" ဖုန္မုန္တိုင္းမ်ား လြန္ေၿမာက္သြားတဲ့အခါ----- "

ၿပည္တြင္းဂ်ာနယ္တခုမွာ အပိုင္းလိုက္ေဖၚၿပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးတခုကို အပိုင္း လိုက္ၿပန္ၿပီး တင္ေပးပါမယ္။ Political Economy ကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြး ပါမယ္။ ဒီ ေခါင္းစဥ္ကိုေတာ့ " ဖုန္မုန္တိုင္းမ်ား လြန္ေၿမာက္သြားတဲ့အခါ----- " လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

နိဒါန္း

မႀကာေသးခင္ ႏွစ္မ်ားအတြင္းက က်ေနာ္ေနထိုင္တဲ့ နယူးေယာက္ၿပည္နယ္ အထက္ပိုင္း၊ ရိုခ်က္စတာ ၿမဳိ႕ေလးဆီမွာ နာမည္ႀကီး ကုမၼဏီတခုၿဖစ္တဲ့ “ကိုဒက္” ( Kodak) မွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသူ အင္ဂ်င္နီ ယာေတြ၊ အလုပ္သမားေတြ ေထာင္ခ်ီၿပီး၊ အလုပ္ၿပဳတ္က်တယ္။ ကိုဒက္ ကုမၼဏီ ဆိုတာ ဖိုတိုဂရပ္ဖစ္ ဖလင္လုပ္ငန္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းကရိယာေတြကို ထုတ္လုပ္ၿဖန္႔ၿဖဳးတဲ့ ကုမၼဏီ တခုၿဖစ္တယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕ က်က္သေရေဆာင္ လည္း ၿဖစ္တယ္။

ခုေတာ့ ကိုဒက္ကုမၼဏီ ဟာ ေဒဝါလီ လုပ္ခံရတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္သြားတယ္။ အစိုးရထံ Bankruptcy file တင္လုိက္တယ္။ အေမရိကန္ၿမိဳ႕ေတြဆီမွာလည္း အလုပ္လက္မဲ့ၿဖစ္၊ အေႀကြးမေပးႏိုင္လို႔ ဘဏ္ေတြထံ အိမ္ေတြကို ၿပန္အပ္လိုက္ရသူေတြ၊ ဘဏ္ေတြက အိမ္လခမေပးႏိုင္သူေတြကို ဇြတ္အတင္းေမာင္း ထုတ္ ေန တာေတြကို ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ႀကားေနရတယ္။

အေမရိကန္စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈ ကို နည္းေပါင္းစံုက သံုးသပ္ေဝဖန္ႀကတယ္။

တခ်ိဳ႕က “ လက္ဆီဖယ္ရား အရင္းရွင္ စီးပြားေရး စံနစ္ ( Laissez- faire capitalism) ၿပီးဆံုးသြားၿပီ ” လို႔ ေႀကြးေႀကာ္ႀကတယ္။ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုကို ဘယ္သူ အုပ္ခ်ဳပ္သလဲ လို႔ ေမးခြန္းထုတ္ရင္း၊ ႀကြယ္ဝ ခ်မ္းသာတဲ့ လူတန္းစား ( “တစ္” ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရိွေသာ ) သူေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို လူမႈေတာ္လွန္ေရးလုပ္ႀကဖို႔ ေဆာ္ႀသႀကတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ က်ေနာ္တို႔ဟာ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွေသာ ၿပည္သူလူထု ၿဖစ္တယ္” ဆုိတဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို ႀကည့္လိုက္ၿပန္ေတာ့ တဖြဲ႔နဲ႔ တဖြဲ႕က အာဂ်င္တာေတြ မတူဘူး။ တခ်ိဳ႕က အေမရိကန္သမၼတ ရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရး နဲ႔ လူမႈေထာက္ပံ့ေရး စီမံကိန္းေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြေႀကာင့္ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စု ရဲ႕ စီးပြားေရး က်ဆင္းရတယ္ ၊ ဆိုရွယ္လစ္ စံနစ္ အလိုမရိွ ဆိုတဲ့ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြကို လႊင့္ထူ ပါဝင္ႀကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းႀကီးေတြကို တုိက္ခိုက္စိန္ေခၚႀကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ တၿခားႏိုင္ငံက လာေရာက္အေၿခခ်တဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ၊ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြအေပၚတင္းႀကပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ ထားၿပီး၊ လူဝင္မႈႀကီးႀကပ္ေရး ဥပေဒေတြကို ၿပင္ဆင္ေရးဆြဲဖို႔ ေတာင္းဆိုႀကတယ္။ လႈပ္ရွားမႈမွာ ဘံုသေဘာ တူညီမႈ ေပ်ာက္ေန တယ္။ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္အေပၚမွာ တူညီမႈတခုမတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာတခုေတာ့ ရိွတယ္။ ေခတ္ပ်က္ႀကီးထဲမွာပဲ လူတန္းစားတရပ္ေပၚေပါက္လာမယ္။ အေတြးအေခၚ ေမာ္ဒယ္ အ သစ္ေတြ ေပၚေပါက္ လာမယ္။ လူတန္းစားတရပ္ကေတာ့ တၿဖည္းၿဖည္းေနာက္ က်န္ ဆင္းရဲသြားလိမ့္မယ္။

သမိုင္းၿဖစ္ရပ္ေတြဟာ ဆင္တူရိုးမွားတေႀကာ့ၿပန္လည္ရင္း နဲ႔ ေရွ႕ကို ဆက္လက္ လည္ပတ္ေနပါလိမ့္မယ္။ 

 

(ေအာင္မိုး၀င္း)