မေနာေျမမွာ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြနဲ႔ (အပိုင္း ၁)

ဉာဏ္လင္း၊ တီတုိး၊ ဆုိင္းမိုင္(ျမစ္ႀကီးနား) ေရးသားသည္။ 

  

သူငယ္ငယ္က ျမင္ေတြ႕ခဲ႔ရသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ေတာေတာင္ေရေျမ ပံုရိပ္မ်ားက အသက္ ၇၀ နား သီသီေ၀့ေန သည့္ ဦးေခါေဘာမ္၏ စိတ္သႏၲာန္မွာ ယေန႔အထိ မွတ္မွတ္ ထင္ထင္ ရွိေနၾကတုန္း။

သူတို႔မိသားစုေနထိုင္သည့္ ဖားကန္႔ဘက္မွာ က်ား၊ ဆင္၊ ေျပာင္၊ ကၽြဲ႐ိုင္း၊ ၀က္၀ံ အစရွိသည့္ ေတာ႐ိုင္း တိရၦာန္မ်ားမွာ မေတြ႕ခ်င္၊ မျမင္ခ်င္မွ အဆံုး။ သစ္ႏွင့္ ၀ါးဆိုသည္ မ်ားမွာလည္း သံုးမကုန္၊ ျဖဳန္းမကုန္၊ ေပါခ်င္တိုင္း ေပါ မ်ားခဲ့သည္မ်ားကို ဦးေခါေဘာမ္ လြမ္းေနမိသည္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာကိုက ကၽြန္းေတာထဲမွာေလ။ ႀကဳိက္သေလာက္သံုးလို႔ရတယ္။ သစ္ပင္အႀကီးႀကီးေတြဆို ခုတ္ရခက္လြန္းလို႔ ဘယ္သူမွေတာင္ မခုတ္ၾကဘူး” ဟု ဦးေခါေဘာမ္က ဆိုသည္။

သူလူပ်ဳိအရြယ္တုန္းက မိဘမ်ားက လယ္လုပ္ငန္းျဖင့္ အလုပ္႐ႈပ္ေနၾကခ်ိန္မွာ သူကေတာ့ ေတာေပ်ာ္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ သည့္အားေလ်ာ္စြာ ေသနတ္တစ္လက္ထမ္းကာ ေတာလိုက္ရင္း အခ်ိန္ေတြ ကုန္ေနခဲ့သည္ဟု ဦးေခါေဘာမ္က ေျပာျပသည္။

“ေတာေကာင္ေတြ၊ ငါးေတြဆိုတာကလည္း မစားခ်င္မွ အဆံုးပဲ”

တစ္ပိုင္တစ္ႏုိင္ ေက်ာက္စိမ္းရွာေဖြသူမ်ားမွာလည္း တူး ရြင္း၊ ေပါက္ျပား၊ တူႀကီး၊ ဆို႔၊ သံခၽြန္ အစရွိ သည္မ်ားကိုသံုးကာ မိသားစု၀င္ေငြရွာေဖြႏိုင္ၾကသည့္အတြက္ ေဒသခံမ်ား၏ စား ၀တ္ေနေရးမွာ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ လည္လည္ရွိခဲ့ၾကသည္။

သဘာ၀ကေပးေသာ လက္ေဆာင္မြန္မ်ားျဖင့္ စား၊ ၀တ္၊ ေနေရး ပူပန္စရာမလိုခဲ့ၾကေသာ္လည္း ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ ႏွင့္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (Kachin Independence Army – KIA) တို႔ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ၾကာ စစ္မက္ျဖစ္ပြားေနခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဦးေခါေဘာမ္တို႔ ေဒသအပါအ၀င္ ကခ်င္ျပည္နယ္ တစ္၀န္းကား ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္းရွိလွသည္ေတာ့ မဟုတ္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲလုိက္သည့္ အတြက္ နယ္ေျမလည္း ျပန္လည္ေအးခ်မ္းလာခဲ့ၿပီး ဦးေခါ ေဘာမ္တို႔ ဖားကန္႔သည္လည္း ရြာအဆင့္မွ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲခဲ့သည့္အခ်ိန္မွ တိုက္ပြဲေတြျပန္ျဖစ္ခဲ့ သည့္ ယမန္ႏွစ္မတိုင္ခင္အထိ ၁၇ ႏွစ္တာ ကာလအ တြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသီးအပြင့္ျဖစ္ေသာ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို ဦးေခါ ေဘာမ္တို႔ေဒသခံေတြ ခံစားခြင့္ ရခဲ့ၾက သည္။

