အပစ္အခတ္ေတြၾကားက ေက်ာက္စိမ္းၿမိဳ႕ေတာ္

ၾသဂုတ္လကုန္ပုိင္းမွစ၍ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ အနီးတစ္၀ုိက္ရွိ ေဒသအခ်ဳိ႕၏ ေတာင္ကုန္းထိပ္မ်ားတြင္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (ေကအုိင္ေအ)ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔၏ စစ္ေရးအေျခအေန တင္းမာမႈမ်ားေၾကာင့္ မုိးရာသီတြင္ပါ လုပ္ငန္း မပ်က္ခဲ့သည့္ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ အပါအ၀င္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအားလံုး ရပ္ဆုိင္းသြားခဲ့သည္။

ၾသဂုတ္လကုန္ပုိင္းမွ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔အထိ ဖားကန္႔မွ ေနရပ္သို႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားသည့္ လုပ္သားဦးေရမွာ ေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္မွ တစ္သိန္း၀န္းက်င္ထိရွိေၾကာင္း ဖားကန္႔ေဒသခံမ်ားကေျပာသည္။

ေကအုိင္ေအႏွင့္ အစုိးရတပ္တို႔၏ တုိက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ကမၻာ့ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္အတြက္ပါ အဓိကက်ေသာ ဖားကန္႔ ေဒသသို႔ပါ ကူးစက္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ဖားကန္႔၌ တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ အေျခအေန ျပန္လည္တည္ၿငိမ္သြားသျဖင့္ သိန္းဂဏန္းရွိသည့္ ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္မွ လုပ္သားမ်ား ဖားကန္႔ရွိ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္မ်ားသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ မၾကာပါ။ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္တြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕စြန္ ဆြတ္ငုိင္ရန္တြင္ ေကအုိင္ေအႏွင့္ ျမန္မာတပ္မေတာ္တုိ႔ၾကား ျပင္းထန္သည့္ တုိက္ပြဲတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ထုိတုိက္ပြဲေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ ေမွာ္ရြာမ်ားတြင္ ေနထုိင္သည့္ ေသာင္းဂဏန္းရွိ ျပည္သူလူထုမ်ားသည္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္း၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၊ သီလရွင္ေက်ာင္းမ်ားဆီသို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ၾကရသည္။

တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ အနီးတြင္ရွိသည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္မွ လုပ္သားအမ်ားစုသည္လည္း ေနရပ္သို႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကသည္။

“ေနာက္ထပ္ တစ္လေလာက္ ေစာင့္ၾကည့္လို႔မွ ဒီအေျခအေနထက္ ပိုေကာင္းမလာရင္ ဆက္မေနႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ေအာက္ပုိင္းကို ျပန္ဆင္းေတာ့မယ္”ဟု ေက်ာက္တြင္းလုပ္သား ကိုခင္ေဇာ္က စိတ္ပ်က္အားေလွ်ာ့သည့္ ေလသံျဖင့္ ေျပာသည္။

သိန္းဂဏန္းရွိသည့္ ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္မွ လုပ္သားမ်ားသည္ ေငြရေပါက္ရလမ္းေျဖာင့္သည့္ ရတနာေျမ၊ ေက်ာက္စိမ္းၿမိဳ႕ေတာ္ ဖားကန္႔သုိ႔ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကုိင္ၾကသည့္အတြက္ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးကုမၸဏီမ်ား၊ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းမ်ား၊ စက္ယႏၲရားေမာင္းႏွင္သူမ်ား၊ကုမၸဏီစြန္႔ပစ္ေျမစာမွ ေက်ာက္စိမ္းရွာေဖြသူ ေဒသအေခၚ ေရမေဆးေက်ာက္ရွာသူမ်ားႏွင့္ေစ်းသည္မ်ား အပါအ၀င္ ပြင့္လင္းရာသီမ်ားတြင္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚ၌ ေနထုိင္သူမွာ ငါးသိန္းေက်ာ္ ေျခာက္သိန္းအထိ ရွိပါသည္။

