လွပေသာလိပ္ျပာေလး ၃ ေကာင္

ဒီေန႔ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ရက္။ ဒီေန႔ဟာ တကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အမ်ဳိးသမီးအားလံုးအေပၚက အၾကမ္းဖက္မႈအ၀၀ကို ဆန္႔က်င္ ေသာေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔ႀကီးက ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ရက္ ကို အေထြေထြညီလာခံ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ ၅၄/၁၃၄ အရ (The 25th November as the International Day for the Elimination of Violence Against Women (Resolution 54/134) ကမၻာ့အမ်ဳိးသမီးမ်ား အေပၚက်ေရာက္တဲ့ ၾကမ္းတမ္းရက္စက္ မႈအ၀၀ ပေပ်ာက္ေရးေန႔ လို႔သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ကုလသမဂၢ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ၁၉၅၀-၁၉၆၀ နွစ္မ်ားအတြင္း ဒိုေမရိကန္ ရီပတ္ဘလစ္ ႏုိင္္ငံက အထူးေျဖာင့္မတ္ ရဲရင့္ၿပီး အၾကမ္းဖက္တဲ့အာဏာရွင္ကို မေၾကာက္ဘဲ ဖီဆန္ခဲ့တဲ့ မ်ဳိးခ်စ္အမ်ဳိးသမီး ကေလး ၃ ဦးကို ရည္စူးဂုဏ္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးေလး ဖတ္ၿပီးရင္ ၁၉၆၀ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ေန႔မွာ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အာဏာ ရွင္ လက္ခ်က္နဲ႔ က်ဆံုးခဲ့တဲ့ လိပ္ျပာမယ္ေလး ၃ ေယာက္ ျဖစ္ေလတဲ့ ဒိုေမရီကန္ရီပတ္ဘလစ္ ႏုိင္္ငံက ပက္ထရီရွာ၊ မီနာဗာ၊ မာရီရာတို႔ ညီအမ ၃ေယာက္ကို အမွတ္ရေစခ်င္ပါတယ္။

ဒီေန႔ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ၂၀၁၂၊ လိပ္ျပာေလး ၃ ေကာင္ကို ရာဖဲ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ ဆိုတဲ့ စစ္အာဏာရွင္တဦးက သူ႔ေဘးက ေထာက္ လွန္းေရး လူမိုက္လူဆိုးေတြသံုးၿပီး ေျခမြဖ်က္ဆီးခဲ့တာ ဒီေန႔ဆို ၅၂ နွစ္ ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ စစ္အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိက သူတို႔ အသက္ကိုပဲ ဖ်က္ဆီးႏုိင္္ခဲ့ပါတယ္။ သူရဲေကာင္းဆိုတာ သူတို႔ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ သမိုင္းကို ဘယ္သူဖ်က္ဖ်က္၊ ဘယ္သူ သတ္သတ္ ပ်က္ရုိးထံုးစံမရွိပါ။ သူတို႔ေျခရာ၊ သူတို႔အစြမ္းသတၱိေတြကို ဘယ္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲဆိုးတဲ့ အၾကမ္း ဖက္တဲ့ နည္းေတြသံုးသံုး သူတို႔ ဖ်က္ဆီးခ်င္တိုင္း ဖ်က္ဆီးလို႔ မရႏုိင္္ပါ။ ၾကည့္တတ္ရင္ ဒီလိပ္ျပာေလး ၃ ေကာင္ က သူတို႔ခ်စ္တဲ့ဒိုေမနီကန္ ကၽြန္ူးႏုိင္္ငံေလးရဲ႕ ေကာင္းကင္မွာ ပ်ံ၀ဲေနဆဲဆို တာေတြ႔လိမ့္မယ္။

လိပ္ျပာ ၃ ေကာင္ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ သူတို႔ ဤကမၻာေျမက စြန္႔ခြာခဲ့ရသလဲ။

၁၉၆၀ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ မိုး တည၊ Victoria Penitentiary in Santo Domingo ဆန္ဒို ဒိုမင္ဂိုမွာရွိတဲ့ ၀ိတိုရိယ အက်ဥ္း ေထာင္ထဲက ခင္ပြန္းေတြစီ ညီအမ ၃ ေယာက္ ေထာင္၀င္စာသြားေတြ႔ၾကတယ္။ ညေနဖက္ အိမ္အျပန္ေတာလမ္းမွာ သူရဲကာင္း ညီ အမ ၃ေယာက္စလံုး တၿပိဳင္နက္လုပ္ၾကံခံရတယ္။ သူတို႔ညီအမေတြရဲ႕ခင္ပြန္းေတြ ႏုိင္္ငံေရးေၾကာင့္ ေထာင္ထဲေရာက္ေနၾကတယ္။ ေထာင္ကေနသူတို႔ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ကိုျပန္လာတဲ့အခါ လူသြားလူလာနည္းတဲ့ ေတာလမ္းေလး မွာ သူတို႔ စီးလာတဲ့ကားကို ထ်ဴဇီဂ်ဳိ ၏ စစ္ေထာက္လွန္းေရး လက္မရြံ႕လူသတ္သမားမ်ားကတားၿပီး ညီအမ ၃ ေယာက္ နွင့္ ကားေမာင္းသူကို ကားရပ္ခုိင္းၿပီး ဆင္းခိုင္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အနီးအနားက ေျပာင္းဖူးခင္းထဲသို႔လူခြဲၿပီး ေခၚသြားပါ တယ္။အဲဒီ့ညမွာပဲ သူတို႔ ၄ ေယာက္ကို ဒုတ္ေတြနွင့္ မေသမခ်င္း ရက္ရက္စက္စက္ ရုိက္သက္ခဲ့ပါတယ္။ မာရီဘဲလ္ ညီ အမေလးေယာက္မွာ နံပါတ္ ၂ ျဖစ္တဲ့ ဒီးဒီး တေယာက္ပဲ ႏုိင္္ငံေရးသိပ္မလုပ္လို႔ သကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ က်န္ရစ္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတာင္ သူမက အဲဒီေန႔က သူတို႔နဲ႔ လိုက္မသြားျဖစ္ပါတယ္။ ထိုညမွာ ဒီးဒီးလည္း သူ႔အမနဲ႔ ညီမေတြစီးတဲ့ ဂ်စ္ကားေလးေပၚမွာ ရွိေနခဲ့ရင္၊ ဒီ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်တဲ့အျဖစ္ဆိုးက သူမ ဘယ္လိုနည္းနွင့္မွ လြတ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ သူမလဲပဲ ကားဒ႐ိုင္ဘာလို သူ႔ အမ ညီမေလးေတြနဲ႔အတူ ျပန္လမ္းမရွိတဲ့ တခရီးထဲ သြားခဲ့ရမွာပါ။

