ျမန္မာကုိ လက္နက္တင္ပုိ႔သူေတြထဲ တ႐ုတ္ထိပ္ဆုံးစာရင္း၀င္

ကမၻာတ၀ွမ္း လက္နက္တင္ပို႔မႈမွာ အခုေနာက္ဆံုး ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး နံပါတ္ ၅ ေနရာအထိ ေရာက္ လာ တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တင္ပို႔မႈမွာေတာ့ ထိပ္ ဆံုး အဆင့္မွာ ႐ွိေနတဲ့အေၾကာင္း  ႏိုင္ငံ တကာ လက္နက္ေရး ရာ ဆန္းစစ္မႈအဖြဲ႔တခုက ေျပာ လိုက္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ကေတာ့ လက္နက္ တင္ပို႔မႈ ဟာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ နဲ႔ အညီ ေဆာင္ရြက္ေနတာသာျဖစ္ တယ္လို႔ ေျပာ ဆိုခဲ့ တာပါ။ အျပည့္ အစံု ကိုေတာ့ ကိုေက်ာ္သိခၤက ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့လက္နက္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်တဲ့ ေစ်းကြက္မွာ အဆင့္ ၅ ေနရာ ကို ေရာက္႐ွိလာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Stockholm ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတ သနဌာန (SIPRI) က ေျပာလုိက္္ပါတယ္။ ကမာၻမွာ နံပတ္ ၅ အဆင့္ ရွိေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လက္ နက္ တင္ပုိ႔ ေရာင္းခ်မႈ မွာေတာ့ ထိပ္ဆုံးအဆင့္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနရာယူထားတယ္လုိ႔ SIPRI ရဲ႕ ႏုိင္ငံ တ ကာ လက္နက္လဲႊေျပာင္းမႈဆုိင္ရာ အထူးကၽြမ္းက်င္သူ မခ့္ ဘရြန္ေလ (Mark Bromley) က ေျပာ ပါ တယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ဆီက လက္နက္ေတြ ၀ယ္ယူရာမွာ အဓိက က်တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ ပါတယ္။ အရင္ အခ်ိန္ ကာလေတြ ကတည္းက တ႐ုတ္က ျမန္မာျပည္ကို လက္နက္ အမ်ိဳး မ်ိဳးကို ေရာင္းခ်ေန ခဲ့တာပါ။ လြန္ခဲ့ တဲ့ ၅ ႏွစ္ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို လက္နက္ ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ ႏိုင္ငံထဲမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက နံပါတ္ ၁ ျဖစ္ တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ သိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဥပမာ - ေရယာဥ္ေပၚကေန ပစ္လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ဒံုး က်ည္ လက္နက္ မ်ိဳးေတြပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္အတြင္း လက္နက္နဲ႔ ပက္သက္တဲ့ အပို ကိရိယာ တန္ဆာပ လာေတြ ကို ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ထဲမွာ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံလည္း ပါပါတယ္”

တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အထိ တ႐ုတ္ႏုိင္ ငံက ႏုိင္ငံတကာကုိ လက္နက္လဲႊေျပာင္း တင္ပုိ႔မႈေတြထဲ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ပုိ႔ေဆာင္ ခဲ့တာ ေတြ႔ရွိရတဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါတယ္။

ျမန္မာ့ အေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိ ကေရ စီေရး ေတာင္းဆုိ အုံႂကြမႈေတြကုိ စစ္တပ္က ေသြးထြက္ သံယို္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ပုိၿပီး ၀င္ေရာက္ လာတယ္လုိ႔ သုံးသပ္ေနၾက တာပါ။

အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံႀကီးေတြက လက္နက္ေရာင္းခ်မႈ တားျမစ္တာေတြ အပါအ၀င္ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ မႈေတြေၾကာင့္ အလြယ္တကူ ရႏုိင္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိ္င္ငံဘက္ ဦးလွည့္ လာတာလုိ႔လည္း ျပည္ပအေျခစို္က္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အင္အားစု (NDD) ရဲ႕ မွတ္တမ္းနဲ႔ သုတသနဌာနက စစ္ေရးေလ့လာသူ ဦးေ႒းေအာင္က သုံးသပ္ပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ၈ ေလးလံုးၿပီးခါစ ကာလမွာေပါ့။ တျခားႏိုင္ငံေတြကလည္း ဒီလက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈေတြ မလုပ္ၾကဘူးေလ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္မို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လက္နက္ေတြကိုေစ်းေပါေပါ ရတာလည္း ပါတာေပါ့ေလ။ ေနာက္ တခုက တ႐ုတ္အစိုးရက ဗမာအစိုးရကို ဒီစီးပြားေရးအရေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးအရေရာ အကူအ ညီေပးတဲ့ အေပၚမွာ ပါတာေပါ့။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လက္နက္ေတြကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ ၀ယ္ယူ သံုးစြဲ ခဲ့တဲ့ အေနအထား႐ွိတယ္။”