ဖားကန္႔ၿမိဳ႕တြင္ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနစဥ္အတြင္း ၾသဂုတ္လကုန္ပုိင္းမွစကာ ျမစ္ႀကီးနား၊ မုိးေကာင္း၊ ကာမုိင္း၊ ဖားကန္႔ ကားလမ္း တစ္ေလွ်ာက္တြင္ရွိသည့္ ေကအုိင္ေအ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမ်ားတြင္ ေကအုိင္ေအတပ္မ်ားက ခရီးသည္တင္ယာဥ္ႏွင့္ ယာဥ္ျဖတ္သန္းသြားလာမႈမ်ားကို စိစစ္ခဲ့သည္။

ဖားကန္႔ေဒသသို႔သြားမည့္ ေဒသခံမဟုတ္ေသာ အမ်ဳိးသားမ်ားကို ေကအုိင္ေအတပ္သားမ်ားက စစ္ေဆးခဲ့ကာ သြားခြင့္ မျပဳဘဲ ဖားကန္႔သို႔ျပန္လာသူ ေဒသခံမ်ားကိုသာ အလြယ္တကူ ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ “လူဆုိးလူမုိက္ေတြ ဖားကန္႔သြားၿပီး ခုိးဆုိးလုယက္တာေတြ၊ မက်ဴးလြန္ေအာင္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က လမ္းကေန စစ္ေဆးတားျမစ္တာပါ”ဟု ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ေျခာက္မုိင္ရြာတြင္ ကားလမ္းမလံုၿခံဳေရး ေစာင့္ၾကပ္လ်က္ရွိသည့္ ေကအုိင္ေအအရာရွိတစ္ဦးက စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ေျပာသည္။

ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ခံမ်ားက လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေကအုိင္ေအတပ္မ်ားက ယခုကဲ့သုိ႔ စစ္ေဆးၾကပ္မတ္ လိုက္ျခင္း သည္ အဆိုပါ လမ္းေၾကာင္းမွတစ္ဆင့္ ျမန္မာစစ္သားမ်ား ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ လာေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ ေယာက္်ားေလး အ၀င္မရွိဘဲ အထြက္သာရွိေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာသည္။

လတ္တေလာတြင္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ေနထုိင္သူ လူငါးေသာင္း၀န္းက်င္သည္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ခံမ်ားႏွင့္ ေနရပ္ျပန္ရန္ လမ္းစရိတ္မရွိေသးသည့္ လုပ္သားမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ထုိအထဲမွ လူတစ္ေသာင္း၀န္းက်င္ခန္႔သည္ ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ စစ္ေဘးေရွာင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ လူငါးဆယ္မွ ရွစ္ရာေက်ာ္အထိရွိေသာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၃၅ ခုမွ ၄၀ အထိ ရွိသည္ဟု လူမႈကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေနသူ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာသည္။

“ဒီလမ္းမေတြေပၚမွာ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအ၀ယ္လုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားက လာ၀ယ္တဲ့ တ႐ုတ္ေလာပန္ေတြ၊ ျပည္တြင္းက ေလာပန္ေတြ၊ ေရမေဆးသမားေတြ၊ ေက်ာက္ျဖတ္သမားေတြ၊ ပြဲစားေတြနဲ႔ ၾကက္ပ်ံမက်ပဲ”ဟု လူသြားလူလာက်ဲပါး ေနသည့္ လမ္းမတစ္ခုအား ၫႊန္ျပရင္း ဆုိင္းေတာင္ရြာသား ကိုခင္ေဇာ္ကေျပာသည္။ စက္တင္ဘာ လဆန္းပုိင္းမွစ၍ ဆုိင္းေတာင္ရြာ၏ လမ္းမေပၚရွိ ေက်ာက္စိမ္းေရာင္း၀ယ္သည့္ ေစ်းကြက္ ပ်က္ျပားသြားခဲ့ၿပီး အလားတူ ဖားကန္႔၊ လံုးခင္း၊ တာမခန္ ေက်ာက္၀ုိင္းမ်ားတြင္လည္း စက္တင္ဘာလဆန္းပုိင္းမွ စတင္၍ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္၍ မရေတာ့။ ေဒသအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ၀ယ္လက္မ်ား ဖားကန္႔သုိ႔ ေရာက္မလာေတာ့ဘဲ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တန္႔သြားခဲ့သည္။