အာဏာရွင္ ရာဖဲထ်ဴဇီဂ်ဳိရဲ႕ အစီအစဥ္က ဒီလိုပါ၊ သူတို႔ရုိက္သတ္ထားတဲ့ လူ ၄ ေယာက္ကို သတ္ၿပီး အေလာင္းေတြကို စီးလာတဲ့ ဂ်စ္ကားထဲ ျပန္ထဲ့ၿပီး ေက်ာက္ကမ္းပါးက ျပစ္ခ်လိုက္တယ္။ ကားေမွာက္ၿပီးေသတဲ့ပံုမ်ဳိး ျဖစ္ကတတ္စမ္း လုပ္ ျပစ္ခဲ့တယ္။ ေၾကမြေနေအာင္ေခါင္းကို ထုရုိက္တာခံခဲ့ရတဲ့ ညီအမ ၃ ဦး၏ ေၾကကြဲဖြယ္ဇာတ္လမ္းက ဒိုေမရိကန္ ကၽြန္း ႏုိင္္ငံေလးမွာ ရာသက္ပန္ ရွင္သန္ေနဆဲ သူရဲေကာင္းပံုျပင္တပုဒ္ ျဖစ္တယ္။ အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔၊ သူတို႔မိသားစုတခုလံုး ေပးဆပ္ခဲ့ၾကတယ္။

ေဒသမွာထင္ရွားတဲ့ မီရာဘဲလ္ မိသားစု

မီရာဘဲလ္ ညီအမေတြဟာ ခ်မ္းသာၿပီး အထက္တန္းလႊာလို႔ေခၚႏုိင္္တဲ့ မိသားစုမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့သူမ်ားျဖစ္တယ္။ ဖခင္ အင္ယူးကီက ကၽြန္းေျမာက္ပိုင္းက ဆဲစီဒိုဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕မွာ ခ်မ္းသာလို႔ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ နံမည္ႀကီး တဲ့ မိသားစုကျဖစ္ တယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆန္ဒီေရဂိုနဲ႔ မနီးမေ၀း တန္ဘိုရီဆိုတဲ့ ေတာၿမိဳ႕ေလးမွာ ခ်မ္းသာေအာင္ျမင္တဲ့ လယ္လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ တဦးျဖစ္တယ္။ မိခင္ မာေဆးဒီးကလည္း ႂကြယ္၀တဲ့ လူလတ္တန္းစားမိသားစုက ဆင္းသက္လာသူ ျဖစ္တယ္။ ဖခင္က ဆန္စက္၊ ေကာ္ဖီႀကိတ္စက္၊ လယ္ယာေျမ၊ မ်ားစြာနဲ႔တကြ အသားေစ်း၊ ဆန္ဒိုင္ႀကီးေတြ ပါပိုင္ဆိုင္ထားတယ္။ ေငြေၾကး ျပည့္စံုတဲ့ မလိုင္လို႔ေခၚလို႔ရတဲ့ မိရာဘဲလ္ မိသားစုမွာ ၾကင္နာမႈ၊ အဆင့္ျမင့္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အသိဉာဏ္ရွိတယ္။ ဖခင္က သမီးေတြအားလံုးကို အေကာင္းဆံုးဆိုတဲ့ ေက်ာင္းေကာင္းေတြမွာထားတယ္။ မိသားစုမွာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ေတြသာမက၊ စီးပြား၊ စာေပယဥ္ေက်းမႈ။ ဂိတကို ျမတ္ႏိုးမႈ ဒီတန္ဖိုးေတြနဲ႔ ဖံုးလႊမ္းေနတယ္။ သူတို႔ အိမ္မွာ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြ ဆို ရင္၊ အသြင္တူ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ၿမိဳင္ေနတယ္။ စကား၀ိုင္းေတြလုပ္တယ္။ ပါတီေတြေပးတယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔ အိမ္ဟာ ဂီတသံ စာသံကဗ်ာသံ၊ စားစရာေတြ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ ျပည့္စံုေနပါတယ္။ စိတ္ေကာင္းရွိ ရုံတင္မက၊ မြန္ရည္ အဆင့္အ တန္းရွိတဲ့၊လူတန္းစားမခြဲျခားတတ္တဲ့ မီရာဘဲလ္ မိသားစဳကို ၿမိဳ႕ကလူေတြ ကပါ အားက် ခ်စ္ခင္ၾကတယ္။

ပထမသမီး ပက္ထရီရွာ ၁၉၂၄-၁၉၆၀ (တတိယလိပ္ျပာ)

ေဖေဖၚ၀ါရီ ၂၇ ၁၉၂၄ မွာ ဒိုေမနီကန္ရီ ပတ္ဘလစ္ ႏုိင္္ငံ လြတ္လပ္ေရးေန႔မွာ ေမြးတယ္။ ပက္ထရစ္ရွာဆိုတဲ့ အဓိပၸယ္ က အဖႏုိင္္ငံေတာ္လို႔ဆိုတယ္။ အႀကီးမ ပက္ထရစ္ရွာက ပံုဆြဲပန္းခ်ီေရး၀ါသနာပါတယ္။ သူမ အသက္ ၁၄ နွစ္ အရြယ္ မွာ လာဗာဂါ အရပ္က ကက္သလစ္ေက်ာင္းမွာ အိပ္ေက်ာင္းစား သြားေနရတယ္။ သူမ က အေနေအးေဆးတယ္။ ေရြး ခ်ယ္ခြင့္ရွိရင္ အိမ္ရွင္မပဲလုပ္ခ်င္တယ္ ဆိုတဲ့သူမ်ဳိး။ သိမ္ေမြ႔ၿပီး ဘာသာေရးကိုင္း႐ွဳိင္းတယ္။ ငယ္ငယ္ကဆို သီလရွင္ လုပ္ခ်င္တယ္လို႔ေျပာတတ္သူ ပက္ထရီရွာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့သူမ ငယ္ငယ္ ရြယ္ရြယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့တယ္။

ခင္ပြန္းက သူတို႔ အရပ္မွာပဲေတြ႔တဲ့ လယ္သမားတဦးပဲ။ ေပ်ာ္ရႊင္ေနေသာ အိမ္ရွင္မျဖစ္ၿပီး ဒါေပမဲ့ ၁၉၅၅ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူမေရာ သူမ၏ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ပါ ထ်ဴဇီဂ်ဳိရဲ႕ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္လြန္းတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရးကို သတၱိရွိရွိ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾက တယ္။ ၁၉၅၉ ဂၽြန္လ မွာ ခရမ္းေရာင္ေတာင္တန္းမ်ားလို႔ အမည္ရတဲ့ ကြန္စတန္ဇာေတာင္ပိုင္းကို သူမ ေရာက္ခဲ့တယ္။ အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ၏ လက္မရြံ႕စစ္သားေတြ ရဲေတြက လူငယ္ကေလးေတြကို သတ္ျဖတ္တာ ကိုယ္တိုင္ျမင္ၿပီး ကတည္းက ပက္ထရစ္ရွာဟာ ေနာက္မဆုတ္ေတာ့ဘဲ ပိုရဲရင့္တက္ႂကြလာခဲ့တယ္။ သူမ အသတ္ခံရၿပီးေနာက္ သားသ မီး ၄ ေယာက္ က်န္ခဲ့တယ္။ သူမ ေျပာေလ့ရွိတဲ့စကားတခြန္း ရွိတယ္။

