မၪၨဴတည့္ႀကိဳင္သင္း ဝါတြင္းသည္ခ်ိန္ခါ

မနက္ျဖန္သည္ ၁၃၇၄ ခုႏွစ္  ဒုတိယဝါဆုိလျပည့္ေန႔ျဖစ္   သည္။ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား   အေလာင္း ေတာ္ သိဒၶတၴမင္းသား သည္   ကပိလဝတ္ျပည့္ရွင္  သုေဒၶါဓနမင္းႀကီး၏  မိဖုရားသီရိမဟာမာယာေဒဝီ၏ ဝမ္းၾကာတုိက္၌ ဝါဆိုလျပည့္ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ သေႏၶယူေတာ္မူခဲ့သည္။ သူအုိ၊ သူနာ၊ သူေသႏွင့္ ရဟန္းတုိ႔ကုိျမင္ရေသာ္ ဘဝသံသရာကုိ တရား သံေဝဂရရာမွ သက္ေတာ္ ၂၉ ႏွစ္ အရြယ္ မဟာ သကၠရာဇ္ ၉၇ ခုႏွစ္ ဝါဆုိလျပည့္ တနလၤာေန႔တြင္ ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃ ခုႏွစ္ ဝါဆုိလျပည့္ စေနေန႔တြင္ မိဂဒါဝုန္ေတာ၌ သီတင္းသံုးေနေသာ ပၪၥဝဂၢီငါးဦးတုိ႔အား ဓမၼစၾကာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ကုိ သေႏၶ၊ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္ဟူ၍ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္တုိ႔ အမွတ္အသားျပဳၾကသည္။ ရဟန္းသံဃာ အရွင္သူျမတ္မ်ားသည္ ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔မွသီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ အထိ ဝါတြင္းသံုးလပတ္လံုး မိမိတုိ႔သီတင္းသံုးရာေက်ာင္း၌ပင္ သီတင္းသံုးၾကရသည္။ ရပ္ေဝးခရီးသုိ႔ မၾ<ြကၾကရန္ ပညတ္ထားသည္။ ရဟန္းသံဃာမ်ား ဝါကပ္ျခင္းတြင္ ဝါထပ္ေသာႏွစ္မ်ား၌ ပထမဝါဆုိ လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔အထိကုိ ပုရိမဝါကပ္သည္ဟု ေခၚၾကသည္။

ဒုတိယ ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္(၁)ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔အထိကုိ ပစၧိမဝါကပ္သည္ဟု ေခၚၾကသည္။
ျမန္မာတုိ႔သည္ ဝါဆုိလတြင္ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ပၪၨင္းခံပြဲႏွင့္ ဝါဆုိသကၤန္းကပ္ပြဲမ်ား က်င္းပၾက သည္မွာ ေရွးေခတ္ကပင္ျဖစ္သည္။ ပုဂံၿမိဳ႕ရွိ သင္လ်င္အုိကပ္သင္ေက်ာက္စာ၌ ”သားပၪၨင္းခံ၍ တရားဦးနာသေရာ၊ ကြၽန္၊ႏြား၊ ဥစၥာေပး၏” ဟု ေရးထုိးထားရာ ပုဂံေခတ္ကပင္ ပၪၨင္းခံပြဲမ်ားရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ အင္႐ံုရြာစား ဝန္ႀကီးသီရိ ဥဇနာစီရင္ေရးသားေသာ ေလာကဗ်ဴဟာက်မ္း၌ ဝါဆုိလဆန္း (၅)ရက္တြင္ ဝါဝင္အမိန္႔ျပန္တမ္းထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ” ျပည္သူျပည္သားအေပါင္းတုိ႔ ယခုဝါဆုိလေရာက္ေပၿပီ။ ပၪၥသီ၊ အ႒သီ၊ ဒႆသီတုိ႔ကုိ ေဆာက္တည္၍ အလွဴေပးျခင္း၊ သီလသီတင္း ေဆာက္တည္ျခင္း၊ ဘာဝနာစီးျဖန္းျခင္းကုိလည္း သဒၶါေစတနာစိတ္ရွိသမွ် လွဴဒါန္းေဆာက္တည္ကုန္” ဟူေသာ အမိန္႔ျပန္တမ္းမွာ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔၏ အစဥ္အလာျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔သည္ ဝါတြင္းကာလ၌ ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ တရားစခန္းဝင္၍ တရား အားထုတ္ျခင္း၊ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တုိ႔အား ဆြမ္းအစရွိေသာ ခဲဖြယ္မ်ားကပ္လွဴျခင္း၊ ဝါဆုိ သကၤန္းကပ္လွဴျခင္း စသည္ျဖင့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳၾကသည္။
သုိ႔ျဖစ္၍ ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ ဓမၼစၾကာအခါေတာ္ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔အတြက္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ဝါတြင္းသံုးလသည္လည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔အဖုိ႔ ဒါနကုသုိလ္ အထူးျပဳၾကေသာ ကာလ ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ အမ်ားျပည္သူအေပါင္းတုိ႔သည္ အလွဴေရစက္လက္ႏွင့္မကြာျပဳ၍ ကုသိုလ္ ယူၾကပါရန္ ႏႈိးေဆာ္လုိက္ရပါသည္။ ။