“အခု ၿမိဳ႕ရဲ႕အေျခအေနက ကၽြန္ေတာ္ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ႀကိဳးစားတည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဘ၀တစ္ခုကို စြန္႔လႊတ္ရေတာ့မလို ျဖစ္ေနၿပီ”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္း ေခ်ာက္ၿမိဳ႕မွ ဖားကန္႔သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့သူ ကိုခင္ေမာင္ကေျပာသည္။

အထက္ပါ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ဥပေဒစုိးမုိးမႈ တစ္စထက္တစ္စ ေလ်ာ့ရဲလာကာ ေဖာက္ထြင္းလုယက္ ခုိးယူခံရမႈကဲ့သို႔ေသာ အေသးစား ဒုစ႐ိုက္က်ဴးလြန္မႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။ ယခင္ကထက္ စားသံုးသူဦးေရ ေလ်ာ့နည္းသြားေသာေၾကာင့္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္မႈ သိပ္မရွိေသာ္လည္း လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈ ယခုထက္ ပိုမုိျပတ္ေတာက္သြားမည္ကုိ ေဒသခံမ်ားက စုိးရိမ္ေနၾကသည္။

တုိက္ပြဲမ်ားၾကားတြင္ ေသဆံုးခဲ့သည့္ န၀မတန္းေက်ာင္းသူေလး၏ဖခင္ ဦးဘရန္ေရွာင္ကလည္း “တုိက္ပြဲေတြ ဒီထက္ ပိုဆိုးရြားလာမွာ အရမ္းစိုးရိမ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္သမီးေလးလုိ တျခားသူေတြကို မထိခုိက္ေစခ်င္ဘူး”ဟု သူ၏ပူပန္မႈကို ဖြင့္ဟပါသည္။