ဒီေလာက္ျခစားပ်က္ဆီးေနၿပီး ဒီေလာက္ ရက္စက္ရုိင္းစိုင္းတဲ့ အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွာ ကေလးေတြကို ႀကီးျပင္းလူ ျဖစ္ခြင့္ေပးလို႔ မရႏုိင္္ပါ။ ဒီေတာ့ ရတဲ့နည္းသံုးၿပီး ေတာ္လွန္ဆန္႔က်င္ရလိမ့္မယ္။ က်မ ဘက္ကေတာ့ အသက္ပင္မက အရာရာေပးဆပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ပက္ထရစ္ရွာ ေျပာခဲ့တယ္။ သူမေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ဒီ အာဏာရွင္က သူမရဲ႕ အသက္ကို ၁၉၆၀ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ေန႔မွာ အၾကမ္းဖက္ၿပီးယူခဲ့တယ္။

ဒုတိယသမီး ဒီးဒီး ၁၉၂၅- လက္ရွိ အသက္ရွင္ေနဆဲ မူလက ညီမ မီနာ ကို ေထာက္ခံၿပီး ႏုိင္္ငံေရးထဲ ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ တယ္။

Dede Mirabal မေသဘဲ က်န္ခဲ့သူ

ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူမခင္ပြန္းက အားမေပးတာနဲ႔ ကေလးေတြနဲ႔ မိသားစုမ်က္ နွာေထာက္ၿပီး ခပ္ေအးေအးေနခဲ့ တယ္။ က်န္တဲ့ညီအမ ၃ ေယာက္ေလာက္ မျပင္းထန္တဲ့အတြက္၊ ေနာက္တခ်က္က ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ညမွာ၊ အသတ္ခံရမဲ့ သူေတြနဲ႔ ကားတစ္စီးထဲေပၚမွာ ရွိမေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ရွင္ခြင့္ရခဲ့တယ္လိုပဲ မွတ္ယူႏုိင္္ပါတယ္။ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ဒီးဒီး က ခု မာရီဘဲလ္ လိပ္ျပာတို႔ေနာက္ဆံုး ၉ လ ေနချ.တဲ့ ေတာ အိမ္ေလးကိုမြမ္းမံၿပီး အထိမ္းအမွတ္ ျပတိုက္ဖြင့္ထား ပါတယ္။ ျပတိုက္ကို ဦးစီးေစာင့္ေရွာက္ေနပါတယ္။ ညီအမေတြ လုပ္ၾကံခ့ရၿပီးေတာ့ ေသသြားတဲ့ ညီအမ ၃ ေယာက္က စုစုေပါင္း မိတဆိုးကေလး ၆ေယာက္၊ က်န္ရစ္ေလေတာ့၊ သူ႔ သားအရင္း ၃ ေယာက္ စုစုေပါင္းက ၉ ေယာက္ ကို ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ နံပါတ္ ၁ အမကေမြးတဲ့ သမီးတေယာက္က ခုထိ ႏုိင္္ငံေရးအရ ထက္ထက္ျမက္ျမက္ ရွိေနၿပီး လက္ရွိ ဒိုေမနိကန္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ႏုိင္ငံေရးတာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိပါတယ္။

ႏို႔ညႇာသမီး မီနာဗာ ၁၉၂၆ -၁၉၆၀ (ပထမလိပ္ျပာ)

မီနာက အမ ပက္ထရီရွာထက္ ၂ နွစ္ငယ္တယ္။ ညီ အမ ၄ ေယာက္ထဲမွာ အထူးခၽြန္ဆံုး၊ အသြက္ဆံုး၊ အလွဆံုး၊ ေခါင္ေဆာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ လိပ္ျပာ မယ္ေလးလို႔ေျပာရင္ရမယ္။

မီနာဗာ လိပ္ျပာတို႔၏ေခါင္းေဆာင္ အသက္ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက သူမတူတဲ့ဉာဏ္ရည္နဲ႔ ေနပံုထိုင္ပံု စရုိက္ရွိတယ္။ ၇ႏွစ္သမီး အရြယ္မွာ ျပင္သစ္လို ကဗ်ာေတြ တေဂ်ာင္းေဂ်ာင္း ရြတ္ႏုိင္္ေနၿပီ။ အနုပညာကို သိပ္ခံုမင္တယ္။ သူမ ၀ါသနာပါတာက စာဖတ္၊ စာေရး၊ ကဗ်ာ ဖတ္တဲ့။ ပက္ဘလို နယူးဒါ ကဗ်ာေတြကို အလြတ္ရၿပီး အထူးခံုမင္နွစ္သက္သူ။ အမ ပက္ထရီရွာတက္တဲ့ ကက္သလစ္ ေဘာ္ဒါ ေက်ာင္းမွာပဲ တက္ခဲ့တယ္။ ဆန္တိုဒိုမင္ဂိုဆိုတဲ့ တကၠသိုလ္မွာ သူမ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးေတြကို တခ်ိန္ခင္ပြန္း ျဖစ္လာမဲ့အတူ မရပ္မနားလုပ္တယ္။ ရီးဇားျဖစ္သူနဲ႔ ၀ါသနာတူ အက်င့္တူ။ ၁၉၄၉ ခုနွစ္မွာ သူတို႔မိသားစု တခုလံုး ထ်ဴ ဇီဂ်ဳိ ကဒုကၡေပးခဲ့တယ္။ အေဖကို ေထာင္ထဲ့ခဲ့တယ္။ မိခင္နဲ႔ မီနာက အိမ္မွာ အျပင္ထြက္ခြင့္မရွိ အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ေန တယ္။ ခင္ပြန္းေလာင္းကလည္း ေခြးေျပး၀က္ေျပး တိမ္းေရွာင္ေနရတယ္။ ၁၉၅၅ မွာ သူ႔ ခ်စ္သူနဲ႔လက္ထပ္ၿပီး သူမ အ သတ္ခံရတဲ့အခ်ိန္မွာ ခင္ပြန္းကေထာင္ထဲမွာ။ သူမ မရွိေတာတဲ့ေနာက္မွာ လူမမယ္ကေလး ငယ္ ၂ ေယာက္က်န္ခဲ့ တယ္။

