အသက္ (၁၄)ႏွစ္ အရြယ္ ရခိုင္/မရမာ လံုမငယ္ မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရ

ၿပီးခဲ့ေသာ ဒီဇင္ဘာလ (၂၁)ရက္ေန႔က စစ္တေကာင္းေတာင္တန္းေဒသေန ရခိုင္စကားေျပာ မရမာ တိုင္းရင္း သူ မိန္းကေလး တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေသာင္း မေခ် (Thomaching) မွာ ဘဂၤါလီရြာ တစ္ရြာ အနီး တြင္ မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္ ခံခဲ့ရသည္။

ကြယ္လြန္သူ ဦးဆူသီးျဖဴ(Suithui Prue) ၏ သမီး အသက္(၁၄) ႏွစ္အရြယ္ ေသာင္းမေခ် မွာ ဘဂၤါ လာေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ ရဂၤါမတီ ခရိုင္၊ ကာအိုခါလီ ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ ဘာရာဒူဘာပါရာ ေက်းရြာမွျဖစ္ၿပီး၊ ကာအို ခါလီ မိန္းကေလး ေက်ာင္းမွ ရွစ္တန္းေက်ာင္းသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ 

အခင္းျဖ စ္သည့္ေန႔ မြန္းလြဲ သံုးနာရီခြဲခန္႔တြင္ ရြာအနီး စားက်က္တြင္ လႊတ္ထားေသာ ႏြားမ်ားကို ျပ န္သိမ္း ရန္ ေသာင္းမေခ် တစ္ဦးတည္း အိမ္က ထြက္သြားခဲ့သည္။ 

သမီးျဖစ္သူ ျပန္မေရာက္ဘဲ ၾကာေနသည့္အခါက်မွ မိခင္ျဖစ္သူႏွင့္ သူမ၏ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ားက လိုက္ရွာ ၾကသည္ ဟု ဆိုသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ မိခင္၏ မတ္ျဖစ္သူက ေသာင္းမေခ်၏ အ၀တ္ အစားမဲ့ အေလာင္းကို ႏိုင္လာခ်ာရီ (Nailachari) ဘဂၤါလီကုလားရြာ ႏွင့္ အလြန္နီးေသာ ေနရာတစ္ခုမွ ခ်ံဳဖုတ္ မ်ားၾကားတြင္ ေတြ႕ရသည္ ဟု ဆိုသည္။

စံုစမ္းစစ္ေဆး သူမ်ားက ေသာင္းမေခ်မွာ အသတ္မခံရခင္ မုဒိမ္းက်င့္ခံရခဲ့သည္ ဟု ယူဆၾကသည္။ အေလာင္း ကို ရဂၤါမ တီၿမိဳ႕ေဆးရံုႀကီးတြင္ ရင္ခြဲစစ္ေဆးရန္ အတြက္ သယ္ေဆာင္ သြားခဲ့သည္။ 

ေသာင္းမေခ်၏ ဦးေလးျဖစ္သူ ခ်ိဳင္ေသာင္းေ၀ျဖဴ (Chaithowai Prue) က တရားလိုလုပ္ကာ ကာအိုခါလီ ရဲစခန္း တြင္ အမႈဖြင့္ထားသည္။ ပုလိပ္ဘက္မွ တရားခံတစ္စံုတစ္ေယာက္ကို မွ သိ ရွိဖမ္းဆီးရမိျခင္း မရွိေသး ေပ။

ဘာရာဒူလူေက်းရြာ ႏွင့္ အနီးတစ္၀ိုက္မွာ ယခင္က ရခိုင္ အႏြယ္၀င္ မရမာ တိုင္းရင္းသားမ်ားသာ ေနထိုင္ ခဲ့ ၾကေသာ္လည္း၊ ၁၉၈၀-ျပည့္လြန္ႏွစ္ မ်ားမွစ၍ ဘဂၤါလီ အေျခစိုက္သူ မ်ားေရာက္လာကာ မရမာ မ်ားကို မိမိတို႔ပိုင္ေျမမ်ား ထဲကေန ေမာင္းထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေမာင္းထုတ္ေျမယာလုယူမႈမွာ ယေန႔ ထက္တိုင္ ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္သည္။ 

လြန္ခဲ့ေသာ တစ္လခန္႔က မရမာေတာင္သူမ်ား၏ ဂ်င္းစိုက္ ခင္းမ်ားကို ဘဂၤါလီ အေျခခ်သူမ်ားက လာေ ရာက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကရာ၊ မရမာမ်ားက ခ်က္ခ်င္းျပန္ စိုက္ပ်ိဳးၿပီး စိုက္ခင္း ဖ်က္ဆီးခံရမႈကို အမႈဖြင့္ထားသည္။ ယင္းအမႈတြင္လည္း အျပစ္က်ဴး လြန္သူမ်ားမွာ အေရးယူျခင္း မခံရေသးဘဲ ရွိေနေသးသည္ ဟု ဆိုသည္။ 

လူဦးေရ မတန္တဆပြားမ်ားေနေသာ ဘဂၤါလီတို႔၏ နယ္ေျမခ်ဲထြင္မႈ နည္းဗ်ဴဟာမ်ား ထဲမွ တခ်ိဳ႕မွာ အနီး အ နားေက်းရြာ မ်ားကို မၾကာခ ဏဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ယင္းေက်းရြာမ်ားမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား မုဒိမ္း က်င့္သတ္ျဖတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။ 

ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ေဒသမွ ေဒသခံ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ား ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီခံေနခဲ့ရၿပီးေနာက္ ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ေမလထဲတြင္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္အနီးတြင္ မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရာမွ မၿငိမ္မသက္မႈမ်ားျဖစ္ခဲ့ရာ၊ တခ်ိဳ႕ေသာ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ အခ်ိဳ႕က ယင္းအေရးမွာ ဘာမွမဟုတ္သည့္ မုဒိမ္းက်င့္ လူသတ္မႈတစ္ခုကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ပြားသည္ဟု ေျပာၾက သည္ကို ရခိုင္ေဒသခံ အေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္းကို Coral Arakan အား ေျပာၾကားသည္။

(ဥတုခင္စိုင္း က Coral Arakan အတြက္ ေရးသားသည္။)