နယူးေဒလီ၏ တိုးျမင့္လာေနတဲ့ ကိန္းဂဏန္းဆိုးမ်ား

ေဒ၀ါလီေျဗာက္အိုးႏွင့္ မီးပန္းမ်ား

အိႏ္ၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးက်ယ္ဆံုးပြဲေတာ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဒီႏွစ္ေဒ၀ါလီမီးထြန္းပြဲေတာ္မွာ တစ္ညတည္းတင္ မီးေလာင္မႈ ၃၆၅ မႈျဖစ္ခဲ့ၿပီး လူတစ္ဦးေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ မီးေလာင္မႈ ၂၅၂ မႈနဲ႔ယွဥ္ရင္ တစ္ရာ ေက်ာ္ကိုတိုးျဖစ္လာတဲ့သေဘာပါ။

ေဒ၀ါလီပြဲေတာ္ဆိုတာ မိသားစုေတြအတြင္းနဲ႔ မိတ္ေဆြေတြအခ်င္းခ်င္းလက္ေဆာင္ေတြ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ၾက၊ ဆုေတာင္းေမတၱာမြန္ေတြျပဳၾကၿပီး လကၤာဒီပကိုေအာင္ႏိုင္ခဲ့သူ ရာမမင္းသားတို႔ကို မီးပူေဇာ္ ႀကိဳဆိုၾကတဲ့ မဂၤလာပြဲေတာ္တစ္ရပ္ပါ။ ရႊံ႕ေျမဆီမီးေလးေတြနဲ႔ ပူေဇာ္ေလ့ရွိရာကေန ေခတ္မီလွ်ပ္စစ္မီး ဆိုင္းအလွေတြအမ်ဳိးမ်ဳိး ဆင္ယင္ပူေဇာ္ၾကသလို မီး႐ွဴးမီးပန္းအမ်ဳိးမ်ဳိး တီထြင္ကစားလာၾကပါတယ္။ေျဗာက္အိုးေတြေဖာက္ၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္မႈကိုေဖာ္ျပၾကရာမွာလည္း သာမန္ေျဗာက္အေသးစားေလးေတြကေန “အာလူးဗံုး” လို႔ေခၚၾကတဲ့အာလူးေလာက္ရွိတဲ့ ေျဗာက္အိုးႀကီးေတြက ၾကားရသူနားကြဲမတတ္ျမည္သလို အႏၱရာယ္လည္းမ်ားလွတဲ့ ေျဗာက္အိုးအႀကီးစားႀကီးေတြပါ။ ဒီလို အႏၱရာယ္မ်ားလွတဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြ မလုပ္ၾကဖို႔ ႏွစ္စဥ္ေဒလီအစိုးရက တားျမစ္ေပမယ့္ဒီမီးရွဴးမီးပန္းေတြ၊ ေျဗာက္အိုးေတြေၾကာင့္ မီးေလာင္ မႈေတြ၊ ထခိုက္ဒဏ္ရာရမႈေတြသာတိုးလာေနၿပီး ေလထုညစ္ညမ္းမႈကလည္း အလြန္ဆိုးဆိုးရြားရြားကို ျဖစ္ေစေလ့ရွိတာပါ။

ႏွစ္ဆတိုးလားတဲ့ မုဒိမ္းမႈေတြ

“ေဒလီဟာ ရာဇ၀တ္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးျဖစ္ေနၿပီလို႔ ညည္းတြားသံေတြဟာ ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ညံလာခဲ့ တာပါ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ အလြန္ကိုမလံုၿခံဳတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေနပါၿပီ။

အိႏ္ၵိယႏိုင္ငံေတာ္တရား႐ံုးခ်ဳပ္ရဲ႕ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခ်က္အရ နယူးေဒလီၿမိဳ႕မွာ ဒီႏွစ္အတြင္း (ေအာက္ တိုဘာ ၁၅ ရက္အထိ) အဓမၼျပဳက်င့္မႈေပါင္း ၁,၃၃၀ မႈ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ တစ္ႏွစ္ လံုးမွာ ၇၀၆ မႈသာရွိခဲ့တာနဲ႔စာရင္ ႏွစ္ဆနီးပါးတိုးပြားလာေနတာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ သြားသတိလာ သတိ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ 

