Crisis Group ၏ ဆုခ်ီးျမွင့္ပဲြႏွင့္ ညစာစားပြဲသည္ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူမ်ား၏ ဘဝမ်ားကို အသြင္ေျပာင္းေစေသာ အျမင္က်ယ္သည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈႏွင့္ ပ႗ိပကၡမ်ား ၿပီးဆံုးသြားေရး ကမၻာႀကီး၏
ကတိကဝတ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေပးေသာ အစိုးရ၊ ဆက္ဆံေရး လုပ္ေဆာင္မႈ (diplomacy)ႏွင့္
ျပည္သူ႔ေရးရာမူဝါဒတို႔မွ အဓိက ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ဂုဏ္ျပဳသည့္ အခြင့္အလမ္း တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။
“အခုလိုကမၻာႀကီးရဲ႕ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မွားယြင္းတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္ေနပံုရတဲ့
အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဘရာဇီးႏိုင္ငံဟာ သူတို႔ ျပည္သူေတြ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ သမၼတေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈနဲ႔ ေတြ႔ရတာဟာ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာေတြပါပဲ” ဟု International Crisis Group နာယက Thomas R. Pickering က ေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။
ကတိကဝတ္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေပးေသာ အစိုးရ၊ ဆက္ဆံေရး လုပ္ေဆာင္မႈ (diplomacy)ႏွင့္
ျပည္သူ႔ေရးရာမူဝါဒတို႔မွ အဓိက ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ဂုဏ္ျပဳသည့္ အခြင့္အလမ္း တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။
“အခုလိုကမၻာႀကီးရဲ႕ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မွားယြင္းတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္ေနပံုရတဲ့
အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဘရာဇီးႏိုင္ငံဟာ သူတို႔ ျပည္သူေတြ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ သမၼတေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈနဲ႔ ေတြ႔ရတာဟာ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာေတြပါပဲ” ဟု International Crisis Group နာယက Thomas R. Pickering က ေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။
“သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေရာ သမၼတ Lula ေရာဒီဆုနဲ႔ ထိုက္တန္ပါတယ္။ ဒီလို ဂုဏ္ျပဳရတဲ့အတြက္ ျမန္မာနဲ႔ ဘရာဇီးတို႔အတြက္ ေရွ႕ဆက္မယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းမ်ားမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါမယ္။
အပယ္ခံ ႏွစ္မ်ားကေန ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ျမွင့္တင္ရာမွာ သူတို႔ရဲ႕ ေနရာပိုမို
ျမွင့္တင္ႏိုင္ေအာင္ အားေပးသလို ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာပါသည္။ Crisis Group ဥကၠဌ
Louise Arbourက ေျပာၾကားရာတြင္ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၁ မတ္လ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ
တက္လာကတည္းက ယခင္က လုပ္ေဆာင္ခဲ့ဖူးျခင္း မရွိတဲ့ မွတ္မွတ္ထင္ထင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ
စတင္ လုပ္ေဆာင္ လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ရာေပါင္းမ်ားစြာ လႊတ္ေပးျခင္း၊ သတင္းစာ
လြတ္လပ္ခြင့္ ေျဖေလ်ာ့ေပးျခင္း၊ အဓိက အတိုက္အခံပါတီနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈ ပိုမိုလုပ္ေဆာင္လာျခင္းမ်ား
ပါဝင္ပါတယ္” ဟုဆိုပါသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔ထိ လုပ္ေဆာင္လာေသာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားအျပင္ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ ေနပါေသးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင္႔ ရခိုင္ႏွင္႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အုပ္စုမ်ားၾကားတြင္ ျဖစ္ပြားလ်က္႐ိွသည႔္ ျပင္းထန္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားက ို ကိုင္တြယ ္ ေျဖ႐ွင္းႏိုင္မည
္႔နည္းလမ္း မ်ား ခ်က္ခ်င္း ႐ွာရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ (Crisis Group သည္ ဇြန္လက အစီရင္ခံစာႏွင္႔
ယခုလ အေစာပိုင္းက ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာမ်ားတြင္ ေဖၚျပၿပီးျဖစ္ပါသည္) အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင္႔
ျပည္သူမ်ား၏ ဘဝမ်ား ပ်က္စီးျခင္းမ်ား ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္ရာ တိတိပပ ဆိုရလၽွင္ မူဆလင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ
လူနည္းစုတြင္ ပိုမို ပ်က္စီး ေနရပါသည္။ တိုင္းျပည္တြင္ အေရးႀကီးေသာ တိုးတက္မွဳမ်ားလည္း
ျမင္ေတြ႕ရလ်က္ရွိရာ ႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အုပ္စု