သို႔ေသာ္လည္း တစ္ဖက္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ေျမေပၚ ေျမေအာက္ သယံဇာတမ်ားမွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကာလ အတြင္း သၾကားအိုးကို ပုရြက္ဆိတ္မ်ားအံုခဲလာၾကသည့္ပမာ သူ႔ထက္ငါ အစုလိုက္၊ အၿပံဳလိုက္ ကဆုန္ေပါက္ ၀င္ေရာက္ လာခဲ့ ၾကေသာ စီးပြားေရးသမားမ်ား၏ အာသာငမ္းငမ္း၊ အားပါးတရ ၀ါးမ်ဳိစားေသာက္မႈကို မ႐ႈမလွ ခံခဲ့ၾကရသည္။

အရင္တုန္းက ဦးေခါေဘာမ္တို႔ ေဒသခံေတြ ခုတ္ရခက္ လြန္းလို႔ မခုတ္ဘဲထားခဲ့သည့္ ကၽြန္းပင္ႀကီးေတြကို သစ္ကု မၸဏီ ႀကီးမ်ားက လက္ကိုင္စက္လႊႀကီးမ်ားျဖင့္ ေဟာတစ္ပင္၊ ေဟာ တစ္ပင္ ၀ုန္းခနဲ၊ ၀ုန္းခနဲ ခုတ္လွဲပစ္ၾကသည္။ ဦးေခါေဘာမ္ တို႔ မ်က္စိေရွ႕မွာပဲ ေတာေတြဆိုတာ ေျပာင္သလင္းခါသြားသည္။ ေတာင္ေတြဆိုတာ ကတုံးေတြျဖစ္ သြားသည္။

အရင္တုန္းက ေဒသခံမ်ား တူးရြင္း၊ သံခၽြန္မ်ားျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းတူးခဲ့ၾကစဥ္က အထိမနာခဲ့သည့္ ေတာင္ကုန္း၊ ေတာင္ေစာင္း၊ ေတာင္ကမူမ်ားကို ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္သည့္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားက စက္ယၲရားႀကီးမ်ားသံုးကာ ကိတ္မုန္႔မ်ား လွီးသလို လွီးပစ္ၾကသည္။ ကုတ္ဖဲ့ပစ္ၾကသည္။ ဦးေခါေဘာမ္တို႔ မ်က္စိေရွ႕မွာပဲ ေတာင္ေတြဆိုတာ ေဟာတစ္လံုး၊ ေဟာတစ္လံုး ေပ်ာက္သြားၾကသည္။

ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတေတြ အလြန္အကၽြံထုတ္ယူ သူမ်ားေၾကာင့္၊ သည္ကေန႔ေတာ့ ဦးေခါေဘာမ္တို႔၏ မေနာေျမ ခမ်ာ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ရၿပီ။ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြႏွင့္ အက်ည္းတန္ က်န္ရစ္ရေလၿပီ။ သူ႔ရင္ထဲမွာ စြဲၿငိေနခဲ့သည့္ ဟိုး ငယ္ငယ္က မေနာေျမ၏အလွအပတို႔ဟူသည္ကား လြင့္ပါး သြားၾကေလၿပီ။

