KIO ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔၀င္ ဦးဂ်ီးေနာင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း

(KIO ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔၀င္ဦးဂ်ီးေနာင္)

တပ္ကိစၥဆိုတာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ေဆြးေႏြးဖို႔ အာဂ်င္ဒါတစ္ခုမွ မသိရပါဘူး။ တပ္ကိစၥလုပ္ဖို႔ အတြက္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တပ္ကိစၥဆိုတဲ့ ေနရာမွာမူေဘာင္ရွိရပါမယ္။ ဥပမာ ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အရင္ ေဆြးေႏြးပြဲ တုန္းက တင္ထားတဲ့ျပႆနာ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာေဒသမ်ား၊ အဲဒီကိစၥမွာ ေဘာင္မရွိဘဲနဲ႔ ဟိုတပ္ဆုတ္၊ ဒီတပ္ ဆုတ္နဲ႔ ေတာ့ မျပီးႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီ ေတာ့ေပၚလစီရွိရမယ္။ ေဘာင္ရွိရ မယ္။ ေဘာင္ထဲမွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး အဓိကေဆြးေႏြးရမွာပဲ။ အဲဒီမွာမွ IDP ကိစၥ၊ လမ္းတံတား ကိစၥ၊ လွ်ပ္စစ္မီးကိစၥ၊ တပ္ကိစၥေတြ က အဓိ ကေဆြးေႏြးရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ျဖစ္ေနတာက ေစာေစာက အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ မင္းေျပာတယ္။

 

၁၀၅ ပစ္တယ္ဆို တာ ကာကြယ္ေရးကအမိန္႔ေပးမွ ရတယ္။ ေျမျပင္မွာက ေတြ႕ေနရ တယ္။ ျမင္ေန ရတယ္။ လုပ္ေနရ တယ္။ အဲဒါက်ေတာ့ ဘယ္လိုမွ ဆက္စပ္လို႔မရႏိုင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ ေတြ။ ေနာက္ၿပီး ရိကၡာပို႔ တာပါ။ လမ္းမွာျဖတ္တိုက္တယ္။ သူတို႔ပို႔တဲ့ ရိကၡာသည္ အႀကီးႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ႀကီးမားတဲ့ ေသနတ္ေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာက ၈၁ မမ ေမာ္တာေတြ၊ ၆၀ မမေတြ၊ ၅၇ ေတြ ကြၽန္ေတာ္ မေျပာခ်င္ဘူး။ ကမၻာစစ္ျဖစ္တဲ့အခါ သံုးႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းစစ္ျဖစ္တဲ့အခါ သံုး ႏိုင္တဲ့ လက္နက္ ေတြပါ။ သူတို႔က အဲဒါပို႔ပါတယ္။ သူတို႔ပို႔တဲ့ ရိကၡာ ႀကီးလြန္းပါတယ္။ ရိကၡာပို႔တယ္ ဆိုရင္ အရပ္သား အေနနဲ႔က ဆန္၊ ဆီ၊ ဆားပို႔တယ္ထင္ပါတယ္။မ ဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ပစ္ေန တဲ့လက္ နက္ေတြ။ အဲလိုမ်ိဳး ေနာက္ ေၾကာင္းမွာပစ္ေနရင္ ဦးစီးခ်ဳပ္က မလာႏိုင္ဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ မေန႔က (ေအာက္တိုဘာ ၂၉) ရက္ေန႔ က စၿပီး ရွမ္းျပည္မွာရွိတဲ့ တပ္ရင္း (၉) ကို ရွမ္းေျမာက္တပ္က ၀ိုင္းပိတ္ ဆို႔ၿပီး ေတာ့ တိုက္တယ္။ အခုခ်ိန္ ထိတိုက္ေနတုန္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ လာခ်င္ပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူက ၫႊန္ၾကားရတဲ့ သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေတာ့ သူ႔အေန နဲ႔ ၀ိုင္ယာလက္စ္ေပၚကေနခြာလို႔ မရပါဘူး။ မိေအးေအာ္တာပဲ ၾကားပါတယ္။ ဂဏန္းကိုက္တာ အကုန္ မျမင္ပါဘူး။ ဒီေဒသခံေတြ ခံရတဲ့ အပိုင္းခံၾကရပါတယ္။ သူတို႔ခမ်ာမွာ ေအာ္မယ့္ေနရာလည္း မရွိ၊ ေျပာမယ့္ ေနရာလည္း မရွိ၊ ရန္ကုန္အထိ သြား ေျပာဖို႔လည္း အေျခအေနမေပးပါ ဘူး။