မီနာက သူတို႔ ေက်ာင္းသား ပညာတတ္ေတြၾကားမွာ ရဲရဲေတာက္ အျဖစ္ဆံုးမို႔ ထ်ဴဇီဂ်ဳိက သူမကို ပစ္မွတ္ နံပါတ္တစ္ အေနနဲ႔ အမ်က္ပိုထားတယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္က ဧည့္ခံပြဲတခုမွာ အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိကို မီနာဗာက သူမ ဥပေဒေက်ာင္းသူဘ၀ နဲ႔ မင္းပြဲစိုးပြဲတခုတက္ရင္းက ၾကံဳတုန္း အရွက္ခြဲခဲ့ေသးတယ္။ ၾကံဳတိုင္း ထ်ဴဇီဂ်ဳိက မီနာဗာကို လိုခ်င္လို႔ ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ ဖခင္ကိုေထာင္ခ်လည္း မီနာက မမႈဘူး၊ သူမကိုေထာင္ အၾကိမ္ၾကိမ္ခ်လည္း သူမက လံုးလံုး အညံ့မခံဘူး။ ထ်ဴဇီဂ်ဳိက လည္း ေတးထားမွတ္ထားတယ္။ သူ၄ ၾကိမ္တိုင္တိုင္ ေထာင္ခ်၊ပက္ပက္စက္စက္ နွိပ္စက္ခဲ့သည့္တိုင္ သူဘယ္လို ခ်ဳိး ခ်ဳိး လံုးလံုးမက်ဳိးႏုိင္္တဲ့ မီနာ၏ စိတ္ဓါတ္နဲ႔ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြကို ထ်ဴဇီဂ်ဳိက တေန႔တျခား လန္႔သထက္လန္႔လာတယ္။

၁၉၅၈ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူလူရင္းေတြကို ဒီအာဏာ ရွင္က ထုတ္ေတာင္ေျပာဖူးေလသတဲ့။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ငါက အားလံုး အေပၚႏုိင္္ ခ်င္တိုင္းႏုိင္္လို႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့၊ ကက္သလစ္ ခ်ာ့ခ်္ေတြနဲ႔ မီနာဗာကိုပဲ ငါလန္႔ရတာကြ လို႔ သူ႔လူေတြကို ေျပာ ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းေတြက်န္ခဲ့တယ္။ မီနာ၏ အရွိန္အဟုန္ကလဲ မေသး။ ဒိုေမနိကန္ကတဆင့္ တျခားလက္တင္ အေမရိက က ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ နားအထိ သူမ သတင္းကေရာက္တယ္။ ၁၉၄၉ ေနာက္ ပိုင္းမွာ ဒိုေမနီကန္ တႏုိင္္ငံလံုး ဘယ္သြားသြား ရဲရင့္ေတာက္ေျပာင္လြန္းတဲ့ မီနာ့နဲ႔ သူမ၏ ႏုိင္္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြက ေတာပိုင္းေတြအထိ စိမ့္၀င္ေနၿပီ။ လိပ္ျပာဆိုတဲ့ လွ်ဳိ႕၀ွက္ သေကၤတကို မီနာဗာက ပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တယ္။ သူဦးေဆာင္တဲ့ ေျမေအာက္အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ သူမကို လိပ္ျပာလို႔ပဲ အားလံုးကေခၚေ၀ၚ သတ္မွတ္ထားၾကတယ္။ထ်ဴဇီဂ်ဳိက တားျမစ္ထား လို႔ သူမခင္ျမာ၊ ဥပေဒနဲ႔ ဘြဲ႔ရေပမဲ့ ေရွ႕ေနလုပ္ခြင့္လိုင္စင္ မရခဲ့၊ ဥပေဒေက်ာင္းသူအေနနဲ႔ သူမတင္ခဲ့တဲ့ စာတမ္းေခါင္း စဥ္က ႏုိင္္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒေၾကာင္းရာနွင့္ တရားစီရင္ေရးက႑ ကူးလူးဆက္သြယ္ခ်က္လို႔ အမည္ရပါတယ္။ ဒီေခါင္း စဥ္ေၾကာင့္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ က ယမ္းပံုမီးက်ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မီနာဗာ ေထာင္အၾကိမ္ၾကိမ္က်ခဲ့ရျခင္းမွာ သူမရဲ႕ အေၾကာက္အလန္႔ မရွိ ဖီဆန္ပံုေတြေၾကာင့္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ အၾကိမ္ၾကိမ္အရွက္ကြဲခဲ့ရတဲ့တေၾကာင္းလဲ ပါ၀င္ပါတယ္။

မီနာဗာ က က်ဴးဘားက ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ ကက္စထိုကို ေလးစားတယ္။ ကက္စထ်ဳိ၏ ေျမသားဆန္ဆန္ လူ ထုနဲ႔နီးတဲ့ ဦးေဆာင္မႈက သူမရဲ႕က်ာင္းသား လူငယ္ဘ၀မွာ ႀကီးစြာလႊမ္းမိုးထားတယ္။ ကက္စထ်ဳိရဲ႕ နံမည္ႀကီး စကား တခြန္းကိုပါ သူမက မၾကာခဏကိုးကားၿပီး မိန္႔ခြန္းေတြတက္ေျပာတယ္။ စာရြက္ေတြေ၀တယ္။ တရားေဟာတယ္။ သ မိုင္းက က်ဳပ္ကိုမႀကိဳက္လို႔ က်ဳပ္အမည္ကို အေရေဖ်ာ္လိုက္ရင္ေတာင္ ရေသးတယ္၊ က်ဳပ္ကိုပဲ ရွဳံခ်မျပစ္တင္ၾကတဲ့။ သူမနွစ္သက္တဲ့ကက္စထ်ဳိ၏ စကားမ်ား။

တကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့ ေက်ာင္း၀င္းထဲက ေျမေအာက္လႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြၾကား မွာအတက္ႂကြဆံုး၊ သေဘာတရားအ ရ ေခါင္းေဆာင္မႈအေပးႏုိင္္ဆံုး သူတေယာက္ျဖစ္တဲ့ မီနာနဲ႔ ဆံုဖူးတဲ့သူေတြက သူမ ေျပာခဲ့တာေတြကို ဘယ္လိုမွ မေမ့ ႏုိင္္ၾကဘူး။ ဒီေလာက္ ေၾကကြဲစရာ၊စိတ္ထိခိုက္စရာေတြမ်ားတဲ့ႏုိင္္ငံမွာ မိမိတိုင္းျပည္ အတြက္ တတ္ႏုိင္္တဲ့ တစံုတခု လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းျဖင့္သာ မိမိ အတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္ေက်နပ္ မႈရေစတယ္။ ဘာမွ မလုပ္ဘဲ လက္ပိုက္ထိုင္ၾကည့္ေနရမယ္ ဆိုတာ ၀မ္းနည္းဖို႔ေကာင္းလြန္းတယ္လို႔ ေျပာတတ္ လႈံေဆာ္တတ္တဲ့ လိပ္ျပာေလးကို လြမ္းၾက အမွတ္ရၾကတယ္လို႔ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ေျပာတယ္။

အငယ္ဆံုးသမီး မာရီယာ။ ၁၉၃၅-၁၉၆၀ (ဒုတိယလိပ္ျပာ)