သည္ကေန႔ေတာ့ ဦးေခါေဘာမ္တို႔လို ေဒသခံေတြအဖို႔ တစ္ခါတုန္းက မေနာေျမဆိုသည္မွာ အေၾကာင္း တိုက္ဆိုင္ သည့္ အခါ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပစရာ၊ ဆြတ္ပ်ံ႕လြမ္းေမာဖြယ္ရာ၊ ပံုျပင္ တစ္ပုဒ္မွ်သာ။

ဇီ၀ရတနာ

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဦးေခါင္းအျဖစ္ ခုိင္းႏိႈင္းေျပာဆိုၾကသည့္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ဤကခ်င္ျပည္နယ္ကား ကၻာေပၚတြင္ ဇီ၀မ်ဳိးစံုမ်ဳိးကြဲတို႔ ေပါမ်ားႂကြယ္၀ရာ အေရးေပၚ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကရမည့္၊ အခ်ိန္မေရြး ကြယ္ေပ်ာက္သြားႏုိင္သည့္ ေနရာမ်ားထဲက တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက သတ္မွတ္ ထားၾကသည္။

ဧရိယာ ၃၄,၃၇၉ စတုရန္းမိုင္ က်ယ္၀န္းသည့္ ဤေဒသမွာ ကၻာ့အရွားပါးဆံုး သစ္ခြမ်ဳိးစိတ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ သစ္ခြနက္ (black orchid) ေတြ ေတြ႕ႏုိင္သလို စပါးအ႐ိုင္းေတြကိုလည္း ေတြ႕ႏုိင္သည္။ ရွားပါးတိရၦာန္ေတြထဲမွာ ကၻာ့ရွားပါး ေမ်ာက္ မ်ဳိးျဖစ္သည့္ ႏွာေခါင္းအေပၚသို႔လန္ေနေသာ အဲလ္ဗစ္ (Elvis) အမည္ရ ေမ်ာက္မ်ားကိုလည္း ဤေဒသမွာ ေတြ႕ႏုိင္သည္။

(အဆိုပါေမ်ာက္မွာ အေမြးနက္ေျပာင္ၿပီး ဆံပင္ပံုစံက ကၻာေက်ာ္ အေမရိကန္ Elvis Presley ၏ ဆံပင္ ပံုစံႏွင့္ ဆင္ဆင္တူေသာေၾကာင့္ Elvis ဆိုေသာ နာမည္ကို သိပံၸပညာရွင္မ်ားက ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။)

ထိုသို႔ ဇီ၀မ်ဳိးစံုမ်ဳိးကြဲေတြ ေပါမ်ားႂကြယ္၀မႈကို ရတနာ တစ္ပါးအျဖစ္ တန္ဖိုးထားသင့္ေၾကာင္း စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္မႈကိုအေျခခံသည့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ကိုယ္စားျပဳအဖြဲ႕ (EcoDev) မွ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါ႐ိုက္တာ ဦး၀င္းမ်ဳိး သူက ဆိုပါသည္။

“ဇီ၀မ်ဳိးစံုႂကယ္၀တာဟာ ရတနာတစ္ပါးပဲ။ ဇီ၀မ်ဳိးစံုေတြ ကေန ပိုက္ဆံမရတဲ့အတြက္ လူေတြက ေက်ာက္နဲ႔လဲတာ ေပါ့ဗ်ာ” ဟု ၎ကဆိုသည္။

ဇီ၀မ်ဳိးစံုေပါမ်ားႂကြယ္၀ေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ဦး၀င္းမ်ဳိးသူက ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေနာက္ဆံုးက်န္ရွိသည့္ ခံတပ္ႀကီးဟု သံုးႏႈန္းသည္။

“ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ ေနာက္ဆံုးကၽြန္ေတာ္တို႔ရင္ဆိုင္ႏိုင္တဲ့ကိစၥက ဇီ၀မ်ဳိးကြဲေတြကိုပဲ အသံုး ခ်ၿပီးေတာ့ရင္ဆိုင္ရမွာ” ဟု သူကဆိုသည္။

