ဖုိ ့ေတြ လိင္တူခ်စ္သူေတြ အခြင့္အေရးနဲ ့ပတ္သတ္ျပီး ျပည္တြင္းလက္္ရွိ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို နုိင္ငံတကာနဲ႔ ့ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ေပးမူေတြကို အကူညီေပးပါတယ္။ ဒါ့့ျပင္ အမ်ီဳးသမီးအခြင့္အေရးလူပ္ရွားသူေတြ၊ ေလးသူငယ္အခြင့္အေရးလူပ္ရွားသူ၊မသန္စြမ္းအခြင့္အေရးလူပ္ရွား

တဲ့အဖြဲ စတဲ့ ကန္ ့သတ္ခံထားရတဲံ သူေတြလဲ ပူးေပါင္းျပီး လုပ္ေဆာင္ေန ပါတယ္။

ေမး၊ ျပီးခဲ့တဲံလပို္င္းက မႏၱေလးမွာလိင္တူခ်စ္သူေတြကို ပစ္မွတ္ထား ဖမ္းဆီးခဲ့ျပီး အခြင့္ေရးခ်ဳီးေဖာက္ မူေတြ လုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ အေပၚမွာေရာ လက္ရွိ လိင္တူခ်စ္သူမ်ား အခြင့္အေရး ကြန္ယက္အေန နဲ ့ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ ထားပါလဲ။

ေျဖ၊ မႏၱေလးမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥနဲံပတ္သတ္ျပီးျမန္မာနုိ္င္ငံအမ်ီဳးသား လူ့အခြင့္ အေရးေကာ္မရွင္ကိုေရာ၊ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနကိုေရာ တုိင္ၾကား စာေတြေပး ပို ့ထားပါတယ္။ဒီလိုေပးဖို ့ထားတာ ကိုေစာင့္ဆုိင္းေန တဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ ဒီလိုခြဲျခား ဆက္ဆံမူေတြ တန္းတူ ညီမွ်မရွိမူေတြ အတြက္ ျမန္မာတနုိင္ငံလံုးမွာ လတ္မွတ္ေတြေကာက္ ခံျပီး ေတာ့ ရတဲ့လတ္မွတ္ေတြကို တုိင္ၾကားထားတဲ့ဌာနေတြ ကုိျပန္လည္ ပို ့ေဆာင္ေပး သြားပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ပညာေပးမယ္။ အမ်ားျပည္သူ အပမ္းေျဖတဲ့ေနရာမ်ဳိးမွာ ဘယ္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ကိုမွမထိခိုက္ေအာင္ေန ဖုိ ့ပညာေပးမူေတြ လုပ္သြားပါမယ္။

ေမး၊ လိင္တူခ်စ္သူေတြနဲ ့ပတ္သတ္ျပီးလူမူ၀န္းက်င္မွာ လက္ရွိျမင္ေနတဲ့ အေပၚေရာ ခြဲျခားဆက္ဆံမူေတြ ဆိုတာေရာ ေျပာင္းလဲ ဖို႔ ့အခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ ယူရမယ္လို ့ထင္ပါလဲ။

ေျဖ၊ဒါကိုေျပာရရင္ေတာ့ နံပတ္တစ္က ပညာေပးဖို ့နစ္ပါတ္ နစ္လဲပညာေပးဖုိ ့ပါပဲ။ ႏွစ္ရွည္ လမ်ားအျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ဓေလ့ တစ္ခု ကိုခ်က္ျခင္းၾကီးေျပာင္း ပစ္ဖို ့မလြယ္ေပ မယ့္ ျမန္မာလူမ််ိးေတြ ဆိုတာ ေသခ်ာ ရွင္းျပ ပညာေပးရင္ နားလည္နုိ္င္စြမ္းျမင့္သူေတြပါ။ အဓီကက လူအခြင့္အေရးတုိ့ လိင္တူ ခ်စ္သူေတြ အခြင့္အေရး တုိ ့မသန္စြမ္း အခြင့္ေရးေပးဖုိ ့ေတာင္းဆုိတာေတြက အစိုးရတစ္ခုတည္း ကအခံြင့္ အေရးေပးရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတုိင္းလူတိုင္း လူသားတစ္ဦးခ်င္းဆီရဲ ့ အခြင့္ေရးေတြ ကိုေလးစားဖို ့လို ပါတယ္။

အခုလိုေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ေက်းဇူးအမ်ားၾကီးတင္ပါတယ္။

ေမးျမန္းသူ - ပန္မိုးဝါ ( ရိုးရာေလး )

By ရိုးရာေလး