အသတ္ခံရေသာ အခ်ိန္တြင္ သူမ က ၂၄ နွစ္သာ ရွိပါေသးတယ္။ အမ မီနာတက္ခဲ့တဲ့ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းထြက္၊ ၿပီးေတာ တကၠသိုလ္မွာ သခ်ၤာနွင့္ အင္ဂ်င္နီယာပညာကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး ေျမေအာက္ႏုိင္္ငံေရးထဲ ပါ ၀င္လာတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းက အမလတ္ျဖစ္သူ မီနာ့ကိုၾကည့္ၿပီး အထင္ႀကီးအားက်ရာက စတယ္။ အမအတြက္ဂုဏ္ ယူတယ္။ အမကို ကူညီေပးရင္း သူမကိုပါ ထ်ဴဇီဂ်ဳိက ေျခမႈန္းရမဲ့ စာရင္းထဲ ထဲ့ခဲ့တယ္။ ၁၉၆၀ သူမတို႔ ညီအမေတြ အ သတ္ခံရမယ့္ႏွစ္မွာ မီနာနဲ႔ မာရီယာကို ေထာင္ ၅ နွစ္ထပ္ခ်လိုက္ျပန္တယ္။ အယူခံ၀င္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ၅ နွစ္က ၃ နွစ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီးပါမွ၊ အသတ္ခံရမယ့္ ႏို၀င္ဘာ မေရာက္ခင္ ၃ လ အလိုမွာ ညီ မ ၂ ေယာက္စလံုးကို ေထာင္က လႊတ္ေပးခဲ့ ပါတယ္။ ေထာင္ထဲမွာသတ္ရင္ လက္စေဖ်ာက္ရမွာ ခက္ခဲႏုိင္္တဲ့အတြက္ လႊတ္ေပးၿပီးမွ ၂ လ အၾကာေတာ လမ္းမွာ လူမိုက္တစုနဲ႔ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ ၏ အထူးတပ္ဖြဲ႔ လူယံုမ်ားက အစီအစဥ္ရွိရွိ လုပ္ၾကံခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ မာရီယာ အသတ္ခံရတဲ့ အ ခ်ိန္မွာ အသက္ ၂ နွစ္အရြယ္ရွိတဲ့ ဂ်က္ကလင္း လို႔ေခၚတဲ့ လူမမည္ သမီးေလးတေယာက္ က်န္ခဲ့ပါတယ္။

က်မ ေသရမွာ မေၾကာက္ဖူးေနာ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ အလုပ္လုပ္ရင္ ေသဖို႔နီးစပ္တယ္။ တကယ္တမ္းက်မတို႔နဲ႔ အနီးဆံုး ဆိုတဲ့ တရားသေဘာက ေသျခင္းပဲ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္္တယ္။ တရားမွ်တမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစဖို႔ ဆက္တိုင္ပြဲ၀င္ရမွာပဲလို႔ ေျပာတတ္ေလ့ရွိတဲ့ လိပ္ျပာမယ္ေလး မာရီယာ ၏ အသက္ကို လက္မရြံ႕လူသတ္သမားေတြက ဒုတ္ဒါးေတြသံုးၿပီး လြန္ ခဲ့တဲ့ ၅၂ နွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ရက္ ၁၉၆၀ မွာ မရအရ ယူခဲ့ပါတယ္။

ေသၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ေအာင့္ေမ့ဘြယ္အခမ္းအနားလုပ္ၾကတဲ့အခါ၊ က်န္ရစ္တဲ့မိသားစုေတြက (နံပါတ္ ၂ အမ ဒီးဒီး ဦး ေဆာင္ၿပီး) ပုလင္းကြဲစေတြ၊ ေသြးေတြ၊ ဖုန္မႈန္႔ေတြ အလိမ္းလိမ္းကပ္ေနတဲ့ သူမရဲ႕ က်စ္ဆံၿမီးရွည္ႀကီးကို သိမ္းဆီး ထားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူမ အေလာင္းက ေနာက္ဆံုးက်န္တဲ့ အမွတ္တရပစၥည္းအေနနဲ႔ က်စ္ဆံျမီးရွည္ကို ျဖတ္ယူထားလိုက္ၾကတယ္။

ဒီးဒီး Salcedo ဆယ္စီဒို မွာ ဖြင့္ထားေသာ မီရာဘဲဘ္ ညီအမမ်ား ျပတိုက္မွာ အငယ္ဆံုးမာရီယာ ၏ က်စ္ဆံၿမီးကို ျပ သထားတယ္လို႔ ၾကားပါတယ္။ သူတို႔ညီအမေတြေနာက္ဆံုး ၁၀ လ ေနခဲ့တဲ့ အိမ္က ခု သူတို႔ျပတိုက္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ မီနာ့ အမ်ဳိးသား မန္ႏို လည္း ၁၉၆၃ မွာ ထ်ဴဇီဂ်ဳိကို အာဏာကိုဆက္ခံတဲ့အဖြဲ႔က လုပ္ၾကံလို႔ ေသနတ္ပစ္ခံေသဆံုးခဲ့ရပါ တယ္။ ညီအမ ၃ ဦးနဲ႔ မန္ႏို ထားတဲ့ သခႋ်ဳင္းမွာပဲ မန္ႏို ကို သူ႔ဇနီး မီနာဗာ အုတ္ဂူေဘးမွာ ဒီးဒီးက ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ပါတယ္။ သူ တို႔ ျပတိုက္ေရွ႕က ျမက္ခင္းမွာလည္း က်ဆံုးသြားတဲ့ ညီ အမ ၃ ဦး၏ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားကို ေတြ႔ႏုိင္္ပါတယ္။

မီရာဘဲလ္ မိသားစု၏ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္း (၁၉၄၀ ေနာက္ပိုင္းနွစ္မ်ား)

ကာရစ္ဘီယန္ပင္လယ္က ဒိုေမနီကန္ ကၽြန္းႏုိင္္ငံေလးမွာမွာ အာဏာရွင္ ရပ္ဖဲလ္ထ်ဴဇီဂ်ဳိ လက္ခ်က္နဲ႔ ၁၉၆၀ ႏို၀င္ဘာ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ အသက္ဆံုး႐ွဳံခဲ့ရရွာတဲ့ သူရဲေကာင္းမေလး ၃ ေယာက္မွာ ပထမလိပ္ျပာေလး မီနာဗာ က အဓိကက်ပါ တယ္။ သူဆြဲေဆာင္ရာ မေနသာလို႔ မိသားစုတခုလံုး စစ္အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးမွာ ေရွ႕ဆံုးက မီနာေနာက္ကို သစၥာ ရွိရွိ လိုက္ပါခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီမိသားစုမွာ နံပါတ္ ၃ ျဖစ္တဲ့ အထက္ဆံုးအရဲဆံုး မီနာဗာ၏ ဦးေဆာင္ႏုိင္္စြမ္း၊ သတၱိနဲ႔ သူမ ေတာ္လွန္ေရးစိတ္ဓါတ္ေတြက ငယ္ငယ္ကတည္းက ထင္ရွားခဲ့ပါတယ္။

