ျမန္မာ့ဖံြ႕ျဖိဳးမႈထိခုိက္လြယ္ဟု အေမရိကန္သံအမတ္ေျပာႀကား

 

လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနျခင္း၊ မူဝါဒေရး ဆြဲရာတြင္ ပြင့္လင္းမႈ မရွိျခင္း၊ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး မျပတ္ႏိုင္ ေသးျခင္းတို႕ေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ျပဳလုပ္ေဆာင္ ရြက္လာခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးဟာ အားမေကာင္းေသးဘဲ ထိခိုက္လြယ္တုန္းလို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ မစၥတာ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဇူလိုင္လကစလို႕ သံအမတ္ တာဝန္ကို စတင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး က်ယ္ျပန္႕တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြအေပၚ သူ႕ ထင္ျမင္ခ်က္ကို The Wall Street Journal သတင္းစာနဲ႕ ေတြ႕ဆံုရာမွာ ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့လက စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕မႈေတြကို ဆိုင္းငံ့ရုပ္သိမ္း တာေတြအျပင္ တကယ္လို႕ ေရွ႕ဆက္ တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္လာရင္ အေမရိကန္က ျမန္မာကို ပိုျပီး အားေပးကူ ညီမယ္လို႕ အေမရိကန္ သံအမတ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြက ခိုင္လံုတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ သတင္းေတြ လက္ခံရရွိေနျပီး အေမရိကန္ေတြ စိုးရိမ္ေနတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႕ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရး ကိစၥကလည္း မရွင္းလင္းလွေသးဘူးလို႕ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ ေတြအေနနဲ႕ ပိုပြင့္လင္းလာဖို႕ အေျပာင္းအလဲ ပိုလုပ္ဖို႕ ကတိကဝတ္ ေတြေပးေနၾကေပမဲ့ စစ္တပ္ရဲ့ အနာဂါတ္ အခန္းက႑ အပါအဝင္ မေရရာမႈေတြက ေရွ႕ေရးကို မႈန္ဝါးရွုပ္ေထြး ေစတယ္လို႕ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာပါတယ္။ အရင္စစ္ အစိုးရနဲ႕မတူ အခု လြတ္လပ္ပြင့္ လင္းလာတာ၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ လူမႈအသင္းအပင္းေတြ လႈပ္ရွားလာတာကို ေထာက္ျပျပီး “ႏိုင္ငံအတြက္ အလုပ္လုပ္တဲ့ လူထုေတြေရာ၊ ေရွ႕တိုးေဆာင္ရြက္ဖို႕ စိတ္ဆုံးျဖတ္ထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ပါ ရွိေနတယ္လို႕ က်ေနာ္တို႕ ခံစားမိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လိုေရွ႕ဆက္မလဲ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိတာေတြ၊ ေနာက္က ဆြဲထားတာေတြ၊ ေျပလည္ ေခ်ာေမြ႕မႈ မရွိတာေတြကို ဘယ္သူမွ စိတ္ကူးယဥ္ေနမယ္လို႕ က်ေနာ္ မထင္ဘူး” လို႕ သူက ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာဥပေဒ အခုထိ မျပဌာန္းႏိုင္ ေသးတာကလည္း စိုးရိမ္မႈတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ အရာရွိေတြက ျပီးေတာ့မယ္လို႕ မၾကာခဏ ေျပာေနေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ေတြဝင္လာရင္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြ ယိုင္လဲမွာကို စိုးရိမ္လို႕ (အထူးသျဖင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးက႑မွာ) ျပန္ျပင္ဆင္ေနရတာမို႕ ၾကာေနရတာလို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဥပေဒျပဳေရးမွာ ပိုပြင့္လင္းဖို႕လိုမယ္။ ဒါမွ ႏိုင္ငံျခားစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အပါအဝင္ သက္ဆိုင္သူအားလုံး ပိုျပီး ပါဝင္အၾကံျပဳ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္မယ္လို႕ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာပါတယ္။အခ်ိန္ပိုယူတာ ေကာင္းတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႕  အရည္အေသြးကို လိုတာပါ။ အရွိန္ႏႈန္း မဟုတ္ပါဘူး” လို႕ ေျပာပါတယ္။ ေရရွည္ခံျပီး တြက္ခ်က္သုံးသပ္ ရလြယ္မယ္႕ အေျခအေနမ်ိဳးကို ဖန္တီးေပးမယ္႕ ဥပေဒဆို “စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက နည္းနည္း ပိုေစာင့္ႏိုင္မွာပါ” လို႕ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာပါတယ္။