ဥပမာတစ္ခုအျဖစ္ ယခုစိုက္ေနၾကသည့္ စပါးမ်ဳိးေတြ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ အျခားအေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ျဖစ္ေစ မ်ဳိးေတြျပဳတ္သြားခဲ့လွ်င္ ကခ်င္ျပည္ နယ္က စပါး႐ိုင္းေတြဆီကို ျပန္သြားၿပီး ယဥ္ေအာင္ျပန္ေမြးရ လိမ့္မည္ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

“ဒီေနရာမွာ စိန္တြင္းႀကီးေတြ ေတြ႕မယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ေမခတို႔၊ မလိခတုိ႔ ဒီေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြကို အလက္စကာ (Alaska) လိုပဲ ထားသင့္တာ” ဟု သူက အႀကံျပဳသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုပိုင္ဆိုင္သည့္ အလက္စကာ ျပည္နယ္သည္ ေရနံအင္မတန္ေပါႂကြယ္သည့္ ေဒသျဖစ္ေသာ္ လည္း ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိန္းေရးက အေရးႀကီးသည့္အတြက္ အေမရိကန္အစိုးရက မတို႔၊ မထိဘဲ ဒီအတိုင္းထားေပးထားသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။

ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတမ်ား၊ ဇီ၀မ်ဳိးစံုမ်ဳိးကြဲမ်ား ေပါမ်ားႂကြယ္၀လွသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး အတြက္ ဂုဏ္ယူစရာ အင္မတန္ေကာင္းေသာ၊ တအားလည္း အေရးပါေသာ အျခားအခ်က္မ်ား ရွိေနပါေသးသည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွတစ္၀န္း အျခားဘယ္ႏုိင္ငံမွာမွ မေတြ႕ ႏုိင္ဘဲ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံတည္းသာရွိေသာ ေရခဲေတာင္မ်ားကို ဤျပည္နယ္မွာပဲ ေတြ႕ႏုိင္ပါသည္။

အာရွ၏ အႀကီးဆံုးျမစ္မ်ားထဲတြင္ပါ၀င္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို အလယ္ကေန ေျမာက္မွေတာင္သို႔ စီးဆင္းကာ ျမစ္ေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ လူဦးေရသန္းေပါင္းမ်ားစြာ (ႏိုင္ငံလူဦးေရထက္ ၀က္ေက်ာ္) တို႔၏ စား၀တ္ေနေရး၊ ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္း ၀ယ္ေရးကို အေထာက္အပံ့ေပးေနေသာ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ ဤျပည္နယ္မွာပဲ စတင္ပါသည္။

ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းအဆက္မ်ားရွိေနျခင္းေၾကာင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတြက္ အင္မတန္အေရးႀကီးသည့္ ဤကခ်င္ျပည္ နယ္ကို ၀ိုင္း၀န္းထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးၾကပါရန္ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားမ်ားက တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ျပဳန္းတီးသစ္ေတာမ်ား

သို႔ေသာ္လည္း မိမိတို႔၏ လတ္တေလာအက်ဳိးစီးပြားကို သာ ၾကည့္တတ္သူမ်ားကေတာ့ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာ တမ်ားကို ရႏိုင္သေလာက္၊ ေလာဘတႀကီး ဆက္လက္ထုတ္ယူ ေနၾကသည္ဟု ကခ်င္ အေရးေလ့လာသူမ်ားက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ၾကသည္။

ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတတူးေဖာ္ထုတ္ယူရာတြင္ စီးပြားေရးသမားမ်ားသာမက ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားပါ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည္ဟု ကခ်င္ျပည္နယ္၏ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ ေနသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဆိုပါသည္။

“(ကခ်င္မွာရွိတဲ့) လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းေတြေရာ၊ အစိုးရေတြေရာ အကုန္လံုးဟာ သစ္ထုတ္လုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္ စိမ္းနဲ႔ ေရႊတူေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အားလံုးပါ၀င္ပတ္သက္ ေနတယ္” ဟု ကခ်င္လူမႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကြန္ရက္အဖြဲ႕ (Kachin Development Networking Group) မွ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္၀ါ က ဆုိပါသည္။