ဖားကန္႔မွာ ၁၂၀ အေျမာက္ ေတြက်တယ္။ လူေပါင္းကိုးေယာက္ ေသတယ္။ ေလးေယာက္ ဒဏ္ရာရ တယ္။ ရြာသားေတြျဖစ္တယ္။ အဲ ဒါကို တပ္ကဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ရြာသားေတြ KIA ေထာင္တဲ့ မိုင္းနင္းမိ လို႔ဒဏ္ရာရတာ။ ဟုတ္ၿပီ။ ရန္ကုန္သူ၊ ရန္ကုန္သား တျခား အားလံုးေပါ့။ သူတို႔ေတြက ယံုခ်င္ ယံုလိမ့္ မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဒသခံ အဲဒီ ေမာ္ေမာက္ရြာသား ကခ်င္ေတြက လံုး၀မယံုပါဘူး။ ျဖစ္စဥ္က သူတို႔မ်က္စိ ေအာက္မွာ ျဖစ္ေနတာ။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ခံစားေနရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ ဒီလို အေပၚယံပဲ ေဆြးေႏြးလို႔မရပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးလို႔ရွိရင္ အဲဒီတပ္ေတြကိစၥ သူ႔ဟာသူ ျဖည္းျဖည္း ခ်င္းနဲ႔ ေျပလည္သြားပါလိမ့္မယ္။

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျဖစ္လာလို႔ရွိရင္ တပ္မေတာ္သည္လည္း ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္လာ ပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ရွမ္းေတြတပ္ရင္း ဘယ္ႏွရင္းပို႔ပါ။ ကခ်င္ေတြတပ္ရင္း ဘယ္ႏွရင္းပို႔ပါ။ ဟုတ္ၿပီ။ အဲဒါ ျပည္ေထာင္စုတပ္ပါ။ ကိုယ့္ျပည္နယ္မွာ ကိုယ့္တပ္ေတြရွိမယ္။ အဲဒါက ျပည္နယ္ရဲ႕ လံုျခံဳေရး တပ္ေတြျဖစ္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုခ်င္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တပ္ကအဲလိုပါပဲ။ DSA မွာ ကခ်င္တစ္ ေယာက္တစ္ၿမီး မွမပါပါဘူး။ ကရင္တစ္ေကာင္တစ္ၿမီးမွ မပါပါဘူး။ ရွိရင္လည္း သံုးပြင့္ အထက္ မတက္ႏိုင္ပါဘူး။

ေမး - ၁၉၆၃မွာတစ္ႀကိမ္၊ ၁၉၈၀-၈၁မွာ တစ္ႀကိမ္၊ ၁၉၉၄ မွာတစ္ႀကိမ္ KIO နဲ႔ အစိုးရအၾကား ေဆြးေႏြးပြဲ ေတြလုပ္ခဲ့ တယ္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္မွာအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ပ်က္ျပယ္တယ္။ ဒီကာလ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ KIO က ေတာက္ေလွ်ာက္ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ အခုႏိုင္ငံေရးနည္း လမ္းအရ ေဆြးေႏြးဖို႔ သေဘာတူလိုက္ၿပီ။ ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာမလဲ။

ေျဖ - ဘယ္လိုမ်ဳိးဆိုရမလဲ။ ၁၇ ႏွစ္ဆိုတာ (၁၉၉၄ခုႏွစ္ အပစ္အ ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခဲ့ၿပီး ေနာက္ ) ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္က ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးဖို႔အ တြက္။ က်ဆံုးေနတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးအတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္ ပင္ခ်င္တယ္။ ေဆြးေႏြးခ်င္တယ္။ တင္ျပခ်င္ တယ္။ လုပ္ခ်င္တယ္။ လိုခ်င္တယ္။ အဲခါက်ေတာ့ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၉၉၄ခုႏွစ္တုန္းကေတာ္ေတာ္ ႀကိဳးစား သံုးေလးႏွစ္ ေလာက္ ႀကိဳးစားျပီးမွ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးရပါ တယ္။ အဲဒါက တပ္မေတာ္အစိုးရ ျဖစ္တယ္ ဆိုလို႔ သူတို႔က ေနာက္တက္လာမယ့္ အစိုးရနဲ႔ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပါ။ အဲလိုေျပာထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအ ခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫြန္႔ သူကိုယ္တိုင္လာပါတယ္။ သူက ဘာေျပာလဲ။ ႏိုင္ငံေရးအစိုးရ တက္လာ လို႔ရွိရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာင္ ဘယ္ျပန္ရမလဲမသိဘူး။ စစ္ တန္းလ်ားျပန္ရမယ္။ အဲဒီလိုေျပာ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ေစာင့္ရင္းေစာင့္ရင္း သည္းညည္းခံရင္းနဲ႔ ညီလာခံလည္း တက္ပါတယ္။ တင္ျပပါ တယ္။ ၁၉ ခ်က္။ ၁၃ ဖြဲ႕ေတြ အမ်ားႀကီးတင္ျပပါတယ္။ အဲဒါ အားလံုး ဘယ္ေရာက္ သြားလဲ ဆိုေတာ့ မွတ္တမ္းတင္ထား ေပးပါ့မယ္ ေရာက္သြားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတြက္ ဘာတစ္ခုမွ မရလိုက္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက်ေတာ့ တပ္ကေန ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးဖို႔ အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အပစ္အ ခတ္ရပ္စဲေရး ထိုးခိုင္းတယ္။ ထိုးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း သေဘာတူတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာလုပ္သလဲ လက္နက္ ခ်ခိုင္းတယ္။ ပါတီဖြဲ႕ကြာတဲ့။ လႊတ္ေတာ္ ထဲ၀င္ပါ။အဲလိုဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္က KIO အေနနဲ႔ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔က ဘာမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆက္ကို ဆက္သြား ႏိုင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ဆိုတာကို တိုင္းရင္းသား အမ်ားႀကီး စုၿပီး ထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၊ ပင္လံု (ပင္လံုစာခ်ဳပ္) မရွိရင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုခ်င္တာက ကခ်င္အုပ္စု၊ ရွမ္းစုအစုေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးရဲ႕ရပိုင္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးပဲ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတြက္က စုေပါင္းအခြင့္ အေရး အဲဒါမရွိလို႔ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ အုပ္စုအတြက္ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာအုပ္စု ေတြအတြက္က ဘယ္လိုမွ ရပိုင္ခြင့္ကမရွိႏိုင္ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ဒါကိုပဲ ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပိုင္းမွာ။