အေမရိကန္ သံအမတ္ရဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြက ျမန္မာျပည္ရဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြေပၚ စိတ္လႈပ္ရွား ေနသူေတြကို ျမန္မာျပည္ဟာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္စဥ္ထဲမွာပဲ ရွိေနဆဲဆိုတာ သတိေပးေနသလိုပါ။ ျမန္မာကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕မႈ လုံးဝရုပ္သိမ္းေရး အခ်ိန္ဇယား မရွိဘူးလို႕ ေျပာေပမဲ့ အဲဒီအဆင့္ ေရာက္လာဖို႕ ဘာေတြလိုမယ္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးဝိုင္းေတြက မျပတ္လုပ္ ပါတယ္လို႕ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒဏ္ခတ္ခံရ သူမ်ားစာရင္းကို ျဖဳတ္သူျဖဳတ္ တိုးသူတိုးျပီး ထပ္ျပင္ဆင္ဖို႕ လုပ္ေနတယ္လို႕လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕မႈ လုံးဝရုပ္သိမ္း ေရးအတြက္ ေထာင္တြင္းမွာ “ရာနဲ႕ခ်ီ ရွိေနတဲ့” ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလုံးလႊတ္ေပးေရး၊ ေျမာက္ကိုရီးယားဆီက “တခါတည္းနဲ႕ အျပတ္” ဝယ္ထားတဲ့ ညဴးကလီးယား နည္းပညာအပါအဝင္ လက္နက္ေတြ မယူေတာ့ ဘူးဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ေရး၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈ ပိုတိုးတက္ျဖစ္ထြန္းေရးတို႕က အဓိကက်ေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား အေရးဟာ “ျမန္မာျပည္ရဲ့ ရွင္းလင္းတဲ့ စိန္ေခၚခ်က္”လို႕ အေမရိကန္ သံအမတ္က ဆိုလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အရာရွိေတြအေနနဲ႕ ပေဒသာပင္ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း ေပါက္လာလိမ့္မယ္လို႕ မေမွ်ာ္မွန္း ထားေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ တိုက္ပြဲေတြ ရပ္သြားဖို႕နဲ႕ လူမႈကူညီေရး အေထာက္အပံ့ေပးႏိုင္ဖို႕ အနည္းဆုံး ရခ်င္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မျငိမ္သက္မႈ၊ ဆူပူအံုႂကြမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ လံုျခဳံေရအစီအမံေတြ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးတာကို ေထာက္ျပျပီး “ဒီအေရးနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ေနာက္ဆုံးအေျဖက စစ္တပ္ပဲ။ အေျခအေနတခုမွာ မျငိမ္သက္မႈ၊ မတည္ျငိမ္မႈေတြ ၾကဳံျပီဆိုပါစို႕။ စစ္တပ္က ဘာလုပ္မလဲ” လို႕ ဆိုပါတယ္။ “ေနာက္ျပန္မလွည့္ဘူး။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အာမခံတယ္လို႕ ေျပာတာေတြ ၾကားရတာ အားတက္စရာပါ။ ဒါေပမဲ့ အေျပာင္းအလဲက ဘယ္ကို ဦးတည္ေနသလဲဆိုတာ မရွင္းလင္းလွေသးဘူး” လို႕ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္က ေျပာဆိုသြားပါတယ္။