ႏွစ္ေပါင္း၆၀ေက်ာ္ၾကာ ျပည္တြင္းပဋိပကၡမ်ား ပထမဆံုး အႀကိမ္ ရပ္တန္႔ႏိုင္ေတာ့မည္ဟု ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဂဟာ ထုတ္ျပန္

ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း ေဖာ္ေဆာင္ေရးေကာ္မတီႏွင့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ KIO တုိ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူခ်က္ ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ျပည္တြင္းလက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡ မ်ားကုိ ပထမဆံုး အႀကိမ္ ရပ္တန္႔ႏုိင္ေတာ့မည္ဟု ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဂဟာ MPC က ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္ လုိက္သည္။ 

ႏုိင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပႏုိင္ရန္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈ ပထမအဆင့္ျဖစ္ေသာ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထုိးပြဲတြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အားလံုးပါ၀င္ ႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ထုိ လက္မွတ္ထုိးပြဲတြင္ KIO ပါ၀င္ႏုိင္ေရးအတြက္ အတူ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ ရြက္ရန္ အစုိးရႏွင့္ KIO တု႔ိ လက္ခံသေဘာတူ သည္ဟု ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ 

“တစ္ႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ထုိးႏုိင္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိး ဆုိလုိတဲ့သေဘာပါ။ အဲေတာ့ ဆုိလုိ တာက ဒီေဆြးေႏြးပြဲက အားလံုး ပါ၀င္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ပုိၿပီး တြန္းအားျဖစ္ေစမယ္။ အဲဒါကုိ လက္မွတ္ထုိး ႏိုင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၁၉၄၈ ကေန ျဖစ္ပ်က္တာ ရပ္တန္႔ႏုိင္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ဆုိလုိ တာပါ”ဟု ဦးလွ ေမာင္ေရႊက ေျပာသည္။ 

သို႔ေသာ္ KIO ၏ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ကမူ စိတ္ခ်ရသည့္ အေျခအေန မေရာက္မခ်င္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ကို ထိုးႏိုင္ဦးမည္မဟုတ္ဟု ေဆြးေႏြးမႈအၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္း ပြဲ တြင္ ေျပာဆိုသြားသည္။ 

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က ခုိင္မာတယ္လို႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး မေရာက္ရင္ မထုိးႏုိင္ဘူး လုိ႔ KIO ရဲ႕ သေဘာထားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အရင္အေတြ႕အႀကံဳေတြေၾကာင့္ပါ။ ဒါကလည္း ceasefire agreement မလုပ္ ဘဲ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးရေအာင္လို႔ ေျပာေနတာ။ အဲဒါ မထုိးေပမယ့္ တုိက္ပြဲမ်ားကုိ ဘယ္လုိ ေလွ်ာ့ခ်မလဲ၊ ဘယ္လုိ ထိန္းသိမ္းမလဲ၊ တုိက္ပြဲနည္းေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ မထုိး ထားေသာ္လည္းဘဲ တစ္ႏုိင္ငံလံုးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္ၿပီးပါ၀င္ ႏုိင္မလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားတာျဖစ္တယ္”ဟု ေျပာသည္။ 

မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ မေနာကြင္းအတြင္းရွိ မဂၽြယ္ခန္းမတြင္ သံုးရက္ၾကာ ေဆြးေႏြးမႈအၿပီး KIO ဦးေဆာင္ေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္ေသာ ညီလာခံ (Ethnic Armed Groups Conference) က်င္းပရန္ အပါအ၀င္ အခ်က္ခုႏွစ္ခ်က္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိး ခဲ့သည္။

“တုိင္းရင္းသားေတြ ညီလာခံ လုပ္မယ္ဆုိတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲကုိ ေရာက္ေစတဲ့ သေဘာရတယ္။ အခုလည္း ခုႏွစ္ခ်က္ရတယ္။ ပုိၿပီးေတာ့ ေလးနက္လာတယ္။ အေကာင္အထည္ ေပၚ လာတယ္။ အဓိကအခ်က္က မူငါးခ်က္နဲ႔ လုိက္နာရမယ့္ ၁၈ ခ်က္ကုိ သာမာန္ အပစ္အခတ္ရပ္ထားတဲ့ အားလံုးထက္ ပုိၿပီး ေလးေလးနက္နက္ လုပ္တဲ့အတြက္ အပစ္အခတ္ေရးထုိးတာကလြဲရင္ ပုိေလးနက္ တယ္လုိ႔ ျမင္တယ္”ဟု ဦးလွေမာင္ေရႊက ေျပာသည္။ 