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက က်ေနာ္တို႔ ဒီျမန္မာႏိုင္ငံကိုေပါ့ေနာ္၊ လက္နက္ေတြ စေရာင္းတာေပါ့ေနာ္၊ ဒီ ၈၈ ေနာက္ ပိုင္း၊ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြေရာ၊ လက္နက္ ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ဆို႔မႈေတြေရာ အေရး ယူမႈေတြ စလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔ေပါ့ေလ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ လက္နက္ မရႏိုင္တဲ့အဆံုးမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ ငံကေန လက္နက္ေတြ ႏွစ္စဥ္ေပါ့ေနာ္ ဘီလီယံ နဲ႔ ခ်ီၿပီးေတာ့ ၀ယ္ယူခဲ့ရတဲ့ အေနအထား ႐ွိတယ္။ အဲ့ဒီတည္းကေန စၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ လက္နက္ေတြ စၿပီးေတာ့ ၀ယ္ယူ သံုးစြဲလာ ရတာေပါ့။ အခု ေနာက္ဆံုး အေျခအေနအထိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လက္နက္ေတြကို ၀ယ္ယူ သံုးစြဲေနတဲ့ အေနအထား က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္”

တ႐ုတ္အစုိးရကေတာ့ လက္နက္ ေရာင္းခ်မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကုိ လူသိရွင္ၾကား တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေလ့ေတာ့ မရွိပါဘူး။ ကမာၻတ၀ွမ္း လက္နက္တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈမွာ အဆင့္ ၅ ႐ွိလာ တယ္ဆိုၿပီး SIPRI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာၿပီးေနာက္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လက္နက္တင္ပို႔မႈေတြဟာ ႏိုင္ငံ တကာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြနဲ႔အညီသာ ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္ၿပီး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ၿငိမ္ ပ်က္ျပားေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာမ်ိဳး မ႐ွိဘူးလို႔  တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ေဟာင္းလီ (Hong Lei) က ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လက္နက္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်တဲ့အခါမွာ အၿမဲတမ္း တာ၀န္ယူမႈနဲ႔ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ လုပ္ခဲ့တာ ခ်ည္းပါပဲ။ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြအရ ျပည္တြင္းမွာ ထား႐ွိတဲ့ တင္းၾကပ္ တဲ့ ဥပေဒေတြကိုလည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္၊ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ လက္နက္ တင္ပို႔ေရာင္း ခ်တဲ့ေနရာမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက က်င့္သံုးတဲ့ မူ၀ါဒ ၃ ခ်က္႐ွိပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ အခ်က္က လက္နက္၀ယ္ယူတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ တရားမွ်တမႈ နဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံလံုၿခံဳေရး လိုအပ္ခ်က္အရ ၀ယ္ယူဖို႔၊ ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ ေဒသတြင္း နဲ႔ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မထိခိုက္ဖို႔၊ တတိယအခ်က္ကေတာ့ တျခားႏိုင္ငံေတြ ရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ဖို႔ပါပဲ” လို႔ တ႐ုတ္ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ ရ ေဟာင္းလီ (Hong Lei) က တ႐ုတ္ဘာသာ နဲ႔ ေျပာသြားတာပါ။

ကမာၻတ၀ွမ္း လက္နက္လဲႊဲေျပာင္း တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ထိပ္တန္းႏုိင္ငံေတြ အျဖစ္နဲ႔ကေတာ့ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တင္ပုိ႔ေန တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ၂၆ ရာခုိင္ႏႈန္း လဲႊေျပာင္းတဲ့ ႐ုရွားႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း SIPRI အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားတာပါ။ ဒီ ၂ ႏုိင္ငံၿပီးရင္ေတာ့ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း လႊဲေျပာင္းေနတဲ့ ဂ်ာမ ဏီႏုိင္ငံ၊ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ၿဗိတိႏုိင္ငံေနရာမွာ အစားထုိး၀င္လာတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ကေတာ့ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း အသီးသီး ရွိတဲ့အေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာက မွတ္တမ္းတင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

VOA