မဟာသကၠရာဇ္ ၊ သာသနာ သကၠရာဇ္ ႏွင့္ ေကာဇာသကၠရာဇ္ အဓိပၸါယ္

မဟာ သကၠရာဇ္ ဆုိတာ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ႕ အဘိုး ( မယ္ေတာ္ မာယာေဒ၀ီရဲ႕ ဖခင္ ) ေဒ၀ဒဟ ၿပည္႔ရွင္ ဘုိးေတာ္ အဥၥန မင္းႀကီး ဟာ ကမၻာဦး မဟာ သမၼတ မင္းမွ စ၍ ေရတြက္လာေသာ ေရာက္ဆဲ သကၠရာဇ္ ( ၈၆၄၉ ) ခုႏွစ္ကို ဆရာၿဖစ္ေသာ ေဒ၀ိလ ရေသ႔ႏွင္႔ တုိင္ပင္ကာ ေရာက္ဆဲႏွစ္ တေပါင္းလကြယ္ ေန႔ မွ စ၍ ၿဖိဳဖ်က္ ၿပီးလ်င္ သကၠရာဇ္ ၁ ခု ဆိုၿပီး ေရတြက္ခဲ႔တာပါ၊

( သကၠ + ရာဇ ) သာကီ၀င္ မင္းတို႔ စတင္ေရတြက္ေသာ ႏွစ္ သကၠရာဇ္ ဆိုတာ ပါဠိမွ ဆင္းသက္ လာေသာ ၿမန္မာစကား လို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္၊

ေနာက္မွာေတာ႔ သာကီ၀င္လူမ်ိဳးေတြဟာ အၿခားေသာလူတို႔ထက္ ဥပဓိရုပ္လကၡဏာ ဥာဏ္ပညာ စသည္ အားၿဖင္႔ သာလြန္ ၿမင္႔ၿမတ္တယ္ ဆိုတဲ႔ အဓိပၸါယ္သေဘာနဲ႔ ( မဟာ ) ဆိုတဲ႔ စကားလုံးကို ထည္႔သုံး လာၿပီး မဟာသကၠရာဇ္ ဆိုတာ ၿဖစ္လာတာပါပဲ၊ ဒါေႀကာင္႔ မဟာ သကၠရာဇ္ ၆၈ ခုႏွစ္ (ေယရွဳ႕ ခရစ္ေတာ္ မေပၚ ခင္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၂၃ ေစာတဲ႔ ကာလ ) မွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ကို ေမြးဖြားၿပီး ၁၄၈ ခုႏွစ္မွာ ပရိ နိဗၺာန္ ၿပဳေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္၊ ဒါကေတာ႔ မဟာသကၠရာဇ္ အသုံးအႏွုံးပါ၊

ေနာက္ တခုက ဘုရားရွင္လြန္ေတာ္မူၿပီး ပ႒မ သဂၤါယနာတင္ မေထရ္ႀကီး အရွင္ မဟာ ကႆပနဲ႔ ဘုရင္ အဇာတသတ္ တို႔ တိုင္ပင္ၿပီး ေရာက္ဆဲ မဟာ သကၠရာဇ္ ( ၁၄၈ ) ခုႏွစ္ကို ၿဖိဳလ်က္ ၁ ခုႀကြင္း ထားကာ သာသနာႏွစ္၁ႏွစ္ဆိုၿပီးစတင္ ေရတြက္ခဲ႔ႀကၿပန္တယ္၊ ဘုရားရွင္လြန္ေတာ္မူၿပီး ေရတြက္လာေသာႏွစ္ကို သာသနာနွစ္ လို႔ မွတ္သားရပါမယ္၊ အဲဒီ သာသနာႏွစ္ဟာ ယခု ၂၅၅၃ ခုနွစ္ရွိၿပီမို႔ ဘုရားရွင္ လြန္တာဟာ လဲ ႏွစ္ေပါငး္ ၂၅၅၃ ႏွစ္ လုိ႔ မွတ္နိုင္ပါတယ္၊