သစ္အလြန္အကၽြံထုတ္ယူမႈမ်ားေၾကာင့္ သည္ကေန႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေတာေတြထဲမွာ ကၽြန္းသစ္ႏွင့္ အျခားသစ္မာ မ်ား ကုန္သေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနၿပီဟုလည္း ကခ်င္အေရး ေလ့လာသူမ်ားက ဆိုၾကသည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ကအထိ ဗန္းေမာ္တစ္၀ိုက္မွာ သစ္ပင္ႀကီးေတြ အေျမာက္အျမားရွိခဲ့သည္ဟု ဗန္းေမာ္က႐ုဏာ အဖြဲ႕မွ ကိုေနာ္ဒင့္က ဆိုပါသည္။

ထိုစဥ္က သစ္ပင္ႀကီးေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ မ်ားခဲ့ၾက ေသးသလဲဆိုလ်င္ ေတာထဲကို ႏြားလွည္း ၀င္ဖုိ႔ေတာင္ ေတာ္ ေတာ္ေလး ခက္ခဲသည္ဟု သူ႔အေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ယွဥ္ၿပီး ကိုေနာ္ ဒင့္က ေျပာျပသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ထိုအေျခအေနမ်ားသည္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု အတြင္းမွာပဲ လံုး၀ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္ဟု သူကဆိုသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား စီးပြားေရးသမား မ်ားထက္ တ႐ုတ္ျပည္ဖြား စီးပြားေရးသမားမ်ား၏ သစ္ထုတ္ ယူမႈက ပိုမိုမ်ားျပားေၾကာင္း ကခ်င္အေရးေလ့လာသူမ်ားက ဆိုသည္။

တ႐ုတ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ သစ္ထုတ္ယူၾကပံုကို ကိုေနာ္ဒင့္ က ဆီးသီးေရြးစားသည့္ ဥပမာျဖင့္ အခုလို ခိုင္းႏႈိင္းေျပာျပသည္။

“ဆီးသီးေရြးစားတဲ့အခါ အေကာင္းကိုအရင္ေရြးစား တယ္၊ အေကာင္းေတြ ကုန္သြားေတာ့ ေနာက္ဆံုး မေကာင္းတဲ့ ဟာေတြပါ အကုန္ကုန္ေအာင္ စားပစ္တာပဲ။ အဲလိုပဲ အပင္ႀကီး ေတြ၊ လူငါးေယာက္ ဖက္စာေတြကို အရင္ခုတ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း က်ေတာ့ အျမစ္အထိပါ တူးၿပီးယူသြားၾကတယ္ေလ”

စီးပြားေရးအရ အားႀကီးလာေသာ တ႐ုတ္ျပည္၏လိုအပ္ ခ်က္မ်ားက ႀကီးထြားလာခ်ိန္၊ ျမန္မာျပည္ဘက္တြင္ ဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိသည့္အခါ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ ထုတ္ယူမႈမ်ားမွာ အထိန္းသိမ္းမဲ့၊ အကာအကြယ္မဲ့ျဖစ္လာေနသည္ဟု ကိုေနာ္ဒင့္ က ေထာက္ျပပါသည္။

“တ႐ုတ္ရဲ႕ ႀကီးထြားလာတဲ့ စီးပြားေရးေတာင္းဆိုမႈေပါ့ ေလ၊ အဲဒါကိုဘယ္သူမွ ေတာင့္မခံႏုိင္ဘူး(တ႐ုတ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ တို႔နဲ႔က) ဆင္နဲ႔ ပုရြက္ဆိတ္” ဟု ၎င္းက ဆိုပါသည္။