ေမး - ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ဆိုတဲ့ ကိစၥအေပၚ ဘယ္လိုသေဘာထားပါသလဲ။

ေျဖ - ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ျဖစ္လာလို႔ရွိရင္ တပ္မေတာ္သည္လည္း ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္လာပါ လိမ့္မယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ရွမ္းေတြတပ္ရင္း ဘယ္ႏွရင္း ပို႔ပါ။ ကခ်င္ေတြတပ္ရင္း ဘယ္ႏွရင္းပို႔ပါ။ ဟုတ္ၿပီ။ အဲဒါ ျပည္ေထာင္စု တပ္ပါ။ ကိုယ့္ျပည္နယ္မွာ ကိုယ့္တပ္ ေတြရွိမယ္။ အဲဒါက ျပည္နယ္ရဲ႕ လံုျခံဳေရး တပ္ေတြျဖစ္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လိုခ်င္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု တပ္ကအဲလိုပါပဲ။ DSA မွာ ကခ်င္ တစ္ေယာက္ တစ္ၿမီးမွမပါပါဘူး။ ကရင္တစ္ေကာင္ တစ္ၿမီးမွ မပါပါ ဘူး။ ရွိရင္လည္း သံုးပြင့္အထက္ မတက္ႏိုင္ပါဘူး။

ေမး - ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ တပ္မေတာ္ တစ္ခုပဲ ရွိရမယ္ဆိုတာကိုေရာ လက္ခံပါသလား။
ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ တပ္မေတာ္တစ္ခုပဲ ရွိရမွာပါ။ အဲဒီ တပ္မေတာ္သည္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ ျဖစ္ရပါမယ္။ ဦးစီးခ်ဳပ္ တစ္ေယာက္တည္း ရွိရပါမယ္။ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္စစ္စစ္ ျဖစ္ရပါ မယ္။ မူေဘာင္မရွိဘဲနဲ႔တပ္ ကိစၥေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒုကၡေတာ္ေတာ္ျဖစ္ပါမယ္။ ေနာက္ တစ္ႀကိမ္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးတဲ့အခါ တပ္ကိစၥပါလာပါလိမ့္မယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး မေဆြးေႏြး ဘဲနဲ႔ စစ္ေရးပဲ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွအေျဖထြက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးလို႔သေဘာထားလို႔လည္း မရပါ ဘူး။ ျပန္ျဖစ္လာမွာပါ။ အခုအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္လို႔ ဆိုရင္ အဲဒီအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးက ဘာလုပ္မယ္ ထင္သလဲဆိုေတာ့ ျပန္တိုက္ဖို႔အတြက္ ရိကၡာစုတာ၊ ျပင္ဆင္တာ အခ်ိန္ယူတဲ့အပိုင္းပဲ ျဖစ္လာပါလိမ့္ မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖို႔ကလက္မခံပါဘူး။

ေမး - ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းအရ KIO လိုခ်င္တဲ့အရာဘာပါလဲ။

ေျဖ - ကြၽန္ေတာ္တို႔က တန္းတူေရး နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

Eleven