ေက်ာက္ကပ္ဆိုသည္မွာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ မရွိမျဖစ္ကလီစာတစ္ခုျဖစ္ျပီး၊ အဓိက အားျဖင့္ေသြး ကိုေဆးေၾကာ သန္ ့စင္ေပးေသာ လုပ္ ငန္းအား လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရိွ ေရ ႏွင့္ သတၱဳ ဓာတ္ပ မာဏတုိ ့ကို ထိန္းညိွေပးကာ၊ ပိုလွ်ံထြက္ရွိလာေသာ အရည္မ်ား အား ဆီးအိမ္၊ ဆီး ပို ့ျပြန္မွ တဆင့္ ဆီးအၿဖစ္ထြက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အရြယ္ေရာက္သူ တစ္ဦး၏ ေန ့စဥ္ေရေသာက္ႏႈန္း သည္ ပ်မ္းမွ် ၁-လီတာမွ် ေသာက္သံုး သင့္ျပီး၊ ဆီးသြားမႈ ပမာဏသည္ အနဲဆံုး လီတာ၀က္ခန္ ့မွ ၁-
လီတာ ထိစြန္ ့ပစ္ရပါမည္။ ေခြ်းထြက္မ်ား ေသာေန ့တြင္ေရပို မို ေသာက္ေပးသင့္သည္။
အမ်ိဳးသား၊အမ်ိဳးသမီး၊ကေလး၊လူၾကီးအားလံုး၏ ပံုမွန္ဆီးအေရာင္သည္ ၀ါေဖ်ာ့ေဖ်ာ့(သို ့) အ၀ါေရာင္ျဖစ္သည္။
(၁)ေရ ေသာက္နည္း ျခင္း
(၂)အစားအစာ
(၃)ေသာက္သံုးေသာေဆး၀ါးတို ့ေၾကာင့္လည္း ဆီးအေရာင္ ယာယီေျပာင္းလဲတတ္သည္။
ထိုအေၾကာင္း(၃)ရပ္ ေၾကာင့္ ဆီးအေရာင္ ၂၄နာရီခန္ ့ၾကာေျပာင္းလဲျခင္း သည္ျပသနာမရွိလွေသာ္လည္း၊ က်နး္မာေရးတစ္စံုတစ္ရာခ်ိဳ ့ယြင္းမႈေၾကာင့္ *ဆီးအ *ေရာင္သိသိသာသာေျပာင္းလဲတတ္ေပရာ၊ မိမိက်န္းမာေရး အေျခအေနကို ေအာက္ပါအေၾကာင္းအရာတိုျ့ဖင့္ သံုးသပ္ႏိုင္ ပါသည္။
(၁) က်န္းမာေရးေကာင္းသူ၏ဆီးအေရာင္သည္ အနယ္အႏွစ္မပါဘဲ
ၾကည္လင္ေသာ၀ါေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ျဖစ္ျပီး၊ ေရေသာက္မ်ားေလ ဆီးအေရာင္ ေဖ်ာ့ေလျဖစ္သည္။
(၂)ဆီးထဲတြင္ ေသြးပါျခင္းသည္ ေသြးမတိတ္ေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္တည္ျခင္း ႏွင့္ဆီးအိမ္ကင္ဆာတို ့ျဖင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ အထူးသျဖင့္ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္အမ်ိဳးသားမ်ားတြက္ ဆီးအိမ္ကင္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်အလားအ လာမ်ား၍ သတိျပဳပါ။
(၃) အခ်ိဳ့၀မ္းႏႈတ္ေဆးမ်ား ႏွင့္ အေၾကာေျပေဆးမ်ားတြင္ cascara (သို ့) sennaဓာတ္ပါရွိသျဖင့္ ဆီးသြားသည့္အခါ အညိုရင့္ရင့္္ (သို ့) လၻက္ရည္ ၾကမ္းေရာင္ေျပာင္းေနတတ္သည္။ အသည္းပ်က္စီးျခင္း၊ အသည္းေရာင္ေရာ ဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္အတြင္းေသြးခဲ၍ပ်က္စီးျခင္းတို ့ ကလည္း ဆီးအေရာင္ကို အညိုရင့္ေရာင္ေျပာင္းေစတတ္သလို၊ကိုကာကိုလာ အေရာင္ဆီးပ်စ္ပ်စ္ သြားပါက ဆီးအိမ္ ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္တို ့ တြင္ျပင္းထန္ေသာေရာ ဂါရေနပါျပီ။ နီးစပ္ရာ ဆရာ၀န္ျဖင့္ အျမန္ဆံုးေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ပါ။
(၄) ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ျခင္းေၾကာင့္၊ ေသြးျဖဴ/နီဥ ဆဲလ္မ်ားထဲတြင္ ဘက္တီးရီး ယားမ်ားတိုးပြား လာၾကကာ ဆီး အေရာင္သည္ ႏို ့ကဲ့ သို ့ျ ဖဴသြား တတ္သည္။ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္တည္းျခင္းကလည္း
ဆီးကိုျဖဴေစသည္။