ယခင္က ယာဥ္ႏွင့္စက္ယႏၲရားမ်ား ခုတ္ေမာင္းသံ၊ ေတာင္ၿဖိဳေက်ာက္တူးသံမ်ား ပ်ံ႕လြင့္ေနေသာ ဖားကန္႔ေဒသ ၀န္းက်င္မွာ ယခုေတာ့ တစ္ခါတစ္ရံ ပစ္ခတ္သံ၊ မုိင္းေပါက္ကြဲသံမ်ား ၾကားလာရသည္။ ႏုိင္ငံတစ္၀န္းရွိ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ စိတ္ေအးခ်မ္းသာစြာ ေနထုိင္စားေသာက္ႏုိင္ေသာ္လည္း ဖားကန္႔ေဒသခံမ်ား စိတ္အတြင္း၀ယ္ ပူပန္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ားက ႀကီးစိုးေနသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဖားကန္႔ေဒသသို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္မွ ၁၉ ရက္အထိ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့သည္။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က သြားႏႈတ္ဆက္တဲ့သေဘာပါ။ အလြတ္သေဘာ ေတြ႕ဆံုတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးကေတာ့ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ တုိက္ပြဲေတြကို၊ စစ္ကုိမလိုလားဘူးဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္”ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုေဌးႂကြယ္က ႏွစ္ဖက္တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုမႈအၿပီးတြင္ ေျပာသည္။ ဆက္လက္၍ ၎က “တုိက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈေတြဆီ ဦးတည္သြားမွာကို အရမ္းစုိးရိမ္တယ္”ဟု ေျပာသည္။ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ ပတ္ပတ္ လည္ရွိ ေမာ္ေမာင္းလယန္၊ ရွေရာ္ခ၊ ဆုိင္းဂ်ာဘြမ္၊ ဆိန္ဂက္ခူး၊ ဆြတ္နန္ေခါင္၊ ေမွာ္၀မ္းႀကီး၊ ေမွာ္၀မ္းေလး၊ ေတာင္ၿပိဳ၊ ေမ်ာက္ျဖဴ၊ စုိင္းၾကာမုံ အစရွိသည့္ ေမွာ္ရြာမ်ားမွ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕သို႔ အလုပ္လာလုပ္ၿပီး ျပန္ရန္လမ္းစရိတ္ အခက္အခဲျဖစ္ေနေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားက ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ေပၚရွိ စစ္ေဘးေရွာင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ေနထုိင္ၾကသည္။ ဒုကၡသည္ဦးေရမ်ားၿပီး ကာလၾကာရွည္လာေသာေၾကာင့္ ဆက္လက္ေကၽြးေမြး ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးတစ္ခု ျဖစ္လာေနၿပီဟု ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။ အလားတူ ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းအား အဓိကထား လုပ္ကုိင္ေနသည့္ မႏၲေလးႏွင့္ စစ္ကုိင္းရွိ ေက်ာက္စိမ္းအေခ်ာထည္ထုတ္ အလုပ္႐ံုမ်ားတြင္ ကုန္ၾကမ္းရွားပါးမႈ စတင္ႀကံဳေတြ႕ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစုိးရ အေနျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္း၊ ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲ ျပဳလုပ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္းကုန္ၾကမ္းမ်ား ထုတ္ေရာင္းေပးရန္ ေတာင္းဆုိမႈမ်ား ရွိလာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း(မႏၲေလး) ဒု-ဥကၠ႒ ေဒၚခင္ေလးျမင့္က “ေက်ာက္စိမ္းကုန္ၾကမ္းက လံုး၀ႀကီးေတာ့ ျပတ္ေတာက္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဖားကန္႔ေဒသမွာ စက္ယႏၲရားႀကီးေတြနဲ႔ မတူးေဖာ္ေတာင္ တျခားနည္းတစ္ခုခုနဲ႔ တူးေဖာ္ၾကလိမ့္မယ္ ထင္တယ္”ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ဦးစုိးႏုိင္က “ဖားကန္႔က လုပ္ကြက္ေတြ ပြင့္လင္းရာသီအထိ လုပ္ခြင့္မရရင္ ျပည္တြင္းမွာ ကုန္ၾကမ္းျပတ္သြားမယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီး လုပ္ကြက္ေတြ အျမန္ဆံုး ျပန္လုပ္ခြင့္ရခ်င္တယ္။ အဲဒီ့အထဲမွာ ေငြသိန္းေပါင္းေသာင္းခ်ီ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားရတာ”ဟု ေျပာသည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ တစ္ၿမိဳ႕တည္း တြင္ပင္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းအေပၚ မွီခုိလုပ္ကုိင္သူမ်ား တစ္သိန္းခြဲ၀န္းက်င္ ရွိသျဖင့္ ဖားကန္႔မွ ေက်ာက္စိမ္းမထြက္ေတာ့ပါက ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းကို အဓိကမွီခုိေနသည့္ တ႐ုတ္ျပည္ ယူနန္၊ ကြမ္က်ဳိးေဒသမ်ားမွ သိန္းဂဏန္းရွိသည့္ အလုပ္သမားမ်ားကိုပါ ထိခုိက္မႈရွိလာႏုိင္သည္ဟု မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံ ေက်ာက္မ်က္အသုိင္းအ၀ုိင္းက သံုးသပ္သည္။

ေဒသခံမ်ားကေတာ့ စစ္ပြဲမ်ားၿပီးဆံုး၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အျမန္ရလုိေနၾကသည္။ ထုိအခ်က္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေမတၱာရပ္ခံ အသနားခံစာ လက္မွတ္ထိုးသူ အေရအတြက္က သက္ေသျပေနသည္။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား ခရီးစဥ္အတြင္း ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ဘာသာအသီးသီးမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၊ ဖားကန္႔ႏွင့္ မိုးေကာင္းၿမိဳ႕မွ ေဒသခံမ်ားက ဖားကန္႔ေဒသႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တုိက္ပြဲမ်ား ရပ္ဆုိင္းရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေမတၱာ ရပ္ခံစာ လက္မွတ္ေရးထိုးသူမွာ စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္အထိ ႏွစ္ေသာင္း၀န္းက်င္ ရွိေနေလၿပီ။