အဲဒီေနာက္ သာသနာ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ ခုနွစ္ အေရာက္ သေရေခတၱရာၿပည္ သုမုႏၵရီ မင္း လက္ထက္မွာ ၆၂၂ ႏွစ္ကို ပထမအႀကိမ္အေနနဲ႔ ၿဖိဳဖ်က္ၿပီး ၂ ခုႀကြင္း ထားကာ စတင္ ေရတြက္ခဲ႔ႀကၿပန္တယ္၊

ဒုတိယ သကၠရာဇ္ၿဖိဳသူကေတာ႔ ပုဂံၿပည္ ပုပၸားေစာရဟန္းမင္း ပါ။ သူ႔လက္ထက္ သေရေခတၱရာ မွ စတင္ေရ တြက္လာေသာ ေရာက္ဆဲ သကၠရာဇ္ ၅၆၂ ခုႏွစ္အေရာက္မွာ ၅၆၀ ကို ၿဖိဳဖ်က္၍ ၂ ခုႀကြင္းထား ကာ ၿမန္မာ သကၠရာဇ္ ၂ ႏွစ္ ၃ႏွစ္ စသည္ၿဖင္႔ စတင္ေရတြက္ခဲ႔တာ ဟာ ယေန႔ လက္ရွိ ေကာဇာ သကၠရာဇ္ အစပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ၊

ဒါေႀကာင္႔ ေရွးေရွး ဆရာတို႔က သာသနာႏွစ္ကို သိလိုလ်င္ ( ေဒြ အ႒ ဧက ဧက ေႏွာ =ေဒြ-၂ အ႒-၈ ဧက ဧက - ၁၁ )ပါဠိ ဂဏန္းမွန္သမွ် ေၿပာင္းၿပန္ယူတြက္ရေသာေႀကာင္႔ ( တစ္ တစ္ ရွစ္ ႏွစ္ သကၠရာဇ္ ေပါငး္လစ္ သာသနာ၊ ဆုိၿပီး ၂ ႀကိမ္ ၿဖိဳခဲ႔ေသာ ခုႏွစ္မ်ားကိုေရာက္ဆဲ ေကာဇာ သကၠရာဇ္ၿဖင္႔ ေပါင္းထည္႔ က သိနိင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္၊ ( ၆၂၂ + ၅၆၀ = ၁၁၈၂ ) ( ေကာဇာ - ၁၃၇၁ + ၁၁၈၂ = ၂၅ ၅၃ )

ေယရွု႕ ခရစ္ေတာ္ ေသဆုံးၿပီး ၿပန္လည္ ထေၿမာက္ရာအခါမွ ေရတြက္လာေသာ ႏွစ္ကို ခရစ္ႏွစ္ လုိ႔ ယေန႔တိုင္ေခၚဆိုေနႀကပါတယ္၊ ဒါေႀကာင္႔ ၿခားနားတဲ႔ အဓိပၸါယ္ ရွိတဲ႔ ခရစ္ နွင္႔ သကၠရာဇ္ ဆိုတာကို ဘုန္းဘုန္း တို႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ တြဲဘက္ အသုံးမၿပဳသင္႔ပါဘူး၊

A D = An no Domini ( used to indicade that a date comes the specified number of years the traditional date of christ’s birth ) AD is an abbreviation of latin Anno domini . it is normal to write the third century AD . AD should be placed before the numerals, as in AD 375 ( not 375 AD )
ဒါက Oxford Dictionary က ဖြင္႔ၿပတာပါ၊ လိုရင္းအခ်ဳပ္ကေတာ ေအဒီ အသုံးအႏွုံးဟာ ရိုးရာအေန အားၿဖင္႔ ခရစ္ေတာ္ ေမြးဖြားတဲ႔ ေန႔ကေန ေရတြက္တဲ႔ နွစ္ လို႔ မွတ္ရပါမယ္၊ လက္တင္ ဘာသာ ကေန ဆင္းသက္လာတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္ ၊

B C = before Christ ( placed after a date, indicating that it is before the Christian era. Usage- in 72 BC, ( not BC 72 )

ဆိုလိုတာက ဘီစီ ဆိုတာ before Christ ခရစ္ေတာ္ မေမြးဖြားမီ သုံးနွု႔ံး ေရတြက္ခဲ႕တဲ႔ ခုႏွစ္ ေတြကို ရည္ညြန္းပါတယ္၊