ကြန္္ဗင့္တက္ေနတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ကတည္းက ေက်ာင္းေနဖက္ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ေဆြမ်ဳိးေတြ မိဘေတြကို အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ နွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းတဲ့ သတင္းေတြၾကားတိုင္း သူမ လံုး၀မခံမရပ္ႏုိင္္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေကာလိပ္တက္ ေတာ့လည္း ဦးေလးျဖစ္သူက သူမ၏မ်ဳိးခ်စ္စိတ္၊ ႏုိင္္ငံေရးထက္သက္မႈေတြကို ဆက္အားေပးတယ္။ တြဲမိတဲ့ ေက်ာင္း ေနဖက္ သူငယ္ခ်င္းေတြကလည္း မွန္ကန္ခဲ့တယ္။ လူထု ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာမဲ့ ပရီဆဲဖရန္ကိုနဲ႔ ခင္မင္ၿပီး သူ႔ၾသဇာကို မီနာ သက္၀င္ယံုၾကည္ သြားတယ္။ ဒိုေမနီကန္မွာ မတရားေရဒီယိုလိုင္းမ်ားဆိုၿပီး တရား၀င္ နား ေထာင္လို႔မရတဲ့ က်ဴဘားနဲ႔ ဗင္နီဇြဲလားက ေရဒီယို ခ်န္နယ္ ၂ ခုကိုလည္း မီနာက အျမဲနားေထာင္တယ္။ တခ်န္ သူမ ယူျဖစ္မဲ့ ခ်စ္သူကိုလည္း ေကာလိပ္မွာ ေတြ႔ခဲ့တယ္။ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈေတြ အတူတူလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။

၁၉၄၂ အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီဂ်ဳိက အရပ္က က သူ႔ စံအိမ္ေတာ္မွာ ခန္းနားထည္၀ါတဲ့ ကပြဲႀကီးေပးတယ္။ မာရီဘဲလ္တို႔ မိ တင္းေနတဲ့သားစုကလည္း ေဒသမွာ ေၾကးေရတတ္ မ်က္နွာဖံုးေတြဆိုေတာ့ ကပဲြတက္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားတာခံရတယ္။ အေဖ၊ အေမ၊ အိမ္ေထာင္က်ေနၿပီျဖစ္တဲ့ အထက္က အမ ၂ ေယာက္၊ သူတို႔ခင္ပြန္း၂ေယာက္နဲ႔အတူ ဒီပြဲကို မီနာဗာ တက္ခဲ့ တယ္။ ၁၇ ႏွစ္ အရြယ္ လွခ်င္တိုင္းလွ၊ ကပြဲမွာ အလွဆံုး ေက်ာင္းသူေလး မီနာကို ထ်ဴဇီဂ်ဳိက မ်က္စိက်သြားတယ္။ သူမတို႔ မိသားစုကေတာ့ အာဏာရွင္ႀကီးကို မ်က္နွာလုပ္ဖို႔ေ၀းစြ၊ ဒီဖန္စီ ကပြဲႀကီးက ဘယ္လိုထြက္ေျပးရမလဲလို႔ပဲ အၾကံထုတ္ေနၾကတယ္။ ရုတ္တရက္ ပြဲသဘင္ တန္းလို႔တန္းလန္းနဲ႔ပဲ မိုးႀကီးေလႀကီးေတြက်လာ။ မီး ခဏျပတ္သြား၊ ဒါကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး မာရီဘဲလ္မိသားစုက သူတို႔ ရြံရွာမုန္းတီးတဲ့ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ၏ ညစာစားပြဲႀကီးကို အျဖစ္တက္ျပၿပီး၊ ပြဲမၿပီးခင္ ေနာက္ေဖးေပါက္ကထြက္ ၊ဒီနည္းနဲ႔ အာဏာရွင္ႀကီးကို ႀကီးစြာအရွက္ရေစတယ္။

ထ်ဴဗီဂ်ဳိက ေမာက္မာ ဘ၀င္ျမင့္ခက္ထန္သူျဖစ္တယ္။ ပါတီကပြဲ မၿပီးခင္ထြက္သြား တဲ့မိသားစုက သူ႔ကို ေစာ္ကားတာပဲ သူ႔သိကၡာက်ေအာင္ တမင္လုပ္သြားတာပဲဆိုၿပီး သူ႔လူေတြလႊတ္ၿပီး ေနာက္က လိုက္ေခၚတယ္။ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး ေတြက လမ္းေတြဂိတ္ေပါက္ေတြက ဆီးပိတ္ဖမ္းဖို႔ၾကိဳးစားေပမဲ့ ေနာက္က်သြားတယ္။ သိပ္လွတဲ့ ၁ရ နွစ္ သမီး မီနာကို လည္း၊ အႀကီးအက်ယ္ သေဘာက်သြားေပမဲ့ ဒီ မိသားစုကို ငါ့အေၾကာင္းသိရေစမယ္လို႔ သူ႔စိတ္ထဲမွာ ေတးထားတယ္။ သူမကို ခ်ဳိးခ်င္တာ တပိုင္း။ သူမ အလွနဲ႔ငယ္ရြယ္မႈကို မက္ေမာတာကတပိုင္း၊ ယုတ္ညံ့တဲ့နည္းေတြနဲ႔ ၾကိဳးပမ္းေတာ့ တယ္။ ဖခင္ကိုဖမ္းတယ္။ စစ္ပလိပ္ေတြက မီနာကို ေခၚစစ္တယ္။ ျပည္နယ္က လႊတ္ေတာ္ အမတ္က မီနာတို႔ အိမ္ ေရာက္လာၿပီး ထ်ဴဇီဂ်ဳိ ေက်နပ္သြားေအာင္ ေတာင္းပန္စာေရးရမယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဖခင္ႀကီးက ေရွာင္ရင္ မလြတ္ႏုိင္္လို႔ ေနာက္တေန႔မွာ ေတာင္းပန္စာတေစာင္ ေရးၿပီးပို႔ခဲ့သည္တိုင္ အာဏာရွင္ေပးတဲ့ဒုကၡေတြက သူတို႔ မိသားစု မလြတ္ခဲ့ပါ။ မိနာဗာ ၁၇ နွစ္သမီး ကတည္းက သူမ ကို မ်က္စိက်ခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဟာ မီနာဗာ ကို လံုးလံုး မရခဲ့ပဲ ၊ သူမ ဦးေဆာင္ တဲ့ ေျမေအာက္ ဒိုေမနီကန္လႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္သာ ေနာက္ဆံုး သူ႔ အာဏာစက္လည္း အပိုင္းပိုင္းက်ဳိးခဲ့ရပါတယ္။

မီနာဗာ၏ က႑၊ နွင့္ ဂၽြန္ ၁၄ ရက္ လူပရင္ ၁၉၅၉ ထိုးစစ္တိုက္ပြဲ The June 14th Luperion Invasion