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ အငမ္းမရသစ္ထုတ္လုပ္မႈ မ်ားေၾကာင့္ သစ္ေတာေတြ ထူရာမွပါးလာသည့္ အထဲတြင္ မိ႐ိုး ဖလာ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ႏွစ္စဥ္ သစ္ပင္ အေျမာက္အျမား အခုတ္လွဲခံေနၾကရသည္ဟု ေလ့လာေစာင့္ ၾကည့္ေနသူမ်ားက ဆိုပါသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအေနအထားျဖင့္ သစ္ထုတ္ခြင့္ေတြ အေျမာက္အျမား ခ်ထားေပးျခင္းႏွင့္ တရား မ၀င္သစ္ခုတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ သစ္ေတာေတြ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ျပဳန္းတီးလာေနသည္ကို ပညာရွင္မ်ားက စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ကာ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ သတိေပးလာၾကပါသည္။

သည္ကေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းဧရိယာမွာ ႏိုင္ငံဧရိယာ၏ ငါးပံု တစ္ပံု (၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း) ေလာက္သာရွိေတာ့ သည္ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ သယံဇာတႏႇင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးသိန္း လြင္က ၾသဂုတ္လတတိယပတ္ထဲမွာ က်င္းပခဲ့ေသာ ေဆြးေႏြး ပြဲတစ္ခုမွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါသည္။

ေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာ ေတာရဂံု

တစ္ခ်ိန္တုန္းက ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ေတာေတာင္မ်ားမွာ ေက်းငွက္၊ သာရကာတို႔၏ သီက်ဴးေပ်ာ္ျမဴးသံမ်ား၊ စံုလင္လွ ေသာ ေတာ႐ိုင္းတိရၦာန္မ်ား၊ ထူထူထည္းထည္း၊ သိပ္သိပ္ သည္းသည္းရွိလွေသာ သစ္ႀကီး၀ါးႀကီးမ်ား၊ အေသြးအေရာင္စံု လင္လွေသာ ပန္းမာန္မ်ား၊ ေအးေအးစိမ့္စိမ့္ရွိလွေသာ ၀န္းက်င္ အေနအထားမ်ားျဖင့္ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ရာ အလြန္ေကာင္း ေသာ စိမ့္ႀကီး၊ ၿမိဳင္ႀကီးမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည္ဟုဆိုပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ယေန႔ေတာ့ ထိုေတာႀကီးမ်ားမွာ ေတာဆို ေပမင့္ ေတာမမည္ႏိုင္ၾကေတာ့သည္ကို ေဒသခံမ်ားက အခုလို သတိျပဳမိလာၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

“(ေတာေတြထဲမွာ) က်ား၊ ဆင္လို အေကာင္ႀကီးေတြ မဆိုနဲ႔၊ ေတာၾကက္တြန္တဲ့ အသံေတာင္ မၾကားရေတာ့ဘူး” ဟု ဦးေခါေဘာမ္က ေျပာျပသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အေရး ေလ့လာသူမ်ားေကာက္ခ်က္ခ် သည္က သစ္ေတာေတြျပဳန္းတီးလာသည့္အတြက္ ေတာ႐ိုင္း တိရၦာန္မ်ားမွာ ခိုကုိးရာမဲ့ျဖစ္သြားၿပီး အခ်ဳိ႕ေသာ ေတာေကာင္ မ်ားမွာ ေဒသခံမုဆိုးမ်ားလက္သို႔ အလြယ္တကူ သက္ဆင္းက် ေရာက္သြားၾကသည္ဟုဆိုသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာေတာေကာင္မ်ားမွာလည္း အရင္လို မွီခိုစရာ၊ စားေသာက္စရာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရွိၾကေတာ့သျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၏ ဟိုမွာဘက္၊ ေတာထူထူထပ္ထပ္ ရွိေနေသး သည့္ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ျခမ္းသို႔ ကူးသြားၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။

သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတီးလာသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ယခင္ က ေဒသခံမ်ားအားကိုးအားထားျပဳခဲ့ရသည့္ ေဆးပင္၊ ေဆးျမစ္ မ်ားမွာလည္း ယခုအခါ ရွာရ၊ ေဖြရခက္ခဲလာေၾကာင္း ေဒသခံ မ်ားကဆိုပါသည္။

“အခုလား၊ ဘာေဆးပင္မွ ရွာလို႔မရေတာ့ဘူးေလ” ဟု ဖားကန္႔ေဒသခံ ေဒၚလမာရြယ္က ေျပာျပသည္။

“ေျမစာပံုနဲ႔ ေတာင္ကတံုးေတြမွာ ဘာေဆးပင္ေတြ ေပါက္ႏုိင္ေတာ့မွာလဲ” ဟုလည္း အသက္ ၆၂ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚလမာရြယ္ က ညည္းတြားသည္။

တစ္ခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ေတာေတြထဲမွာ ေဆးပင္ေတြ ေပါမ်ားခဲ့႐ံုတင္မက သစ္ဥ၊ သစ္ဖုမ်ားလည္း လိႈင္လိႈင္ေပါခဲ့သည္ ဟု ေဒၚလမာရြယ္က ဆိုပါသည္။

အရင္တုန္းက စစ္ပြဲေတြျဖစ္လို႔ ေတာေတြ၊ ေတာင္ေတြထဲ ထြက္ေျပးၾကရၿပီဆိုလွ်င္ ေဒၚလမာရြယ္တို႔ ေဒသခံေတြမွာ ေဆး၀ါးအတြက္သာမက အစားအစာအတြက္ပါ ဘာဆိုဘာမွ ပူစရာမလိုခဲ့။

ေတာထဲမွာ ပိန္းဥ၊ ေျမာက္ဥႏွင့္ အသီးအရြက္မ်ားက အလွ်ံပယ္။ ဖမ္းဆီး စားေသာက္စရာ သားေကာင္မ်ားကလည္း ေပါမွေပါ။

ယခုတစ္ေခါက္ စစ္ေဘးေရွာင္ၾကရာမွာေတာ့ ေဒၚလမာ ရြယ္တို႔တေတြ ခါတိုင္းလို ေတာထဲ၊ ေတာင္ထဲကို ၀င္မေျပးၾကဘဲ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚကိုပဲ တက္ေျပးလာၾကပါသည္။

“အခုတစ္ေခါက္ ေတာထဲေျပးရင္ ဘာစားစရာမွ မရွိ ေတာ့ဘူးေလ။ ဘာေဆးပင္မွလည္း မရွိဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေပၚတက္ေျပးလာတာေပါ့” ဟု စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ေဒၚလမာရြယ္က ဆိုပါသည္။

သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတီးလာမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ကခ်င္ေဒသခံတခ်ဳိ႕ ဘယ္တုန္းကမွ မႀကံဳခဲ့ဖူးေသာ စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္ကို ရင္ဆိုင္ေနရသည္ဟုလည္း ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေရးသမားမ်ားကဆိုပါသည္။ ယင္းစိန္ေခၚမႈမွာ အခ်ဳိ႕ေသာေဒသ ေတြမွာ မႀကံဳစဖူး ေသာက္သံုးေရရွားလာသည့္ကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။

“ေရရဲ႕ အရင္းအျမစ္က သစ္ေတာပဲေလ၊ သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းလာရင္ေတာ့ ဒါျဖစ္မွာပဲ” ဟု ကခ်င္ျပည္နယ္၏ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကို ေလ့လာေနသူ ကိုလဆီေဘာက္၀ါကဆိုသည္။

ေရရွားပါးလာသည့္ ေနရာမ်ားထဲတြင္ အရင္တုန္းက ေရတအားေပါခဲ့ေသာ အထက္ဘက္ ပူတာအိုႏွင့္ ဆြမ္ပရာ ဘြမ္ၿမိဳ႕ နယ္မ်ားလည္း ပါ၀င္သည္ဟု ၎င္းကဆိုပါသည္။