အေတာ္မ်ားမ်ားႏွင့္ အစိုးရသည္ ပဏာမ အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရးမ်ား လက္မွတ္ေရးထိုး ႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕
(Kachin Independence Organisation) ႏွင့္မၾကာမီ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ခု ရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။
ဘရာဇီးႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၀ ထိ သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ Lula ဟု
လူသိမ်ားေသာ Luiz Inácio Lula da Silva သည္ သူ၏ ႏိုင္ငံအား စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေခတ္သစ္ကို ပံုေဖာ္ေပးခဲ့ၿပီး၊ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူမ်ားကို ဆင္းရဲတြင္းမွ လြတ္ေစခဲ့ပါသည္။ ၎၏ အစိုးရသည္ အဆိုပါ ခိုင္မာေသာ အေျခခံေပၚ မူတည္၍ လူမွဳေရး အစီအစဥ္မ်ားျဖင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမာၻေပၚတြင္ အေရးပါေသာ ပေလယာ (Player) တစ္ဦး ျဖစ္လာပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးႏွင့္ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မွဳတြင္ ေတာင္ဖက္ႏိုင္ငံခ်င္း ခ်ဥ္းကပ္မွဳ (South–South approach) ကိုေဖာ္ေဆာင္ လာပါသည္။
ဘရာဇီးႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၀ ထိ သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ Lula ဟု
လူသိမ်ားေသာ Luiz Inácio Lula da Silva သည္ သူ၏ ႏိုင္ငံအား စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေခတ္သစ္ကို ပံုေဖာ္ေပးခဲ့ၿပီး၊ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူမ်ားကို ဆင္းရဲတြင္းမွ လြတ္ေစခဲ့ပါသည္။ ၎၏ အစိုးရသည္ အဆိုပါ ခိုင္မာေသာ အေျခခံေပၚ မူတည္၍ လူမွဳေရး အစီအစဥ္မ်ားျဖင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမာၻေပၚတြင္ အေရးပါေသာ ပေလယာ (Player) တစ္ဦး ျဖစ္လာပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးႏွင့္ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မွဳတြင္ ေတာင္ဖက္ႏိုင္ငံခ်င္း ခ်ဥ္းကပ္မွဳ (South–South approach) ကိုေဖာ္ေဆာင္ လာပါသည္။
သမၼတ da Silva သည္ စုစည္းမွဳတြင္ အမွန္တကယ္ ခိုင္မာလာေစေရး အတြက္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္
လုပ္ေဆာင္ေရး (partnership) ကို ေဒသတြင္း အိမ္နီးခ်င္းမ်ားအား အဆိုျပဳလာပါသည္။ ဘရာဇီးတို႕၏
ဆက္ဆံေရးပံုစံသည္ ၎၏ ေတာင္အေမရိက အိမ္နီးခ်င္းမ်ား အေနျဖင့္ ၎တို႕၏ ျပည္တြင္း ပဋိပကၡမ်ား ရင္ဆိုင္ရာတြင္ အေထာက္အကူ ျပဳပါသည္။ သမၼတda Silva ၏ အစိုးရလက္ထက္တြင္ သံတမန္မစ္ရွင္
(၁၇)ခု အသစ္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရာ ဘရာဇီး၏ အာဖရိကအေပၚေထာက္ခံ ပံ့ပိုးမွဳမွာလည္း မွတ္မွတ္သားသား
ရွိခဲ့ပါသည္။ ဘရာဇီးသည္ ေဟတီႏိုင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္
ဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့ၿပီး၊ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံ၏ ကုလသမဂၢ မစ္ရွင္ တြင္လည္း ေရတပ္ ပါဝင္ခဲ့ပါသည္။
Lula၏ အစိုးရသည္ ကမာၻႀကီးႏွင့္ ၎၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္
လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ကိုယ္ပုိင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳးကို ဖြံ႕ၿဖိဳး ေစခဲ့ပါသည္။
အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ မဟာမိတ္မ်ားကလည္း ႏိုင္ငံကို ကမာၻတစ္ဝွမ္း တည္ရွိေစရန္ႏွင့္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမွဳ
နက္ရိူင္းေစရန္ လုပ္ေဆာင္မွဳကို ပိုမို အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါသည္။ ဘရာဇီးလ္၏ အုပ္စုဖြဲ႕မွဳ၊
မဟာဗ်ဴဟာက်ေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ျပဳျခင္းႏွင့္ မဟာမိတ္ အသစ္ဖြဲ႕ျခင္းမ်ားသည္ တိုင္းျပည္ႏွင့္
၎၏ ပါတနာမ်ား (partners) အား ႏိုင္ငံတကာနယ္ပယ္၏ ပါဝါ ေလဟာနယ္၌ ေနရာရေစပါသည္။ ယခုအခါ
ရွစ္ႏွစ္ တိုင္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ Crisis Group ၏ In Pursuit of Pease ဆုခ်ီးျမွင့္ပြဲႏွင့္
ညစာစားပြဲသည္ ကမာၻတစ္လႊား ဆိုးရြားေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ ေျဖရွင္းခ်င္းမ်ားတြင္
တစ္ဦးခ်င္းထူးခၽြန္ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္မွဳမ်ားအား အသိအမွတ္ျပဳေသာ အခမ္းအနား
ျဖစ္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ အၾကိမ္မ်ားက ဆုခ်ီးျမွင့္ ခံရသူမ်ားတြင္ အေမရိကန္ သမၼတမ်ား
ျဖစ္ၾကေသာ William Jefferson Cliton ႏွင့္ George H.W. Bush ၊ ႏိုဘယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္
Martti Ahtisaari ႏွင့္ Ellen Johnson Sirleaf ႏွင့္ေငြမ်ား လွဴဒါန္းသူ သေဌးႀကီး
George Soros တို႕ ပါဝင္ပါသည္။
0 comments:
Post a Comment