၁၂ ရာစု၊ ၁၉ ရာစု ဆိုတာကေတာ႔ ပထမ အေနနဲ႔ ရာစုႏွစ္ကို ေၿပာရပါမယ္၊ ပညာရွင္ေတြ အဆိုအရေတာ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ကို ၁ ရာစု လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ၂၀၀ ေရာက္ရင္ ၂ ရာစု၊ ၅၀၀ ေရာက္ရင္ ၅ ရာစု စသည္ၿဖင္႔ ေရတြက္ခဲ႕ႀကတာပါ၊ ဒါေႀကာင္႔ အခု ၂၀၀၉ ဆိုေတာ႔ ၂၁ ရာစုႏွစ္လို႔ ေၿပာစမွတ္ ၿပဳေနႀကၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္
ဒီေနရာမွာ ရာစု ဆိုလို႔ ေၿပာရအုံးမယ္၊ သာသနာႏွစ္ ၆ ရာစု အတြင္း ေဂ်ရုစလင္ ၿမိဳႈေတာ္ မွာ ခရစ္ယာန္ ဘာသာကို စတင္ တည္ေထာင္ေသာ ေယရွဳ႕ ခရစ္ေတာ္ ေပၚေပါက္ ဖြားၿမင္ခဲ႔တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္ ၊

သာသနာ ၁၂ ရာစု အတြင္းမွာေတာ႔ အာေရဗ်ၿပည္ ( ယခု အေခၚ ေဆာ္ဒီ အာေရးဗီးယား နိုင္ငံ မကၠာ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ တမန္ေတာ္ မုိဟာမက္ ဆိုတာ ေပၚေပါက္လာၿပီး အစၥလာမ္ ဘာသာကို တည္ေထာင္ခဲ႔ တာပါ၊ ဒါေႀကာင္႔ ဗုဒၶ၀ါဒ ဟာ သိပ္ၿပီးေရွးက် တယ္လုိ႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ လူေတြ ေၿပာေနႀကတဲ႔ လူ႔ သက္တမ္း ကို တြက္ၿပပါအုံးမယ္၊ ယခု ၁၀၀ သက္တမ္း မဟုတ္ဘဲ ၇၅ ႏွစ္ သက္တမ္း ပဲ ရွိေတာ႔တယ္ ဆိုတာ ႏွစ္ေပါငး္ ၂၅၀၀ ေက်ာ္လာၿပီ ၿဖစ္တဲ႔ အတြက္ ႏွစ္ ၁၀၀ ကို ၁ ႏွစ္ ေလ်ာ႔လာလိုက္တာ ၁၀၀ တမ္းကေန ၂၅ ႏွစ္ ဆုတ္ယုတ္ရင္ ၇၅ ႏွစ္ တမ္း ဆုိတာ ၿဖစ္လာတာပါ၊ ဒါေႀကာင္႔ ယခု ၇၅ ႏွစ္သက္တမ္း ေတာင္ အၿပည္႔ မရွိေတာ႔ပဲ ႏွစ္ေပါင္း ၅၅၃ အစြန္းထြက္ ပိုေန တာေႀကာင္႔ ၇၄ ႏွစ္ ခြဲ သက္တမ္းလို႔ေတာင္ ေၿပာနိုင္ပါတယ္။ တကယ္ သတိ သံေ၀ဂ ယူတတ္မယ္ ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ ထိတ္လန္႔စရာပါပဲ။

ဒါေပမယ္႔ အသက္ရွည္ေႀကာင္း အတိတ္ဘ၀ ၊ ယခု ဘ၀ ကုသိုလ္ေကာင္းမွု႔ေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ၇၅ ႏွစ္ မကပဲ ရာေက်ာ္ သက္တမ္းထိလဲ ေနရတတ္ပါတယ္ ၊ ဒါေႀကာင္႔ ကုသိုလ္ေကာင္းမွဳ႔ ေတြကို သတိ တရား လက္ကိုင္ထားၿပီး ဆညး္ပူးနိုင္ပါေစ လို႔ ပတၳနာၿပဳ နိဂုံးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္၊

From : ..အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ -- -
အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ ( သီဟိုဠ္ )
MyanmarExpress