ဒါ့အျပင္ မဟားတရားျပဳမႈေတြဟာလည္း ဒီႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ အထိအတြင္းကို ၂,၈၄၄ မႈပါ။ ဒါကို မႏွစ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၇၂၇ မႈနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္လိုက္ရင္ေလးဆနီးနီးကို ေၾကာက္ခမန္းလိလိအက်ဴးလြန္အေစာ္ ကားခံေနၾကရတာပါ။ ဒါေတြဟာ ႐ံုးေတာ္ကိုေရာက္လာတဲ့အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားမႈေတြသာျဖစ္ၿပီး မတိုင္ၾကား ရဲ /မတိုင္ၾကားျဖစ္ခဲ့တဲ့ အလားတူမုဒိမ္းမႈေတြ၊ မဟားဒယားအျပဳခံရမႈေတြဟာ အေျမာက္အျမားရွိေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဒုကၡသည္ အမ်ဳိးသမီးေလးေတြလည္း မလြတ္ ကင္းပါဘူး။ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ မိန္းကေလးငယ္ေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးအေရအတြက္ အခ်ဳိ႕ေဒသခံေတြရဲ႕ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းခံရတာေတြရွိသလို မဟားတရားအလုပ္ခံရတာေတြလည္း မနည္း လွတဲ့အေရအတြက္ပါ။

မႏွစ္ကဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္မွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ကမၻာေက်ာ္အုပ္စုလိုက္ အဓမၼျပဳက်င့္မႈႀကီးမွာ မိန္းကေလး ဟာေသဆံုးသြားခဲ့ရပါတယ္။ က်ဴးလြန္သူ ေျခာက္ဦးအနက္တစ္ဦးက ေထာင္ႀကီးခ်ဳပ္ထဲမွာ မိမိကိုယ္ ကိုယ္အဆံုးစီရင္သြားၿပီး က်န္ငါးဦးအနက္ေလးဦးကို ႀကိဳးမိန္႔ခ်လိုက္ၿပီးတစ္ဦးကေတာ့ အသက္မေျပည့္ ေသးသူျဖစ္တဲ့အတြက္ေစာင့္ၾကည့္အခ်ဳပ္သံုးႏွစ္သာခ်လိုက္တဲ့အေပၚ မေက်နပ္မႈေတြလည္းအမ်ား အျပားပါ။

ဒီမႈခင္းဟာ ကမၻာတ၀ွမ္းကိုေတာင္တုန္လႈပ္သြားေစတဲ့ အလြန္စက္ဆုပ္ဖြယ္ အုပ္စုလိုက္မုဒိမ္းက်င့္မႈႀကီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီမွာတင္ပဲ ကြယ္လြန္သြားရရွာသူ ဒီမိန္းကေလးရဲ႕ဖခင္ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီအမ်ားအျပားက လည္း လာေရာက္ဆြယ္ တရားေဟာၾကပါသတဲ့။ မၾကာခင္က်င္းပေတာ့မယ့္ ေဒလီလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာသူတို႔ပါတီကိုယ္စား အမတ္၀င္အေရြးခံဖို႔ပါ။ သမီးငယ္အတြက္ စိတ္ဒဏ္ရာျပင္းထန္စြာ ခံစားေနရဆဲျဖစ္တဲ့ဖခင္ဟာ ဖခင္ပီပီသမီးဒုကၡကိုျပၿပီး ကိုယ္က်ဳိးမရွာခဲ့ပါဘူး။ ဒီႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ ဆြယ္တရားေတြကို အျပတ္ျငင္းထုတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ျပန္ေပးဆြဲမႈေတြကလည္း မႏွစ္က ၂,၂၁၀ မႈသာရွိခဲ့ရာကေန ဒီႏွစ္ထဲမွာ ၂,၉၀၆ မႈ ေတာင္ရွိေနၿပီးပါၿပီ။ ဒီအထဲမွာ ၀မ္းေျမာက္ေလာက္ေအာင္ မဟုတ္ေပမယ့္ သက္သာရာရလာတဲ့ အစဥ္ အလာမႈခင္းတစ္ခုကေတာ့ သူတို႔သမီး (ဇနီး)ထံက သူတို႔သား (လင္သား)ကို တင္ေတာင္းရေလ့ရွိတဲ့ Dowry ေၾကးမေက်နပ္လို႔ ဇနီးကိုသတ္မႈေတြကေတာ့ မႏွစ္ကနဲ႔စာရင္အနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်လာပါ တယ္။ မႏွစ္က ဒါ၀ီေၾကးထပ္မေပးလို႔ အသတ္ခံလိုက္ရတဲ့ အိမ္ရွင္မ ၁၃၄ ေယာက္ရွိခဲ့ရာကေန ဒီႏွစ္မွာ ၁၂၃ ေယာက္ပဲ ရွိတာကို ေျပာတာပါ။

အမ်ဳိးသမီးေတြအခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ဆိုၿပီး လက္ရွိေဒလီလႊတ္ေတာ္ထဲက အမတ္အမ်ဳိးသမီး သံုးဦးအနက္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ (ကြန္ဂရက္ပါတီက) ဘာခါဆင္းဆိုသူက ေဒလီလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး အမတ္ခြဲတမ္းသံုးပံုတစ္ပံု (၃၃%) ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာလည္း ရွိေနပါတယ္။ သူ႔အဆိုေအာင္ျမင္မယ့္ အလားအလာေတာ့ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။