ဒိုေမနိကန္လြတ္ေျမာက္ေရး ေျမေအာက္တပ္ဖြဲ႔က ထ်ဴဇီဂ်ဳိကို ဂၽြန္ ၁၄ ၁၉၅၉ မွာ ေျမာက္ပိုင္း ကမ္းရုိးတမ္းဖက္ကစျပီး ၀င္တိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ႐ွဳံးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေရးအရ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဒိုေမနီကန္ ႏုိင္ငံတခုလံုးမွာ ထ်ဴဇီဂ်ဳိကို အ ျပဳတ္မတိုက္ရင္ မရေတာ့ဘူးလို႔ ခိုင္မာျပင္းထန္တဲ့ေတာ္လွန္ေရးမ်ဳိးေစ့ကို ဒီလူပရင္ တိုက္ပြဲက ထားပစ္ခဲ့ပါတယ္။ က်ဴ ဘားေတာ္လွန္ရး သမားေတြေနာက္ကြယ္က ကူညီေပးတဲ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို ထ်ဴဇီဂ်ိုဳ ၏ စစ္တပ္နဲ႔ေလတပ္က လက္ဦးမႈ ယူၿပီးၿဖိဳခြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၅၉ ဂၽြန္ လနာက္ပိုင္းမွာ စစ္ေထာက္လွန္းေရးေတြက အဖမ္း အဆီးေတြ တိုးလုပ္လာ သည့္တိုင္ မီနာဗာတို႔ မိသားစုရဲ႕ အေၾကာက္အလန္႔မရွိ ထိပ္တိုက္တိုးတဲ့ စတိုင္နဲ႔ႏုိင္္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈေတြက ပ်ံ႕ႏွ႔ံ တယ္။လူပရင္ ထိုးစစ္ရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ၁၉၆၀ နွစ္ဆန္းမွာ မီနာနဲ႔ မာရီယာတို႔ ထပ္မံဖမ္းဆီးခံရ အနွိပ္စက္ခံရပါ တယ္။

မီနာ့ ေယာက္က်ား မန္ႏို Manolo (Manuel Tavarez)၊ မာရိယာ ေယာက္က်ား လင္ဒရုိ Leandro Guzmán တို႔က ဂၽြန္ ၁၄ လူပရင္ ၁၉၅၉ ေတာ္လွန္ေရး၏ ေနာက္က အဓိကေနရာက ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္လို႔ အဖမ္းခံရတယ္။ အၾကမ္းဆံုး အဆိုးဆံုးဆိုတဲ့ ၀ိတိုရိယအက်ဥ္းေထာင္မွာ ခင္ပြန္းေတြကိုထားတယ္။ နံပါတ္ ၁ အမ ပက္ထရစ္ရွာ ၏ေယာက္က်ားပါ အဖမ္းခံရတယ္။ လူပရင္ ထိုးစစ္ရွဳံးနိမ့္ခဲ့ေပမဲ့ ေဒသအတြင္းမွာ လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြကို သူတို႔မိသားစုနဲ႔ အတူ အျခားေျမေအာက္ အုပ္စုေတြက စ စုေဆာင္းလာၾကၿပီ။ အသတ္မခံရခင္ ၃ လအလိုမွာ မီနာနဲ႔ မာရီယာကို ေထာင္က လႊတ္ေပးလိုက္တယ္။ တႏုိင္္ငံလံုးက ကက္သလစ္ ဘုန္ႀကီးေတြက ဒီညီအမနဲ႔ အျခား ၿမိဳ႕ေပၚကပညာတတ္ လူလတ္တန္းစား လူငယ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးအေရးယူခဲ့မႈကို ၁၉၅၉-၁၉၆၀ နွစ္ေတြမွာ အျပင္းအထန္ ႐ႈံ႕ခ်ခဲ့တယ္။ ဒီဖိအားေတြကို ၁၉၆၀ တနွစ္လံုး ထ်ဴဇီဂ်ဳိ မခံမရပ္ႏုိင္္ေအာင္ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ လူေတြကို လွည့္စားနွစ္သိမ့္ဖို႔ မိန္းက ေလး ႏုိင္္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဟန္ျပလႊတ္ေပးလိုက္တယ္။ ၿပီးမွ လိပ္ျပာတို႔တပ္ဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ မိန္းကေလးမ်ားကို အေသသတ္ ေခ်မႈန္းခဲ့ဟန္ ရွိပါတယ္။

၁၉၆၁ ေမ ၃၀ အာဏာ ရွင္ ရာဖဲထ်ဴဇီဂ်ဳိ၏ ဇတ္သိမ္း

နွစ္ ၃၀ အာဏာရွင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လမ္းေၾကာင္းမွာ၊ ၁၉၅၉ အထိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ သင့္ျမတ္ခဲ့တယ္။ ဗင္နီဇြဲလား နဲ႔ က်ဴဗန္းႏုိင္္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေမရိက အားကိုးနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရွဳံခ်တတ္တယ္။ သူ႔ဟာ တိုင္းျပည္ ၀င္ ေငြေတြကို အလြဲသံုးစားလုပ္ၿပီး စစ္တပ္က အရာရွိႀကီးေတြနဲ႔ သူ႔အိပ္ေဆာင္တပ္ဖြဲ႔ စစ္ေထာက္လွန္းေရးအုပ္စုကို အထူး အခြင့္အေရးေတြေပးခဲ့တယ္။ ၁၉၃၇ မွာ အေနာက္ဖက္ျခမ္းက အိမ္နီးခ်င္း ေဟတီႏုိင္ငံက ၀င္လာအလုပ္လုပ္သူေတြကို ပါစလီ လူသတ္ပြဲလို႔ အမည္တြင္ရတဲ့အထိ ေသြးေခ်ာင္းစီးေအာင္၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တယ္။ အသားေရာင္ ေမွာင္မဲေနတဲ့ အာဖရီကန္ ႏြယ္ဖြားေဟတီ အလုပ္သမားေတြကို အၾကမ္းဖက္ၿပီး နွိမ္နင္းတဲ့အခါ လူေပါင္း ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ ၃၀၀၀၀ ခန္႔ ေသဆံုးတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္။

၁၉၆၀မွာ ဗင္နီဇြဲလားက ေခါင္းေဆာင္ကိုလုပ္ၾကံဖို႔လည္း သူက ၀င္စြက္ဖက္ခဲ့ေသးတယ္။ က်ဴးဗန္းမွာ သင္တန္းယူ ေလ့ က်င့္ခဲ့တဲ့၊ က်ဴးဗန္း ေပ်ာက္က်ားေတြက ေထာက္ခံကူညီၾကတယ္။ ဒိုေမနီကန္ ေတာ္လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးက ၁၉၅၉ ဂၽြန္ လ ၁၄ မွာ စခဲ့တယ္။ ၁၉၅၈-၅၉ မွာ ဒိုမိနိကန္ တႏုိင္္ငံလံုး မွာ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ ဆန္႔က်င့္ေရးစိတ္ဓါတ္ေတြက ျပန္႔ေန ၿပီ။ အာဏာရွင္ႀကီး ကိုယ္တိုင္လည္း ႏုိင္ငံေရးအရ စီးပြားေရးအရ တိုင္းျပည္ကို ဆက္ထိန္းထားႏုိင္္စြမ္းမရွိေတာ့။ သူတို႔ ႏုိင္္ငံမွာ လူထုအၾကား ၾသဇာႀကီးလွတဲ့ ကက္သလစ္ ဘုရားရွစ္ခိုးေက်ာင္းေတြကပါ ထ်ဴဇီဂ်ဳိဆန္႔က်င္ေရးေတြ ေျဗာင္ တရားေဟာလာေနၾကတယ္။ မိနာဗာတို႔ ညီ အမေတြလို လူငယ္ပညာတတ္ေတြ၊ ျပည္ပအဖြဲ႔အစည္းေတြ ေထာက္ခံအား ေပးတဲ့ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြကို သူ မထိန္းႏုိင္္ေတာ့ဘူး။

တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ႏုိင္ငံျခား အစိုးရေတြက သူ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေျဗာင္ေ၀ဖန္ေနၾကၿပီ။ ၁၉၅၉ ဂၽြန္လက မေအာင္ျမင္လိုက္တဲ့ ဒိုမီနိကန္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲေနာက္ပိုင္း၊ ထ်ဴဂ်ဳိဟာ အိပ္မက္ဆိုးေတြရ၊ ေတာ္ေတာ္တုန္လႈပ္က်န္ခဲ့တယ္။ သူ႔ကို ျဖဳတ္ခ်မယ့္ လူငယ္ႏိုးၾကားသူေတြကို တေယာက္မက်န္ လိုက္ဖမ္း၊ ေထာင္ထဲထည့္၊ နွိပ္စက္မႈေတြ ဒင္းၾကမ္းလုပ္လာ ေတာ့ သူဘယ္ေလာက္ေၾကာက္ေနသလဲဆိုတာ ေပၚလြင္ေနၿပီ။ လူ ၁၀၀ေက်ာ္ အဖမ္းခံရတဲ့သူေတြၾကားမွာ ၿမိဳ႕ေန ပညာတတ္လူ႔မလိုင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ၊ ပညာရွင္ေတြပါ ပါလာတဲ့အခါ၊ ထ်ဴဇီဂ်ဳိကိုအာ ဏာက ျဖဳတ္ခ်ခ်င္တဲ့သူေတြက သူ႔အတြင္းစည္းမွာေရာ၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာပါ တိုးတိုးလာေနၿပီ။ က်ဴးဗားနဲ႔ ဗင္နီ ဇြဲ လားက ဒိုေမနီကန္က သူပုန္ထမယ့္ ေက်ာင္းသားပညာတတ္ေတြ၊ ေျမေအာက္ ဆို ရွယ္လစ္ပါတီကို ကူတယ္။ တျခား ေတာင္ အေမရိက မွာ ရွိတဲ့ ႏုိင္္ငံေရး အဖြဲ႔ အားလံုး က လည္း ထ်ဴဇီဂ်ဳိကို စတင္ဖိအားေပးလာၾကၿပီ။ အေမရိကနဲ႔လည္း မတည့္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ၁၉၆၁ ခုနွစ္မွာ လူေပါင္းေထာင္ေသာင္းခ်ီၿပီး ရက္ရက္စက္စက္သတ္ျဖတ္ၿပီး အာ ဏာထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ထ်ဴဇီဂ်ဳိ၏ နိဂံုး ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။

မီရာဘဲလ္တို႔ညီအမေတြကို လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ၿပီး ၆ လ နဲ႔ ၅ ရက္အၾကာ ေမလ ၃၀ ရက္ ၁၉၆၁ မွာ အာဏာရွင္ ထ်ဴဇီ ဂ်ဳိကိုယ္တိုင္လည္း လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခံရပါတယ္။ ထ်ဴဇီဂ်ဳိကို ေတာက္ေလွ်ာက္ေထာက္ခံလာခဲ့တဲ့ အေမရီက က စီအိုင္ ေအ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္စြက္ဖက္ ကူညီေပးခဲ့တဲ့လုပ္ၾကံမႈျဖစ္ပါတယ္။ မာရီဘဲလ္ ညီအမေတြ အာဇာနည္မ်ားကဲ့သို႔ က်ဆံုး မႈဟာ သူတို႔တိုင္းျပည္မွာ ဘယ္သူမွ အလိုမရွိေတာ့တဲ့ အာဏာ ရွင္သူယုတ္မာတဦး က်ဆံုးခန္းကို အၿပီးသတ္ဆံုးျဖတ္ ေပးတဲ့ သမိုင္းအခ်ဳိးအေကြ႔ျဖစ္ပါတယ္။ လိပ္ျပာေလး ၃ ေကာင္၏ သမိုင္းကေတာ့ ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာႀကီးေပၚက ဘယ္လိုအာဏာရွင္မ်ဳိးမဆို အဆံုးတေန႔မွာ သူနဲ႔ထိုက္တန္တဲ့ နိဂံုးဆိုတာ ရွိေနတယ္။

ကမၻာေျမေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ ၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားပေပ်ာက္ေရး၊ ဒါေတြကို ဆက္လက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနေသးတဲ့ ႏိုးၾကားေနေသးတဲ့သူမ်ား သိန္းသန္းခ်ီ အမ်ားႀကီးက်န္ေသးတယ္။ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြက လိပ္ျပာ ေလးေတြကို ခ်စ္ၾကတယ္။ ဒိုေမနီကန္က ေက်ာင္းေတြမွာမက အျခားလက္တင္ အေမရိကႏုိင္္ငံအခ်ဳိ.ကေက်ာင္းေတြ မွာ ဒီေန႔ ကေလးငယ္ေတြက လိပ္ျပာရင္ထိုးမ်ား ေက်ာင္း၀တ္စံုေတြမွာ တပ္ဆင္လို႔ မီရာဘဲလ္တို႔ညီအမေတြကို ဂုဏ္ျပဳ လြမ္းဆြတ္ေနၾကၿပီ။ တကယ္တန္းေျပာရရင္ မတရားတဲ့၊ ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အာဏာရွင္စနစ္မွန္သမွ်ကို ရဲ၀င့္စြာ ဆန္႔က်င္ သူအားလံုးဟာ ဘယ္ႏုိင္္ငံကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တဦးနဲ႔တဦး ဆက္သြယ္ေနၾကတယ္။ ဒီကမၻာေျမေပၚမွာ မတရားဖိနွိပ္တဲ့ အာ ဏာရွင္ေတြကို ေတာ္လွန္သူအားလံုးဟာ တနည္းမဟုတ္တနည္းနဲ႔ ေမာင္နွစ္မ ညီအမ ေတာ္စပ္သူေတြ မဟုတ္ပါလား။

ကမၻာႀကီးေပၚကလူသားအားလံုး ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္ျခင္းဒဏ္အားလံုးမွ ကင္းေ၀းၾကပါေစ၊

ေက်းဇူးပါ။