စစ္ရွိန္ေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ တုိက္ပြဲမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေစေရးအတြက္ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္ မတီကုိ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသအားလံုးအက်ဳံး၀င္ေစမည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းသြားရန္၊ ၄င္းေကာ္ မတီအား အေျချပဇယား (Joint monitoring committee structure) ပူးတြဲ (၁) ႏွင့္ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး တြင္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ အေျခခံ ငါးခ်က္ႏွင့္ စည္းကမ္းခ်က္ ၁၈ ခ်က္တုိ႔ ပါ၀င္သည့္ ပူးတြဲ (၂) ကုိ အေျခခံ၍ အေသးစိတ္ စီမံခ်က္ (Operation Plan) ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ ႏွစ္ဖက္ နည္းပညာအေထာက္အကူ ျပဳအဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သေဘာ တူခဲ့သည္။ 

စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ ေနရာထူေထာင္ေရးအတြက္ အေျခခံရမည့္မူမ်ားႏွင့္ စီမံခ်က္ တစ္ ရပ္ ေရးဆြဲႏုိင္ရန္ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႕မ်ား၏ အလုပ္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာဌာနမ်ား ဆက္လက္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ ရြက္ရန္ အနည္းဆံုး ရြာေလးရြာကုိ ေရွးဦးစီမံခ်က္ (Pilot Project) အျဖစ္ ညႇိႏႈိင္း အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္သေဘာတူသည္။ 

ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္ေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ပစ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ျခင္း၊ ႏွစ္ဖက္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံ မႈမ်ား တုိးတက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းတုိ႔အေပၚ ႏွစ္ဖက္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွ အသိအ မွတ္ျပဳၿပီး ပစ္ခတ္မႈမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေစေရးကုိ ဆက္လက္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူသည္။ 

ထုိ႔ျပင္ KIO အေနျဖင့္ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ႀကိဳတင္ညွိႏႈိင္းၿပီး ျပည္သူမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး တုိင္ပင္ျခင္းမ်ား (Public Consultation) ျပဳလုပ္ရန္၊ အမ်ားျပည္သူသံုး လမ္းမ်ားႏွင့္ အေရးပါေသာ လမ္းမ်ား ပံုမွန္ ျပန္လည္သြားလာႏိုင္ေရး ႏွစ္ဖက္ညွိႏႈိင္း၍ အျမန္ဖြင့္လွစ္သြားရန္ႏွင့္ ေရွ႕ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအားနွစ္ဖက္ အလုပ္အဖြဲ႕မ်ားက လာမည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ အား အျမန္ဆံုးက်င္းပႏုိင္ရန္ ႏွစ္ဖက္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ 

KIO ဘက္မွ ဆရာႀကီးဦးဆြမ္းလြတ္ဂမ္ ဦးေဆာင္၍ စစ္ဖက္မွ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္တုိ႔ အပါအ၀င္ ကုိယ္စားလွယ္ရွစ္ဦးႏွင့္ အစုိးရဘက္မွ ၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္၍ စစ္တပ္ဘက္မွ ကာ ကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျမင့္စုိးတုိ႔ အပါအ၀င္ ၁၀ ဦးေက်ာ္ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္။ 

အစုိးရႏွင့္ KIO တုိ႔၏ ေဆြးေႏြးမႈမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈမရေသာ္ လည္း ေကာင္း မြန္ သည့္ ရလဒ္ထြက္သည္ဟုု ႐ႈျမင္ေၾကာင္း မြန္ျပည္သစ္ပါတီ မွ ႏုိင္ငံျခားေရး တာ၀န္ ခံ ႏုိင္ေဟာင္ ဆာဘြမ္ခုိင္က မဇိ္ၥ်မကိုေျပာသည္။ 

“ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတာ့ မရေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ တစ္ျပည္လံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကိစၥမွာ တုိင္းရင္းသားေတြ ေတြ႕ဆံုဖုိ႔၊ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ IDP ကိစၥ၊ ေကာ္မတီေတြ ဖြဲ႕ဖုိ႔ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေကာင္းတဲ့ ရလဒ္ေတြ ထြက္ပါတယ္”ဟု သူက ေျပာသည္။ 

ကုလသမဂၢ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ဗီေဂ်းနမ္ဘီယာ၊ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၏ အာရွေရးရာ အထူး ကုိယ္စားလွယ္ Mr. Wang Ying Fan၊ အျခား တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ားျဖစ္ေသာ ကရင္၊ ရွမ္း ေတာင္/ေျမာက္၊ ၀ ၊ မြန္၊ ကယား၊ ပအုိ၀့္၊ ခ်င္း၊ မုိင္းလား၊ ပေလာင္ႏွင့္ ABSDF စသည့္ အဖြဲ႕ အစည္း ၁၀ ဖြဲ႕မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ႏိုင္ငံေရးပါတီ ခုနစ္ပါတီမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကသည္။ 

Mizzima