ရာဇ၀တ္မကင္းတဲ့ အမတ္မင္းမ်ား

တစ္တိုင္းျပည္လံုးမွာရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားရဲ႕ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာလည္း လူသတ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြပ္ စြဲရင္ဆိုင္ေနရဆဲမို႔ ဥပေဒျပဳသူေတြဟာလည္း ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္သူေတြျဖစ္ေနၾကတာ စိတ္မသက္သာ စရာပါ။ ဒီအထဲက အမတ္သံုးေယာက္ကိုေတာ့ လာဘ္စားမႈနဲ႔ ျပစ္မႈထင္ရွားလို႔ ေထာင္ဒဏ္အသီးသီး စီရင္ခ်မွတ္လိုက္ၿပီး သူတို႔ကိုေနာက္ထပ္ ေျခာက္ႏွစ္အတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ပိတ္ပင္လိုက္ပါတယ္။

အိႏ္ၵိယ ဟင္းလ်ာတိုင္းလိုလိုမွာပါေလ့ရွိတဲ့ ၾကက္သြန္နီေစ်းဟာပံုမွန္ ၂၀ ႐ူပီးကေန ၈၀ ႐ူပီးအထိ ခုန္ တက္သြားတာတစ္လေက်ာ္ၾကာလွၿပီး ခုခ်ိန္ထိျပန္က်မလာေသးတာဟာလည္း လူထုအတြက္ဒုကၡမ်ား လွသလိုလက္ရွိအစိုးရအတြက္လည္း မၾကာခင္က်င္းပေတာ့မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ႀကီးမားတဲ့ စိန္ ေခၚမႈတစ္ရပ္ပါ။

အမ်ဳိးသား ရာဇ၀တ္မႈမွတ္တမ္း ဗ်ဴ႐ိုရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြအရေဒလီၿမိဳ႕ႀကီးဟာ ရာဇ၀တ္မႈဒဏ္အခံရဆံုး ၿမိဳ႕ႀကီးေလးၿမိဳ႕ထဲကတစ္ၿမိဳ႕ အပါအ၀င္ျဖစ္ေနၿပီး ျပန္ေပးမႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ မဟားတရားျပဳမႈ၊ ျဖားေယာင္းမႈနဲ႔ လူသတ္မႈလိုဟာမ်ဳိးေတြဟာ ယခင္ႏွစ္ေတြကထက္ ပိုလို႔သာတိုးလာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ဒီအစီရင္ခံစာ မွာပဲ ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ ရာဇ၀တ္သား ၄၄ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၃၀ အၾကားအရြယ္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

မဂိုအင္ပါယာနဲ႔ ၿဗိတိသွ်အုပ္စိုးမႈေတြကို ဆက္ခံသယ္ေဆာင္လာခဲ့တဲ့ ေဒလီၿမိဳ႕ႀကီးဟာ အိႏ္ၵိယရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေနၿပီး ဘာေၾကာင့္အခုလို ရာဇ၀တ္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ေနရသလဲဆိုတာရဲ႕အေၾကာင္းရင္း ေတြကေတာ့ အေသအခ်ာရွိေနမွာပါ။

ဒီလိုတိုးပြားရင္း တိုးပြားလာေနတဲ့ရာဇ၀တ္မႈခင္းတိုင္းအတြက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ရာဇ၀တ္သားေတြတြင္သာ တာ၀န္ရွိေနသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြလည္းေမးလာၾကပါတယ္။ လတ္တေလာမႈခင္းေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ သာမန္အရပ္သားေတြကိုႏိႈက္ကိုက ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ျပဳလြယ္ေနတာကို ေတြ႕ေနရပါ တယ္။

၂၀၁၂ ဒီဇင္ဘာ ၁၆ မုဒိမ္းမႈႀကီးျဖစ္ၿပီးေနာက္ အလားတူမႈခင္းေတြ ပိုမိုၿပီးအမ်ားအျပား ေတြ႕လာရတာ ဟာတရားဥပေဒအေရးယူမႈ မလံုေလာက္တာလား၊ မစိုးမိုးတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တိုင္ေတာအမႈဖြင့္ရမယ္ ဆိုတဲ့အသိေတြ တိုးပြားမလာလို႔လားဆိုတာ စဥ္းစားစရာေတာ့ ျဖစ္ေနပါတယ္။ 

ကိုးကား-

The Hindu

The Times of India

National Crime Records Bureau

“Dokha Bon" published by Pan Nu Foundation

From>>Mizzima 

နႏၵတင့္ေဆြ