(၅) အနီေရာင္ (သို ့) ပန္းေရာင္ဆီးသြားျခင္းကို ဆီးထဲတြင္ေသြးပါသည္ဟု ထင္မွတ္ မွားေလ့ ရွိၾက သည္။ အနီေရာင္သၾကားမုန္လာ ႏွင့္ ဘယ္ရီသီး အနီေရာင္မ်ား စားျခင္းျဖင့္ ဆီးနီေစသလို၊ anti-psychotics ဓာတ္ပါရွိေသာေဆး၀ါးအခ်ိဳ ့ေသာက္သံုးျခင္းက လည္း ဆီးနီေစ ၏။ အကယ္၍ သင့္ခႏာကိုယ္ ထဲတြင္ ခဲဆိပ္ တက္လွ်င္ ဆီးနီရဲေစ သျဖင့္ အထူးဂရုစိုက္ပါ။
(၆) ဘီယာေသာက္ျခင္းႏွင့္ကယ္ရိုတင္းဓာတ္ပါေသာ မုန္လာဥနီအေျမာက္ အမ်ားစားသံုးျခင္းျဖင့္ ဆီး လိေမၼာ္ေရာင္သြားေစသည္။ ဗီတာ မင္စီအလြန္အကြ်ံ ေသာက္သံုးျခင္း၊ ခီမိုေဆးသြင္းကုသျခင္း ႏွင့္
ပိုးသတ္ေဆး အခ်ိဳ ့ကလည္း ဆီးကိုလိေမၼာ္ေရာင္ ျဖစ္ေစတတ္သည္။
သင့္ဆီး သည္လိေမၼာ္ေရာင္ျဖစ္ျပီး၊ ၀မ္းအျဖဴေရာင္သြားေနပါက အသည္းေရာင္အသား၀ါလကၡဏာ ျဖစ္သည္။ လိုအပ္ေသာပမဏထက္ ဗီတာမင္စီ မွီ၀ဲျခင္းကေက်ာက္ကပ္ကိုပ်က္စီးေစသည္။
(၇) အကယ္၍ သင္သည္ ဗီတာမင္ဘီဓာတ္ၾကြယ္၀ေသာ အားျဖည့္ေဆးေသာက္သံုးေနသူျဖစ္ပါက၊
နီအြန္အ၀ါေရာင္ ဆီးသြားျခင္း အ တြက္ စိုးရိမ္ဖြယ္မရွိပါ။
(၈) ထံုေဆး/ေမ့ေဆး အခ်ိဳ ့က အစိမ္းေရာင္ဆီးသြားေစသလို၊ ကညြတ္အေျမာက္အမ်ား
စားသံုးျခင္းျဖင့္လည္း ဆီးအေရာင္ကို စိမ္းဖန္ ့ ဖန္ ့ျဖစ္၍ ဆီးရနံ
့ဆိုး၀ါးေစသည္။
(၉) ေအာ္ဂလီဆန္ပ်ိဳ ့အန္ ေပ်ာက္ေဆးအခ်ိဳ ့သည္ ဆီးအျပာေရာင္ သြားေစတတ္သျဖင့္
စိုးရိမ္ဖြယ္ မရွိပါ။
(၁၀) ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာရံုေၾကာဂါ ရွိသူ၏ ဆီးသည္ မာပယ္လ္ပန္းရနံ ထြက္ေလ့ ရွိျပီး၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာ သည္၏ ဆီး သည္ အခ်ိဳ ့နံ ့ ထြက္သျဖင့္မိမိကိုယ္ ကို စမ္းစစ္ပါ။
(၁၁) ဆီးအနည္ပါသူ ႏွင့္ ဆီးေက်ာက္တည္သူမ်ားသည္ တေန ့လွ်င္ ေရ ၃-လီတာမွ်ေသာက္သင့္ျပီး၊ ကြမ္းမစားသင့္ေပ။
ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးေစေသာ အဆိုးရြားဆံုးအစား အစာမ်ားမွာ ပူစပ္ေသာ အစားအစာမ်ား၊ေရခဲေရ၊ အနီေရာင္အသား၊ ဆား၊ ငရုပ္ ေကာင္း၊ ထညင္း သီး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲထားေသာအရန္ သင့္ သစ္သီးေဖ်ာ္ ရည္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲထားေသာ ဓာတုအခ်ိဳသြားရည္စာအမ်ိဳးမ်ိဳး ႏွင့္ အခ်ိဳမႈန္ ့၊ ဆို ဒါ ႏွင့္ အေဖ်ာ္ ယမကာမ်ား၊ အထူး သျဖင့္တရုပ္ျပည္ထုတ္ ႏို ့ထြက္ပစၥည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ကဖိန္းဓာတ္လြန္ကဲ ေသာ ေကာ္ဖီ၊လၻက္ရည္ တို ့ျဖစ္သည္။အနီေရာင္ငရုပ္ပြ၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ၾကက္သြန္နီ၊ ပန္းသီး၊ ေက်ာက္ ဖရံု သီး၊ ဖရဲသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ အပါအ၀င္ ဘယ္ရီသီးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ခ်ယ္ရီး သီး၊ အနီေရာင္စပ်စ္သီး၊ ၾကက္ ဥအျဖဴေရာင္၊ အိုမီဂါ ၃ဖက္ဆီးအက္ ဆစ္ၾကြယ္ ၀ေသာ ငါး၊ သံလြင္ဆီ၊ ျမင္းခြာရြက္ တို ့သည္ ေက်ာက္ ကပ္က်န္း မာေရးအတြက္ အေကာင္းဆံုးအစားအစာမ်ားျဖစ္သည္။ ထို ့ျပင္ ဆီသြားသည့္ အခါဆီး ကုန္သည္ အထိ စိတ္ရွည္ရွည္စြန္ ့ထုတ္ရန္လိုအပ္ျပီး၊ ဆီးက်န္ျခင္းေၾကာင့္ မလိုလား အပ္ေသာေနာက္ ဆက္တြဲ ေရာဂါ မ်ား မျဖစ္ေစရန္ ၾကက္သြန္ျဖဴျပဳတ္ရည္ကို ေဆးျမီးတိုအျဖစ္ေသာက္သံုးႏိုင္ပါေၾကာင္း။* *
*ဘာသာျပန္သူ (ေပါက္ေပါက္)*
*မွီျငိမ္း (the urology department at the University of Kansas)*
က်န္းမာေရးစာတိုမ်ားစုစည္းမွဳ